Οι ποινικές ανακρίσεις και η διαφάνεια είναι έννοιες αντιφατικές, είπε στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, κατά την εξέταση του προϋπολογισμού της Νομικής Υπηρεσίας, λέγοντας ότι το πόρισμα για τις παρακολουθήσεις και το μαύρο βαν δεν θα δοθεί στη δημοσιότητα, ενώ σε ότι αφορά το Επενδυτικό πρόγραμμα, είπε ότι η Εισαγγελία καταχώρησε έφεση στην αθωωτική απόφαση του Κακουργιοδικείου στη Λάρνακα.
Ο Γενικός Εισαγγελέας, απάντησε αρνητικά σε ερώτημα του βουλευτή του ΑΚΕΛ Ανδρέα Πασιουρτίδη, κατά πόσο θα δοθεί για κοινοβουλευτικό έλεγχο το πόρισμα για τις παρακολουθήσεις και το μαύρο βαν, λέγοντας ότι πρέπει να διασφαλίζονται οι έρευνες και οι ποινικές διαδικασίες.
«Ποινική έρευνα και διαφάνεια είναι αντικρουόμενοι όροι», σημείωσε. «Δεν μπορεί να κάνουμε ποινικές έρευνες υπό το φως των δημοσιογράφων και των καναλιών», σημείωσε, λέγοντας ότι «θα το βρούμε μπροστά μας κάθε φορά που ποινική έρευνα, ειδικά με δημόσιο ενδιαφέρον, παίρνει δημοσιότητα. Δεν είναι θέμα φίμωσης», σημείωσε, αλλά να ακολουθηθούν οι σωστές διαδικασίες. Επεσήμανε ότι η Νομική Υπηρεσία παίρνει μηνύματα από τα δικαστήρια ότι δόθηκε υπέρμετρη δημοσιότητα σε υποθέσεις και αυτό προσμετράται στην επιβολή ποινής.
Γι’ αυτό είπε, δεν θα δοθεί στη Βουλή το πόρισμα. Το ίδιο θέμα τέθηκε και από την επιτροπή PEGA, σημείωσε, και ο Πρόεδρος της επιτροπής κατάλαβε πλήρως το θέμα και το σεβάστηκε, όπως είπε ο κ. Σαββίδης.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του προϋπολογισμού της Νομικής Υπηρεσίας, οι βουλευτές ρώτησαν τον Γενικό Εισαγγελέα τι γίνεται με διάφορες υποθέσεις. Πέρα από το ζήτημα των παρακολουθήσεων, ο κ. Πασιουρτίδης ρώτησε τι γίνεται με το Επενδυτικό Πρόγραμμα Πολιτογραφήσεων και με τα πορίσματα «για την καταστροφή της οικονομίας». Στο ίδιο πλαίσιο, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης ρώτησε τι γίνεται για το πόρισμα για τον Συνεργατισμό, ενώ η Αλεξάνδρα Ατταλίδου, εκ μέρους των Οικολόγων, ρώτησε για την υπόθεση Καλαϊτζίδη, το πόρισμα για τις φυλακές και το πόρισμα για τον θάνατο του Θανάση Νικολάου.
Ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ότι αναφορικά με το Επενδυτικό πρόγραμμα η Εισαγγελία καταχώρησε έφεση στην αθωωτική απόφαση του Κακουργιοδικείου στη Λάρνακα. Όσον αφορά άλλες υποθέσεις, διευκρίνισε ότι η καθυστέρηση οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην έλλειψη εξειδίκευσης και στην αναμονή από εμπειρογνώμονες του εξωτερικού. «Για να μαζέψεις αποδεκτή μαρτυρία που μπορείς να παρουσιάσεις στο δικαστήριο, υπάρχουν καθυστερήσεις», σημείωσε, ενώ πρόσθεσε ότι η Νομική Υπηρεσία μεταφέρει το μήνυμα και στην αστυνομία ότι πρέπει να τελειώσουν οι διαδικασίες. Ανέφερε, τέλος, ότι συχνά γίνονται συσκέψεις ευρείας κλίμακας με αστυνομία και ανακριτές, για να μη διαιωνίζεται η κατάσταση.
