Το οργανωμένο έγκλημα είναι εισαγόμενο και μετεξελίσσεται, είπε την Τετάρτη ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Μάριος Χαρτσιώτης, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, όπου συζητήθηκε το θέμα κεκλεισμένων των θυρών, με αφορμή τη δολοφονία του Σταύρου Δημοσθένους στη Λεμεσό, με συμμετοχή και του Αρχηγού της Αστυνομίας, Θεμιστού Αρναούτη.
Ο Υπουργός είπε ότι ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής για το στάδιο των ερευνών, σημειώνοντας ότι είναι σε πλήρη εξέλιξη. «Ευελπιστούμε στη διαλεύκανση και στο να οδηγηθούν οι ένοχοι του στυγερού αυτού εγκλήματος στη δικαιοσύνη», είπε.
Σε ερώτηση αν, με βάση τα στοιχεία που έχει ενώπιον του, είναι αισιόδοξος για τη διαλεύκανση του εγκλήματος, είπε ότι οι έρευνες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. «Είμαστε τέσσερις μέρες μετά το στυγερό έγκλημα, υπάρχουν αρκετά στοιχεία και ναι, ευελπιστούμε ότι το συγκεκριμένο έγκλημα θα διαλευκανθεί».
Επίσης, είπε ότι ενημερώθηκαν τα μέλη της Επιτροπής για τα μέτρα που λαμβάνονται εδώ και καιρό για το οργανωμένο έγκλημα και για άλλα μέτρα που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα.
«Δεν πρόκειται να παταχθεί ποτέ το οργανωμένο έγκλημα»
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο Υπουργός είπε ότι «το οργανωμένο έγκλημα υπήρχε, υπάρχει και θα εξακολουθήσει να υπάρχει. Το οργανωμένο έγκλημα μετεξελίσσεται όσον αφορά τις μεθόδους που ακολουθούνται κατά καιρούς». Όπως είπε, το οργανωμένο έγκλημα είναι πλέον εισαγόμενο, κάτι που, όπως σημείωσε, δεν είναι πρωτοτυπία της Κύπρου.
«Δεν πρόκειται να παταχθεί ποτέ το οργανωμένο έγκλημα. Όμως, υποχρέωση της πολιτείας είναι να λαμβάνει όλα εκείνα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή της, προκειμένου να περιορίζει στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό την εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος στην επικράτεια στη χώρα μας. Αυτό γίνεται», είπε.
Νέα χαρακτηριστικά οργανωμένου εγκλήματος
Ερωτηθείς πώς μετεξελίσσεται το οργανωμένο έγκλημα, είπε ότι παλιότερα ήταν «αμιγώς κυπριακό» και «κυπριακών συμφερόντων», σημειώνοντας ότι σήμερα αρκετοί έρχονται στην Κύπρο να διαπράξουν αδικήματα εκ μέρους άλλων, είτε είναι στην Κύπρο ή το εξωτερικό.
Επίσης, είπε ότι στο παρελθόν η πλειονότητα των εγκλημάτων γίνονταν νύχτα, ενώ τώρα γίνονται ακόμα και μέρα. Έδωσε μάλιστα, ως σχετικό παράδειγμα και τη ληστεία στο Λούβρο και την ώρα που έγινε.
Πρόσθεσε ότι σε έναν βαθμό η αύξηση της εγκληματικότητας στην Κύπρο οφείλεται σε «ξένα στοιχεία», παραπέμποντας και στο μεγάλο ποσοστό καταδίκων που είναι αλλοδαποί. «Μας ανησυχεί», σημείωσε, αναφέροντας ότι πρέπει «οι ομάδες ξένων ατόμων που δρουν στην Κύπρο να χαρτογραφηθούν, για να τυγχάνουν παρακολούθησης στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό».
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «δεν είμαστε σε αχαρτογράφητα νερά» και ότι έχουν γίνει πολλά το τελευταίο διάστημα. Ειδικά στο οργανωμένο έγκλημα, είπε ότι έγιναν όσα δεν είχαν γίνει για πολλές δεκαετίες. «Έχουν συσταθεί ειδικά κλιμάκια στην Αστυνομία που ασχολούνται αποκλειστικά με οργανωμένο έγκλημα, χαρτογραφείται το οργανωμένο έγκλημα», ανέφερε. Είπε ακόμα, ότι έχει συσταθεί ομάδα που ασχολείται με τις μη γενεσιουργές αιτίες, δηλαδή γίνονται αυστηροί έλεγχοι σε άτομα και εταιρείες που δεν δίνουν αφορμή μέσα από ένα αδίκημα. «Αντίθετα ο τρόπος που διάγουν την καθημερινή τους ζωή ενδεχόμενα να μη συνάδει με τα εισοδήματά τους», σημειώνοντας ότι πρόσφατα έχουν ανακοινωθεί καλά αποτελέσματα στο θέμα αυτό.
