Μέχρι σήμερα, για το 2025, έχουν γίνει 9 έλεγχοι από την Αρμόδια Αρχή με 9 δειγματοληψίες και 11 έλεγχοι από τον Φορέα Ελέγχου με 22 δειγματοληψίες για το χαλλούμι, είπε η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας, σημειώνοντας ότι από τους ελέγχους αυτούς, ο Φορέας Ελέγχου έχει εντοπίσει 2 μη συμμορφώσεις και η Αρμόδια Αρχή μία. Ως αποτέλεσμα, είπε η κ. Παναγιώτου, ακολουθήθηκε δέσμευση παρτίδων και αλλαγή ετικέτας έτσι ώστε να μην πωληθούν ως χαλλούμι ΠΟΠ.
Αναφερόμενη στους διοικητικούς ελέγχους εξαγωγών του χαλλουμιού ΠΟΠ, μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου, είπε η Υπουργός, φέτος έχουν γίνει 250 έλεγχοι και έχουν γίνει έξι καταγγελίες σε τέσσερις χώρες μέσω του συστήματος της ΕΕ iRasff (Rapid Alert System for Food and Feed).
Η κ. Παναγιώτου ενημέρωσε την Επιτροπή για τις προκλήσεις στην εμπορία του χαλλουμιού ΠΟΠ και για τα μέτρα στήριξης που εφαρμόζει η Κυβέρνηση. Κατά τη συνεδρία, η κ. Παναγιώτου έδωσε στοιχεία σε σχέση με τους ελέγχους και τα αποτελέσματα αυτών, ενώ ακούστηκαν και οι ανησυχίες των αγροτικών οργανώσεων.
Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής και ερωτηθείσα από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Γιαννάκη Γαβριήλ σχετικά με τον αριθμό των ελέγχων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, καθώς και τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων, η κ. Παναγιώτου αναφέρθηκε στα βήματα που αφορούν την εμπορία του χαλλουμιού ΠΟΠ.
Η κ. Παναγιώτου ενημέρωσε την Επιτροπή ότι το φθινόπωρο του 2024, συστάθηκε Ενδοτμηματική Επιτροπή για το Χαλλούμι, στην οποία, για πρώτη φορά όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες συντονίζονται γύρω από την εμπορία εξαγωγών.
Η εν λόγω Επιτροπή, όπως είπε, έχει καταρτίσει οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων που ανακύπτουν στην εμπορία του χαλλουμιού ΠΟΠ και στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη παρέμβει σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Είπε, πως η Επιτροπή κατάρτισε κατάλογο χωρών-στόχων, στις οποίες περιλαμβάνονται η Αυστραλία, τα ΗΑΕ και η Ιαπωνία με στόχο την ένταξη του χαλλουμιού ΠΟΠ σε εμπορικές συμφωνίες και ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία και το Εμπορίου.
Επίσης, είπε, η ίδια είχε προσωπικές επαφές με τον Βρετανό ομόλογο της στον οποίο έθεσε το ζήτημα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Κύπριοι τυροκόμοι στο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω Brexit.
Η Υπουργός σημείωσε πως εφαρμόζεται αυστηρό πλαίσιο ελέγχων σε όλα τα επίπεδα, από την παραγωγή στα τυροκομεία, μέχρι το λιανικό εμπόριο και τις εξαγωγές, επισημαίνοντας πως σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορίου, τις Υγειονομικές Υπηρεσίες και το Γενικό Χημείο πραγματοποιούνται συστηματικοί έλεγχοι και δειγματοληψίες, ενώ υπάρχει συνεργασία με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την πάταξη μιμητισμού.
Μέχρι σήμερα, για το 2025, έχουν γίνει 9 έλεγχοι από την Αρμόδια Αρχή με 9 δειγματοληψίες και 11 έλεγχοι από τον Φορέα Ελέγχου με 22 δειγματοληψίες. Από τους ελέγχους αυτούς, ο Φορέας Ελέγχου έχει εντοπίσει 2 μη συμμορφώσεις και η Αρμόδια Αρχή μία. Ως αποτέλεσμα, είπε η κ. Παναγιώτου, ακολουθήθηκε δέσμευση παρτίδων και αλλαγή ετικέτας έτσι ώστε να μην πωληθούν ως χαλλούμι ΠΟΠ.
Όσον αφορά τους διοικητικούς ελέγχους εξαγωγών του χαλλουμιού ΠΟΠ, μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου φέτος έχουν γίνει 250 έλεγχοι και έχουν γίνει έξι καταγγελίες σε τέσσερις χώρες μέσω του συστήματος της ΕΕ iRasff (Rapid Alert System for Food and Feed).
