Μέτρα για την ανάπτυξη των ορεινών κοινοτήτων από Αναστασιάδη

Ομιλία παραχώρησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, στα πλαίσια της συνέντευξης τύπου που αφορά την Εθνική Στρατηγική της Ανάπτυξης των Ορεινών Κοινοτήτων καθώς και τα διάφορα αναθεωρημένα στεγαστικά σχέδια και επιδόματα για στήριξη των κατοίκων της υπαίθρου των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών.

Όπως ανέφερε ο ΠτΔ οι δύο πολιτικές είναι αλληλοσυμπληρούμενες και έχουν ως στόχο την αναζωογόνηση των εν λόγω περιοχών με απώτερο σκοπό την ανάδειξη τους σε ελκυστικούς τόπους μόνιμης διαβίωσης και δραστηριοποίησης για νέες οικογένειες, αλλά και επενδυτές ή επιχειρηματίες.

Δείτε αυτούσια την ομιλία του Νίκου Αναστασιάδη:

Θα ήθελα θερμά να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στη σημερινή συνέντευξη Τύπου, που στόχο έχει την ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής Ορεινών Κοινοτήτων, αλλά και για τα αναθεωρημένα στεγαστικά σχέδια και επιδόματα για τη στήριξη των κατοίκων της υπαίθρου, των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών.

Δύο αλληλοσυμπληρούμενες πολιτικές που στόχο έχουν την αναζωογόνηση των εν λόγω περιοχών και την ανάδειξη τους σε ελκυστικούς τόπους μόνιμης διαβίωσης και δραστηριοποίησης για νέες οικογένειες, επενδυτές και επιχειρηματίες.

Σε αυτό το πλαίσιο, τον Ιούλιο του 2019, η Κυβέρνηση υιοθέτησε την Ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης των Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους, η οποία αποτελούσε ένα πρώτο δείγμα για να ακολουθήσουν οι επόμενες και για πρώτη φορά από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποσκοπεί να αναβιώσει και να αναπτύξει την κάθε κοινότητα, την κάθε γεωγραφική περιοχή, με πιλοτικό πρόγραμμα αυτό του Τροόδους όπως αρχικά είχε εξαγγελθεί.

Συγκεκριμένα, στο παρόν στάδιο, καθώς η Στρατηγική συνεχώς εμπλουτίζεται και αναβαθμίζεται, προνοείται η υλοποίηση 350 δράσεων έως το τέλος του 2030, με συνολικό προϋπολογισμό πέραν των €525 εκατομμυρίων.

Και είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που χαιρετίζω το γεγονός πως 194 δράσεις,  συνολικού κόστους €367 εκατομμυρίων, είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε βρίσκονται σε πορεία υλοποίησης.

Δεν θα αναφερθώ εν εκτάσει στις εν λόγω δράσεις, καθώς θα σας ενημερώσει σχετικά ο αρμόδιος Επίτροπος και για θέματα στεγαστικής πολιτικής ο Υπουργός Εσωτερικών.

Επιτρέψετε μου, όμως, να επικεντρωθώ στους στόχους που έχουμε θέσει έως το τέλος του 2022 για υλοποίηση εμβληματικών πολιτικών και έργων της Εθνικής Στρατηγικής.

Όσον αφορά δράσεις με οριζόντιο και θεσμικό χαρακτήρα, αναμένεται έως το τέλος του 2022 να ολοκληρωθούν:

1. Η συμπερίληψη των ορεινών κοινοτήτων των Επαρχιών Πάφου, Λάρνακας και των υπολοίπων της Επαρχίας Λεμεσού στην Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων. Εξυπακούεται και της Λευκωσίας. Ως γνωστόν η Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης των Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους, θα αποτελούσε το πιλοτικό σκέλος μίας ευρύτερης πολιτικής που με την πιο πάνω απόφαση καλύπτει πλέον, όλες τις επαρχίες.

2. Η θέσπιση της αρχής της ορεινότητας και της πολιτικής ορεινών περιοχών.

