Ποικίλες αντιδράσεις προκάλεσε η δέσμη των δεκατεσσάρων μέτρων στήριξης των Τουρκοκυπρίων που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση, με τα κόμματα μέσω ανακοινώσεων να εκφράζουν τη θέση τους, στέλνοντας την ίδια ώρα τα δικά τους μηνύματα προς τους Κυβερνώντες.
Από την πλευρά του το ΑΚΕΛ, ανέφερε ότι είναι κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα για την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Η ανακοίνωση μέτρων για την τουρκοκυπριακή κοινότητα από την Κυβέρνηση, αναφέρει το ΑΚΕΛ, «αποτελεί κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, την οποία το ΑΚΕΛ χαιρετίζει. Άλλωστε, το ΑΚΕΛ από τον περασμένο Απρίλη εισηγήθηκε τη λήψη μέτρων για την τουρκοκυπριακή κοινότητα και τη δικοινοτική συνεργασία».
Στόχος, προστίθεται, «πρέπει να είναι αυτά τα μέτρα να βοηθήσουν τόσο στη διάρρηξη του παρατεταμένου αδιεξόδου στο Κυπριακό όσο και στην επίλυση διαφόρων ζητημάτων που αφορούν τη σχέση μας με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Αυτά τα μέτρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το γεγονός ότι οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της μελλοντικής επανενωμένης ομοσπονδιακής Κύπρου».
Όσον αφορά την ουσία των μέτρων, σημειώνει το ΑΚΕΛ, «θεωρούμε θετικό ότι αρκετά από τα μέτρα σχετίζονται και με τη δική μας πρόταση την οποία είχαμε παραδώσει ολοκληρωμένη στον Πρόεδρο τον περασμένο Μάιο. Κάποια από αυτά μπορούν να δώσουν λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα. Από την άλλη, παρατηρούμε ότι μερικά μέτρα χρήζουν περαιτέρω διευκρινήσεων τις οποίες θα ζητήσουμε. Μερικά άλλα ήταν ουσιαστικά καταγραφή ήδη ειλημμένων αποφάσεων. Την ίδια στιγμή ωστόσο, σημειώνουμε ότι δεν περιλήφθηκαν μέτρα που αφορούν την καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης και της επαναπροσέγγισης μεταξύ των δύο κοινοτήτων».
Το πιο σημαντικό, καταλήγει το ΑΚΕΛ, «τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί αφορούν στον ένα από τους τέσσερις άξονες της πρότασης του ΑΚΕΛ προκειμένου να επαναρχίσει η διαπραγματευτική διαδικασία με ρεαλιστική προοπτική την κατάληξη σε συνολική λύση του Κυπριακού».
Απαράδεκτα χαρακτηρίζει το ΕΛΑΜ τα μέτρα στήριξης Τ/κ
Τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση, επικρίνει από την πλευρά του το ΕΛΑΜ, το οποίο χαρακτηρίζει την απόφαση ως απαράδεκτη.
Σε ανακοίνωσή του το ΕΛΑΜ, σημειώνει ότι, «προκαλούν οι κατακτητές στην Πύλα και τους παραχωρούμε εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Προελαύνουν στην γραμμή καταπαύσεως του πυρός και τους παραχωρούμε δέσμη 14 μονομερών μέτρων στήριξης. Η απόφαση με απλά λόγια είναι ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ και κατακριτέα, αφού προσφέρει μόνο στήριξη και αναβάθμιση της κατοχής της Πατρίδας μας».
Το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο, υπενθυμίζει ότι, «ήταν η μόνη πολιτική δύναμη που αντέδρασε έντονα από την πρώτη στιγμή ενώπιον του Εθνικού Συμβουλίου για τις νέες παραχωρήσεις, όπως αποδεικνύεται και μέσα από τις δηλώσεις που ακολούθησαν του Συμβουλίου, όταν οι υπόλοιποι δεν είπαν και πάλι λέξη. Όπως έγινε άλλωστε και στην περίπτωση της λεγόμενης «συναντίληψης της Πύλας», γεγονότα που φανερώνουν ό,τι το ΕΛΑΜ τραβάει μόνο του το κουπί της εθνικής αντιπολίτευσης».
Επίσης, το ΕΛΑΜ, διερωτάται, «πόσο θα κοστίσουν τα ευφάνταστα μονομερή μέτρα που ανακοινώθηκαν; Εξ όσων φαίνεται, στην Κυπριακή Δημοκρατία χρήματα υπάρχουν μόνο για τους Τουρκοκύπριους, τους λαθρομετανάστες και για στήριξη των κατοχικών δυνάμεων. Για τους υπόλοιπους; Περικοπές!».