Σε ότι αφορά το λογισμικό, στη βάση του οποίου διαμορφώνονται και οι ποσοστώσεις στα διατάγματα, η κ. Παναγιώτου είπε ότι από τον Οκτώβριο του 2024 εφαρμόζεται σε όλα τα τυροκομεία η καταγραφή ποσοτήτων γάλακτος μέσω αυτού του λογισμικού, το οποίο προσφέρει ακριβή στοιχεία και ενισχύει τη διαφάνεια ως προς τις ποσότητες του αιγοπρόβειου γάλακτος.
Η Υπουργός Γεωργίας, ανέφερε επίσης πως σε συνεργασία με το ΤΕΠΑΚ και το Γενικό Χημείο του Κράτους εφαρμόζεται πρόγραμμα ανίχνευσης γαλακτόσκονης και δημιουργίας τράπεζας δειγμάτων, με στόχο να θωρακιστεί επιστημονικά το προϊόν από φαινόμενα μιμητισμού ή απάτης.
Σε σχέση με τα μέτρα στήριξης των παραγωγών, η κ. Παναγιώτου αναγνώρισε τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο τομέας της αιγοπροβατοτροφίας, σημειώνοντας πως με στόχο τον μετριασμό του αυξημένου κόστους παραγωγής προωθούνται στοχευμένα μέτρα στήριξης μέσω της ΚΑΠ.
Συγκεκριμένα, ανέφερε η κ. Παναγιώτου, ανάμεσα σε άλλα, εφαρμόζεται επενδυτικό πρόγραμμα 30εκ ευρώ για επενδύσεις στην αιγοπροβατοτροφία για αύξηση παραγωγής, εκσυγχρονισμό των μονάδων και μείωση του κόστους παραγωγής. Όπως διευκρίνισε, το πρόγραμμα προκηρύχθηκε στις 5 Ιουνίου 2025 και αναμένεται ο ΚΟΑΠ να ξεκινήσει να παραλαμβάνει αιτήσεις.
Η Υπουργός αναφέρθηκε στο θέμα των κεφαλικών επιδοτήσεων, το οποίο μετατράπηκε σε πιο ελκυστικό στη βάση της παραγωγικότητας και με ένα χρηματοδοτικό φάκελο €4 εκ. ετησίως.
Όπως εξήγησε, για το 2025, θα υπάρχουν δύο κατηγορίες στήριξης και τα κριτήρια επιλεξιμότητας περιλαμβάνουν την απογραφή ζωικού πληθυσμού, την παράδοση γάλακτος σε εγκεκριμένα τυροκομεία, και την ενεργό συμμετοχή στο σύστημα καταγραφής του γάλακτος.
Στην Κατηγορία Α θα συμμετέχουν όσοι έχουν παραγωγικότητα ίση ή μεγαλύτερη από 230 λίτρα και στην Κατηγορία Β θα συμμετέχουν όσοι έχουν παραγωγή από 229 λίτρα και κάτω και η επιδότηση θα ανέρχεται στα €5 ανά ζώο.
Πρόσθεσε πως για τα έτη 2026 και 2027 θα υπάρχει μόνο μία ενιαία κατηγορία στήριξης, με βάση τα ίδια κριτήρια επιλεξιμότητας που εφαρμόζονται το 2025, με τον μέσο όρο ωστόσο παραγωγικότητας ανά ζώο να αυξάνεται στα 250 λίτρα το 2026 και 300 λίτρα το 2027.
Σε άλλο σημείο της παρουσίασης της, η κ. Παναγιώτου αναφέρθηκε στο Σχέδιο που προωθείται για την παραχώρηση 26 κρατικών τεμαχίων για τη δημιουργία μεγάλων μονάδων αιγοπροβάτων, με επιδότηση επενδύσεων έως 600 χιλιάδες ευρώ. Όπως είπε η κ. Παναγιώτου, το Μέτρο ανακοινώθηκε στα τέλη Μαρτίου και παραλήφθηκαν 15 αιτήματα, ενώ έχουν ήδη δοθεί 25 κτηνοτροφικά οικόπεδα.
Στη συνεδρία, η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας αναφέρθηκε στην προσφυγή για ακύρωση του ΠΟΠ από το χαλλούμι, η οποία απορρίφθηκε από το Δικαστήριο της ΕΕ. Ακολούθησε έφεση, όπως είπε, η οποία αποσύρθηκε και πλέον δεν εκκρεμεί καμία προσφυγή και το χαλλούμι είναι κατοχυρωμένο ΠΟΠ.
Από τις Αγροτικές οργανώσεις, ανάμεσα σε άλλα, εκφράστηκαν ανησυχίες για τις ποσότητες του χαλλουμιού που εξάγονται από την Ελλάδα, ενώ λέχθηκε πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το κυπριακό χαλλούμι προέρχεται από την Ελλάδα και την Τουρκία.