Για το Πόρισμα Αρέστη για τον Συνεργατισμό, απάντησε ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης, λέγοντας ότι εκκρεμούν 1-2 ζητήματα που διερευνά η αστυνομία. Σημείωσε ότι δεν προκύπτουν αστικές ή ποινικές ευθύνες από τον πρώην Υπουργό Οικονομικών. Υπάρχουν όμως αστικές απαιτήσεις, όχι από την κυβέρνηση αλλά από την ΚΕΔΙΠΕΣ, «που τη φέραμε σε επαφή με την αστυνομία για να λάβει όσα είναι αναγκαία και να καταχωρήθηκαν αγωγές για μεγάλα κεφάλαια», είπε, ενώ πρόσθεσε ότι όπου εντοπίζεται μικρή υποψία, συνεχίζονται οι έρευνες.
Για την υπόθεση των φυλακών, ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ότι η εξέταση του πορίσματος τυγχάνει χειρισμού από τη Νομική Υπηρεσία και θα υπάρξει ανακοίνωση μόλις υπάρξει ενημέρωση.
Για το πόρισμα για τον θάνατο του Θανάση Νικολάου ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε ότι το τελευταίο διάστημα έγιναν πολλά περισσότερα πράγματα απ’ ότι τα τελευταία χρόνια. «Επιτρέψαμε την εκταφή. Να παν τα οστά στο εξωτερικό, διατάξαμε ποινική έρευνα, γιατί είπαν (η οικογένεια) ότι δεν ήθελαν την αστυνομία, βάλαμε τα άτομα που μας ζήτησαν ως ποινικούς ανακριτές, ζήτησαν δύο αναβολές, τις δώσαμε. Τέλειωσε η έρευνα, το μάθαμε από εφημερίδα, πριν παραδοθεί σε εμάς και ήρθαν οι δύο ανακριτές και μας είπαν ως εδώ μπορούσαμε να προχωρήσουμε, τώρα είναι θέμα της αστυνομίας. Είχαμε συνάντηση με την οικογένεια και τον δικηγόρο, θεωρώ ότι ικανοποιήθηκαν. Ήδη έχουμε άλλη συνάντηση εντός της Νομικής Υπηρεσίας, την ερχόμενη βδομάδα με την αστυνομία, τον δικηγόρο και την οικογένεια», είπε.
Τέλος, για την υπόθεση Καλαϊτζίδου ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας είπε έχει διευθετηθεί η υπόθεση με πλήρη ικανοποίηση της οικογένειας. «Ξεφύγαμε από το καθορισμένο πλαίσιο αποζημιώσεων, γιατί βάλαμε κι άλλους παράγοντες στην εξίσωση», σημείωσε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά ρώτησε τι γίνεται με τις «ψευδείς ειδήσεις που διαδίδονται από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης», καθώς και με ανώνυμους λογαριασμούς που βρίζουν τα δημόσια πρόσωπα μέσα από αυτά.
Ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε ότι όσον αφορά τα ΜΚΔ το νομοθετικό πλαίσιο πάσχει, ρίχνοντας την μπάλα στη Βουλή, καθώς έχει ενώπιον της σχετικό νομοσχέδιο. «Δεν μπορεί να κάνεις αυτή τη χυδαία εξύβριση στα μέσα και να μην υπάρχει νομικό πλαίσιο για να οδηγηθούν στο δικαστήριο κάποιοι» για προβληματισμό, σημείωσε, κάνοντας παράκληση στη Βουλή να ψηφίσει το εν λόγω νομοσχέδιο. «Δεν μπορεί η εξύβριση στον δρόμο να είναι ποινικό αδίκημα και στο διαδίκτυο όχι», ανέφερε.
Αναφορικά με τη διάδοση ψευδών ειδήσεων, είπε ότι σε περιπτώσεις που οδηγούν σε περιορισμένης φύσεως συνέπειες προς θεσμούς, κράτος, δημόσια υγεία κ.λπ., μπορεί, με συγκατάθεση του εισαγγελέα, να γίνει ποινική δίωξη, όπως και έγινε, είπε, σε ορισμένες περιπτώσεις κατά την περίοδο της πανδημίας.
