Αντιδράσεις προκάλεσε το διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών, Κωνσταντίνου Ιωάννου, για εκχώρηση της αρμοδιότητας πολεοδομικού ελέγχου σε λειτουργούς των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), αντί στους Προέδρους τους. Οι πέντε Πρόεδροι ΕΟΑ που βρέθηκαν σήμερα στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι, ενώ οι πολεοδομικές άδειες ως ευθύνη βαραίνουν τους ΕΟΑ, οι Οργανισμοί δε θα έχουν έλεγχο στη διαδικασία έγκρισής τους και κάλεσαν τον Υπουργό σε διάλογο για εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, Ελίκκος Ηλία, διαβεβαίωσε την Επιτροπή ότι θα μεταφέρει τις ανησυχίες που εκφράστηκαν, τόσο από τους πέντε Προέδρους ΕΟΑ, όσο και από την Ένωση Δήμων, την Ένωση Κοινοτήτων, καθώς και την πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής. Έτσι, την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής μετά το καλοκαίρι, που έχει ήδη οριστεί για τις 12 Σεπτεμβρίου, θα απασχολήσουν θέματα που αφορούν στη δομή και λειτουργία των ΕΟΑ.
Ο κ. Ηλία σημείωσε ενώπιον της Επιτροπής ότι η νομοθεσία παρέχει τη δυνατότητα στον Υπουργό Εσωτερικών να εκχωρήσει εξουσίες για άσκηση πολεοδομικού ελέγχου σε τεχνοκράτες, αντί στους αιρετούς Προέδρους των ΕΟΑ, αναφέροντας ότι κρίθηκε πως έτσι θα ήταν αποτελεσματικότερη η επεξεργασία των πολεοδομικών αιτήσεων. Εξάλλου, όπως αναφέρθηκε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, οι ΕΟΑ έχουν «κληρονομήσει» περίπου 50.000 καθυστερημένες αιτήσεις οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα, με τον κ. Ηλία να αναφέρει ότι ο αριθμός αυτός είναι «διαχειρίσιμος».
Πάντως, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, σημείωσε ότι υπάρχει ζήτημα νομιμότητας αυτής της διοικητικής πράξης από πλευράς Υπουργείου. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος ΕΟΑ Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, σημείωσε ότι θα πρέπει να ζητηθεί νομική συμβουλή, για να μην υπάρχει πρόβλημα με τις άδειες που θα εκδοθούν το επόμενο διάστημα.
«Οι τεχνοκράτες είναι γνώστες των προνοιών και διαδικασιών που πρέπει να εφαρμόζονται για την αδειοδότηση, έχουν μακροχρόνια εμπειρία και τα απαραίτητα προσόντα», ανέφερε ο κ. Ηλία, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους ο Υπουργός προχώρησε στην απόφαση αυτή. Πρόσθεσε, ακόμα, ότι οι τεχνοκράτες υπόκεινται σε διοικητικές και πειθαρχικές διαδικασίες σε περίπτωση παρέκκλισης. Επίσης, όπως είπε, μέσω αυτής της διαδικασίας θα υπάρχει η δυνατότητα για έκδοση ομοιόμορφων αποφάσεων.
«Με το συγκεκριμένο διάταγμα προστατεύονται και οι ίδιοι οι Πρόεδροι και τα Συμβούλια των ΕΟΑ από τυχόν πιέσεις», σημείωσε ακολούθως ο κ. Ηλία. Η τοποθέτηση αυτή προκάλεσε την αντίδραση του κ. Γιωρκάτζη, ο οποίος στην συνέχεια αντέκρουσε και το επιχείρημα περί εμπειρίας των τεχνοκρατών που θα αναλάβουν τον πολεοδομικό έλεγχο, λέγοντας ότι αν ισχύει κάτι τέτοιο, θα πρέπει και μετά την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, να περνούν σε τεχνοκράτες οι εξουσίες, μέχρι να αποκτήσει ο ίδιος εμπειρία.
