Οι εξελίξεις στην περιοχή και οι γεωπολιτικές αλλαγές, θέματα ενέργειας αλλά και η άμυνα και ασφάλεια της Ευρωπαϊκής ένωσης ήταν κάποια από τα θέματα που συζητήθηκαν την Παρασκευή στο πλαίσιο του Cyprus Forum 2025.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί την Κύπρο ως έναν πραγματικά σημαντικό περιφερειακό εταίρο, δήλωσε ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής, Μάικλ Τάθαμ, σε συζήτηση στο Φόρουμ της Κύπρου με θέμα τις αλλαγές που συμβαίνουν στην περιοχή και πέραν από αυτή.
«Χαιρετίζουμε θερμά το γεγονός ότι η Κύπρος έχει καλές σχέσεις στην περιοχή, με το Ισραήλ και τους Άραβες γείτονές της και τη θεωρούμε έναν πραγματικά σημαντικό εταίρο για τη διπλωματία μας», είπε.
Ανέφερε επίσης ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι μια σημαντική, στρατηγική περιοχή, πολιτικά, οικονομικά, όσον αφορά τις ενεργειακές και μεταφορικές οδούς, η οποία όμως χαρακτηρίζεται από πολύ σημαντική αστάθεια και αναταραχή τα τελευταία χρόνια.
«Έτσι, όταν μιλάμε για την αλλαγή που θα θέλαμε να δούμε, ως Ηνωμένο Βασίλειο, είναι μια μετατόπιση από την αστάθεια στη σταθερότητα, μια μετατόπιση που μας επιτρέπει να κάνουμε περισσότερα για να διερευνήσουμε τις ευκαιρίες στην περιοχή αντί να αντιμετωπίζουμε συνεχώς τα προβλήματα και τις προκλήσεις», σημείωσε.
Ο κ. Τάθαμ είπε ότι στην πράξη αυτό σημαίνει δύο προτεραιότητες. Η μία είναι η Γάζα, είπε. Σημείωσε ότι για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πολύ σαφές ότι τα άμεσα βήματα που απαιτούνται είναι η κατάπαυση του πυρός, η άμεση απελευθέρωση των ομήρων και η ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
«Χαιρετίζουμε το πρόσφατο σχέδιο των ΗΠΑ, το οποίο ελπίζουμε ότι μπορεί να προσφέρει μια πορεία προς αυτούς τους στόχους. Μακροπρόθεσμα, πιστεύουμε ότι η διαρκής σταθερότητα απαιτεί να υπάρχει μια πολιτική οδός προς μια λύση δύο κρατών», πρόσθεσε. Εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι το σχέδιο θα τύχει υποστήριξης από όλους.
Η Συρία, είπε, είναι η άλλη προτεραιότητα. «Νομίζω ότι τώρα έχουμε την ευκαιρία να ενσωματώσουμε τη σταθερότητα στη Συρία. Επομένως, υποστηρίζουμε θερμά αυτόν τον στόχο και μια συμπεριληπτική πολιτική μετάβαση στη Συρία», ανέφερε.
“Σκοπός της άμυνας είναι η αποτροπή, όχι ο πόλεμος”
—————–
Σκοπός της άμυνας είναι η αποτροπή, όχι ο πόλεμος, σημείωσε στη συζήτηση για την στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης, ο Διευθυντής Άμυνας του Υπουργείου Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Παναγιώτης Χατζηπαυλής. Ο Πρέσβης της Πολωνίας στην Κύπρο, Μάρεκ Σζεπανόφσκι σημείωσε ότι η χώρα του θα στηρίξει την Κύπρο στη συνέχιση του έργου του προγράμματος του τρέχοντος τρίο προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, που ξεκίνησε με την πολωνική προεδρία, και, επί του παρόντος, έχει η Δανία. Η Κύπρος θα αναλάβει την Προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο του 2026.