Διευκρίνισε ότι με το νομοθετικό πλαίσιο ως έχει, οι απειλές κατά της ζωής στα ΜΚΔ είναι ποινικό αδίκημα, λέγοντας ότι υπήρξαν ιστοσελίδες στις οποίες ο ίδιος δέχτηκε απειλές για τη ζωή του. «Έκανα κάποια διαβήματα, επέλεξα να μην τα δημοσιοποιήσω», ανέφερε.
Σε σχέση με τον προϋπολογισμό της Νομικής Υπηρεσίας για το 2023, αυτός ανέρχεται σε €33,3 εκ. περίπου. Σε αυτά περιλαμβάνονται και ο Προϋπολογισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας, που αντιστοιχεί σε €379 χιλιάδες, και ο Προϋπολογισμός του Γραφείου Επιτρόπου Νομοθεσίας, που είναι €678 χιλιάδες, όπως τον παρουσίασε ο κ. Σαββίδης.
Σημείωσε ότι η αύξηση ύψους €8,9 εκ., που παρατηρείται για το 2023, οφείλεται πρωτίστως στα €6,3 εκ. που προϋπολογίστηκαν για την ανέγερση ιδιόκτητου κτηρίου της Νομικής Υπηρεσίας, στη Λευκωσία.
Επιπλέον, ανέφερε ότι η υλοποίηση του Προϋπολογισμού, μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2022 ανήλθε στο 85% του συνολικού προϋπολογισμού. Την αντίστοιχη περίοδο του 2021, το ποσοστό υλοποίησης ήταν 72%, ενώ η συνολική υλοποίηση του Προϋπολογισμού μέχρι το τέλος του 2022 προβλέπεται να ανέλθει στο 95%.
Παρουσιάζοντας το έργο της Νομικής Υπηρεσίας, είπε ότι επιτεύχθηκε πλήρης αναδιοργάνωση, εκσυγχρονισμός και εξορθολογισμός. Ανέφερε ότι εφαρμόστηκε, για πρώτη φορά, μηχανισμός παρακολούθησης των νομικών εργασιών, με υιοθέτηση αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων ανταπόκρισης των νομικών λειτουργών βάσει του επείγοντος και της προτεραιότητας του θέματος, ο οποίος ήταν αποτελεσματικός, καθώς από τις 648 εργασίες που στα τέλη Μαρτίου 2022 δηλώθηκαν ως εκκρεμότητες από τα προηγούμενα σήμερα έχει ολοκληρωθεί πέραν του 95%.
Επίσης, δημιουργήθηκαν μητρώα καταγραφής εργασίας για εποπτικό έλεγχο, σε πραγματικό χρόνο, των εκκρεμουσών και ολοκληρωμένων νομικών εργασιών ανά Υπουργείο/Υπηρεσία/Τμήμα και ανά Τομέα Δικαίου και νομικό λειτουργό.
Όσον αφορά τη στελέχωση, είπε ότι από τον Ιούλιο 2020 έως σήμερα πληρώθηκαν 84 κενές μόνιμες θέσεις σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας, ενώ παραμένουν 46 κενές οργανικές θέσεις που προωθούνται για πλήρωση την παρούσα περίοδο.
Ο Γενικός Εισαγγελέας ανακοίνωσε επίσης τη δημιουργία Ακαδημίας Νομικής Υπηρεσίας που αποσκοπεί στην ανάπτυξη και προώθηση προγραμμάτων βασικής εκπαίδευσης νεοεισερχομένων λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας, στη διά βίου εκπαίδευση των λειτουργών της Υπηρεσίας αλλά και σε εκπαίδευση λειτουργών του Δημοσίου σε θέματα αρμοδιότητας της Νομικής Υπηρεσίας.
Επίσης, είπε ότι συστάθηκε Ομάδα Συντονισμού Διερεύνησης Υποθέσεων Διαφθοράς, ως ένας εξειδικευμένος μηχανισμός παροχής καθοδήγησης και συντονισμού ποινικής διερεύνησης σοβαρών υποθέσεων διαφθοράς, καθώς και υποθέσεων που πιθανόν να εμπεριέχουν στοιχεία διαφθοράς. Η Ομάδα πραγματοποίησε ήδη τις πρώτες της συνεδρίες και με βάση αποφάσεις που πάρθηκαν, αριθμός σοβαρών ποινικών υποθέσεων διαφθοράς κατηγοριοποιήθηκε και τυγχάνει χειρισμού από την Ομάδα.
