Τη διαβεβαίωση ότι η Πολιτεία έχει θέσει την αντιμετώπιση του καρκίνου ανάμεσα στις σημαντικότερες προτεραιότητές της και θα συνεχίσει να εργάζεται στοχευμένα για υλοποίηση όλων των σχετικών δράσεων που αφορούν στην αντιμετώπιση του καρκίνου, έδωσε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης από το βήμα της ημερίδας που διοργάνωσε η Μόνιμη Επιτροπή Καρκίνου της ΟΣΑΚ και της Εθνικής Επιτροπής Καρκίνου υπό τον τίτλο «Κύπρος και Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου».
Κατά την ημερίδα η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Στέλλα Κυριακίδου, παρουσίασε το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου, το οποίο όπως ανέφερε αντιπροσωπεύει μια συντονισμένη προσπάθεια σε ολόκληρη την Ευρώπη, για τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου και της θνησιμότητας, αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της.
Η κ. Κυριακίδου εστίασε στη νέα φαρμακευτική μεταρρύθμιση που προωθεί η Ευρώπη, με στόχο την ισότιμη και ταυτόχρονη πρόσβαση όλων των Ευρωπαίων πολιτών σε όλα τα διαθέσιμα φάρμακα, καθώς και στη σημασία της πρόληψης.
«Θα παρουσιάσουμε μέσα στους επόμενους τους μήνες ένα νέο ολοκληρωμένο πακέτο πρόληψης. Αυτό αφορά νέες συστάσεις για το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους και επίσης συστάσεις για όλους τους νέους καρκίνους, που μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό», είπε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας 2,7 εκατομμύρια άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαγνώστηκαν με καρκίνο του 2020, ενώ άλλα 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένας στους δύο Ευρωπαίους πολίτες θα αναπτύξουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους κάποια μορφή καρκίνου, που θα οδηγήσει σε μακροχρόνιες συνέπειες στην ποιότητα της ζωής τους, και όχι μόνο.
Στην Κύπρο, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία από το Αρχείο Καρκίνου, στο οποίο καταγράφονται αναλυτικά από το 1998 και μετά όλα τα νέα περιστατικά καρκίνου, ο καρκίνος παρουσιάζει αυξανόμενη συχνότητα.
Όπως προειδοποίησαν από το βήμα της ημερίδας αρμόδιοι για το θέμα «εάν δεν ληφθεί αποφασιστική δράση σήμερα, τα κρούσματα καρκίνου αναμένεται να αυξηθούν κατά 24% έως το 2035, καθιστώντας τον καρκίνο την κύρια αιτία θανάτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Κατά τον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως «η Πολιτεία, έχοντας ως γνώμονα την υγεία του κάθε πολίτη, που πάσχει από οποιαδήποτε μορφή καρκίνου, έχει υιοθετήσει και υλοποιεί σε συνέχεια και προηγούμενων αποφάσεων που λήφθηκαν από προηγούμενες Κυβερνήσεις, σημαντικές δράσεις σύμφωνα και με τους βασικούς πυλώνες του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης».
Στο πλαίσιο του εν λόγω Σχεδίου, αλλά και της Εθνικής Στρατηγικής Καρκίνου, σημείωσε, το Υπουργείο Υγείας αναπτύσσει πολιτικές υγείας με ιδιαίτερη έμφαση, εκεί που σε πρώτο στάδιο πρέπει να επικεντρώνονται οι προσπάθειές μας, στην πρόληψη, σε συνεργασία με άλλους αρμόδιους φορείς, με την κοινωνία των πολιτών – που ειδικότερα στα θέματα της υγείας κάνει απίστευτη δουλειά – για την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη καρκίνου, όπως είναι το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, η απουσία άσκησης, περιβαλλοντικοί και γονιδιακοί παράγοντες.
