Πολιτική Συνοχής: Ισότητα και στήριξη στα σχολεία με δωρεάν πρόγευμα σε ευάλωτες ομάδες μαθητών

Με όραμα τη δημιουργία σχολείων που αγκαλιάζουν όλα τα παιδιά χωρίς αποκλεισμούς, το Υπουργείο Παιδείας εφαρμόζει το Πρόγραμμα Σίτισης Ευάλωτων Ομάδων Μαθητών/Μαθητριών, προσφέροντας δωρεάν πρόγευμα σε χιλιάδες μαθητές της Δημόσιας Εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα αυτό δεν περιορίζεται μόνο στη σίτιση, αλλά επιδιώκει να στηρίξει έμπρακτα την κοινωνική συνοχή και να διασφαλίσει ότι κανένα παιδί δεν μένει πίσω λόγω οικονομικών δυσκολιών.

Εδώ και τρία χρόνια, η παροχή δωρεάν προγεύματος στα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με σοβαρά οικονομικά προβλήματα έχει γίνει βασικό στοιχείο της σχολικής ζωής. Ο στόχος δεν είναι μόνο η κάλυψη μιας βασικής ανάγκης, αλλά και η πρόληψη κάθε μορφής διάκρισης, στοχοποίησης ή περιθωριοποίησης. Μέσα από αυτήν την πρωτοβουλία καλλιεργείται ένα περιβάλλον ισότητας, όπου όλα τα παιδιά έχουν την ίδια δυνατότητα πρόσβασης στη μάθηση, στην κοινωνική ένταξη και στη δημιουργική ανάπτυξη.

Για το Υπουργείο Παιδείας, η εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος αποτελεί μια ουσιαστική κοινωνική πολιτική με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων. Η σίτιση των παιδιών που το έχουν ανάγκη λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στη φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό, περιορίζει τον κίνδυνο σχολικής εγκατάλειψης και ταυτόχρονα ενισχύει την ισότητα στις ευκαιρίες μάθησης. Παράλληλα, συμβάλλει στην οικοδόμηση ενός σχολείου ανοιχτού σε όλους, όπου οι μαθητές έχουν τις ίδιες πιθανότητες να προοδεύσουν και να αναπτύξουν το δυναμικό τους.

Η εφαρμογή του προγράμματος καθίσταται δυνατή χάρη στη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της Πολιτικής Συνοχής, η οποία έχει ως κύριο στόχο τη μείωση των ανισοτήτων και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στα κράτη-μέλη. Μέσα από τη συγχρηματοδότηση του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α. 2021-2027», η Κύπρος αποκτά τα απαραίτητα εργαλεία για να επενδύσει σε δράσεις που στηρίζουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, να περιορίσει τον κίνδυνο φτώχειας και αποκλεισμού και να διασφαλίσει ότι όλοι οι μαθητές έχουν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής και προόδου στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Το συγκεκριμένο έργο βρίσκεται υπό την ομπρέλα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου + (ΕΚΤ+), και αποτελεί ένα από τα μέσα χρηματοδότησης της Πολιτικής Συνοχής στην Κύπρο, μαζί με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ταμείο Συνοχής και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Ας δούμε σε αριθμούς πόσο πολύτιμη είναι αυτή η βοήθεια.

Οι μαθητές που έλαβαν τη χρονιά 2024 – 2025 δωρεάν πρόγευμα στο σχολείο τους, ανήλθαν στους 13.463 οι οποίοι κατανέμονται ως εξής:

• 907 παιδιά σε Νηπιαγωγεία.

• 6.008 μαθητές Δημοτικών Σχολείων.

• 3.404 μαθητές Γυμνασίων.

• 430 μαθητές Εξατάξιων Γυμνασίων.

• 1.677 μαθητές Λυκείων.

• 1.037 μαθητές Τεχνικών Σχολών.