Προβληματισμένο το ΔΗΚΟ για τα μέτρα
Σε σχέση με τα νέα μέτρα για τους Τουρκοκύπριους, που εξήγγειλε χτες η κυβέρνηση, το Δημοκρατικό Κόμμα εκφράζει προβληματισμό για κάποια από τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί.
Επιπρόσθετα, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, «είναι απαραίτητο να ενημερωθεί το Εθνικό Συμβούλιο για τις λεπτομέρειες των μέτρων, αλλά και για τις νομικές, αριθμητικές και πρακτικές παραμέτρους της εφαρμογής τους, καθώς η ανακοίνωση καταγράφει μόνο γενικές αναφορές. Όπως έχουμε δηλώσει διαχρονικά και κατ’ επανάληψη, κάθε τέτοιο μέτρο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή και όχι να δίνει στους Τουρκοκύπριους τη δυνατότητα να απολαμβάνουν προνόμια “και των δύο κόσμων”, δηλαδή και της διαμονής στην κατεχόμενη Κύπρο και της ιδιότητας του κύπριου πολίτη. Είναι προφανές ότι η ενίσχυση αυτής της δυνατότητας δεν θα ενεργεί προς όφελος της επιδίωξης για σωστή λύση του Κυπριακού αλλά θα ενθαρρύνει τους Τουρκοκύπριους σε διαιώνιση του status quo».
Εννοείται, ασφαλώς, προσθέτει το ΔΗΚΟ, «ότι η πρακτική εφαρμογή των όποιων μέτρων, για την οποία, επαναλαμβάνουμε ότι αναμένουμε ενημέρωση, δεν θα πρέπει να αδικεί τους Ελληνοκύπριους πολίτες. Σε κάθε περίπτωση, αναμένουμε ότι, για όλα τα μέτρα για τους Τουρκοκύπριους, που έχουν αποφασιστεί από την παρούσα κυβέρνηση, ως επίσης και για όλα τα μέτρα που έχουν εξαγγείλει διαχρονικές κυβερνήσεις τα τελευταία 20 χρόνια, θα γίνει πλήρης ενημέρωση, τόσο των Ηνωμένων Εθνών και της νέας ειδικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, όσο και των κρατών μελών της Ε.Ε. και των ξένων διπλωματικών αποστολών που βρίσκονται στην Κύπρο».
Κίνημα Οικολόγων: Θετική η κίνηση για τα μέτρα προς τους Τουρκοκυπρίους αλλά μπορούσε και καλύτερα
Ως μια θετική κίνηση χαρακτηρίζουν οι Οικολόγοι τα μέτρα, ωστόσο κατά την άποψή τους, όπως αναφέρουν, μπορούσαν να ανακοινωθούν και πιο ουσιαστικά μέτρα.
Όπως αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους οι Οικολόγοι, «υπό την μορφή που ανακοινώθηκαν, η εις βάθος αξιολόγησή τους είναι δύσκολη, καθώς δεν γνωρίζουμε το πλαίσιο, τις προϋποθέσεις και τις ασφαλιστικές δικλείδες υλοποίησης. Αν οι ανακοινώσεις ήταν πιο σαφείς, θα μπορούσαμε να συμβάλουμε μέσα από ένα διάλογο π.χ. στο Εθνικό Συμβούλιο. Μπορεί με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε να αποφεύχθηκε η πιθανότητα διαρροής από κάποιο από τους συμμετέχοντες, επιβεβαιώθηκε όμως η «διαρροή» από το Προεδρικό, όπως έγινε και τον Αύγουστο 2023».
Μετά από άκαρπη αναμονή επίσημης ενημέρωσης, το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών υπέβαλε στις 17 Ιανουαρίου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας λεπτομερή σχόλια για τα μέτρα, όπως αυτά είδαν το φως της δημοσιότητας στο τέλος του περασμένου Αυγούστου. «Φαίνεται πως οι εισηγήσεις μας δεν έχουν ληφθεί υπόψη από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη».
Αυτές αναφέρονταν, ανάμεσα σε άλλα, στα εξής:
- Να γίνει προσπάθεια για ενοποιητικές δράσεις στον αθλητισμό. Ενθάρρυνση των Τ/Κ αθλητών να συμμετέχουν σε κυπριακές ομάδες, ιδιαίτερα σε διεθνείς διοργανώσεις.
- Ενθάρρυνση της συνεργασίας με Τουρκοκύπριους στις παροικίες.
- Να δημιουργηθεί μια ειδική επιτροπή για τις περιοχές Natura 2000 με αιχμή Ακάμας – Καρπασία.
- Να διαμορφωθούν συνθήκες επιστροφής των Τ/Κ σε παραδοσιακές γειτονιές και κοινότητες τους π.χ. στον Άγιο Αντώνιο Λεμεσού.
