Η πρόταση για τον διορισμό ενός ειδικού απεσταλμένου από την ΕΕ για το Κυπριακό είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρόταση που μπορεί να αλλάξει τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία και να επιλύσει ένα χρόνιο πρόβλημα, αλλά δεν θα είναι στο τραπέζι εσαεί, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης ξεκαθαρίζοντας ότι ο στόχος είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ. «Το συμφωνημένο πλαίσιο, από το οποίο κανείς δεν επιθυμεί να αποκλίνει και το μήνυμα που στέλνουμε είναι ότι αυτή τη λύση συζητάμε και θέλουμε επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά» είπε.
Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι αξιοποιήθηκε ο χρόνος μέχρι τις εκλογές στην Ελλάδα και την Τουρκία με σημαντικές διμερείς κι άλλες επαφές, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για να παρουσιάσει η Κυβέρνηση την πρόταση για ενεργότερη και ουσιαστικότερη εμπλοκή της ΕΕ για άρση του αδιεξόδου. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μέσα από δημόσιες δηλώσεις και διμερείς επαφές προσπαθεί να επικοινωνήσει την ετοιμότητα και αποφασιστικότητα της ε/κ πλευράς να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατό» πρόσθεσε.
Η ΕΕ μπορεί να συμβάλλει καταλυτικά και να ενισχύσει ουσιαστικά τις προσπάθειες των ΗΕ μέσα από τα κίνητρα και τα εργαλεία που κατέχει προς την Τουρκία και τους Τ/κ συμπατριώτες μας, για να επιτευχθεί μια αμοιβαία επωφελής κατάσταση πραγμάτων, να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά, με ορίζοντα την οριστική βιώσιμη επίλυση του Κυπριακού, σημείωσε. Ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι ο ΠτΔ, το ΥΠΕΞ αλλά και οι διπλωματικές αποστολές εργάζονται για να περάσουν αυτό το μήνυμα της ετοιμότητας της ε/κ πλευράς, την οποία αναγνωρίζουν οι ξένοι ηγέτες.
Ερωτηθείς εάν μοναδικός μοχλός πίεσης ή εργαλείο προς την Τουρκία να πεισθεί για την επανέναρξη των συνομιλιών είναι τα ευρωτουρκικά ή αν θα μπορούσαν να αποτελέσουν κάτι αντίστοιχο τα θέματα ενέργειας, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ανέφερε ότι η διασύνδεση των ευρωτουρκικών με την εξέλιξη του Κυπριακού τυγχάνει αναγνώρισης κι από τους ηγέτες των χωρών – μελών που βλέπουν ότι αυτό μπορεί να κινηθεί όχι μόνο προς όφελος της Τουρκίας και των Τ/κ, αλλά και προς όφελος της ίδιας της ΕΕ, όπως σήμερα το σκηνικό έχει διαμορφωθεί.
«Η προσπάθεια αυτή δεν είναι μονοδιάστατη. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι άσπρο ή μαύρο. Όλα τα εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν στην προσπάθειά μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων αρχικά κι επίλυση του Κυπριακού, αυτά θα αξιοποιηθούν. Αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή όμως, αυτό που διαφαίνεται κι από τις επαφές που κάνουμε, είναι ότι πράγματι η ΕΕ σήμερα, κατέχει εκείνα τα εργαλεία, τα κίνητρα, προς την Τουρκία. Δεν είναι μοχλός πίεσης, δεν είναι πίεση που θέλουμε να ασκήσουμε στην Τουρκία. Θέλουμε να πείσουμε την Τουρκία και τους Τ/κ συμπατριώτες μας ότι πρέπει και μπορεί να επιτευχθεί μια αμοιβαία επωφελής κατάσταση πραγμάτων για όλα τα μέρη» ανέφερε.
Κληθείς να πει ποια είναι αυτά τα εργαλεία ή κίνητρα, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι η ίδια η Τουρκία διεκδικεί συγκεκριμένα κίνητρα από την ΕΕ και η δική μας στάση διαφοροποιεί σε ένα βαθμό τον τρόπο που θα προσεγγιστούν αυτά τα ζητήματα, κάνοντας λόγο σε «κίνητρα που άπτονται οικονομικής φύσεως» κι άλλα.