«Καμπανάκι» οι αριθμοί 

Η παροχή δωρεάν προγεύματος θα συνεχιστεί και κατά τη φετινή σχολική χρονιά, με το υπουργείο Παιδείας να ενημερώνει σχετικά τα σχολεία, επισημαίνοντας πως η προσφορά του στους μαθητές που χρήζουν βοήθειας πρέπει να αρχίσει σταδιακά από την πρώτη ημέρα παρουσίας τους στο σχολείο, με την έναρξη των μαθημάτων. Ως εκ τούτου, οι διευθύνσεις των σχολείων κλήθηκαν, πριν από την πρώτη παρουσία των μαθητών στη σχολική τους μονάδα, όπως προβούν στις ακόλουθες ενέργειες: α) Σύσταση Συμβουλευτικής Επιτροπής και β) ενημέρωση με ευθύνη του προέδρου της Συμβουλευτικής Επιτροπής, όλων των εμπλεκόμενων φορέων για τις πρόνοιες και τις απαιτήσεις του προγράμματος.

Αναφορικά με το τι θα προσφέρεται στους δικαιούχους μαθητές, το Υπουργείο ενημερώνει πως θα δίνεται σάντουιτς ή πίτα με χαλούμι και λούντζα, μεγάλου μεγέθους, με χαρακτηριστικά όπως αυτά που αναγράφονται στον τιμοκατάλογο Σχολικών Κυλικείων Δημοτικής Εκπαίδευσης, για τη σχολική χρονιά 2025-2026. Το κόστος του προσφερόμενου είδους προγεύματος από τα κυλικεία ή άλλους προμηθευτές ανέρχεται στο €1,65 τόσο για τη Δημοτική όσο και για τη Μέση Γενική και Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.). Σημειώνεται ότι, η πιο πάνω τιμή του προσφερόμενου είδους προγεύματος δεν είναι η αναγραφόμενη στους εγκεκριμένους τιμοκαταλόγους, αλλά η τιμή που έχει συμφωνηθεί με τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Σχολικών Κυλικείων.

Στις σχολικές μονάδες στις οποίες δεν λειτουργεί κυλικείο και ταυτόχρονα δεν υπάρχει η δυνατότητα εξυπηρέτησης από κυλικείο κοντινού σχολείου, το πρόγευμα θα προσφέρεται από άλλον προμηθευτή, σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας Αρχής.

Ξεκαθαρίζεται, επίσης, ότι στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν ειδικά διατροφικά θέματα, θα πρέπει να γίνεται διακριτικός χειρισμός από τις διευθύνσεις των σχολείων, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα κάθε περίπτωσης. Ειδικότερα, θα πρέπει να υπάρχει σεβασμός σε διατροφικούς περιορισμούς που άπτονται θρησκευτικών πεποιθήσεων. Επίσης, για μαθητές που για ιατρικούς λόγους επιβάλλεται η διαφοροποίηση του προγεύματός τους, θα πρέπει να προσκομίζεται αντίστοιχη ιατρική διάγνωση που να συνοδεύεται από διατροφική σύσταση από κλινικό/ή διαιτολόγο.

Σε περίπτωση που οι μαθητές κινηθούν εκτός σχολικού χώρου για εκπαιδευτική επίσκεψη ή εκδρομή, η διεύθυνση του σχολείου θα πρέπει να ενημερώνει το κυλικείο ή τον προμηθευτή από την προηγούμενη ημέρα, ώστε να έχει έτοιμο τον σωστό αριθμό προγευμάτων πριν την αναχώρηση των δικαιούχων μαθητών. Αντίστοιχα, αν θα ακολουθηθεί διαφορετικό από το καθημερινό πρόγραμμα θα πρέπει έγκαιρα να γίνεται συνεννόηση ώστε να μπορεί να παρέχεται πρόγευμα στα παιδιά που το δικαιούνται.

Τα κριτήρια επιλογής μαθητών 

Αναφορικά με το ποιοι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να επιλεγούν ως δικαιούχοι δωρεάν προγεύματος, αυτοί εντάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες:

• Οικογένειες που λαμβάνουν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ή δημόσιο βοήθημα.