Στην τοποθέτησή του ενώπιον της Επιτροπής ο κ. Γιωρκάτζης σημείωσε ότι το διάταγμα δημιουργεί αντίφαση με τον νόμο και ότι έχει σαν συνέπεια την παράβαση της ίδιας της λογικής της ύπαρξης των ΕΟΑ. Είπε ότι το αίτημα των Προέδρων ΕΟΑ είναι να υπάρξει διάλογος με το Υπουργείο για το θέμα αυτό. «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για να καταλήξουμε σε μία κοινώς αποδεκτή λύση», είπε και υπογράμμισε ότι ζητούμενο δεν είναι όλες οι πολεοδομικές αρμοδιότητες να συγκεντρώνονται στο Συμβούλιο του ΕΟΑ. Συμφώνησε, επίσης, πως θα πρέπει να εξασφαλιστεί ομοιομορφία στα κριτήρια για την έγκριση πολεοδομικών αιτήσεων.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση, εκ μέρους όλων των Προέδρων ΕΟΑ, ο κ. Γιωρκάτζης είπε ότι κύριος στόχος της μεταρρύθμισης ήταν να δημιουργηθούν οργανισμοί αυτόνομοι, ανεξάρτητοι, που να μπορούν να ικανοποιούν την κάθε ανάγκη του πολίτη, να μπορούν να παρέχουν οι υπηρεσίες γρήγορα, έγκαιρα και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.
«Συμφωνήσαμε ότι, όπως άλλωστε συμβαίνει και μέχρι σήμερα, με συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, θα αρχίσει ένας διάλογος και μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου θα επανέλθουμε με τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου διαλόγου», ανέφερε και ευχαρίστησε τον Υπουργό Εσωτερικών, τον ΓΔ του Υπουργείου και τον Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας, «γιατί χωρίς τη δική τους συνεργασία δεν θα υπήρχαν οι πέντε ΕΟΑ για να λειτουργούν σήμερα».
Σε ερώτηση αν μέχρι τότε θα υπολειτουργούν οι Οργανισμοί, ο κ. Γιωρκάτζης απάντησε ότι οι ΕΟΑ έχουν αρχίσει να λειτουργούν ήδη πριν από 9 μέρες. «Όπως κάθε καινούριο, θα χρειαστούν διορθώσεις για να λειτουργήσουν όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται», είπε. Εξήγησε ότι στις αρμοδιότητές τους εμπίπτουν οι οικοδομικές και πολεοδομικές άδειες, η ύδρευση, το αποχετευτικό, τα πράσινα σημεία, καθώς και το δίκτυο αγωγών ομβρίων. «Αυτό που συζητείται και θα συνεχίσει να συζητείται είναι πως οι υπηρεσίες που παρέχονται στους πολίτες θα παρέχονται έγκαιρα και ποιοτικά».
Σε ερώτηση αν μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου θα μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις, ο κ. Γιωρκάτζης είπε ότι οι ΕΟΑ θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους με βάση το διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών, μέχρι νεωτέρας.
Πάντως, ο κ. Γιωρκάτζης ανέδειξε την οικονομική αυτονόμησή τους, ως ένα από τα σοβαρά θέματα που απασχολούν τους ΕΟΑ. Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν θα υπάρχουν αυξήσεις σε τέλη, ο κ. Γιωρκάτζης είπε ότι δεν έθεσε τέτοιο ζήτημα, αλλά ζήτημα για οικονομική αυτονόμηση των ΕΟΑ. Είπε ότι υπάρχει ένας προβληματισμός για την πρόνοια της νομοθεσίας, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να επιστρέφονται τα έσοδα από τα δικαιώματα πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών στις τοπικές αρχές. «Αν αυτό γίνει δε θα μπορεί να καλύπτεται το κόστος του μισθολογίου των ατόμων που χρειάζονται για να εκδίδονται οι άδειες γρήγορα», είπε.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΕΟΑ Λεμεσού, Γιάννης Τσουλόφτας, ανέφερε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής ότι το υπουργικό διάταγμα «αναιρεί την λαϊκή εξουσία που προκύπτει από την εκλογή του Προέδρου ΕΟΑ». Πρόσθεσε ότι ήταν άστοχη η αναφορά του κ. Ηλία σε ενδεχόμενη άσκηση πιέσεων προς τους Προέδρους και Συμβούλια ΕΟΑ, σε περίπτωση που διατηρήσουν την εξουσία του πολεοδομικού ελέγχου.
Υπογράμμισε την ανάγκη για διοικητική αυτονομία των Οργανισμών, όπως επίσης και οικονομική, θέτοντας το ζήτημα της οικονομικής βιωσιμότητας των οργανισμών και των γενικότερων συνεπειών που ενδέχεται να υπάρξουν σε αντίθετη περίπτωση, κάτι το οποίο αναμένεται να απασχολήσει το επόμενο διάστημα και την Επιτροπή Εσωτερικών.