Τέλος, ο κ. Σαββίδης είπε ότι στις 16 Μαρτίου 2022, η Νομική Υπηρεσία υπέβαλε στην εκτελεστική εξουσία νομοσχέδιο για την αυτονόμησή της, το οποίο εκκρεμεί ακόμη στο Υπουργικό Συμβούλιο. Σημείωσε ότι το ζήτημα της αυτονόμησης εκπηγάζει από το Άρθρο 112 του Συντάγματος της Δημοκρατίας, τις σχετικές συστάσεις της GRECO για περεταίρω ενίσχυση του εχέγγυου αμεροληψίας των λειτουργών και ενδυνάμωσης του Κράτους Δικαίου, και τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Έκθεση για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Κύπρο για το 2022, όπου γίνεται ρητή αναφορά στην ανάγκη «συνέχισης της βελτίωσης της αποτελεσματικής διερεύνησης και εκδίκασης υποθέσεων διαφθοράς υψηλού επιπέδου, μεταξύ άλλων, με την ενίσχυση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και της δημοσιονομικής ανεξαρτησίας του».
Ο προεδρεύων της Επιτροπής, Χρύσης Παντελίδης εξέφρασε την ικανοποίηση του για τις ενέργειες που στοχεύουν στη μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας. Σημείωσε ότι υπάρχει αίσθημα στην κοινωνία ότι δεν απονέμεται δικαιοσύνη ή ότι ξεφεύγουν οι ένοχοι και ρώτησε αν υπάρχει στατιστική καταγραφή υποθέσεων στις οποίες είναι διάδικος η νομική υπηρεσία, με ποσοστό επιτυχίας.
Η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου ανέφερε ότι η παρουσία της Νομικής Υπηρεσίας στις επιτροπές της Βουλής είναι πολύ σημαντική. Τόνισε ότι η Γενική Εισαγγελία θα πρέπει να μένει έξω από πολιτικές σκοπιμότητες. «Η δημοκρατία επιβάλλει να σεβόμαστε τους θεσμούς και να τους υποστηρίζουμε. Αν χάσουμε την εμπιστοσύνη μας σε αυτούς πάμε από δημοκρατία σε αναρχία», είπε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης είπε, σε σχέση με το ζήτημα του νομοσχεδίου για τα ΜΚΔ, ότι στόχος των βουλευτών είναι η υπεράσπιση του Συντάγματος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το νομοσχέδιο έχει άμεση σχέση στο πώς θα διαχωρίσουμε την ελευθερία του λόγου, τη σάτιρα με όλα αυτά που πρέπει να περιοριστούν. «Να μπει θεσμικό πλαίσιο, αλλά να δούμε πού σταματά, για να μην επηρεάσει το όποιο δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου», είπε, ενώ ζήτησε το θέμα να συζητηθεί στην τελευταία συνεδρία της επιτροπής Νομικών πριν να κλείσει η Βουλή.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, είπε για το ζήτημα ότι δεν υπάρχει διαφορά αν σε εξυβρίζει κάποιος μέσω διαδικτύου ή στον δρόμο, αλλά πρέπει «να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πρόκειται να επαναφέρουμε την ποινικοποίηση του λιβέλου, που καταργήθηκε εδώ και χρόνια».
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι στα χέρια σας κρέμεται η αξιοπιστία του κράτους μας. Έχουμε εμπιστοσύνη σ’ εσάς και στις αποφάσεις σας. Μπορεί να διαφωνήσουμε, όμως θέλουμε να κρατήσουμε την υπηρεσία άχρωμη και ψηλά, αλίμονο αν καταρρεύσει». Σε σχέση με το ζήτημα των ΜΚΔ είπε ότι χρειάζεται η τροποποίηση του ποινικού κώδικα. «Είμαστε όλοι θύματα» και πρέπει «να δοθεί προστασία και σε όσους παίρνουν αποφάσεις».
Τέλος, η Αλεξάνδρα Ατταλίδου ρώτησε τον Γενικό Εισαγγελέα κατά πόσο στη Νομική Υπηρεσία έχει ανοιχτεί δίαυλος για να μπορούν να κάνουν καταγγελίες και να προστατεύονται οι whistleblowers.
