Σημαντική για ένα ασφαλέστερο ψηφιακό περιβάλλον τόσο για τους πολίτες όσο και τις επιχειρήσεις στην ΕΕ χαρακτήρισαν οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές την Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act), μιλώντας στο ΚΥΠΕ, κληθέντες να σχολιάσουν τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Επέστησαν ταυτόχρονα την προσοχή για τον κίνδυνο επηρεασμού της ελευθερίας της έκφρασης και της χρήσης των προνοιών για σκοπούς διαφορετικούς από τους προβλεπόμενους.
Ο Ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ και του ΕΛΚ Λουκάς Φουρλάς είπε ότι η νομοθετική πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και της προστασίας των Ευρωπαίων πολιτών από τη διάδοση παράνομου περιεχομένου, την παραπληροφόρηση και άλλες απειλές στο διαδίκτυο. Πρόσθεσε ότι «η θέσπιση σαφών υποχρεώσεων για τις ψηφιακές πλατφόρμες διασφαλίζει ότι οι τεχνολογικοί κολοσσοί θα λογοδοτούν για τις πρακτικές τους, συμβάλλοντας σε ένα ασφαλέστερο και δικαιότερο ψηφιακό περιβάλλον».
Η συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρόσθεσε, αποκάλυψε ωστόσο τις διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν μεταξύ των κρατών-μελών και των ίδιων των Ευρωβουλευτών, κάτι που, όπως σημείωσε, καταδεικνύει την έλλειψη κοινής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, η οποία υπονομεύει τη δυνατότητά της να δράσει ενιαία και αποτελεσματικά. «Μια ισχυρή Ευρώπη με εσωτερική συνοχή και ισχυρούς εποπτικούς μηχανισμούς μπορεί να περιορίσει τις εξωτερικές παρεμβάσεις και να προασπίσει τα συμφέροντά της», υπογράμμισε.
«Η κυριαρχία των τεχνολογικών κολοσσών, που εδρεύουν στις ΗΠΑ και την Κίνα καθιστά την ΕΕ ευάλωτη στις επιπτώσεις της παραπληροφόρησης και στις πιέσεις από εξωτερικούς παράγοντες», επεσήμανε. Γι’ αυτό, «η DSA δεν είναι μόνο μια ευρωπαϊκή νομοθετική πράξη, αλλά και μια στρατηγική δήλωση ότι η ΕΕ αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην παγκόσμια ψηφιακή σκηνή, διεκδικώντας την αυτονομία και την ασφάλεια της. Η υλοποίησή της απαιτεί συντονισμό και δέσμευση από όλα τα κράτη-μέλη, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες προκλήσεις με ενότητα και αποτελεσματικότητα», κατέληξε.
Ο επίσης Ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ και του ΕΛΚ Μιχάλης Χατζηπαντέλα ανέφερε ότι η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου διαδικτυακού περιβάλλοντος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με περισσότερη διαφάνεια.
Όπως ανέφερε, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος υποστηρίζει αυτήν τη νομοθεσία, αφού αναγνωρίζει την ανάγκη για εκσυγχρονισμό των κανόνων που διέπουν τις ψηφιακές υπηρεσίες, κάτι που δεν έχει γίνει από το 2000, με το περιβάλλον των ψηφιακών υπηρεσιών να έχει έκτοτε αλλάξει δραματικά, δημιουργώντας τόσο ευκαιρίες, όσο και προκλήσεις.
Η DSA, σημείωσε, στοχεύει στην εναρμόνιση των υφιστάμενων κανόνων για την αφαίρεση παράνομου περιεχομένου σε όλη την Ευρώπη με σαφείς ορισμούς και αποτελεσματικές διαδικασίες, ενώ επιπλέον, εισάγει νέες υποχρεώσεις για τις διαδικτυακές πλατφόρμες, και ειδικότερα τους μεγάλους κολοσσούς, ώστε να διασφαλιστεί η διαφάνεια των αλγορίθμων τους και η λογοδοσία τους.