Ερωτηθείς εάν μελλοντικά υπήρχε κάποια εξέλιξη στα ενεργειακά, κατά πόσο θα το συζητούσε η Κυβέρνηση (ως κίνητρο), ο Εκπρόσωπος απάντησε ότι δεν το βλέπουν μονοδιάστατα, σημειώνοντας ότι η διασύνδεση των ευρωτουρκικών είναι μια ολιστική προσέγγιση, «αφορά όλο αυτό το ζήτημα. Ακόμη και σ’ ένα βαθμό και τα ενεργειακά. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι πολύ διαφορετικοί οι ενεργειακοί σχεδιασμοί με επιλυμένο το Κυπριακό».
Σημείωσε δε ότι οι όποιες κινήσεις και σχεδιασμούς κάνει η Κυβέρνηση στα ενεργειακά περιλαμβάνουν και τους Τ/κ.
Δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε μόνο την μια ή την άλλη προσέγγιση, ούτε κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι είναι μόνο τα ενεργειακά αρκετά για την επίλυση του Κυπριακού και δεν θέλουμε την Ευρώπη, πρόσθεσε. Η Κυβέρνηση, εξήγησε, είναι διατεθειμένη να συζητήσει όλα τα ανοικτά ζητήματα που η Τουρκία έχει με την ΕΕ και που για χρόνια «ενδεχομένως εμείς δεν δεχόμασταν να συζητήσουμε, φτάνει ν’ αναγνωρίσουμε, να δούμε, μέσα από έμπρακτες κινήσεις της Τουρκίας, ότι υπάρχει ειλικρινή βούληση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Αυτό είναι μη διαπραγματεύσιμο και δεν μπορούμε να συζητήσουμε οποιαδήποτε άλλη λύση».
Μέσα από μια νέα εποχή στα ευρωτουρκικά μπορεί να υπάρξει αυτή η προοπτική ώστε η Τουρκία να ξανακαθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να λύσουμε το Κυπριακό, δήλωσε. Το μήνυμα της «νέας εποχής», είπε, εξάγεται από την ίδια την πρόταση της Κυβέρνησης λέγοντας ότι και στην ΕΕ καταλαβαίνουν ότι είναι καλύτερα μια Τουρκία κοντά στην ΕΕ, παρά στην Ρωσία και την Κίνα.
Αμμόχωστος
Για το θέμα της περιφραγμένης περιοχής της Αμμοχώστου και τυχόν νέες πωλήσεις ε/κ περιουσιών εκεί, ο Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, αφού τόνισε ότι ο μονός τρόπος για να σταματήσουμε αυτόν τον κίνδυνο είναι η συνολική επίλυση του Κυπριακού, σημείωσε ότι μετά τα δημοσιεύματα στον τ/κ Τύπο για τέτοιες πωλήσεις «τα αντανακλαστικά μας λειτούργησαν πολύ γρήγορα».
Στην διπλωματία, συνέχισε, πολλές φορές γίνονται κινήσεις που μπορεί να μην βλέπουν το φως της δημοσιότητας και είναι «και πολύ ουσιαστικές και πολύ ωφέλιμες». Γίνονται διαβήματα προς όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, γίνονται κινήσεις, πρόσθεσε, ώστε να αντιμετωπίσουν άμεσα και με τον καλύτερο τρόπο, το όποιο ζήτημα προκύπτει.
Κληθείς να εκτιμήσει εάν με την επανεκλογή Ερντογάν μπορεί να γίνει ακόμη ένα βήμα για άνοιγμα κι άλλου τμήματος στην περιφραγμένη περιοχή, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι είναι κάτι που δεν μπορούν να αποκλείσουν κι ούτε μπορεί κάποιος με ασφάλεια να προβλέψει την πολιτική της Άγκυρας. «‘Ένα πράγμα που μπορούμε να πούμε για την πολιτική της Άγκυρας είναι ότι ανεξαρτήτως του ποιος κυβερνά, είναι σταθερή ως προς τον τρόπο που κινείται απέναντι στην Κύπρο» είπε.