- Σε συγκεκριμένες υποεπιτροπές, ανάμεσα σε αυτές που θα δημιουργηθούν για στήριξη του Εθνικού Συμβουλίου, να κληθούν Τ/Κ εμπειρογνώμονες.
- Ενίσχυση δράσεων από τα κόμματα (π.χ. χρηματοδότηση λειτουργίας ιστοσελίδας στην τουρκική) και άλλους οργανισμούς που να απευθύνονται στους Τ/Κ.
- Να τιμηθούν προσωπικότητες της Τ/Κ κοινότητας που αγωνίστηκαν για την Κυπριακή Δημοκρατία ή ήταν θύματα εξτρεμιστών.
- Χρηματοδότηση από την Κυβέρνηση δράσεων, βραβείων, κοινών ερευνητικών “Project” που να συμμετέχουν ή να αφορούν τους Τ/Κ.
Όπως αναφέρουν οι Οικολόγοι, «θετικό είναι και το γεγονός ότι τα μέτρα, όπως έχουν δημοσιοποιηθεί, απευθύνονται στους Τουρκοκύπριους και δεν παρέχουν στήριξη στο κατοχικό καθεστώς. Κάποια επιμέρους σχόλια: Σημειώνουμε ότι, η επέκταση του καταλόγου προϊόντων στο πλαίσιο του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή προσπερνά τα υπαρκτά προβλήματα των οποίων η προσπάθεια αντιμετώπισης (κυρίως θέματα ποιότητας και πιστοποίησης προέλευσης) θα βοηθούσε την ορθολογική εφαρμογή του Κανονισμού και μάλιστα με λιγότερα προβλήματα και αμφισβητήσεις».
Επίσης, οι Οικολόγοι σημειώνουν ότι, «είναι χρήσιμη η πρόνοια για δικαίωμα απόκτησης Κάρτας Πολιτισμού Νέων που συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους, καθώς και η ενίσχυση της στελέχωσης στα σημεία διέλευσης, για διευκόλυνση της διέλευσης μαθητών και άλλων. Είναι θετικό να προσληφθούν λειτουργοί με γνώση της Τουρκικής γλώσσας στο Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη Λευκωσίας. Το μέτρο για τη διασφάλιση συνέχισης ομαλής λειτουργίας της μονάδας επεξεργασίας λυμάτων στη Μια Μηλιά, σημαίνει πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει να καλύπτει όλες τις δαπάνες, αφού το κατοχικό καθεστώς ουδόλως συμβάλλει σ’ αυτό».
Καταλήγοντας, οι Οικολόγοι σημειώνουν ότι, «δεν είναι σαφές τι εννοείται περί περαιτέρω διευκόλυνσης στην πρόσβαση σε μουσουλμανικά μνημεία στις ελεύθερες περιοχές. Οι Τουρκοκύπριοι έχουν τέτοια πρόσβαση. Μήπως αυτό το μέτρο παραπέμπει στους εποίκους; Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών αναμένουμε να δούμε το πλήρες κείμενο των μέτρων αυτών προκειμένου να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα και να συμβάλουμε θετικά στην προσπάθεια».
Xαιρετίζει την εξαγγελία της Κυβέρνησης η ΔΗΠΑ
Η εξαγγελία αποτελεί ακόμη μια θετική χειρονομία προς την Τουρκοκυπριακή κοινότητα και ενισχύει την προσπάθεια μας για δημιουργία κλίματος επιστροφής σε συνομιλίες, αναφέρει σε ανακοίνωση της η ΔΗΠΑ.
Η ΔΗΠΑ-Συνεργασία χαιρετίζει την εξαγγελία της κυβέρνησης για μονομερή μέτρα στήριξης των Τουρκοκυπρίων μας συμπατριωτών μας. «Η εξαγγελία αποτελεί ακόμη μια θετική χειρονομία προς την Τουρκοκυπριακή κοινότητα και ενισχύει την προσπάθεια μας για δημιουργία κλίματος επιστροφής σε συνομιλίες».
Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν, σημειώνεται, «έχουν σαφή προσανατολισμό να διευκολύνουν την καθημερινότητα και να ενισχύσουν την ποιότητα ζωής των νόμιμων δικαιούχων, μέσα από την ανθρωπιστική τους διάσταση. Ευελπιστούμε, παράλληλα, ότι θα ενισχύσουν και θα καλλιεργήσουν περαιτέρω το αίσθημα εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων».
Ενόψει της καθόδου της προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, αναφέρει η ΔΗΠΑ, «επαναλαμβάνουμε την ανάγκη να αξιοποιηθεί πλήρως το πλαίσιο των Ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, πετυχαίνοντας την όσο το συντομότερη επιστροφή σε συνομιλίες, από το σημείο που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά και στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες».
