Αυτά είναι τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης για τους πυρόπληκτους

Αναφορικά με τη στήριξη και την καταβολή οικονομικής ενίσχυσης προς τους πολίτες που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές σε Κοινότητες της Επαρχίας Λεμεσού και σε συνέχεια της εξαγγελίας του Προέδρου της Δημοκρατίας την περασμένη Κυριακή, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα τα ακόλουθα: Σημειώνεται ότι οι επηρεαζόμενες Κοινότητες είναι: Όμοδος, Άρσος, Κοιλάνι, Βάσα Κοιλανίου, Βουνί, Συλίκου, Μαλιά, Λάνεια, Λόφου, Άγιος Θεράπων, Άγιος Αμβρόσιος, Κισσούσα, Πάχνα, Κάτω Κιβίδες, Πάνω Κιβίδες, Σούνι-Ζανακιά, Άλασσα, Μονάγρι, Πέρα Πεδί, Κούκα, Ποταμιού, Σωτήρα και Ύψωνας.

Μέτρο 1: Παραχώρηση εφάπαξ ποσού

Το εφάπαξ ποσό παραχωρείται για σκοπούς κάλυψης βασικών αναγκών σε οικογένειες, των οποίων η μόνιμη κατοικία έχει υποστεί μερική ή ολική καταστροφή. Ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών δεν είναι δικαιούχοι του εφάπαξ ποσού.

Ολική καταστροφή: Το ύψος του εφάπαξ ποσού ανέρχεται στις €10.000 ανά οικογένεια συν €2.000 ανά εξαρτώμενο τέκνο. Για παράδειγμα, οικογένεια με τρία εξαρτώμενα τέκνα, θα λάβει εφάπαξ ποσό χορηγίας ύψους €16.000.

Μερική καταστροφή: Το ύψος του εφάπαξ ποσού ανέρχεται στις €5.000 ανά οικογένεια συν €1.000 ανά εξαρτώμενο τέκνο. Για παράδειγμα, οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα, θα λάβει εφάπαξ ποσό χορηγίας ύψους €7.000.

Οι δικαιούχοι του εφάπαξ ποσού καθορίζονται με βάση το καθεστώς χρήσης (ιδιοκτήτης ή/και ενοικιαστής) και όχι το καθεστώς ιδιοκτησίας.

Τα εφάπαξ ποσά θα καταβληθούν στους δικαιούχους μέσω τραπεζικού εμβάσματος στον λογαριασμό που έχουν δηλώσει μαζί με το Έντυπο Εξουσιοδότησης για πληρωμές από το Μηχανογραφημένο Σύστημα Πληρωμών του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας (FIMAS). Έντυπα Εξουσιοδότησης έχουν αποσταλεί στα Κοινοτικά Συμβούλια των επηρεαζόμενων Κοινοτήτων. Το υπογεγραμμένο Έντυπο μαζί με IBAN Certificate αποστέλλονται ηλεκτρονικά στο [email protected].

Μέτρο 2: Επιδότηση ενοικίου

Για την περίοδο που θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση των διαδικασιών επιδιόρθωσης ή αναδόμησης, για τη διασφάλιση της στέγασης των επηρεαζόμενων οικογενειών, θα καταβάλλεται επίδομα ενοικίου, σύμφωνα με τις ανάγκες και τη σύνθεση κάθε οικογένειας.

Θα καταβάλλεται ενοίκιο, από 1^η Σεπτεμβρίου 2025, ανά τριμηνία, ύψους €800 σε κάθε οικογένεια, καθώς και €200 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, για διάρκεια ως ακολούθως:

1. για μόνιμη κατοικία που έχει καταστραφεί ολοσχερώς, για μέγιστη διάρκεια 24 μηνών,
2. για μόνιμη κατοικία που έχει υποστεί μερική καταστροφή και έχει καταστεί μη κατοικήσιμη, για μέγιστη διάρκεια έξι μηνών, και
3. για ενοικιαστές πληγεισών κατοικιών, για μέγιστη διάρκεια τριών μηνών.