3. Η νέα Δήλωση Πολιτικής Τροόδους, η οποία αποτελεί τον επιτελικό χωροταξικό σχεδιασμό.

4. Η αναγνώριση της οικοτεχνίας ως κλάδου δευτερογενούς παραγωγής.

5. Ο προσδιορισμός ειδικών όρων και προδιαγραφών ανάπτυξης και λειτουργίας επισκέψιμων – πολυλειτουργικών αγροκτημάτων.

Μια από τις δράσεις, της στρατηγικής για ανάπτυξη του αγροτουρισμού, για τον οποίο ειδικότερη αναφορά, θα κάνει ο Υφυπουργός Τουρισμού ο οποίος δεν παρίσταται σήμερα λόγω απουσίας του στη Σουηδία.

Απλώς να αναφέρω ότι στο Πρόγραμμα Κύπρος το Αύριο προβλέπονται τέσσερα σχέδια τα οποία θα συμβάλουν σημαντικά στη επιδιωκόμενη ανάπτυξη των ορεινών κοινοτήτων από πλευράς αγροτουρισμού. Αντιλαμβάνεστε το μέγεθος και τη σημασία της επισκεψιμότητας που θα αποκτήσουν μέσα από τις διάφορες πολιτικές και δράσεις οι ορεινές κοινότητες.

6. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την Ανάπτυξη των Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους.

Οι εν λόγω δράσεις θεωρούνται στρατηγικής σημασίας, καθώς έχουν ως στόχο τόσο τον καθορισμό του πλαισίου αρχών και τους γενικούς στόχους της ορεινής πολιτικής όσο και τον εμπλουτισμό του ιδιότυπου τουριστικού προϊόντος Τροόδους, την προαγωγή εναλλακτικών μορφών αγροτικής δραστηριότητας και την αύξηση της επισκεψιμότητας.

Όσον αφορά έργα αναπτυξιακής υφής αναμένεται έως το τέλος του 2022 να ολοκληρωθούν ή να αρχίσουν να υλοποιούνται τα ακόλουθα:

1. Προκήρυξη διαγωνισμού για κατασκευή ελικοδρομίου στη Λινού για κάλυψη αναγκών πυρόσβεσης, έρευνας και διάσωσης.

2. Προκήρυξη διαγωνισμού για δημιουργία Περιφερειακής Λαϊκής Αγοράς Καρβουνά.

3. Έναρξη λειτουργίας, από σήμερα μάλιστα, Σταθμού Ασθενοφόρων στον Κάμπο.

4. Ενίσχυση του Σταθμού Ασθενοφόρων στον Πεδουλά.

5. Επίσπευση διαδικασιών για τη δημιουργία Βιοτεχνικής Περιοχής Τροόδους στη Λινού.

6. Δημιουργία παραρτήματος του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής στις Πλάτρες.

7. Εκπόνηση μελέτης για δημιουργία τρίτης ανηφορικής λωρίδας μεταξύ Γεράσας – Καλού Χωριού. Σημειώνεται πως ήδη έχει προωθηθεί η υλοποίηση  σχετικών βελτιωτικών έργων.

8+9. Προκήρυξη διαγωνισμών, μέσω της μεθόδου BOT, για την αναβάθμιση του Εθνικού Κέντρου υψηλού αθλητισμού «Γλαύκος Κληρίδης» στον  Αγρό και δημιουργία Προπονητικού Κέντρου Υψηλού Αθλητισμού στον Πρόδρομο.

10. Λειτουργία Κλάδου Γεωπονίας στο Λύκειο Σολέας που λόγω του επιδειχθέντος ενδιαφέροντος από μαθητές ευελπιστώ ότι θα αρχίσει από το επόμενο σχολικό έτος.

