Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την Τετάρτη πρόταση του Υπουργείου Υγείας για επέκταση της κρατικής κάλυψης των οικονομικών ελλειμμάτων του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) έως και το τέλος του 2026, σε πλήρη ευθυγράμμιση με το Σχέδιο Δράσης που συμφωνήθηκε το 2024 με τα Υπουργεία Υγείας και Οικονομικών.
Όπως δήλωσε ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός, η απόφαση περιλαμβάνει και επαναδιαπραγμάτευση του Σχεδίου Δράσης του Οργανισμού ώστε δράσεις που δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν, να αντικατασταθούν με άλλες δράσεις, οι οποίες θα βοηθήσουν επίσης οικονομικά τον οργανισμό. Παράλληλα, θα διενεργηθεί μελέτη από ανεξάρτητο οργανισμό του εξωτερικού για τις βέλτιστες πρακτικές εντός ΕΕ, ιδιαίτερα όσον αφορά τις στρεβλώσεις του ιδίου του συστήματος στην Κύπρο, με στόχο την του οικονομική και διοικητική αυτονόμηση του ΟΚΥπΥ.
Τα ελλείμματα του Οργανισμού, όπως είπε ο Υπουργός, εκτιμώνται στα €40 εκατομμύρια για το 2025 και επιπλέον €30 εκατομμύρια για το 2026, πέραν των αναγκαίων κεφαλαιουχικών δαπανών για την αναβάθμιση των κρατικών νοσηλευτηρίων, μεγάλο μέρος των οποίων καλύπτεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ερωτηθείς αν έχει μπει οποιαδήποτε ρήτρα ώστε να μην ανανεωθεί η χορηγία προς τον ΟΚΥπΥ ξανά, ο Υπουργός ανέφερε πως δεν τίθεται ζήτημα ρήτρας στη νομοθεσία, αλλά εφόσον η Βουλή εγκρίνει την κάλυψη έως 31/12/2026, μελλοντικές αποφάσεις επαφίενται στο Κοινοβούλιο.
Ο κ. Δαμιανός αναγνώρισε τις προκλήσεις που αντιμετώπισε ο ΟΚΥπΥ την τελευταία πενταετία λόγω στρεβλώσεων, της πανδημίας κάτι που καθυστέρησε στην πορεία προς αυτονόμηση.
«Το κράτος θα στηρίξει τον Οργανισμό νοουμένου βέβαια ότι ο Οργανισμός προχωρά με το σχέδιο δράσης, παρέχει τις υπηρεσίες υγείας που πρέπει να παρέχει και τις οποίες θα θέλαμε ως Κυβέρνηση να παρέχει», ανέφερε, προσθέτοντας ότι ο χρειάζεται χρόνος.
Σημείωσε ότι πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένα κοστολογημένα τα ελλείμματα και το κράτος θα βοηθήσει στα πλαίσια του ευρύτερου σχεδίου δράσης, έτσι ώστε εκεί που μπορεί να μειωθούν οι δαπάνες και να αυξηθούν τα έσοδα να το κάνει.
Αύξηση κόστους λόγω μισθών δημοσίων υπαλλήλων
Παράλληλα σημείωσε ότι μεγάλο μέρος του κόστους οφείλεται σε θεσμοθετημένες προσαυξήσεις των δημοσίων υπαλλήλων και στην ΑΤΑ, ενώ τα εισοδήματα είναι επίσης συνδεδεμένα γενικά με τα εισοδήματα από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), κάτι το οποίο επίσης θα πρέπει να συζητηθεί μεταξύ ΟΑΥ και ΟΚΥπΥ.
Ερωτηθείς γιατί δεδομένων αυτών των ελλειμμάτων αυξήθηκαν οι μισθοί των γιατρών σημαντικά ο Υπουργός παρέπεμψε στα κεκτημένα και θεσμοθετημένα δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων, αναφέροντας ότι θέμα είναι νομικό. Όσον αφορά τα κίνητρα του προσωπικού, ανέφερε ότι το μεγαλύτερο μέρος του κόστους του οργανισμού δεν είναι τα κίνητρα των γιατρών, τα οποία είναι ένα μέρος του κόστους και βασίζονται μάλλον σε συμφωνίες παλαιότερες, τις οποίες ούτως ή άλλως επαναδιαπραγματεύονται, όπως είπε.
Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του μισθολογίου, συνέχισε, έχει να κάνει με τις προσαυξήσεις του ευρύτερου δημοσίου τομέα και την ΑΤΑ, το οποίο δεν μπορούν να αλλάξουν.
Ερωτηθείς αν υπάρχει ανησυχία για τη βιωσιμότητα του Οργανισμού μακροπρόθεσμα ο Υπουργός εξέφρασε την άποψη ότι ο Οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να αντεπεξέλθει.