Για παράδειγμα, οικογένεια δύο ατόμων που εμπίπτει στην κατηγορία 1 πιο πάνω, θα λαμβάνει επίδομα ενοικίου ύψους €800/μήνα για μέγιστη διάρκεια 24 μηνών. Οικογένεια με τρία εξαρτώμενα τέκνα, που εμπίπτει στην κατηγορία 1 πιο πάνω, θα λαμβάνει επιδότηση ύψους €1.400/μήνα για μέγιστη διάρκεια 24 μηνών.

Η επιδότηση ενοικίου θα παραχωρείται και στους δικαιούχους της κατηγορίας 1 πιο πάνω, οι οποίοι θα φιλοξενηθούν σε συγγενικά/φιλικά πρόσωπα. Το πιο πάνω ποσό θα παραχωρείται, επίσης, σε δικαιούχους που θα συνάψουν ενοικιαστήριο έγγραφο για σκοπούς deposit.

Δικαιούχοι που εμπίπτουν στην κατηγορία 2 πιο πάνω, δύνανται να ενοικιάσουν οικιστική μονάδα ή να φιλοξενηθούν σε συγγενικά/φιλικά πρόσωπα και να λαμβάνουν επίδομα ενοικίου ως πιο πάνω για περίοδο μέχρι έξι μήνες. Εναλλακτικά, δύνανται να φιλοξενηθούν σε τουριστικά καταλύματα που διατηρούν σε ορεινές περιοχές πλησίον των Κοινοτήτων που έχουν πληγεί συνδικαλιστικές οργανώσεις (π.χ. ΠΑΣΥΔΥ, ΣΕΚ, ΔΕΟΚ, ΠΕΟ, κ.λπ.), καθώς επίσης και στις κυβερνητικές κατοικίες στο Τρόοδος, δωρεάν και χωρίς τη λήψη του επιδόματος ενοικίου. Περισσότερες λεπτομέρειες για τη διαθεσιμότητα, τον τύπο των καταλυμάτων, καθώς και τον τρόπο δήλωσης ενδιαφέροντος, θα ανακοινωθούν εντός Αυγούστου.

Μέτρο 3: Πλήρης αποκατάσταση ζημιών

Η εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών θα διενεργηθεί από το ΕΤΕΚ, που θα προχωρήσει στην ετοιμασία εκθέσεων για κάθε οικοδομή που έχει υποστεί μερική ή ολική καταστροφή. Στις εκθέσεις θα καταγράφεται η πρότερα κατάσταση κάθε οικοδομής (όπου αυτή είναι γνωστή), καθώς και η εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών. Η έκθεση θα επαληθεύεται με τους όρους της εκδοθείσας άδειας οικοδομής.

Η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού θα προβεί στην αντίστοιχη υποβολή έκθεσης με εκτίμηση κόστους του εξοπλισμού της οικοδομής.

Για την εκτίμηση των ζημιών θα χρησιμοποιηθούν τρέχουσες τιμές αγοράς. Για κατοικίες με ασφάλεια θα καταβάλλεται άμεσα το αφαιρετέο πόσο (excess waiver).

Α. Διαδικασία παραχώρησης της οικονομικής βοήθειας για αδειοδοτημένες οικοδομές και διατηρητέες ή/και παραδοσιακές οικοδομές:

1. Η οικονομική βοήθεια θα παραχωρείται στους αιτητές μετά από υπογραφή σχετικής Υπεύθυνης Δήλωσης αποδοχής του ύψους της κατά χάριν οικονομικής βοήθειας, όπως θα καθοριστεί από την εκτίμηση κόστους αποζημίωσης από το ΕΤΕΚ. Δεν απαιτείται η υποβολή αίτησης από τους επηρεαζόμενους πολίτες, ούτε η προσκόμιση/παρουσίαση παραστατικών.
2. Με την υπογραφή της Υπεύθυνης Δήλωσης, ο αιτητής αποποιείται του δικαιώματος υποβολής ένστασης.
3. Ο αιτητής που δεν αποδέχεται το ποσό της οικονομικής βοήθειας έχει το δικαίωμα να υποβάλει ένσταση μόνο μια φορά επί της Απόφασης της Επιτροπής και θα ληφθεί τελική απόφαση από την Επιτροπή Ενστάσεων, που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτό στην Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού.
4. Το ποσό της οικονομικής βοήθειας καταβάλλεται στον αιτητή σε τρεις δόσεις, ως ακολούθως:
   • 25% με την υπογραφή της Υπεύθυνης Δήλωσης αποδοχής του ύψους της κατά χάριν οικονομικής βοήθειας,
   • 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (Αρχιτέκτονας/Πολιτικός Μηχανικός, ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, και
   • 50% με την υποβολή Βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω Βεβαίωση. Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κοκ, θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.
5. Όσον αφορά τις διατηρητέες ή/και τις παραδοσιακές οικοδομές, σε οποιεσδήποτε αποκαταστάσεις εντός των ιστορικών τους πυρήνων, θα πρέπει να διασφαλίζεται η παραδοσιακή μορφολογία των οικοδομών, σύμφωνα με σχετικές τυποποιημένες εγκρίσεις από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ). Η χορηγία στις περιπτώσεις αυτές θα δίνεται από το ΤΠΟ σε τρεις δόσεις ως ακολούθως:
   • 50% πριν την έναρξη εργασιών,
   • 30% με την εκτέλεση του ήμισυ (50%) των οικοδομικών εργασιών, και
   • 20% με το πέρας των εργασιών μετά από πιστοποίηση από το ΤΠΟ.

Όσον αφορά άλλες ζημιές (π.χ. εξωτερικές εργασίες, εξοπλισμός, κ.λπ.) ακολουθείται η ίδια πρακτική με τις υπόλοιπες οικοδομές, μετά από σχετική έγκριση από ΤΠΟ.

6. Την αποκατάσταση των ζημιών σε τουρκοκυπριακές οικοδομές θα αναλάβει εξ ολοκλήρου η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.

Β. Διαδικασία παραχώρησης της οικονομικής βοήθειας για μη αδειοδοτημένες οικοδομές εντός ή εκτός οικιστικής ζώνης:

Αναφορικά με τις μη αδειοδοτημένες οικοδομές, με στόχο, αφενός, τη στήριξη της υπαίθρου και, αφετέρου, την τήρηση της αρχής της νομιμότητας, θα ακολουθείται η πιο κάτω διαδικασία:

1. Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εντός οικιστικής ζώνης, χωρίς ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στον Επαρχιακό Οργανισμό Αδειοδότησης Λεμεσού το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025. Η οικονομική βοήθεια καταβάλλεται στους αιτητές ως εξής:
   • 25% με την υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση,
   • εφόσον αδειοδοτηθούν, 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (Αρχιτέκτονας/Πολιτικός Μηχανικός) ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, και
   • 50% με την υποβολή Βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω Βεβαίωση. Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κοκ, θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.

Σε αντίθετη περίπτωση,

• εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ως κατά χάριν οικονομική βοήθεια μόνο το 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς, όπως αυτό θα έχει ήδη καταβληθεί με την υποβολή της αίτησης.

2. Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εντός οικιστικής ζώνης, με ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης, το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025, και:
   • εφόσον αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ποσό ίσο με το αφαιρετέο ποσό (excess waiver) της ασφάλειας, ή
   • εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται οικονομική βοήθεια ίση με το 25% του αφαιρετέου ποσού (excess waiver) της ασφάλειας.
3. Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εκτός οικιστικής ζώνης, χωρίς ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στο Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων, το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025. Η οικονομική βοήθεια καταβάλλεται στους αιτητές ως εξής:
   • 25% με την υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση,
   • εφόσον αδειοδοτηθούν, 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (Αρχιτέκτονας/Πολιτικός Μηχανικός) ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, και
   • 50% με την υποβολή Βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω Βεβαίωση. Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κοκ, θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.