Ερωτηθείς από τον συντονιστή της συζήτησης εάν η πολωνική προεδρία της ΕΕ συνέβαλε σε περισσότερη στρατιωτικοποίηση ή σε περισσότερη ασφάλεια, ο Πρέσβης σημείωσε ότι η θητεία της χώρας του στην προεδρία της ΕΕ ήταν «αυστηρά προσανατολισμένη στην ασφάλεια» και ότι την προεδρία ανέλαβε τώρα η Δανία, με την οποία «έχουμε τις ίδιες ή πολύ παρόμοιες προτεραιότητες στο τρίο μας μαζί με την Κύπρο». «Επομένως, θα υποστηρίξουμε επίσης την Κύπρο στη συνέχιση όλου αυτού του έργου, αλλά και ορισμένων έργων και πρωτοβουλιών που έχουμε ξεκινήσει», πρόσθεσε.
Σημείωσε ότι η Πολωνία ανέλαβε την Προεδρία της ΕΕ «σε μια πολύ ταραχώδη περίοδο», αναφερόμενος στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή, την εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, τους υβριδικούς πολέμους, και την παραπληροφόρηση, προσθέτοντας ότι υπήρχαν πολλές πτυχές ασφάλειας που έπρεπε να αντιμετωπίσει η ΕΕ και να βρει λύσεις. Είπε ότι αποφάσισαν να επικεντρωθούν στην ασφάλεια και να διαφοροποιήσουν τις διαφορετικές διαστάσεις της ασφάλειας, και ότι έπρεπε να εντοπίσουν κάθε ζήτημα – εξωτερικό, εσωτερικό, οικονομικό, πληροφοριακό, επισιτιστικό και υγειονομικό.
Για δεκαετίες, είπε, η ΕΕ ζούσε «σε μια ζώνη άνεσης» και έχανε την «επίγνωση της ανάγκης να είμαστε προετοιμασμένοι για οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση». «Τώρα, μετά την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, συνειδητοποιήσαμε ότι αυτή η κατάσταση άλλαξε δραματικά», πρόσθεσε.
Ο κ. Σζεπανόφσκι είπε ότι πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες και έργα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της πολωνικής προεδρίας της ΕΕ, όπως ο κανονισμός «Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης» (SAFE).
Αναφέρθηκε επίσης στα λεγόμενα «πακέτα omnibus» που διευκολύνουν, όπως είπε, και επιτρέπουν τη συμμετοχή στη διεθνή αγορά των ευρωπαϊκών εταιρειών με πολύ πιο άνετο και πολύ πιο ευέλικτο τρόπο από ό,τι πριν. Η Πολωνική Προεδρία ετοίμασε και εφάρμοσε επίσης το έγγραφο «Ασπίδα Δημοκρατίας» (Democracy Shield), ανέφερε σχετικά με την εφαρμογή νομικών μέτρων για την προστασία του δημοκρατικού μηχανισμού σε μια δημοκρατική κοινωνία.
Σε αναφορά του ως προς το πώς η Κύπρος μπορεί να συμβάλει στη συνέχιση του έργου, ο κ. Χατζηπαυλής είπε ότι η Λευκωσία θα συνεχίσει αυτό που έχει γίνει από τις δύο προηγούμενες προεδρίες.
«Η άμυνα είναι η πρώτη προτεραιότητα», είπε, σημειώνοντας ότι η Κύπρος έχει κάποια άλλα ζητήματα που θέλει να τονίσει από τη δική της οπτική γωνία. «Δεν θέλουμε να είμαστε μονοθεματικοί», ανέφερε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει μόνο μία απειλή στην ΕΕ.
«Φυσικά και υπάρχει η ρωσική απειλή, ωστόσο, οι απειλές είναι παντού, υβριδικές, ασύμμετρες απειλές, αστάθεια στη Μέση Ανατολή, πρέπει να είμαστε διορατικοί, να επανεξετάσουμε την εκτίμησή μας» και τις απειλές ασφαλείας «και να σχεδιάσουμε την ασφάλειά μας με βάση αυτές τις απειλές», είπε. Αυτό θα φέρει στο τραπέζι η Κύπρος – την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή και την εμπειρία της Κύπρου στη διαχείριση κρίσεων και ως ημικατεχόμενη χώρα, πρόσθεσε.