«Η Πράξη θα ενισχύσει την προστασία των χρηστών από παράνομο περιεχόμενο και θα προωθήσει την υπευθυνότητα των διαδικτυακών πλατφόρμων. Παράλληλα, θα διασφαλίσει ότι οι μικρότερες επιχειρήσεις δεν θα επιβαρυνθούν με δυσανάλογες υποχρεώσεις, προωθώντας έτσι την καινοτομία και τον ανταγωνισμό στην ψηφιακή αγορά», ανέφερε.
«Συνολικά, η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες αποτελεί μια ισορροπημένη προσέγγιση, που προστατεύει τα δικαιώματα των χρηστών, ενισχύει τη διαφάνεια και προάγει ένα ασφαλές και δίκαιο ψηφιακό οικοσύστημα στην Ευρώπη, σεβόμενο την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις», σημείωσε τέλος.
Ο Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ και της Ομάδας της Αριστεράς Γιώργος Γεωργίου δήλωσε πως η συζήτηση με αντικείμενο τη νομοθετική πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες ήταν αποτέλεσμα «της αδράνειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απέναντι σε μια άνευ προηγουμένου αμφιλεγόμενη συμπεριφορά των μεγάλων ψηφιακών εταιρειών (Big Tech)».
Όπως είπε, «τα παραδείγματα είναι πολλά και ανησυχητικά. Αφορούν τη φημολογούμενη συμμετοχή του Tik Tok στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας, τη στήριξη, μέσω της κατάχρησης της πλατφόρμας Χ, του Ίλον Μασκ προς ακροδεξιές ευρωπαϊκές δυνάμεις, τη χρηματοδότηση της εκστρατείας/ορκωμοσίας του Τράμπ από τις Big Tech, τη διακοπή του ελέγχου περιεχομένου/δεδομένων από τη Meta αλλά και της εκκλήσεις, προς τον Τράμπ, του ιδιοκτήτη της ΜΕΤΑ για προστασία των Big Tech από ευρωπαϊκές κυρώσεις/πρόστιμα».
Πρόκειται , συνέχισε, «για μια τοξική συμμαχία ενός κρατικού μηχανισμού με τους τεχνολογικούς γίγαντες. Ο Γκράμσι θα έλεγε ότι ζούμε σε εποχή των τεράτων, τα οποία καθορίζουν τις εξελίξεις με όπλο την οικονομική τους επιφάνεια και τώρα επιζητούν και πολιτική επικυριαρχία».
Η Νομοθετική Πράξη, ανέφερε, έχει σε ισχύ αρκετές διατάξεις (άρθρα 34-36 και 48) που συνοδεύονται από βαριά πρόστιμα (άρθρα 74 και 76) για την αντιμετώπιση της διάδοσης παραπληροφόρησης, από όπου, όπως σημείωσε, προκύπτει και η αντίδραση της ακροδεξιάς που υποστηρίζει ότι τέτοιες πρόνοιες υποσκάπτουν την ελευθερία της γνώμης.
«Βασική μας θέση, ως Αριστερά, είναι ότι από τη στιγμή που δεν εστιάζουμε στο επιχειρηματικό μοντέλο των πλατφόρμων Big Tech, που προσελκύουν χρήστες μέσω ακραίου περιεχομένου, δεν μπορούμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε τις βαθύτερες αιτίες της διάδοσης ρητορικής μίσους και παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο».
Δήλωσε συνεχίζοντας πως «εμείς ζητούμε όπως η Ευρώπη και κράτη – μέλη ανακτήσει την ψηφιακή κυριαρχία. Αυτό μπορεί να γίνει με προστασία/θωράκιση της Νομοθετικής Πράξης και χρήση της για περαιτέρω διερεύνηση των Big Tech, ενισχύοντας, παράλληλα και μακροπρόθεσμα, τη διάδοση άλλων εναλλακτικών δημόσιων/κοινωνικών εναλλακτικές πλατφόρμων (π.χ. Bluesky ή το Mastodon). Προς το παρόν η αφωνία από την πλευρά της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ζήτημα παραμένει εκκωφαντική».