Σε αντίθετη περίπτωση,

• εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ως κατά χάριν οικονομική βοήθεια μόνο το 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς, όπως αυτό θα έχει ήδη καταβληθεί με την υποβολή της αίτησης.

4. Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εκτός οικιστικής ζώνης, με ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στο Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων, το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025, και:
   • εφόσον αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ποσό ίσο με το αφαιρετέο ποσό (excess waiver) της ασφάλειας, ή
   • εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται οικονομική βοήθεια ίση με το 25% του αφαιρετέου ποσού (excess waiver) της ασφάλειας.

Μέτρο 4: Απαλλαγές τελών

Απαλλαγή των μόνιμων κατοίκων και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις πληγείσες περιοχές από την υποχρέωση καταβολής ετήσιων κοινοτικών τελών και φορολογιών για το τρέχον έτος (2025). Το κόστος θα καταβληθεί στα Κοινοτικά Συμβούλια από το Κράτος.

Μέτρο 5: Απαλλαγές μισθωμάτων/ενοικίων

Σχετικά με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες που βρίσκονται σε πυρόπληκτες κοινότητες και έχουν παραχωρηθεί με μίσθωση για γεωργικούς ή/και κτηνοτροφικούς σκοπούς, αναστέλλεται η υποχρέωση επιβολής του καταβαλλόμενου ενοικίου για περίοδο 12 μηνών από την 1^η Αυγούστου 2025 και ανεξαρτήτως οποιασδήποτε άλλης ενίσχυση θα παραχωρηθεί προς τους πληγέντες καλλιεργητές ή κτηνοτρόφους.

Κατ’ αναλογία, αντίστοιχες ρυθμίσεις θα εφαρμοστούν στις περιπτώσεις συμβάσεων μίσθωσης/αδειών χρήσης που αφορούν κρατικής ιδιοκτησίας τεμάχια σε Κοινότητες που έχουν πληγεί από την πυρκαγιά και τα οποία παραχωρήθηκαν και αξιοποιούνται για γεωργικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς.

Μέτρο 6: Επανέκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων

Επανέκδοση και αντικατάσταση των ταξιδιωτικών εγγράφων και άλλων κρατικών πιστοποιητικών που εκδίδονται από το Αρχείο Πληθυσμού (δελτίο ταυτότητας, διαβατήριο, πιστοποιητικό γέννησης, κοκ), τα οποία τυχόν να καταστράφηκαν από την πυρκαγιά. Για την επανέκδοση/αντικατάσταση δεν θα καταβάλλεται οποιοδήποτε τέλος από τους δικαιούχους.

Άλλες γενικές πρόνοιες

• Για εγκαταλελειμμένες οικοδομές, χωρίς σύνδεση παροχής ρεύματος, δεν παραχωρείται οικονομική βοήθεια.
• Κτήρια που ανεγέρθηκαν πριν την εφαρμογή σχετικής νομοθεσίας αδειοδότησης, θεωρούνται αδειοδοτημένα.
• Για τις βοηθητικές οικοδομές ισχύουν τα ίδια κριτήρια όπως και στις κύριες οικοδομές.
• Υπολογισμός ζημιάς για εξωτερικές εργασίες θα γίνεται μόνο για περιφράξεις, πλακόστρωτα και πέργολες (μόνο μόνιμες κατασκευές).
• Πισίνες, άλλης μορφής τοπιοτέχνηση και τεχνητοί χλοοτάπητες δεν θα αποζημιώνονται.
• Για επαγγελματικά κτήρια θα παραχωρείται αποζημίωση μόνο για την οικοδομή. Για τον εξοπλισμό, θα υπάρξει σχετική ενημέρωση από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.
• Δεν παραχωρείται οικονομική βοήθεια για εμπορεύματα και αποθέματα.