Έντονη συζήτηση με έμφαση στην ανάγκη λογοδοσίας από υποψηφίους Προέδρους της Δημοκρατίας για τις εισφορές, που λαμβάνουν κατά την προεκλογική περίοδο, διεξήχθη στην Επιτροπή Θεσμών, με αφορμή πρόταση νόμου του Προέδρου της Επιτροπής, Βουλευτή του ΔΗΣΥ Δημήτρη Δημητρίου.
Η πρόταση νόμου του κ. Δημητρίου εκ μέρους του ΔΗΣΥ προνοεί θέσπιση υποχρέωσης του κάθε υποψηφίου να υποβάλλει στον Γενικό Έφορο Εκλογής έκθεση, στην οποία να παραθέτει πλήρη στοιχεία όσον αφορά στις ιδιωτικές εισφορές, χρηματικές ή μη, τις οποίες είτε ο ίδιος είτε ο εκλογικός αντιπρόσωπος αυτού έλαβε, περιλαμβανομένης αναφοράς στην πηγή εκάστης εισφοράς, δηλαδή το φυσικό ή νομικό πρόσωπο από το οποίο προήλθε.
Προνοεί επίσης αναδρομική ισχύ από τον Αύγουστο του 2022.
Μιλώντας στην Επιτροπή, ο Βοηθός Γενικός Έφορος Εκλογών Μενέλαος Βασιλείου, είπε ότι η υπηρεσία εκλογών συμφωνεί με την πρόταση νόμου και την αύξηση της διαφάνειας. Πρόσθεσε ότι τα βασικά θέματα που τίθενται περιλαμβάνονται ήδη στην κείμενη εκλογική νομοθεσία στην οποία καθορίζεται ξεκάθαρα ότι πρέπει οι υποψήφιοι να υποβάλουν τις ιδιωτικές εισφορές, που έλαβαν και δεν τίθεται κατώτατο όριο του ποσού, που πρέπει να δηλωθεί.
Οι διαφορές με την πρόταση νόμου εστιάζονται, όπως είπε, στο ότι σήμερα θα πρέπει ο υποψήφιος να δηλώσει τις εισφορές, που έλαβε στους έξι μήνες της προεκλογικές περιόδου και όχι από τη μέρα που έλαβε τη χορηγία μέχρι την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών, όπως στην πρόταση νόμου. Επίσης, πρόσθεσε, η πρόταση νόμου μεταφέρει την υποχρέωση δημοσιοποίησης των εισφορών στον Έφορο Εκλογής, ενώ τώρα υποχρεούται ο υποψήφιος ή ο εκλογικός του αντιπρόσωπος να τα δημοσιοποιήσει. Ανέφερε ακόμα ότι στην πρόταση νόμου υπάρχει αύξηση στο ύψους του προστίμου από 500 στις 5000 ευρώ για μη υποβολή των καταστάσεων, συν 50 ευρώ για κάθε μέρα καθυστέρησης.
Ερωτηθείς σχετικά ο Βοηθός Έφορος ανέφερε ότι οι τρεις βασικοί υποψήφιοι στις προεδρικές εκλογές με τη λήξη της σχετικής προθεσμίας, έφεραν αναλυτικά στοιχεία για τα έξοδά τους τα οποία αξιολογούνται αν είναι πλήρη. Όπως ανέφερε τους απασχολεί το γεγονός κατά πόσο οι τρεις υποψήφιοι δημοσιοποίησαν τις εισπράξεις ποσών και το όνομα που προσώπου από το οποίο έλαβαν εισφορές.
Όσον αφορά τα κόμματα, ανέφερε ότι αυτά υποχρεούνται μέχρι τρεις μήνες μετά τις εκλογές να υποβάλουν για έλεγχο έκθεση εσόδων και δαπανών και η συγκεκριμένη προθεσμία λήγει στις 12 Μαΐου.
Ο Βοηθός Έφορος ανέφερε ακόμα ότι θεωρούν πιο σωστό η όποια αλλαγή να γίνει στη νομοθεσία που αφορά την εκλογή των μελών της Βουλής, στην οποία αναφέρεται ο νόμος περί εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, ώστε να υπάρχει ομοιογένεια μεταξύ των νομοθεσιών.
Εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας η Γιάννα Χατζηχάννα είπε ότι με την πρόταση νόμου αυξάνεται η περίοδος για την οποία ελέγχεται ο υποψήφιος, ενώ είπε ότι είναι πολύ σημαντικό να παραμένει η υποχρέωση στον υποψήφιο ή στον εκλογικό αντιπρόσωπο για δημοσιοποίηση των καταστάσεων.