Ο Ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ και της Προοδευτικής Συμμαχίας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Κώστας Μαυρίδης είπε ότι o ίδιος είχε αναδείξει το ζήτημα της διάδοσης επιβλαβούς περιεχομένου στο διαδίκτυο, όπως η παιδική πορνογραφία, πριν τη νομοθεσία για τις ψηφιακές υπηρεσίες, η οποία, όπως ανέφερε, στοχεύει στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου και διαφανούς διαδικτύου με σαφείς υποχρεώσεις για τους παρόχους και τις πλατφόρμες τέτοιων υπηρεσιών για την προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών, με το επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης να αφορά τη σκόπιμη παραπληροφόρηση.
«Τα εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης (social media), ως παράγωγα της τεχνολογίας είναι ένα ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω, καθώς έδωσαν διέξοδο πρόσβασης προς το κοινό με ελάχιστο κόστος σε ανθρώπους που δεν θα είχαν τέτοια ευκαιρία στα παραδοσιακά ΜΜΕ, έστω κι αν υπάρχουν προβληματικές περιπτώσεις», δήλωσε.
«Το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης είναι θεμελιακό δικαίωμα στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, αλλά ασκείται πάντοτε μέσα στο πλαίσιο βασικών κανόνων δικαίου της ΕΕ, που θέτουν όρια. Ελευθερία της έκφρασης χωρίς όρια δεν υπάρχει στη δημοκρατία. Για αυτό, φαντάζει παράδοξο να θεωρεί ένας λογοκρισία και παραβίαση του δικαιώματος έκφρασης τον οποιοδήποτε περιορισμό ή όρια. Μάλιστα, σε ολιγοπώλια, όπου μια εταιρεία κάνει κατάχρηση της δεσπόζουσας της θέσης, η νομοθεσία θέτει περιορισμούς, πόσο μάλλον όταν η κατάχρηση αφορά την ροή της ενημέρωσης και πληροφόρησης που αφορά τη δημοκρατία», πρόσθεσε.
Επομένως, είπε, «η εναντίωση σε κάθε περιορισμό είναι αβάσιμη και υποκριτική, ειδικά όταν προέρχεται από εκείνους που ορθώς πρωτοστατούν στην επιβολή φραγμών ενάντια στα ψεύδη και την παραπληροφόρηση από αυταρχικά καθεστώτα, όπως του Πούτιν και Ερντογάν».
Συμπλήρωσε ότι επειδή πολλοί νομίζουν ότι κάνουν οι ίδιοι τις επιλογές ενημέρωσής τους, ενώ έχει ήδη παρέμβει η τεχνολογία για μεροληπτική ή ψευδή ροή πληροφοριών, επιβάλλεται η εισαγωγή μαθήματος κάποιων ωρών στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, για να αναγνωρίζουν οι νέοι τις παγίδες από τέτοιες υπηρεσίες.
Ο Ευρωβουλευτής του ΕΛΑΜ και της ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, Γεάδης Γεάδη, είπε ότι μπορεί η σκέψη πίσω από τη δημιουργία του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες να ήταν η δημιουργία ασφαλέστερων ψηφιακών χώρων, στην πάροδο του χρόνου όμως, σημείωσε ότι «γίνεται εκμετάλλευσή του σαν εργαλείο φίμωσης».
«Ναι μεν η προστασία των ανήλικων χρηστών από τους κίνδυνους του διαδικτύου πρέπει να είναι πρωταρχικός στόχος, όμως μας ανησυχούν οι διατάξεις που επιτρέπουν παρέμβαση στον ψηφιακό τομέα σε τέτοιο βαθμό που προωθεί την λογοκρισία με πολιτικά κίνητρα», είπε.
«Αντί οι διατάξεις να προάγουν ένα ελεύθερο και ανοιχτό ψηφιακό περιβάλλον, οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου έχουν τη δυνατότητα να αναγκάσουν τις πλατφόρμες να φιμώσουν περιεχόμενο ή να περιορίσουν ορισμένες φωνές για να αποφύγουν ποινές. Γεγονός που αποτελεί απειλή της ελευθερίας του λογού και της έκφρασης, που γίνεται υπό τον μανδύα της “πολιτικής ορθότητας”», ανέφερε.