Επίσκεψη στο Βερολίνο
Κληθείς να πει εάν οι αναφορές του Γερμανού Καγκελάριου σε πολιτικό θάρρος από όλους τους συμμετέχοντες και περισσότερη εμπιστοσύνη του ενός προς τον άλλο, αφορούν και την ε/κ πλευρά, ο Εκπρόσωπος σημείωσε ότι υπήρξε μια επικαιροποιημένη δήλωση από την Καγκελαρία και ο κ. Σολτς αναγνώρισε το πολιτικό θάρρος που επιδεικνύει ο ΠτΔ και η ε/κ πλευρά. Αυτό είναι σαφές προς τους συνομιλητές μας, πρόσθεσε. Για την ανάπτυξη περισσότερης εμπιστοσύνης, ο κ. Λετυμπιώτης εξέφρασε την άποψη ότι ο ειδικός απεσταλμένος θ’ αναλάβει αρχικά τον ρόλο να πεισθεί η Τουρκία πως μέσα από την εμπλοκή της ΕΕ «έχει να κερδίσει».
Όταν αρχίσουν με το καλό, είπε, οι συνομιλίες, τότε θα χρειαστεί και η τεχνοκρατική υποστήριξη της ΕΕ, κάτι που ο ίδιος ο ΠτΔ είδε στο Κραν Μοντανά πόσο καταλυτικό ρόλο έπαιξε.
Κληθείς να σχολιάσει την συζήτηση επί ονομάτων για τον ειδικό απεσταλμένο, είπε ότι έγινε αυτό και με τον Γάλλο Πρόεδρο και με τον Γερμανό Καγκελάριο για συγκεκριμένα ονόματα. Όταν φτάνεις στο σημείο να συζητείς με τον ηγέτη ενός κράτους ονόματα «αυτή η πρόταση δεν απορρίπτεται a priori», ανέφερε. Όσον αφορά το άτομο γι’ αυτή τη θέση, είπε ότι «δεν θα πάει μια λίστα ονομάτων από εμάς προς τον Γάλλο Πρόεδρο ή από τον Γάλλο Πρόεδρο προς εμάς». Αυτή η ανταλλαγή ονομάτων, ανέφερε, θα γίνει και με άλλους ηγέτες κρατών – μελών κι αν υλοποιηθεί αυτή η πρόταση – σημείωσε – θα ληφθούν υπόψιν οι απόψεις και των ευρωπαίων εταίρων μας.
«Δεν θα μένει στο τραπέζι εσαεί»
Ερωτηθείς εάν υπάρχει ένας χρονικός ορίζοντας γι’ αυτή την πρόταση, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν θα υπάρχει στο τραπέζι εσαεί». Ταυτόχρονα υπογράμμισε τη δήλωση του ΠτΔ ότι το υφιστάμενο στάτους κβο δεν είναι αποδεκτή λύση. «Ο χρόνος σίγουρα δουλεύει εναντίον μας». Θα συνεχίσουν την προσπάθεια για να υλοποιηθεί αυτή η πρόταση, σημείωσε, λέγοντας ότι θα ν’ αναμένουμε να ωριμάσει το κλίμα μετά τις εκλογές στην Τουρκία. Ο ΠτΔ, είπε, βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με ηγέτες που έχει έρθει σε επαφή αλλά και ευρωπαϊκούς θεσμούς, «η προσπάθεια δεν σταματά και είναι η ώρα ν’ αφήσουμε την διπλωματία να δουλέψει».
Ερωτηθείς εάν συζητήθηκε στο Βερολίνο το θέμα των επενδύσεων Γερμανών στα κατεχόμενα, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι συζητήθηκε στην κατ’ ιδίαν συνάντηση του ΠτΔ με τον Γερμανό Καγκελάριο. Είναι κάτι που προβληματίζει όχι μόνο εμάς, ανέφερε λέγοντας πως αυτά τα ζητήματα θα λυθούν μέσα από την οριστική επίλυση του Κυπριακού.