Συγκεκριμένα, είπε ότι στο κομμάτι των κρυπτονομισμάτων έχουν δεσμευτεί περιουσιακά στοιχεία ύψους €25 εκ., ενώ από τον Ιανουάριο 2024 μέχρι τον Μάιο του 2025 έγιναν δεσμεύσεις χρηματικών ποσών €1,2 εκ. «Δεσμεύτηκαν σπίτια, διαμερίσματα, ξενοδοχεία, κοσμήματα, τιμαλφή, ακόμα και εκκλησιαστικές εικόνες, οχήματα αξίας €1,1 εκ.». Τα παραπάνω, είπε ότι επιτεύχθηκαν με τη συνεργασία ΜΟΚΑΣ, ΚΥΠ, Αστυνομίας και όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, όπως το Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων, το Τμήμα Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το ΦΠΑ, τα Τελωνεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση.
«Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, εκεί στοχεύουμε», είπε, επαναλαμβάνοντας ότι δεν πρόκειται να εξαλειφθεί το οργανωμένο έγκλημα και τα ναρκωτικά, αλλά πρέπει να λαμβάνονται όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για τον περιορισμό τους. Σημείωσε ότι δεν ανακοινώνονται όλα τα μέτρα που λαμβάνει η Αστυνομία και το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Απαντώντας σχετικά με το αίσθημα ασφάλειας του κοινού που θίγεται με παρόμοια περιστατικά, είπε ότι τα προηγούμενα χρόνια καταγράφονταν περισσότερες δολοφονίες που ανάγονταν στο οργανωμένο έγκλημα. «Σημασία έχει να προσπαθούμε να ενισχύουμε το αίσθημα ασφάλειας στον μεγαλύτερο βαθμό», είπε, σημειώνοντας ότι έχουν γίνει πολλές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Παρέπεμψε, ακόμα, στη σύσταση ομάδων που δρουν συντονισμένα στον αστικό ιστό, με συντονισμένες προσπάθειες και ενέργειες για πάταξη του εγκλήματος. Ενδεικτικά, αναφέρθηκε σε ομάδες ΜΜΑΔ και ΖΗΤΑ, που επιτηρούν στην παλιά Λευκωσία, για ομάδες της ΜΜΑΔ στη Λευκωσία, τη Λεμεσό, τη Λάρνακα που περιπολούν προκειμένου να αυξάνεται το αίσθημα ασφάλειας και να ενισχυθεί η προσπάθεια πάταξης του οργανωμένου εγκλήματος.
«Δεν είναι στεγανές» οι φυλακές
Κληθείς να σχολιάσει το γεγονός ότι πολλές υποθέσεις του οργανωμένου εγκλήματος, όπως και η συγκεκριμένη, συνδέονται με κατάδικους στις Κεντρικές Φυλακές, είπε ότι ακόμα δεν έχουμε φτάσει σε οριστικά συμπεράσματα στη συγκεκριμένη υπόθεση.
«Τα κινητά και τα ναρκωτικά είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα των φυλακών. Δεν θα επιλυθεί οριστικά», είπε. Αναφερόμενος στον ισχυρισμό ότι η επίλυση των προβλημάτων των φυλακών στο κομμάτι οργάνωσης εγκλημάτων θα επέλθει όταν φύγουν οριστικά τα κινητά, είπε ότι το κτήριο των φυλακών «δεν είναι στεγανό», σημειώνοντας ότι οι κρατούμενοι τυγχάνουν επισκέψεων, κάνουν εξόδους σε συγγενικά πρόσωπα, επικοινωνούν με συμβατικά τηλέφωνα εντός των φυλακών. «Σίγουρα συντείνει ή δίνει περαιτέρω ευχέρεια για κάποιον να οργανώσει» ένα έγκλημα το κινητό, ωστόσο, εξέφρασε την άποψη ότι η εξαφάνιση των κινητών δεν είναι πανάκεια στο να οργανώνεται από τις φυλακές το οργανωμένο έγκλημα.
Παρ’ όλα αυτά, είπε ότι και σε αυτό το κομμάτι λαμβάνονται πολύ ισχυρά μέτρα, με την αύξηση εφόδων που γίνονται και ανεύρεση εκατοντάδων κινητών τα τελευταία χρόνια, με την ποινικοποίηση της χρήσης και διακίνησης κινητών, που αφορά και τους επισκέπτες και το προσωπικό, καθώς και με το σύστημα απενεργοποίησης κινητών που προγραμματίζεται και με τον εκσυγχρονισμό των καμερών. «Δεν πρέπει να είμαστε άκρως αισιόδοξοι ότι θα εξαφανίσουμε τα ναρκωτικά και τα κινητά», είπε, σημειώνοντας ότι λαμβάνονται όλα τα μέτρα για να μειωθεί η χρήση τους.
Σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, είπε ότι στην κλειστή συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και ο Αρχηγός της Αστυνομίας «μας ενημέρωσαν και εξέφρασαν τη θετική πεποίθησή τους για την εξιχνίαση της πρόσφατης υπόθεσης δολοφονίας. Μας ενημέρωσαν, επίσης, για τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνουν για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και ιδιαίτερα να χτυπήσουν το οργανωμένο έγκλημα εκεί που πονεί, εκεί που τους ενδιαφέρει, εκεί που είναι η πηγή της χρηματοδότησης και της αυτοσυντήρησής τους», με τη στενή συνεργασία του Τμήματος Εφόρου Φορολογίας, της ΜΟΚΑΣ και άλλων διεθνών εταίρων στην προσπάθεια καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος.
«Το οργανωμένο έγκλημα, δυστυχώς στην πατρίδα μας, γιγαντώνεται και αποτελεί απειλεί για τη δημόσια ασφάλεια, την κοινωνική συνοχή και την οικονομία της πατρίδας μας. Σε αυτό τον αγώνα επιβάλλεται η αγαστή συνεργασία της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, ώστε από πλευράς μας να προχωρήσουμε στην ψήφιση νομοθεσιών και νομοσχεδίων, οι οποίες θα κατατεθούν πολύ σύντομα, που να αφορά τις παρακολουθήσεις», ανέφερε.
Όπως είπε, θα είναι ένα ισχυρό, υβριδικό όπλο στα χέρια των διωκτικών αρχών, που θα μπορούν να παρακολουθούν και να ηχογραφούν τηλεφωνικές συνδιαλέξεις σε πραγματικό χρόνο. «Θα αποτελούν μαρτυρικό υλικό για σκοπούς σύλληψης, ετοιμασίας κατηγορητηρίων αλλά και απόδειξης της ποινικής ευθύνης ενώπιον του δικαστηρίου».
Επίσης, είπε, χρειάζεται η στήριξη της κοινωνίας. «Με αυτό τον τρόπο, θα έχουμε μόνιμα αποτελέσματα στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος».
Ο κ. Γεωργίου πρόσθεσε ότι στην Επιτροπή συζητήθηκε ένα νομοσχέδιο και δύο προτάσεις νόμου από τον ίδιο και τη Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, ώστε να θεσπιστεί ως ιδιώνυμο ποινικό αδίκημα η πρόκληση πραγματικής σωματικής βλάβης εναντίον οποιουδήποτε δημόσιου λειτουργού κατά την ώρα εκτέλεσης των καθηκόντων του. «Είναι ένα ζήτημα που για εμάς δεν είναι θέμα αντιπαράθεσης, αλλά είναι μια γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, με μόνο ζητούμενο να επιτευχθεί ο σκοπός, που είναι η προστασία αυτών των λειτουργών, οι οποίοι λαμβάνουν οδηγίες, εντολή μέσα από τον νόμο, τους κανονισμούς και το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξυπηρετώντας τη Δημοκρατία και υπηρετώντας τον πολίτη».
Επίσης, ανέφερε ότι συζητήθηκε πρόταση νόμου του ίδιου, για τροποποίηση του νόμου περί Αστυνομίας, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον Αρχηγό της Αστυνομίας να μπορεί, κατόπιν αξιολόγησης, να καθορίσει ποια από τα καθήκοντα που ασκούν τα μέλη της Αστυνομίας είναι «επικίνδυνα καθήκοντα». Όπως είπε, είναι μια πρόταση νόμου που στοχεύει «να σπρώξουμε τα πράγματα στην αναδιοργάνωση της Αστυνομίας, ώστε το αστυνομικό σώμα να γίνει πιο λειτουργικό, πιο αποτελεσματικό, πιο δίκαιο και αξιοκρατικό».
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, είπε ότι «μας προβληματίζουν έντονα τρία σοβαρά ζητήματα». Όπως είπε, το πρώτο ζήτημα είναι ότι φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια «το οργανωμένο έγκλημα έχει αποθρασυνθεί τελείως», σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να θεωρείται φυσιολογικό και αποδεκτό το να παρακολουθούμε υπό το φως της ημέρας τόσο σοβαρές ενέργειες.
