Η υποστήριξη των νησιωτικών κρατών δεν είναι μόνο ζήτημα δίκαιης κατανομής βαρών, αλλά και στρατηγικής σημασίας για την κοινή ευημερία της ΕΕ, δήλωσε ο Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας Νικόλας Ιωαννίδης σε ομιλία του στη συνδιάσκεψη του Συλλόγου πρώην μελών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ).
Η συνδιάσκεψη που έγινε σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους στο οίκημα της ΣΕΚ στη Λευκωσία, είχε ως θέμα «Η Κατάσταση και τα προβλήματα των νησιωτικών Κρατών και Περιοχών της ΕΕ».
Ο κ. Ιωαννίδης χαρακτήρισε τη μετανάστευση ως συλλογική πρόκληση που κανένα κράτος δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει από μόνο του. Ως εκ τούτου, σημείωσε, καθίσταται αναγκαία η ενίσχυση της υποστήριξης προς την Κύπρο και τα νησιωτικά κράτη τα οποία συνήθως αποτελούν κράτη πρώτης γραμμής, με την παροχή των απαραίτητων πόρων και εργαλείων ώστε να καταστεί δυνατή η διαχείριση του μεταναστευτικού ρεύματος. Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να προωθηθεί η αλληλεγγύη και η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή ευθυνών και προκλήσεων.
Όπως ανέφερε, οι πρόσφατες αλλαγές πολιτικής της ΕΕ, όπως περιγράφονται στο Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, σηματοδοτούν μια στροφή προς μια πιο ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση. Παρ’ όλα αυτά, είπε, υπάρχουν αρκετές προκλήσεις ως προς την εφαρμογή του.
Σημείωσε ακόμα ότι η μεταστροφή αυτή είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς τα κράτη μέλη έχουν αναγκαστεί να πάρουν μονομερή μέτρα για να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Αναφέρθηκε στο πρόσφατο παράδειγμα των μέτρων που έχει υιοθετήσει η Γερμανία, αλλά και σε πολιτικές που ακολουθούν άλλα κράτη μέλη τα τελευταία χρόνια, που καταδεικνύουν τη σοβαρότητα του μεταναστευτικού ζητήματος και την ανάγκη για ενιαία και ολοκληρωμένη διαχείρισή του.
«Υπό το φως των ανωτέρω, θεωρούμε ότι η πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να συνυπολογίζει περισσότερο τα νησιωτικά κράτη και περιοχές, στο πλαίσιο μιας κοινής πολιτικής για όλα τα ευρωπαϊκά νησιωτικά εδάφη», ανέφερε.
Τόνισε ότι «η υποστήριξη των νησιωτικών περιοχών μας δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης και ανάγκης ισότιμης κατανομής βαρών, αλλά και στρατηγικής σημασίας για την Ε.Ε. Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να διασφαλίσουμε ότι τα νησιά μας θα συνεχίσουν να ανθίζουν και να συμβάλλουν στην κοινή μας ευημερία».
Δήλωσε την ετοιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αντιμετωπίσει τις πολυσύνθετες προκλήσεις που άπτονται του μεταναστευτικού, πάντοτε στο πλαίσιο του διεθνούς και ενωσιακού δικαίου, σε συνεργασία τόσο με την ΕΕ και τα κράτη μέλη, όσο και με τρίτες χώρες.
Παράλληλα αναφέρθηκε στις ιδιάζουσες συνθήκες που αντιμετωπίζει η Κύπρος, όπως η στρατιωτική κατοχή του βορείου τμήματος του νησιού από την Τουρκία και η ύπαρξη της Πράσινης Γραμμής και η εγγύτητα της Κύπρου στη Μέση Ανατολή όπου διαχρονικά λαμβάνουν χώρα ένοπλες συρράξεις.
Όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνει η Κύπρος για τη μετανάστευση είπε, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, παρέχοντας την τελευταία δεκαετία διεθνή προστασία σε περίπου 18.000 μετανάστες, ενώ εκκρεμούν ακόμη 22.000 αιτήσεις.
Πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη έχει υιοθετήσει σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των πιέσεων, επιτυγχάνοντας τον επαναπατρισμό χιλιάδων αλλοδαπών χωρίς δικαίωμα παραμονής. Το 2024, είπε, οι επαναπατρισμοί ξεπέρασαν τις νέες εισόδους, επιταχύνοντας την εξέταση αιτήσεων και ελαφρύνοντας το σύστημα ασύλου. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε την κατασκευή νέων κέντρων φιλοξενίας και προαναχωρησιακών κέντρων, ενώ ήδη έχουν αναβαθμιστεί οι υποδομές στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» και στην Κοφίνου.
Παράλληλα, είπε ότι η Κυβέρνηση ενισχύει το πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών με οικονομικά κίνητρα και προωθεί στρατηγική για την ένταξη των νόμιμων μεταναστών, δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση και την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας για την αποφυγή της περιθωριοποίησης και παραβατικών συμπεριφορών.