Παράλληλα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι μέσα από τις δράσεις της σχολιατρικής υπηρεσίας και τα προγράμματα προαγωγής υγείας που εφαρμόζονται στα σχολεία «στοχεύουμε στην εκπαίδευση των παιδιών μας για την ανάγκη υιοθέτησης υγιεινών συνθηκών ζωής», για να προσθέσει πως «εκεί πρέπει να είναι η επικέντρωσή μας ειδικότερα στο θέμα της πρόληψης».
Σε ό,τι αφορά στην ανάγκη έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης, είπε ότι το κράτος εφαρμόζει εδώ και μία εικοσαετία το πληθυσμιακό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για την ανίχνευση καρκίνου του μαστού, σημειώνοντας ότι «κέντρα Μαστογραφίας λειτουργούν σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου, έτσι ώστε το σύνολο του πληθυσμού να έχει πρόσβαση σε αυτά, ενώ ταυτόχρονα τα εν λόγω Κέντρα έχουν αναβαθμιστεί τόσο σε θέματα υποδομής και εξοπλισμού όσο και στελέχωσης».
Σημείωσε ότι τα Κέντρα έχουν εξοπλιστεί με ψηφιακούς μαστογράφους τελευταίας τεχνολογίας με τη δυνατότητα διενέργειας υψηλής ευκρίνειας τομοσύνθεσης, για να προσθέσει παράλληλα πως έχει επεκταθεί το ωράριο λειτουργίας τους και τις απογευματινές ώρες, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται και οι εργαζόμενοι πολίτες.
Σε σχέση με άλλα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου που αναμένεται να εφαρμοστούν το αμέσως επόμενο διάστημα, ανέφερε ότι έχουν ήδη προχωρήσει σημαντικά οι διαδικασίες για τον σχεδιασμό του προγράμματος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, με το συγκεκριμένο πρόγραμμα να απευθύνεται στην ηλιακή ομάδα των 50-74 ετών, ενώ όλη διαδικασία θα πραγματοποιείται μέσω του συστήματος του ΟΑΥ.
Επίσης, σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, δρομολογείται η εφαρμογή του προγράμματος για τον καρκίνο του προστάτη στους άνδρες ηλικίας 50-60 ετών με τη διενέργεια της εξέτασης PSA, ενώ, το ίδιο γίνεται και για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας, αντίστοιχα, στις γυναίκες.
Σε τοποθέτηση της κατά την ημερίδα, η Υπουργός Υγείας Δρ Πόπη Κανάρη, είπε ότι το Ευρωπαϊκό Σχέδιο αναδεικνύει σημαντικές πρωτοβουλίες, που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή από το Υπουργείο Υγείας της Κύπρου, προσθέτοντας πως «η αναβάθμιση του δικτύου των μαστογραφικών κέντρων με την επέκταση λειτουργίας τους σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου, η προώθηση υλοποίησης πληθυσμιακών προγραμμάτων όπως του Καρκίνου Παχέος Εντέρου, Προστάτη και Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας, η προώθηση νομοθεσίας για την Ανακουφιστική Φροντίδα, και η ένταξη στο ΓεΣΥ των υπηρεσιών Ιδρυματικής Ανακουφιστικής Φροντίδας, αποτελούν κάποιες από τις δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη από πλευράς Υπουργείου Υγείας».
Σύμφωνα με την Δρ Κανάρη «σημαντικό έργο, το οποίο προωθείται προς υλοποίηση, είναι η ανάπτυξη του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, το οποίο απορρέει από την Εθνική Στρατηγική Καρκίνου αλλά αποτελεί και διαχρονική επιδίωξη όλων των φορέων στον τομέα της ογκολογίας».
Το Ινστιτούτο, σημείωσε, «θα αποτελέσει τον επιστημονικό φορέα εμπειρογνωμοσύνης στα θέματα καρκίνου, με όρο εντολής την οργάνωση και το συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων που αφορούν στην αντιμετώπιση του καρκίνου στην Κύπρο, εστιάζοντας στους βασικούς πυλώνες της Εθνικής Στρατηγικής που αφορά την Πρόληψη, Έγκαιρη Διάγνωση, την Υποστηρικτική Φροντίδα και Αποκατάσταση, την Καταγραφή Περιστατικών μέσω διατήρησης του Αρχείου Καρκίνου και την Έρευνα».
