Η Βουλή εξετάζει το νέο νομοσχέδιο που θα ρυθμίσει τη διαδικασία εκλογής Σχολικών Εφόρων στις επερχόμενες εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ) του Ιουνίου 2024. Στην πρώτη συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών τοποθετήθηκαν θετικά προς τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, τόσο μέλη της Επιτροπής, όσο και η Ένωση Δήμων. Ένσταση στο νομοσχέδιο εξέφρασε η Συντονιστική Επιτροπή Σχολικών Εφορειών, επισημαίνοντας ότι δεν κλήθηκε να συμμετάσχει στη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, κατά την ετοιμασία του.
Σημειώνεται ότι η εκλογική διαδικασία που προνοεί το εν λόγω νομοσχέδιο, το οποίο ετοίμασαν τα Υπουργεία Εσωτερικών και Παιδείας, θα ισχύσει μόνο για τις επερχόμενες εκλογές ΤΑ, καθώς στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της ΤΑ από το 2029 και έπειτα, οι αρμοδιότητες των Σχολικών Εφορειών θα περιέλθουν στους Δήμους.
Η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας, Μαρία Ιωάννου-Χασάπη, σημείωσε κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή ότι μέσω κοινού ψηφοδελτίου με αυτό για την εκλογή των τοπικών αρχών, θα γίνεται και η εκλογή των Σχολικών Εφόρων. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι σε Δήμους με έως 60 σχολικές μονάδες, θα εκλέγονται επτά Έφοροι και θα διορίζονται ακόμα τέσσερις, ενώ σε Δήμους με περισσότερες από 60 σχολικές μονάδες, θα εκλέγονται οχτώ μέλη και θα διορίζονται άλλα πέντε από τον Δήμο.
Τον προβληματισμό του ως προς την ίση εκπροσώπηση των δημοτικών διαμερισμάτων των νέων Δήμων στη Σχολική Εφορεία, εξέφρασε στη συνεδρίαση ο Πρόεδρος της Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας, Νίκος Μεγάλεμος. Αναφέρθηκε ειδικά στην περίπτωση του νέου Δήμου Λευκωσίας, που θα είναι ένας από τους μεγαλύτερους, συνενώνοντας τους Δήμους Λευκωσίας, Αγίου Δομετίου, Έγκωμης και Αγλαντζιάς.
Όπως εξήγησε, εφόσον εφαρμοστεί το νομοσχέδιο, τα μικρότερα δημοτικά διαμερίσματα (Αγ. Δομέτιος, Έγκωμη, Αγλαντζιά) θα έχουν μικρότερη εκπροσώπηση στη Σχολική Εφορεία, καθώς το εκλογικό τους σώμα είναι μικρότερο, σε σχέση αυτό του διαμερίσματος Λευκωσίας. Ο κ. Μεγάλος πρότεινε ως αντιστάθμισμα να δοθεί η δυνατότητα για τρεις σταυρούς επιλογής στην εκλογή των Σχολικών Εφόρων στις περιπτώσεις τέτοιων Δήμων, ώστε να μπορεί να εκλέγεται και ένα άτομο που δεν είναι από το διαμέρισμα των εκλογέων.
Απαντώντας στις ανησυχίες που εκφράστηκαν από τον κ. Μεγάλεμο, καθώς και από κάποια μέλη της Επιτροπής, η κ. Χασάπη σημείωσε ότι δεν θα υπάρχει πρόβλημα με την εκπροσώπηση των διαμερισμάτων, καθώς στη συνέχεια οι Δήμοι θα έχουν την ευχέρεια να διορίζουν τα υπόλοιπα μέλη της Εφορείας από όλα τα διαμερίσματα. Υπογράμμισε, δε, ότι το πιο σημαντικό είναι να υπάρχουν αρκετοί Έφοροι για όλα τα σχολεία σε κάθε Δήμο.
Παράλληλα, ο κ. Μεγάλεμος αναφέρθηκε ιδιαίτερα και στο θέμα των κληροδοτημάτων που διαχειρίζονται οι Σχολικές Εφορείες, επισημαίνοντας ότι είναι πολύ σημαντικό ζήτημα, καθώς υπάρχουν και κληροδοτήματα εκτός Κύπρου. Αναφέρθηκε, ενδεικτικά, σε κληροδότημα της Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας που βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια, λέγοντας ότι χρειάστηκε να καταβληθούν προσπάθειες για να περιέλθει στη διαχείριση της Σχολικής Εφορείας.
Τη σοβαρότητα του θέματος υπογράμμισε και ο Νίκος Στυλιανίδης, εκ μέρους της Σχολικής Εφορείας Λεμεσού. Στη συνεδρίαση, αναφέρθηκε ότι, σύμφωνα με γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας δεν παρουσιάζεται κάποιο κώλυμα στη διαχείριση κληροδοτημάτων, αν και οι εκπρόσωποι των Εφορειών είπαν ότι είναι κάτι που θα εξετάσουν.