11. Όσον αφορά το Νοσοκομείο Τροόδους, αναμένεται σύντομα να ολοκληρωθούν τα έργα της Πνευμονολογικής Κλινικής και αναβάθμισης των Πρώτων Βοηθειών. Βρισκόμαστε προς το τέλος των κατασκευαστικών εργασιών και, σε συνεννόηση με τον Υπουργό Υγείας, θα στελεχωθούν κατά τέτοιο τρόπο που πραγματικά το Νοσοκομείο Τροόδους να αποτελεί ένα περιφερειακό νοσοκομείο των ορεινών κοινοτήτων.

12. Προκήρυξη διαγωνισμού για δημιουργία Πυροσβεστικού Σταθμού στον Πεδουλά, ύστερα από τις πολλές περιπέτειες που είχαμε όσον αφορά την εξεύρεση κατάλληλου χώρου. Έχει εξευρεθεί και προχωρούμε ώστε να υλοποιηθεί και αυτός ο στόχος.

13. Προκήρυξη διαγωνισμού για ανέγερση νέου Αστυνομικού Σταθμού Λάνιας.

Συμπληρωματική και ενισχυτική των προσπαθειών μας για ανάσχεση της αστυφιλίας και στήριξης όχι μόνο των κατοίκων του Τροόδους, αλλά και ευρύτερα της υπαίθρου, των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών, είναι και τα σχετικά στεγαστικά σχέδια, αλλά και η επιδοματική πολιτική της Κυβέρνησης.

Όπως καλά γνωρίζετε, τον Ιούλιο του 2019 ανακοινώσαμε μια σειρά στεγαστικών σχεδίων με στόχο να δώσουμε ουσιαστική ώθηση στις αναπτυξιακές προοπτικές των εν λόγω περιοχών, ενώ τον Φεβρουάριο του 2021 εντάχθηκαν και νέες κοινότητες στα σχέδια, διευρύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τους δυνητικά δικαιούχους.

Μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί αιτήσεις για απόκτηση στέγης ύψους €20 εκατομμυρίων, ενώ με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των εκκρεμουσών αιτήσεων, η συνολική οικονομική στήριξη αναμένεται να υπερβεί τα €25 εκατομμύρια.

Την ίδια στιγμή, κατόπιν σχετικών διαβουλεύσεων, διαπιστώσεων κάποιων μειονεκτημάτων της αρχικά εξαγγελθείσας πολιτικής, και εισηγήσεων από τις τοπικές Αρχές, οργανωμένα σύνολα, αλλά και πολίτες, διαφάνηκε η ανάγκη τροποποίησης των σχεδίων, ούτως ώστε να καταστούν ακόμη πιο ελκυστικά και ευέλικτα για περαιτέρω προσέλκυση ενδιαφέροντος για μόνιμη διαμονή ή και δραστηριοποίηση, ιδιαίτερα στις ορεινές και μειονεκτούσες περιοχές.

Σε ανταπόκριση, των εν λόγων εισηγήσεων, αλλά και του έμπρακτου ενδιαφέροντος της Κυβέρνησης, αποφασίστηκε:

Ø Αύξηση τόσο στο  όριο της οικονομικής ενίσχυσης προς όσους επιθυμούν να αποκτήσουν μόνιμη κατοικία όσο και στο όριο των εισοδηματικών κριτηρίων, διευρύνοντας περαιτέρω τον αριθμό των δικαιούχων.

Ø Αναθεώρηση των κριτηρίων ένταξης στα σχέδια, με συνακόλουθο την αύξηση του αριθμού των κοινοτήτων οι κάτοικοι των οποίων δύνανται να επωφεληθούν, οι οποίες πλέον ανέρχονται στις 277.

Ø Ένταξη στα σχέδια πρόσθετων ακριτικών περιοχών, τόσο σε Δήμους όσο και στην Πύλα. Αναφέρομαι στις ακριτικές μας περιοχές, οι οποίες διευρύνονται ώστε να υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω αξιοποίησης της πολιτικής.