«Τα όσα έχω αναφέρει θέτουν σε κίνδυνο τις θεμελιώδεις αρχές που στηρίζουν τη δημοκρατία, που πρέπει να προάγει την απρόσκοπτη ανταλλαγή ιδεών με σκοπό την προαγωγή πολιτισμού, δηλαδή την πολυφωνία», πρόσθεσε.
«Επαναλαμβάνω ότι η δήθεν προληπτική λογοκρισία δεν αποτελεί λύση, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να βρούμε έναν τρόπο να προστατεύσουμε τους χρήστες χωρίς να διακυβεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Η τρέχουσα πορεία του (Digital Service Act (DSA) πρέπει να επαναξιολογηθεί, καθώς απειλούνται οι ίδιες οι ελευθερίες που αποσκοπεί να προστατεύσει, όπως είδαμε πολλές φορές να συμβαίνει κατά το παρελθόν, με θύματα τις πατριωτικές δυνάμεις σε όλη την Ευρώπη, αλλά και εμάς στην Κύπρο», κατέληξε.
Ο ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής Φειδίας Παναγιώτου, ανέφερε στην παρέμβασή του κατά τη χθεσινή συζήτηση ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Meta Μαρκ Ζάκερμπεγκ, κατηγόρησε πρόσφατα την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θεσμοθετεί τη λογοκρισία, ενώ παρόμοια σχόλια έχει κάνει στο παρελθόν και ο ιδιοκτήτης της πλατφόρμας X, Ίλον Μασκ.
«Αν αυτές οι κατηγορίες είναι αληθινές, τότε έχουμε πρόβλημα, καθώς εκατομμύρια αναρτήσεις που λογοκρίνονται σε όλη την Ευρώπη, με την ετικέτα της παραπληροφόρησης, μπορεί να λογοκρίνονται άδικα. Πολλές φορές στο παρελθόν, αναρτήσεις που χαρακτηρίστηκαν ως παραπληροφόρηση, αποδείχθηκαν τελικά ότι ήταν ορθές. Δεν μπορούμε να έχουμε σωστή δημοκρατία αν λογοκρίνουμε μόνο τη μία πλευρά μιας ιστορίας», σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι σύμφωνα με τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ, αυτό συνέβη με την κυβέρνηση των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, καθώς ανάγκασε τη Meta να λογοκρίνει αναρτήσεις που ήταν ορθές.
«Οι κατηγορίες του Μαρκ Ζούκερμπεργκ και του Ίλον Μασκ είναι πολύ σοβαρές και πιστεύω ότι πρέπει να τις λάβουμε υπόψη μας. Γι’ αυτό προτείνω να τους προσκαλέσουμε να έρθουν εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για μια εις βάθος συζήτηση σχετικά με το πώς θα πρέπει να διαχειριστούμε το περιεχόμενό μας», τόνισε.
Σημειώνεται πως κατά την εν λόγω συζήτηση εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πιλοτικά από την προεδρία σύστημα σύμφωνα το οποίο δεν έγινε γνωστή από πριν η λίστα των ομιλητών αλλά όσοι είχαν δηλώσει ενδιαφέρον να παρέμβουν περίμεναν να ανακοινωθεί το όνομά τους κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Σύμφωνα με πηγές του ΕΚ, περίπου 150 ευρωβουλευτές συμμετείχαν στη συζήτηση, σχεδόν τριπλάσιοι σε αριθμό σε σχέση με αντίστοιχες συζητήσεις, παραμένοντας στην αίθουσα για περισσότερο χρόνο, ενώ κανένας από τους προγραμματισμένους ομιλητές δεν απουσίασε. Υπήρξε επίσης σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός μπλε καρτών και αιτημάτων που συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον.
Πηγή: ΚΥΠΕ
