Η διενέργεια καλύτερων ελέγχων στα πρώτα στάδια του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ) θα είχε προλάβει πολλά από τα προβλήματα που προέκυψαν στην πορεία, είπε τη Δευτέρα ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, κατά την παρουσίαση του έργου του Υπουργείου το διάστημα 2019-2023.
Σύμφωνα με τον κ. Νουρή, από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας του προγράμματος το 2007 προφανώς δεν έγιναν όσα έπρεπε, κάτι που δυστυχώς επέτρεψε να εμφανιστούν παθογένειες και να γίνουν καταχρήσεις που έβλαψαν τα συμφέροντα της χώρας τόσο στη Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση Αναστασιάδη κληρονόμησε ένα σχέδιο παραχώρησης κυπριακής ιθαγένειας για το οποίο δεν υπήρχε κανένα συγκεκριμένο πλαίσιο ελέγχου ακόμα και για Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα.
Παρά τα προβλήματα, συνέχισε ο Υπουργός, το ΚΕΠ ήταν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που βοήθησε στην ανοικοδόμηση της οικονομίας στη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης, προσφέροντας άμεσα αλλά και έμμεσα οφέλη στην οικονομία του τόπου, με κρατικά έσοδα αλλά και συνεισφορά στην ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας, μεσούσης μάλιστα της μνημονιακής περιόδου.
Σημείωσε ωστόσο πως όταν η κυβέρνηση διαπίστωσε την αναγκαιότητα για αυστηρότερο έλεγχο των αιτήσεων από πρόσωπα ψηλού ρίσκου ή/και Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, προχώρησε στη θέσπιση και δημοσιοποίηση προνοιών, ώστε αυτές οι κατηγορίες προσώπων να μην έχουν το δικαίωμα απόκτησης πολιτογράφησης.
Όπως ανέφερε ο κ. Νουρής, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εισήχθησαν αποτελεσματικότεροι μηχανισμοί ελέγχου δέουσας επιμέλειας με τη συνεργασία με τρεις διεθνώς αναγνωρισμένους οίκους του εξωτερικού, οι οποίοι επιφορτίστηκαν με τη διενέργεια ενδελεχών και λεπτομερών ελέγχων όλων των αιτήσεων, ενώ τα κριτήρια του προγράμματος, αλλά και οι μηχανισμοί εποπτείας και δέουσας επιμέλειας, ενισχύθηκαν με σημαντικότερη εξέλιξη την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των Κανονισμών του προγράμματος, τον Ιούλιο του 2020.
Όμως οι διαφαινόμενες καταχρήσεις οδήγησαν στον οριστικό τερματισμό του ΚΕΠ με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου την 1η Νοεμβρίου 2020, απόφαση για την οποία ενημερώθηκε άμεσα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνέχισε ο Υπουργός, προσθέτοντας πως κατά την 31η Οκτωβρίου 2020, τελευταία ημέρα παραλαβής αιτήσεων, ενώπιον του Υπουργείου Εσωτερικών εκκρεμούσαν 691 αιτήσεις επενδυτών και 722 αιτήσεις μελών των οικογενειών τους.
Το Υπουργείο Εσωτερικών εφαρμόζοντας πλήρως όλους τους ελέγχους δέουσας επιμέλειας, αφού εξασφάλισε τις απαραίτητες νομικές γνωματεύσεις των νομικών συμβούλων, εξέτασε τις εκκρεμούσες αιτήσεις και διαβίβασε στο Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι τις 31 Ιουλίου 2021 όλες τις εκκρεμούσες αιτήσεις για λήψη απόφασης, το οποίο με τη σειρά του ενέκρινε συνολικά 390 αιτήσεις και απέρριψε τις 1023, συμπλήρωσε επί του θέματος.
Ερωτηθείς κατά πόσο αυτοί οι παραπάνω αριθμοί είναι ενδεικτικοί των όσων έπρεπε να γίνονται προηγουμένως και αν ενδέχεται να εγκρίθηκε αριθμός διαβατηρίων αντιστρόφως ανάλογος σε σχέση με τις προϋποθέσεις που τέθηκαν το τελευταίο διάστημα, ο κ. Νουρής επανέλαβε πως υπήρξαν ελλείψεις, καθώς όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα το 2007 ήταν γυμνό από πλευράς ελέγχου.
Πρόσθεσε πως στην εξέλιξη της πορείας οι έλεγχοι που εισήχθηκαν στο πρόγραμμα ήταν τέτοιοι που τουλάχιστον στα τελευταία στάδια δεν επέτρεψαν να υπάρχει καμία απολύτως αμφισβήτηση, καθώς ούτε από την επιτροπή Νικολάτου, ούτε από τους ελέγχους που έγιναν στα τελευταία στάδια της διαχείρισης των πολλών αιτήσεων, όταν εισήχθη ο θεσμός δέουσας επιμέλειας μέσω των τριών οίκων του εξωτερικού δεν υπήρξε κάποια αμφιβολία για τη διαχείριση που έτυχαν αυτές οι αιτήσεις.
Αν στα πρώτα στάδια του προγράμματος οι μηχανισμοί ελέγχου ήταν καλύτεροι, τότε ενδεχόμενα να είχαμε αποφύγει πολλά προβλήματα, υπογράμμισε ο κ. Νουρής, προσθέτοντας πως η ΕΕ δηλώνει ικανοποίηση από τα μέτρα που έχουν ληφθεί στο τέλος της διαδρομής του επενδυτικού προγράμματος. Εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι εάν το πρόγραμμα συνέχιζε με οποιονδήποτε τρόπο και εφαρμόζονταν οι κανονισμοί που η Βουλή ψήφισε το 2020, ο έλεγχος θα ήταν επαρκέστατος, παρά ταύτα κρίθηκε ότι το πρόγραμμα έπρεπε να τερματιστεί για τους γνωστούς σε όλους λόγους.