Όσον αφορά την αναδρομικότητα είπε ότι νομικά μιλώντας οι όροι διεξαγωγής μιας εκλογικής διαδικασίας πρέπει να είναι εκ των προτέρων γνωστοί και ήταν μέσω μια συγκεκριμένης νομοθεσίας. Πρόσθεσε ότι έχει ήδη λήξει η προθεσμία που έπρεπε κάποιος να συμμορφωθεί και εξέφρασε την άποψη ότι επηρεάζονται ουσιαστικά δικαιώματα αν δοθεί αναδρομικότητα για κάτι που έχει λήξει.
Στην Επιτροπή έγινε επίσης παρουσίαση από το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής του μηχανογραφημένου συστήματος για την ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης περιουσιακών στοιχείων των Δημόσια Εκτεθειμένων Προσώπων.
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Δημήτρης Δημητρίου είπε ότι θα πρέπει να επικρατήσει η διαφάνεια και να ισχύσει κατ΄ ελάχιστον ό,τι ισχύει στα πολιτικά κόμματα, δηλαδή η δημοσιοποίηση των εισφορών που έλαβαν και το ανώτατο όριο να είναι στις 50,000 ευρώ. Σημείωσε ότι το ζήτημα δεν είναι προσωπικό, αλλά πολιτικό και ότι η αναδρομικότητα μπήκε για πολιτικούς λόγους, αφού, όπως είπε δεν μπορούν κάποιοι να ισχυρίζονται ότι θέλουν διαφάνεια και οι πράξεις τους να μη συνάδουν με αυτό το πνεύμα.
Πρόσθεσε ότι αναλυτικές καταστάσεις δόθηκαν προς την υπηρεσία εκλογών, αλλά δημοσιοποίηση υπήρξε από κάποιος υποψηφίους και όχι από όλους τους υποψηφίους.
Σε σχέση με την ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής δήλωσης, ευχαρίστησε τον τέως Υφυπουργό Κυριάκο Κόκκινο, που ασχολήθηκε με το θέμα, ώστε να γίνει σήμερα ολοκληρωμένη παρουσίαση ενώπιον της Επιτροπής. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, ώστε πριν από το καλοκαίρι να ψηφιστεί ο σχετικός νόμος και να γίνονται οι δηλώσεις ηλεκτρονικά.
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της Επιτροπής ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης είπε ότι το κόμμα του είναι υπέρ της οποιασδήποτε πρότασης ενισχύει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη χρηστή διοίκηση. Πρόσθεσε ότι η νομοθεσία που ισχύει σήμερα χρήζει βελτίωσης και ότι ο νόμος για τα πολιτικά κόμματα είναι πολύ πληρέστερος και θα πρέπει να μεταφερθεί στα περί εκλογής τους Προέδρου. Πρόσθεσε ότι κανένας πολιτικός ή πολιτικός σχηματισμός δεν θα πρέπει να διστάζει να δημοσιοποιεί είτε τις δαπάνες του, είτε τα έσοδα της προεκλογικής περιόδου και θα πρέπει να το κάνει αυτοβούλως χωρίς να τον υποχρεώνει ο νόμος.
Είπε ότι ο Ανδρέας Μαυρογιάννης το έκανε και μεσούσης της προεκλογικής περιόδου και στο τέλος της. Ανέφερε ότι σήμερα υπάρχει επιφύλαξη στον νόμο περί εκλογής του Προέδρου που λέει ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα στοιχεία αυτά στις σελίδες τους ή σε δύο ημερήσιες εφημερίδες.
Αναφορικά με την ηλεκτρονική πλατφόρμα για το Πόθεν Έσχες, ανέφερε ότι θα δουν πώς θα το εισαγάγουν στη νομοθεσία, αφού βελτιωθεί για να ψηφιστεί πριν από τη λήξη των εργασιών το καλοκαίρι.
Η βουλευτής των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό να λογοδοτούν εκείνοι που διεκδικούν αξιώματα και ότι τίποτε δεν γινόταν μέχρι σήμερα. Το θέμα, ανέφερε είναι πολιτικό. Εφόσον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είπε, έχει δηλώσει την ετοιμότητά του για διαφάνεια και λογοδοσία θα πρέπει να δώσει όλα τα στοιχεία για τη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας. Ζήτησε επίσης να γίνεται έλεγχος και στα συνδεδεμένα πρόσωπα, αφού αν ένας πρόεδρος πάρει πολλά χρήματα από μια οικογένεια ή οικονομική οικογένεια, θα είναι ιδιαίτερα εξαρτώμενος από αυτή.