• Άνεργοι γονείς.

• Ορφανά παιδιά.

• Μονογονεϊκές οικογένειες.

• Πολύτεκνες οικογένειες.

• Ιδιαίτερα ανεπαρκές εισόδημα γονέων/ κηδεμόνων για άλλους λόγους.

Συγκεκριμένα: 

Για τις οικογένειες που λαμβάνουν ΕΕΕ ή δημόσιο βοήθημα από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, οι δικαιούχοι μαθητές πρέπει να πληρούν ένα από τα ακόλουθα, προσκομίζοντας το αντίστοιχο αποδεικτικό: Μαθητές των οποίων οι γονείς/ κηδεμόνες τους λαμβάνουν ΕΕΕ το τρέχον έτος, μαθητές οι οποίοι είναι λήπτες ΕΕΕ το τρέχον έτος και μαθητές των οποίων οι γονείς/ κηδεμόνες ή οι ίδιοι λαμβάνουν δημόσιο βοήθημα από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας κατά το τρέχον έτος.

Για άνεργους γονείς/ κηδεμόνες, οι δικαιούχοι μαθητές πρέπει να πληρούν την πιο κάτω προϋπόθεση, προσκομίζοντας το αντίστοιχο αποδεικτικό: Μαθητές των οποίων τουλάχιστον ένας εκ των γονέων/ κηδεμόνων τους είναι λήπτης επιδόματος ανεργίας από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Για την κατηγορία των ορφανών παιδιών, οι δικαιούχοι μαθητές πρέπει να πληρούν την πιο κάτω προϋπόθεση, προσκομίζοντας το αντίστοιχο αποδεικτικό: Μαθητές οι οποίοι είναι λήπτες επιδόματος ορφάνιας (από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων).

Για τις μονογονεϊκές οικογένειες, οι δικαιούχοι μαθητές πρέπει να πληρούν την πιο κάτω προϋπόθεση, προσκομίζοντας το αντίστοιχο αποδεικτικό: Οι οικογένειες τους να είναι λήπτες Επιδόματος Μονογονεϊκής Οικογένειας από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας την παρούσα σχολική χρονιά.

Για τις πολύτεκνες οικογένειες θα πρέπει να προσκομίσουν το αποδεικτικό. Μαθητές πολύτεκνων οικογενειών (με 4 ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα) που λαμβάνουν επίδομα τέκνου από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας κατά την παρούσα σχολική χρονιά.

Το κριτήριο για ιδιαίτερα ανεπαρκές εισόδημα γονέων/ κηδεμόνωνγια άλλους λόγους αναφέρεται ότι αφορά σε μεμονωμένες/ ιδιάζουσες περιπτώσεις παιδιών των οποίων οι γονείς/ κηδεμόνες τους έχουν ιδιαίτερα ανεπαρκές εισόδημα που, όμως, για κάποιον λόγο δεν είναι λήπτες κάποιου από τα προαναφερόμενα βοηθήματα. Η τεκμηρίωση πρέπει να γίνεται προσκομίζοντας τα αντίστοιχα, υπογεγραμμένα δικαιολογητικά. Επίσης, το κριτήριο αυτό αφορά τις ιδιαίτερες περιπτώσεις μαθητών που είτε είναι υπό τη φροντίδα της Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, είτε ανήκουν σε οικογένειες με σοβαρά οικογενειακά προβλήματα (υπάρχει παρακολούθηση από το οικείο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας), γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να μην παρέχονται τα απαραίτητα για τη σίτισή τους.

Η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά και να παραδίδεται σε μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής που θα έχει υποδειχθεί στους μαθητές. Επισημαίνεται ότι για τους γονείς/ κηδεμόνες υποψήφιων δικαιούχων που δεν γνωρίζουν επαρκώς την ελληνική γλώσσα, η αίτηση υπάρχει σε διάφορες γλώσσες.