«Η πενταετία που είχε δοθεί δεν ήταν αρκετή. Προφανώς σε ένα δύσκολο περιβάλλον ανταγωνισμού με τον ιδιωτικό τομέα εντός του συστήματος υγείας προβλήματα θα υπάρχουν. Στόχος μας είναι να καταφέρει ο Οργανισμός να αντεπεξέλθει», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι το κράτος θα ήθελε να είναι κερδοφόρα τα δημόσια νοσηλευτήρια τα οποία πρέπει να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες υγείας και να καταφέρουν να είναι αυτόνομα.
«Θεωρούμε ότι με το σχέδιο δράσης και με την επικαιροποίησή του τα πράγματα θα είναι καλύτερα και για αυτό υπάρχει και το χρονοδιάγραμμα του τέλους του 2026», είπε.
Πρόσθεσε ότι το χρονοδιαγραμμα για αυτονόμηση είναι μέχρι το τέλος του ’26 με το τέλος του Σχεδίου Δράσης. Ερωτηθείς να θα έρθουν να καλύψουν και τα ελλείμματα το 2027 είπε ότι δεν είναι αυτές ο προθέσεις αφού θα καλυφθούν τα ελλείμματα μέχρι το τέλος του 2026.
Στο όριο η δυναμικότητα του ΓεΣΥ, για κάποιες ειδικότητες
Ερωτηθείς για την ανησυχία που εκφράζεται για πολλά ιδιωτικά νοσοκομεία που ανοίγουν και ελέγχονται από τον ίδιο οργανισμό και κατά πόσο αυτό λειτουργεί ανταγωνιστικά με τα κρατικά νοσηλευτήρια ανέφερε ότι νέα νοσηλευτήρια, μπορούν να υπάρχουν. Το θέμα, όπως είπε, είναι κατά πόσον αυτά θα μπαίνουν εντός του συστήματος υγείας εντός του ΓεΣΥ.
Αυτή τη στιγμή, ανέφερε, τελειώνει ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, το δικό του σχεδιασμό δυναμικότητας (capacity planning) όσον αφορά φαρμακεία και νοσηλευτήρια, έτσι ώστε να φανεί «μέχρι που σηκώνει» αυτό το σύστημα να μπουν κι άλλα νοσηλευτήρια μέσα.
Πρόσθεσε ότι είναι σφαιρικός ο προϋπολογισμός, μοιράζεται η μονάδα και σε αυτό το διαμοιρασμό της μονάδας, ο ΟΚΥπΥ, παρόλο που παρείχε περισσότερες υπηρεσίες υγείας στους πολίτες μεταξύ 2023-24, η αποζημίωση του από τον ΟΑΥ δεν έχει αυξηθεί γιατί έχει πέσει η μονάδα.
«Είναι ένα πρόβλημα, από την άλλη όμως δεν μπορούμε να έρθουμε να πούμε ότι δεν θα παρέχονται υπηρεσίες υγείας στους συμπολίτες μας» που πληρώνουν το ΓεΣΥ «έτσι ώστε να μπορέσει να είναι πιο εύκολο για τον ΟΚΥπΥ να αυτονομηθεί», πρόσθεσε.
Ο Υπουργός Υγείας σημείωσε ότι το σύστημα υγείας οφείλει να διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό νοσηλευτηρίων, ανάλογα με τις ανάγκες του πληθυσμού και τις ειδικότητες που απαιτούνται. Ανέφερε ότι είναι πιθανό να έχουν φτάσει στο όριο δυναμικότητας που μπορεί να αντέξει το ΓεΣΥ για ορισμένες ειδικότητες, προσθέτοντας ότι το ζήτημα θα εξεταστεί άμεσα σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ).
Για τη μείωση της μονάδας αποζημίωσης, η οποία επηρεάζει άμεσα τα έσοδα του ΟΚΥπΥ, ανέφερε ότι «πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα».
Απαντώντας σε ερώτηση αν υπάρχει τρόπος να αναλάβουν τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια περισσότερες υπηρεσίες που σήμερα καλύπτονται κυρίως από τα δημόσια και οι οποίες θεωρούνται μη κερδοφόρες, ανέφερε ότι αυτό δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει για τον απλό λόγο ότι μιλάμε για ιδιωτική πρωτοβουλία.
Σημείωσε ότι στόχος των κρατικών νοσηλευτηρίων αντίθετα είναι να παρέχουν υπηρεσίες σε όλους του πολίτες, οπότε διάφορα περιστατικά τα οποία δεν μπορούν να πάνε στον ιδιωτικό τομέα θα καταλήξουν στο δημόσιο, κυρίως όσον αφορά ηλικιωμένα άτομα, τα οποία θα μείνουν στο νοσηλευτήριο για πολύ περισσότερο χρονικό διάστημα.
«Τέτοιες υπηρεσίες υγείας δεν θα είναι επικερδείς για τον ΟΚΥπΥ», ανέφερε, σημειώνοντας ότι είναι ένα από τα θέματα που συζητούνται με τον ΟΑΥ για καλύτερη αποζημίωση σε αυτές περιπτώσεις.