Ο κ. Χατζηπαυλής είπε επίσης ότι δεν συμφωνεί ότι υπάρχει στρατιωτικοποίηση στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας ότι αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι «αύξηση της προμήθειας οπλισμού». «Η Ευρώπη ήταν πολύ πίσω», είπε, σημειώνοντας ότι το μπλοκ έχει ξυπνήσει «από έναν πολύ μακρύ ύπνο» αφού πίστευε ότι «η ειρήνη ήταν αιώνια». Η Ευρώπη, πρόσθεσε, ξύπνησε μετά την κρίση της Κριμαίας και την εισβολή στην Ουκρανία, σημειώνοντας ότι κάποιοι ξεχνούν ότι υπήρχε πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης, στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ενώ ότι πρέπει «πάντα να έχουμε κατά νου» την κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία.
«Η άμυνα είναι μέρος της ασφάλειας», είπε, σημειώνοντας ότι χωρίς αυτήν, οι κοινωνίες δεν μπορούν να λειτουργήσουν, ενώ η άμυνα είναι απαραίτητη για να μπορούν να υπερασπίζονται τα έθνη τις αξίες και την ύπαρξή τους.
Υπενθύμισε ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι έλεγαν, «Αν θέλεις ειρήνη, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για πόλεμο», σημειώνοντας ότι σκοπός της άμυνας είναι η αποτροπή, όχι ο πόλεμος.
“Η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει έναν από τους κόμβους του IMEC”
—————————
Ο Πρέσβης της Ινδίας στην Κύπρο, Shri Manish, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο ενδιαφέρον της Κύπρου για τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC), σημειώνοντας ότι δεν εμπίπτει άμεσα στον διάδρομο, αλλά ότι μπορεί να αποτελέσει έναν από τους κόμβους.
Μιλώντας σε συζήτηση για τη στρατηγική σημασία της ανατολικής Μεσογείου για τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες διαδικασίες, ο Πρέσβης αναφέρθηκε στον IMEC. Είπε ότι αποτελεί μια εναλλακτική λύση στον παραδοσιακό διάδρομο και ότι υπάρχουν δύο διαφορετικά τμήματα: ο νότιος διάδρομος, ο οποίος συνδέει την Ινδία με το Ισραήλ (Ινδία, ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία, Ιορδανία και Ισραήλ) και ο βόρειος διάδρομος που ξεκινά από το Ισραήλ μέχρι τη Γαλλία μέσω Ιταλίας και στη συνέχεια συνδέεται και με τη Γερμανία. Σύμφωνα με τον Πρέσβη, ο διάδρομος θα μειώσει το κόστος της υλικοτεχνικής υποστήριξης κατά 30% και τον χρόνο μεταφοράς κατά 40%, ενώ, για την ηγεσία της Ινδίας, είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες που μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα στον 21ο αιώνα.
Αναφέρθηκε επίσης στην «ιστορική» επίσκεψη, όπως είπε, του Πρωθυπουργού της Ινδίας στην Κύπρο τον περασμένο Ιούνιο. Είπε ότι η Κύπρος έχει επίσης εκφράσει το ενδιαφέρον της να συμμετάσχει στη συνολική διαδικασία, σημειώνοντας ότι η χώρα «δεν εμπίπτει άμεσα στον διάδρομο».
«Αλλά μπορεί να είναι ένας από τους κόμβους», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι υπάρχει μια διατύπωση στην κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι δύο κυβερνήσεις.
Είπε επίσης ότι ο ανατολικός διάδρομος που συνδέει την Ινδία με τον Κόλπο έχει προχωρήσει ραγδαία, ενώ ο βόρειος διάδρομος μέσω της Μέσης Ανατολής προς την Ευρώπη έχει παρουσιάσει καθυστέρηση για τους γνωστούς λόγους και ότι τώρα, «εξαρτάται από τους εταίρους του Βόρειου Διαδρόμου», συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ, της Ιταλίας, της Γαλλίας και του Ισραήλ, να ξεκινήσουν τη διαδικασία στο βόρειο σκέλος του διαδρόμου.
Το ΚΥΠΕ είναι χορηγός επικοινωνίας του Cyprus Forum.