Επιπλέον, με στόχο να καλυφθούν αμέσως όλες οι αιτήσεις που θα παραληφθούν, ο σχετικός προϋπολογισμός, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, έχει τριπλασιαστεί, και πλέον ανέρχεται στα €15 εκατομμύρια.

Όσον αφορά το σχέδιο παροχής οικονομικής βοήθειας στήριξης κατοίκων που διαμένουν σε ορεινές κοινότητες με υψόμετρο άνω των 600 μέτρων, αλλά και την παραχώρηση εκτάκτου βοηθήματος, λεπτομέρειες θα αναφέρει ο Υπουργός Εσωτερικών

Την ίδια στιγμή, αποφασίστηκε η αλλαγή μεθοδολογίας υπολογισμού του υψόμετρου με αποτέλεσμα να επωφελούνται 119 κοινότητες με πληθυσμό πέραν των 25.000 κατοίκων.

Παράλληλα, αποφασίστηκε η αλλαγή των κριτηρίων για παραχώρηση οικονομικής βοήθειας σε απομακρυσμένες κοινότητες – εξαρτιόταν δηλαδή από την απόσταση από το κέντρο των μητροπολιτικών Δήμων –  με συνακόλουθο να επωφελούνται 130 κοινότητες με πληθυσμό πέραν των 27.000 κατοίκων.

Για όλες τις αλλαγές και πρόνοιες των αναθεωρημένων σχεδίων θα ενημερωθείτε ευθύς αμέσως από τον Υπουργό Εσωτερικών.

Οι αναφορές μου περιορίζονται μόνο στις πολιτικές δράσεις που έχω αναπτύξει, διότι πρόσθετα υπάρχουν και σωρεία άλλων συγκεκριμένων σχεδίων επιχορήγησης και παροχής κινήτρων που αναφέρονται σε ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ή και μια σειρά πολιτικών που αναμένεται σύντομα να ανακοινωθούν, όπως η Αναθεώρηση της Δήλωσης Πολιτικής για την Ύπαιθρο και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της περιοχής Τηλλυρίας.

Θα αρκεστώ να αναφέρω μόνο πως το ποσό που προϋπολογίστηκε να δαπανηθεί για την τριετία 2022 – 2024 για αναπτυξιακά έργα σε Κοινότητες της υπαίθρου και των ορεινών περιοχών, υπερβαίνει τα €370 εκατομμύρια. Ποσό, το οποίο είναι αυξημένο κατά €125 εκατομμύρια σε σύγκριση με την προηγούμενη τριετία 2019-2021.

Και τούτο χωρίς να υπολογίζονται σημαντικότατα έργα οδικού δικτύου που αποτελούσαν πάγια και διαχρονικά αιτήματα των κατοίκων της υπαίθρου και των ορεινών περιοχών, συνολικού ύψους €350 εκατομμυρίων. Αναφέρομαι σε έργα που αφορούν τον δρόμο Λεμεσού – Σαΐτα, τους αυτοκινητόδρομους Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς,  Λευκωσίας – Παλαιχωρίου και Αστρομερίτη – Ευρύχου και τον περιμετρικό αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας.

Καταληκτικά, αυτό που θέλω να διαβεβαιώσω και να επαναλάβω είναι πως θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε με την ίδια αποφασιστικότητα την ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική, που είναι η πρώτη φορά που χαράσσεται από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας έτσι ώστε να μπορέσουμε μέσα από τα σχέδια να δώσουμε πραγματική στήριξη στις ορεινές, στις απομακρυσμένες, στις δεινοπαθούσες περιοχές, ώστε όχι μόνο να αποτρέψουμε την αποψίλωση τους, αλλά και να προσδώσουμε περαιτέρω δυναμική στις οικονομικές, κοινωνικές, αγροτικές, τουριστικές και πολιτιστικές προοπτικές ανάπτυξης τους.

Τον λόγο θα έχουν μετά ο Υπουργός Εσωτερικών και ο Επίτροπος Ορεινών Κοινοτήτων που θα αναλύσουν τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές που έχω δώσει.