Το Σχέδιο «Κύπρος-το αύριο» αποτελεί το κληροδότημά μου, το κληροδότημα της Κυβέρνησης, ώστε η χώρα να συνεχίσει, να ενισχύσει και να ολοκληρώσει τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού και ανασυγκρότησης, σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικότητας, περιβαλλοντικής και ψηφιακής ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης, δήλωσε το βράδυ της Πέμπτης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.
Μιλώντας στη διάρκεια της τρίτης διάσκεψης απολογισμού της δεκαετούς διακυβέρνησης, σε συνάρτηση με το κληροδότημα του Εθνικού Σχεδίου «Κύπρος – Tο αύριο», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέλυσε πέντε ενότητες, με πρώτη ενότητα “μια σειρά σημαντικότατων μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών που άπτονται της εύρυθμης λειτουργίας του Κράτους”, η δεύτερη σχετικά με την οικοδόμηση του Κράτους Δικαίου, η τρίτη ενότητα σχετίζεται με δράσεις και στρατηγικές όχι μόνο για τον εκσυγχρονισμό και ανασυγκρότηση της Πολιτείας σε επιμέρους τομείς πολιτικής, αλλά και βελτίωσης των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών, η τέταρτη που άπτεται μεγάλων αναπτυξιακών έργων σε παγκύπρια βάση για αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και η πέμπτη ενότητα που επικεντρώνεται στα όσα προνοεί το Σχέδιο «Κύπρος-Το αύριο» για ολοκλήρωση των σχεδιασμών της πλήρους ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού του Κράτους, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος.
Μεταρρυθμίσεις στις δομές του κράτους
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως η πρώτη ενότητα αφορά μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές στις δομές λειτουργίας του Κράτους. Προς αυτόν τον στόχο, είπε, προχώρησαν μεταξύ άλλων στην τροποποίηση του Συντάγματος, ώστε οι πενταετείς θητείες του εκάστοτε Προέδρου της Δημοκρατίας να περιορίζονται στις δύο, αποτρέποντας έτσι τη δημιουργία καθεστωτικών νοοτροπιών και στη δημιουργία πολιτικά και διοικητικά αυτοτελών Υφυπουργείων Τουρισμού, Ναυτιλίας, Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακού Μετασχηματισμού, Κοινωνικής Πρόνοιας και Πολιτισμού.
Μια άλλη, είπε, των μεταρρυθμίσεων για αποτελεσματικότερη λειτουργία του Κράτους, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τόσο την παραγωγικότητα όσο και την αξιοκρατική ανέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων, αποτελεί η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας.
Ανέφερε ακόμη ότι ένας άλλος σημαντικός τομέας διοίκησης και αποτελεσματικότερου Κράτους αποτελεί η μεταρρύθμιση του τομέα της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθιστώντας πλέον τις τοπικές οντότητες διοικητικά και οικονομικά αυτοτελείς και αυτάρκεις, ενισχύοντας την ικανότητα και δυνατότητα τους να βελτιώσουν και να διευρύνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Ενίσχυση Κράτους Δικαίου
Αναφερόμενος στη δεύτερη ενότητα που αφορά την ενίσχυση του Κράτους Δικαίου και του νομοθετικού πλαισίου πάταξης της διαφθοράς, είπε ότι η διαπίστωση πως το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης παρέμενε καθηλωμένο στις συνθήκες που επικρατούσαν κατά την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, και πάντοτε σε στενή συνεργασία με την Ανωτάτη Δικαστική Αρχή της Χώρας, είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη μιας σειράς μέτρων και επιμέρους μεταρρυθμίσεων που οδήγησαν τελικά στην εκ βάθρων ανασυγκρότηση του δικαστικού συστήματος της χώρας.
Το πρώτο μέτρο, είπε, ήταν η αύξηση του αριθμού των δικαστών κατά 40, μια αύξηση της τάξεως του 54%, χωρίς να περιλαμβάνεται η αύξηση των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Εφετείου, όπως τελικά διαμορφώθηκε μέσα από τη νομοθεσία για εκσυγχρονισμό του συστήματος απονομής δικαιοσύνης.
Επίσης, αναφέρθηκε στη δημιουργία εξειδικευμένων δικαστηρίων όπως του Εμπορικού Δικαστηρίου, Ναυτοδικείου, Διοικητικού Δικαστηρίου και Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, ενώ είπε ότι η θεμελιώδης μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος της χώρας ολοκληρώθηκε και τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου του 2023, με τη λειτουργία Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου, Ανώτατου Δικαστηρίου και Εφετείου.