Εξάλλου, ανέφερε πως το Υπουργείο Υγείας κατόπιν εισήγησης της Εθνικής Επιτροπής Καρκίνου και μελετώντας πετυχημένα παραδείγματα ίδρυσης και λειτουργίας Εθνικών Ινστιτούτων Καρκίνου σε άλλες χώρες, όπως τη Γαλλία και το Λουξεμβούργο, προχώρησε στην ετοιμασία εμπεριστατωμένης τεχνοοικονομικής μελέτης, η οποία εξήγησε «σήμερα βρίσκεται ενώπιον των αρμόδιων Υπουργείων Υγείας και Οικονομικών για αξιολόγηση και λήψη τελικής απόφασης όσον αφορά στον τρόπο υλοποίησης, με τρόπο που να του επιτρέπει να εκτελεί απρόσκοπτα τις αρμοδιότητες του και να συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του καρκίνου».
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα μελέτης, που αφορούν τον καρκίνο σε Κύπρο, o εκπρόσωπος της εταιρείας PWC, Δρ William De Donker, είπε το 2020 αναμένονταν περίπου 4.637 νέα περιστατικά καρκίνου στην Κύπρο, για να προσθέσει πως ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε προτυπωμένο κατά ηλικία δείκτη επίπτωσης 582 νέων περιστατικών ανά 100.000 άτομα, ο οποίος υπερβαίνει τον μέσο όρο της ΕΕ που ανήλθε σε 571 περιστατικά.
Σύμφωνα με τον κ. De Donker η θνησιμότητα από καρκίνο στην Κύπρο είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ, σημειώνοντας ότι οι κύριες αιτίες θνησιμότητας από καρκίνο στους άνδρες ήταν ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του προστάτη και ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ενώ στις γυναίκες ήταν ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος του πνεύμονα και ο καρκίνος του παχέος εντέρου.
Σε αντίθεση με τις τάσεις που παρατηρούνται σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, ανέφερε πως ο δείκτης θνησιμότητας από καρκίνο στην Κύπρο παρέμεινε σταθερός κατά την τελευταία δεκαετία, για να σημειώσει πως το 2011 ο προτυπωμένος κατά ηλικία δείκτης θνησιμότητας από καρκίνο εκτιμήθηκε σε 195 θανάτους ανά 100.000 άτομα, τιμή που ήταν ίδια με την τιμή του 2019.
Ο κ. De Donker ανέφερε ότι επί του παρόντος, η Κύπρος καταγράφει τον χαμηλότερο δείκτη θνησιμότητας από καρκίνο στην ΕΕ, ο οποίος είναι πολύ χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ της τάξης των 247 ανά 100.000 άτομα.
Για το θέμα της θέσπισης νομοθεσιών και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση πολιτικών για την αναχαίτιση του καρκίνου μίλησε από το βήμα της ημερίδας o Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, Ευθύμιος Δίπλαρος.
Όπως είπε «εργαζόμαστε σκληρά για τη δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων, κατά την οποία η έρευνα και η καινοτομία θα μπορούν να ευδοκιμήσουν ακόμα περισσότερο, για να προσθέσει ότι στη φαρέτρα μας έχουμε και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου, σε συνεργασία με το ερευνητικό πρόγραμμα Ορίζοντας (Horizon Europe) και την ειδική ερευνητική αποστολή τα οποία είναι ζωτικής σημασίας».
Πρόκειται, όπως είπε, για ένα σχέδιο με πρωτοφανή χρηματοδότηση ύψους 4 εκ. δις ευρώ εκ των οποίων πέραν των 2 δις για την έρευνα για τον καρκίνο.