Δηλώσεις Βουλευτών
Η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, διαβεβαίωσε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση, ότι η Επιτροπή θα εργαστεί με ζήλο για να ολοκληρωθεί το συντομότερο η κατ’ άρθρο συζήτηση του νομοσχεδίου και να μπορέσει να οδηγηθεί έγκαιρα στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση. Επεσήμανε, όμως, ότι το ζήτημα της εκλογής Σχολικών Εφόρων απασχολεί από τον Μάρτιο του 2022, όταν ψηφίστηκε η μεταρρύθμιση της ΤΑ, όμως το νομοσχέδιο κατατέθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα.
Όσον αφορά τις εισηγήσεις για αλλαγές στο περιεχόμενο του νομοσχεδίου, η κ. Νικολάου σημείωσε ότι αυτές θα κατατεθούν επίσημα από κάθε πολιτική δύναμη με την έναρξη της κατ’ άρθρο συζήτησης στην Επιτροπή.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, δήλωσε μετά τη συνεδρίαση ότι η βασική αρχή, με την οποία συμφωνεί το κόμμα του, είναι η συνένωση των σχολικών εφορειών στους 20 Δήμους που δημιουργούνται μετά τη συνένωση τοπικών αρχών.
«Θεωρώ ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια ή την ευχέρεια, αν θέλετε, να προβούμε σε σημαντικές αλλαγές», πρόσθεσε ο κ. Σύκας, επισημαίνοντας ότι ο ΔΗΣΥ συμφωνεί με τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου, «αλλά ίσως κάποια θέματα που άπτονται είτε της αριθμητικής εκπροσώπησης, είτε της περιφερειακής εκπροσώπησης, να πρέπει να τα συζητήσουμε», είπε.
Σε ερώτηση σχετικά με προτάσεις που διατυπώθηκαν από μέλη της Επιτροπής, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των αιρετών Εφόρων, διευκρίνισε ότι ο ΔΗΣΥ υποστηρίζει να παραμείνουν μέχρι οχτώ οι Έφοροι στους μεγαλύτερους Δήμους, ώστε και οι αριθμοί προτίμησης να παραμείνουν μέχρι δύο και να διευκολυνθεί το έργο του Υπουργείο Εσωτερικών για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων των εκλογών.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, ανέφερε ότι εισήγηση του κόμματός του είναι, για τους μεγάλους Δήμους, που είναι η Λευκωσία και η Λεμεσός, να υπάρχει αυξημένη αντιπροσώπευση, με εννέα αιρετούς Εφόρους και με έξι διορισμένους από τον Δήμο.
Αιτιολογώντας τη θέση αυτή, είπε ότι «οι σχολικές μονάδες σε αυτούς τους δύο Δήμους είναι 80 και 65 αντίστοιχα, με αποτέλεσμα, εάν παραμείνουν οι προηγούμενοι αριθμοί, ένας σχολικός έφορος θα έχει να τρέξει 7-8 σχολεία, κάτι το οποίο είναι ανθρωπίνως αδύνατο, ενώ με τη δική μας εισήγηση μας θα περιοριστεί ο αριθμός σε 5-6 σχολεία». Σημείωσε ότι για τους υπόλοιπους 18 δήμους δεν υπάρχει πρόβλημα, διότι οι αριθμοί των σχολικών μονάδων είναι τέτοιοι, ώστε ο κάθε Έφορος θα έχει να τρέξει μέχρι τέσσερα σχολεία.
Αναφέρθηκε, ακόμα, στο θέμα της διαχείρισης των κληροδοτημάτων, καθώς η νομική υπηρεσία ενημέρωσε την Επιτροπή ότι δεν υπάρχει νομικό κώλυμα. Απαντώντας σε ερώτηση για τη κληροδοτήματα στον Δήμο Λευκωσίας, είπε ότι «τα κληροδοτήματα που αντιστοιχούσαν στις Σχολικές Εφορείες των Δήμων Έγκωμης, Αγίου Δομετίου και Αγλαντζιάς, θα είναι όλα κληροδοτήματα του Δήμου Λευκωσίας, που θα έχει υπό την εποπτεία του και τα τέσσερα διαμερίσματα».
Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν θα μπορούσε να παραμείνει η διαδικασία εκλογής των Εφόρων, είπε ότι ΔΗΠΑ-ΔΗΚΟ είχαν ετοιμάσει πρόταση για να διατηρηθεί ίδια η διαδικασία εκλογής των Εφόρων, όπως ίσχυε μέχρι τώρα, με κάποιες αναπροσαρμογές στους αριθμούς τω Εφόρων, ώστε να συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα των τοπικών αρχών μετά τη συνένωση των Δήμων. «Τα αρμόδια Υπουργεία έκριναν καταλληλότερο να προχωρήσουμε με τον τρόπο που έχει έρθει το νομοσχέδιο αυτό», σημείωσε.