Όσον αφορά την ουσιαστική ενίσχυση του πλαισίου πρόληψης, προστασίας και καταπολέμησης του φαινομένου της διαφθοράς, προχωρήσαμε στη ψήφιση τριών σημαντικότατών νομοσχεδίων που κατατάσσουν τη χώρα μας ανάμεσα στις 11 ευρωπαϊκές χώρες που έχουν θεσμοθετήσει ένα ισχυρό νομικό υπόβαθρο αποτροπής των εν λόγω φαινομένων, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη σύσταση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, τη διασφάλιση της διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, το λεγόμενο lobbying, ώστε να αποτρέπεται η δημιουργία συνθηκών, που επιτρέπουν την εμφάνιση φαινομένων διαφθοράς και στην προστασία Μαρτύρων Δημοσίου Συμφέροντος (οι λεγόμενοι whistle-blowers), με στόχο την πλήρη προστασία όσων με τη μαρτυρία τους συμβάλλουν στη δίωξη και καταδίκη όσων εμπλέκονται σε έκνομες ενέργειες ή πράξεις διαφθοράς.
Εκσυγχρονισμός και ανασυγκρότηση πολιτείας
Η τρίτη ενότητα αφορά δράσεις και στρατηγικές, όχι μόνο για τον εκσυγχρονισμό και ανασυγκρότηση της Πολιτείας σε επιμέρους τομείς πολιτικής, αλλά και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος, την δημιουργία ενός σύγχρονου, ημι-επαγγελματικού στρατού, μειώνοντας ταυτόχρονα τη θητεία των κληρωτών από 24 σε 14 μήνες, την καθιέρωση για πρώτη φορά μητρώου αγροτών, ούτως ώστε οι επιδοτήσεις να στοχεύουν τους πραγματικούς αγρότες, την υιοθέτηση σχεδίων για την στεγαστική πολιτική και την απόκτηση πρώτης κατοικίας, που για το 2022 ανέρχονται στα 125 εκατομμύρια ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 100% σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του 2018, ενώ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας προχωρήσαμε στην παραχώρηση οικοπέδου για ανέγερση κατοικίας σε 1.888 οικογένειες.
Εκανε επίσης αναφορά στην ίδρυση ενιαίου Τμήματος Φορολογίας με ενοποίηση του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων και της Υπηρεσίας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, στην αναδιοργάνωση, εκσυγχρονισμό και πλήρη ψηφιοποίηση του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Πνευματικής Ιδιοκτησίας, την εγκατάσταση εκτεταμένου συστήματος καμερών φωτοεπισήμανσης και την υλοποίηση πολιτών με στόχο την πράσινη μετάβαση με σχέδια χορηγιών για την περίοδο 2013 έως 2022, που ανέρχονται σε πέραν των 487 εκατομμυρίων ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων και εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε επίσης ότι για την ενίσχυση της νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του μεταποιητικού τομέα και οινοποιητικού κλάδου, προχώρησαν σε σχέδια χορηγιών για την περίοδο 2014 – 2022 πέραν των 151 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ το συνολικό σχετικό ποσό για το 2023 ανέρχεται στα 160 εκατομμύρια ευρώ.
Αναπτυξιακά έργα
Η τέταρτη ενότητα αφορά τα αναπτυξιακά έργα της Κυβέρνησης για αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων σε κάθε Δήμο και κοινότητα της Κύπρου.
Ο Πρόεδρος είπε ότι σε αυτό το πλαίσιο, η Πολιτεία προχώρησε στην υλοποίηση αναπτυξιακών έργων ύψους πέραν των 4.6 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε βρίσκονται στο στάδιο κατασκευής.
“Αυτό που με ικανοποιεί ιδιαίτερα είναι πως έχουμε κυριολεκτικά μεταμορφώσει και αναμορφώσει κάθε γωνιά της Κύπρου, υλοποιώντας το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα από καταβολής της Δημοκρατίας. Αρκεί μια επίσκεψη στα αστικά κέντρα των Δήμων, σε μέχρι πρότινος παραμελημένες κοινότητες, για να αντιληφθείτε το εύρος των έργων, την αλλαγή προς το καλύτερο που έχει επέλθει”, είπε.
Ανέφερε ότι “έχουμε προχωρήσει στην υλοποίηση έργων που για δεκαετίες αποτελούσαν επαναλαμβανόμενες, ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, ενώ τα εν λόγω έργα έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 7 χρόνια, αφού μέχρι το 2015 προτεραιότητα ήταν η επιβίωση της χώρας μέσα από την αντιμετώπιση της κρίσης και ανάκαμψης της οικονομίας”.
Μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές δράσεις
Η πέμπτη και τελευταία ενότητα, ανέφερε, σχετίζεται με τις μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές δράσεις του Σχεδίου «Κύπρος – το αύριο».
Είπε ότι είναι ένα Σχέδιο το οποίο αποτελεί την παρακαταθήκη για συνέχιση και ολοκλήρωση των προσπαθειών που έχουμε αρχίσει για την ολική ανασυγκρότηση και εκσυγχρονισμό του Κράτους “και τούτο, γιατί είναι η μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική και αναπτυξιακή παρέμβαση από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω μιας δέσμης 133 μέτρων, εκ των οποίων τα 58 αφορούν μεταρρυθμίσεις και τα 75 επενδυτικές δράσεις”.
Την ίδια στιγμή, είπε, συνυπολογίζοντας τα κονδύλια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Ταμείου Πολιτικής Συνοχής, καθώς και τις πρόσθετες ιδιωτικές επενδύσεις που θα προκύψουν από την υλοποίηση των στηριζόμενων σχεδίων, χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες των ετησίων προϋπολογισμών, ο οικονομικός αντίκτυπος του Σχεδίου «Κύπρος – το αύριο» ανέρχεται στα 4.4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Κληροδότημα το Σχέδιο Κύπρος – το αύριο
Αυτό που θα ήθελα να τονίσω είναι πως το Σχέδιο «Κύπρος-το αύριο» αποτελεί το κληροδότημα μου, το κληροδότημα της Κυβέρνησης, ώστε η χώρα να συνεχίσει, να ενισχύσει και να ολοκληρώσει τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού και ανασυγκρότησης, σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικότητας, περιβαλλοντικής και ψηφιακής ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.
“Με βάση τα όσα έχω αναφέρει, θεωρώ πως την τελευταία δεκαετία, χάριν στην τόλμη και αποφασιστικότητα και ανεξαρτήτως πολιτικού κόστους, προχωρήσαμε σε μεταρρυθμιστικές δράσεις που για δεκαετίες η κοινωνία απαιτούσε, υλοποιώντας παράλληλα εκατοντάδες εθνικές στρατηγικές και δράσεις”, είπε ο Πρόεδρος.
Πρόσθεσε ότι αυτό το εγχείρημα, όπως άλλωστε και κάθε μεγάλη αλλαγή, παρουσίασε πολλές προκλήσεις αλλά και δυσκολίες, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη πως η Κυβέρνηση δεν απολάμβανε της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
“Για αυτό και για ακόμη μια φορά επιθυμώ να ευχαριστήσω τόσο τα Κοινοβουλευτικά κόμματα και ιδιαιτέρως τον Πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου που μέσα από τις συνέργειες, τις επαφές, τις διαβουλεύσεις, έκανε κατορθωτή τη δημιουργία πλειοψηφίας ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε λόγω της μη ύπαρξης πλειοψηφίας. Ταυτόχρονα, θέλω να ευχαριστήσω τους κοινωνικούς εταίρους, αλλά και τον κυπριακό λαό στο σύνολο του που στήριξαν και στάθηκαν αρωγοί σε αυτήν την πρωτόγνωρη αλλά και αναγκαία αλλαγή των δομών του Κράτους που παρέμενε εγκλωβισμένο στις νοοτροπίες της νεοσύστατης Δημοκρατίας του 1960” είπε.
Ο Πρόεδρος ανέφερε ότι “δεν ισχυρίζομαι ότι δεν διαπράχθηκαν λάθη κατά τη διακυβέρνηση μας ή ότι δεν υπάρχουν κενά, αδυναμίες και παραλείψεις ή ότι θα ήτο δυνατό και εφικτό να μεταμορφώσεις πλήρως ένα αγκυλωμένο, ανελαστικό και απηρχαιωμένο σύστημα διοίκησης. Τολμήσαμε όμως, με διαρθρωτικές αλλαγές και την αντιμετώπιση χρόνιων και συστημικών στρεβλώσεων και προβλημάτων, να θέσουμε στέρεα θεμέλια προς περαιτέρω ανασυγκρότηση του Κράτους, που οδηγεί στην Κύπρο της νέας εποχής”.
Την ίδια στιγμή, κατέληξε, με αίσθημα ευθύνης παραδίδουμε τον στρατηγικό σχεδιασμό όπως προβλέπεται στο Εθνικό Σχέδιο «Κύπρος-το αύριο», το οποίο θα οδηγήσει σε περαιτέρω αναδιάρθρωση, και εκσυγχρονισμό των δομών διακυβέρνησης της Πολιτείας που έχουμε δρομολογήσει.