Είπε ακόμα ότι η η Κυπριακή Δημοκρατία είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την εγκληματική δράση των διακινητών και ή κάποιοι από αυτούς έχουν καταδικαστεί από κυπριακά δικαστήρια, ενώ και άλλες υποθέσεις πρόκειται να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης.
Μιλώντας στη συνδιάσκεψη, ο Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας, αναφέρθηκε στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος λόγω της μεταναστευτικής κρίσης. Όπως τόνισε, η γεωγραφική θέση του νησιού το καθιστά πρώτο σημείο αναφοράς για τις μεταναστευτικές ροές, είτε από την Αφρική είτε από την Ανατολή. Συνδέοντας το ζήτημα αυτό με τη συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή, ο κ. Μάτσας τόνισε την ανάγκη η ΕΕ να υιοθετήσει μια πιο συντονισμένη και αλληλέγγυα πολιτική απέναντι στη διαχείριση της μετανάστευσης, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των κρατών-μελών και η ένταξη των μεταναστών στις τοπικές κοινωνίες.
Ο κ. Μάτσας υπογράμμισε επίσης τις προκλήσεις που δημιουργούνται από την έλλειψη ενιαίας μεταναστευτικής πολιτικής ΕΕ, με αποκλίνουσες τάσεις από διάφορα κράτη-μέλη. Η μη ύπαρξη κοινής προσέγγισης, όπως σημείωσε, μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εντάσεις και στην άνοδο ακραίων κινημάτων που αντιτίθενται στη δημοκρατική λειτουργία της ΕΕ.
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην ανάγκη μιας δίκαιης και βιώσιμης μετάβασης προς την πράσινη και γαλάζια ανάπτυξη, τονίζοντας τη σημασία της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αποτροπής κοινωνικών αποκλεισμών.
Η Γενική Γραμματέας της ΠΕΟ, Σωτηρούλα Χαραλάμπους, τόνισε τη σημασία της ένταξης της φωνής των πολιτών και των εργαζομένων στις διαδικασίες χάραξης πολιτικής της ΕΕ. Υπογράμμισε ότι οι διαδοχικές κρίσεις που έχουν πλήξει την ΕΕ έχουν διευρύνει τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, κάτι που απειλεί το όραμα μιας Ευρώπης που εξυπηρετεί τους λαούς της. Η αποτυχία αντιμετώπισης αυτών των ανισοτήτων, όπως τόνισε, δίνει έδαφος στην άνοδο ακροδεξιών και φασιστικών κινημάτων, τα οποία αποτελούν απειλή για την κοινωνική συνοχή.
Αναφερόμενη στο μεταναστευτικό, η κ. Χαραλάμπους σημείωσε ότι η έννοια της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ δεν πρέπει να εξαντλείται μόνο σε χρηματοδοτικές ενισχύσεις, αλλά να εκφράζεται μέσα από έναν δίκαιο καταμερισμό της ευθύνης. Τόνισε την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των νησιωτικών περιοχών, όπως της Κύπρου, η οποία βρίσκεται σε μία από τις κύριες πύλες εισόδου μεταναστών προς την Ευρώπη.
Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, υπέδειξε τη γεωγραφική θέση της Κύπρου, η οποία βρίσκεται σε μια “τρικυμιώδη” περιοχή, καθώς και τους κινδύνους που προκύπτουν από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις. Επισήμανε την ανάγκη η Ευρώπη να κρατήσει το ρυθμό της ανάπτυξης και να διατηρήσει τα παραγωγικά της κύττας, τονίζοντας ότι η έκθεση του Μάριο Ντράγκι, που παραδόθηκε στην Πρόεδρο της Επιτροπής, είναι ιδιαίτερα σημαντική
Ο Γενικός Γραμματέας του Παναγροτικού Συνδέσμου Τάσος Γιαπάνης επικεντρώθηκε στις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας της Κύπρου ως νησιωτικό κράτος. Επισήμανε ότι η απόσταση της χώρας από τις μεγάλες αγορές της ΕΕ δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, ειδικά για τα γεωργικά προϊόντα. Ζήτησε την επαναδιαπραγμάτευση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, προσαρμοσμένη στις γεωγραφικές και κλιματολογικές ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας.
Παράλληλα, ο κ. Γιαπάνης αναφέρθηκε στην ανάγκη μείωσης της γραφειοκρατίας και απλοποίησης των διαδικασιών. Επιπλέον, υποστήριξε την ίδρυση δημοπρατηρίου για τα αγροτικά προϊόντα στην Κύπρο, πρότυπο παρόμοιων δομών στην Ολλανδία και το Βέλγιο, με στόχο τη σταθεροποίηση των τιμών και τη διασφάλιση της επισιτιστικής αλυσίδας.