Το δεύτερο ζήτημα που έθεσε ο κ. Πασιουρτίδης, είναι ότι στα τελευταία μεγάλα εγκλήματα φαίνεται να υπάρχει συμμετοχή από τις φυλακές. «Είναι κοινή πεποίθηση πλέον ότι οι κεντρικές φυλακές από σωφρονιστικό ίδρυμα τείνουν να γίνουν διευθυντήριο εγκλήματος», είπε, αναφέροντας ότι το να συζητάμε για μια δεκαετία το ζήτημα της απενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων στις Κεντρικές Φυλακές δείχνει ότι «είμαστε ανήμποροι να κλείσουμε μια μεγάλη πόρτα, που διευκολύνει τους εγκληματίες να κάνουν τις δουλειές τους».
Το τρίτο θέμα που έθεσε ότι είναι ότι εντείνεται το αίσθημα ανασφάλειας της κοινωνίας. Σημειώνοντας ότι και ο Υπουργός και ο Αρχηγός της Αστυνομίας προσπάθησαν να μετριάσουν αυτή την αίσθηση, «όμως δεν παύει από το να είναι ο κόσμος συνεχώς με την έννοια», είπε, αναφερόμενος σε περιστατικά που λαμβάνουν χώρα εντός του αστικού ιστού, σε κεντρικές λεωφόρους, σε πεντάστερα ξενοδοχεία κ.λπ. «Δεν μπορούν να θεωρούνται φυσιολογικά αυτά για ένα κράτος δικαίου», σημείωσε.
Ο ίδιος είπε ότι «είμαστε εδώ για να συμβάλουμε στην ενίσχυση των μέτρων, του οπλοστασίου της Αστυνομίας και των διωκτικών αρχών», σημειώνοντας ότι αυτό δεν απαλλάσσει αυτούς που έχουν την ευθύνη από το να βρουν τους τρόπους να είναι ένα βήμα πιο μπροστά από το έγκλημα. Σημείωσε, δε, ότι είναι κοινή πεποίθηση ότι το οργανωμένο έγκλημα «είναι μπροστά από τους διώκτες του», αναφέροντας ότι μπορεί η καταστολή να είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της αστυνομίας, «αλλά και η πρόληψη είναι πολύ σημαντική, πόσο μάλλον για σοβαρά εγκλήματα».
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, διαχώρισε τα οργανωμένα εγκλήματα με άλλα που, όπως είπε, «σχετίζονται με το μεταναστευτικό». Για το δεύτερο, σημείωσε ότι το ΕΛΑΜ έχει καταθέσει πρόταση νόμου από το 2022, ώστε όσοι συλλαμβάνονται για εγκληματικής φύσης αδικήματα να απελαύνονται άμεσα. Πρόσθεσε ότι υπάρχει δέσμευση ότι αυτή η πρόνοια θα περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο περί προσφύγων.
Εξάλλου, ο κ. Ιωάννου, είπε ότι το ΕΛΑΜ στηρίζει την πρόταση για παραχώρηση επιδόματος επικινδυνότητας στα σώματα ασφαλείας. Μίλησε για την ανάγκη ασφάλισης των αστυνομικών και πυροσβεστών, των αστυνομικών πρώτης γραμμής, αφού, όπως είπε, «εκτελούν ένα επάγγελμα που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, εμπεριέχει αρκετούς κινδύνους, και πρέπει να δοθεί η κατάλληλη κάλυψη και παροχές ώστε να τους προστατεύσουμε απέναντι στις καταστάσεις που καθημερινά αντιμετωπίζουν».
Ο Πρόεδρος του Κλάδου Αστυνομικού Σώματος «ΙΣΟΤΗΤΑ», Νίκος Λοϊζίδης, ερωτηθείς για το θέμα, είπε σε δηλώσεις του, ότι χρειάζονται τρία πράγματα για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος: η καταγραφή και χρήση ηχητικών ντοκουμέντων ως μαρτυρία, η δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας στη Μενόγεια, και η αύξηση των αστυνομικών πρώτης γραμμής από 800 που είναι σήμερα σε 2.000.
Συνδέοντας το τελευταίο σημείο, με το θέμα της αναδιοργάνωσης της Αστυνομίας με καθορισμό επικίνδυνων καθηκόντων, είπε ότι ενώ όλοι οι Βουλευτές φάνηκαν πρόθυμοι να το στηρίξουν, το Αρχηγείο και το Υπουργείο Δικαιοσύνης είπαν ότι δεν θα μπουν σε διάλογο για το θέμα. Ο κ. Λοϊζίδης έκανε λόγο για «αποποίηση ευθυνών να αναδιοργανώσουμε το αστυνομικό σώμα» και να διαχωρίσουν και να στηρίξουν τους αστυνομικούς πρώτης γραμμής.