Ο Πρόεδρος ΕΟΑ Λάρνακας, Άγγελος Χατζηχαραλάμπους, σημείωσε ότι το υπουργικό διάταγμα έχει ως συνέπεια οι ΕΟΑ να έχουν την ευθύνη για τις πολεοδομικές αιτήσεις, χωρίς όμως να έχουν καμία εμπλοκή στην έγκρισή τους.
Ο Πρόεδρος ΕΟΑ Πάφου, Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης, έκανε λόγω για «παραδοξότητα» στις αποφάσεις του Υπουργείου για το θέμα των πολεοδομικών αδειών, επισημαίνοντας ότι δεν έγινε κανένας διάλογος και καμία διαβούλευση όσον αφορά το συγκεκριμένο διάταγμα. Είπε, επίσης, ότι το διάταγμα, με τον τρόπο που λειτουργεί, όχι μόνο δεν φέρνει αποκέντρωση, αλλά επιστρέφει εξουσίες των τοπικών αρχών στην κεντρική εξουσία, κάνοντας λόγο για «πισωγύρισμα».
Ο Πρόεδρος ΕΟΑ Αμμοχώστου, Γιάννης Καρούσος, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ότι οι πολεοδομικές εξουσίες πρέπει να είναι στον ΕΟΑ και από εκεί να ανατίθενται στους τεχνοκράτες, ενώ το Συμβούλιο ΕΟΑ θα έχει τη δυνατότητα να εξετάζει σοβαρές περιπτώσεις που μπορεί να αφορούν αιτήματα για πολεοδομικές παρεκκλίσεις.
Υπέρ των θέσεων Προέδρων ΕΟΑ τοποθετήθηκε και ο Γραμματέας της Ένωσης Δήμων, Μιχάλης Σωκράτους. Ο ίδιος ανέφερε ότι η Ένωση Δήμων είχε κάποια διαβούλευση με το Υπουργείο, όμως σε καμία περίπτωση δεν περίμενε ότι θα εκχωρηθούν άμεσα εξουσίες σε τεχνοκράτες και πρόσθεσε ότι το διάταγμα πρέπει να διορθωθεί. Συμφωνία με Ένωση Δήμων εξέφρασε και η Ένωση Κοινοτήτων.
Δηλώσεις Βουλευτών
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι οι πέντε Πρόεδροι ΕΟΑ συμμετείχαν για πρώτη φορά όλοι μαζί σε συνεδρίαση της Επιτροπής, τους οποίους, όπως είπε, η Επιτροπή διαβεβαίωση για την πρόθεσή της να συμβάλει στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης και στη λειτουργία των Οργανισμών, προς όφελος των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε ο κ. Δαμιανού, εξετάστηκε αυτεπάγγελτα και το ζήτημα που προέκυψε με το υπουργικό διάταγμα για τις πολεοδομικές εξουσίες.
«Θεωρούμε ότι το περιεχόμενο αυτής της διοικητικής πράξης, δεν απηχεί την πρόθεση του νομοθέτη», ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, προσθέτοντας ότι «βασική αρχή της μεταρρύθμισης ήταν οι διευρυμένες αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση και στην πράξη η πραγματική αυτονομία». Πρόσθεσε ότι κάποιες πτυχές του διατάγματος δεν κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Εξέφρασε την άποψη ότι θα έπρεπε να είχε προηγηθεί διάλογος με τους Προέδρους ΕΟΑ πριν την έκδοση του διατάγματος, αν και αναγνώρισε ότι υπήρχε αυξημένος όγκος εργασίας στο Υπουργείο Εσωτερικών λόγω θεμάτων που αφορούν στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σημείωσε ότι οι αρμοδιότητες αδειοδότησης θα έπρεπε να βρίσκονται πρωτίστως στους αιρετούς και δευτερευόντως μέσα από εκχώρηση σε δημόσιους υπαλλήλους.
«Δεν θεωρούμε ότι είναι το τέλος του κόσμου, αλλά θεωρούμε ότι είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί και, ας θεωρηθεί ότι είναι ένα από τα ζητήματα που στα πρώτα στάδια της μεταρρύθμισης είναι μια αναμενόμενη παρενέργεια των δυσκολιών», κατέληξε ο κ. Δαμιανού.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ανέφερε ότι σκοπός της Επιτροπής είναι να παρακολουθεί την πρόοδο της μεταρρύθμισης σε τακτά χρονικά διαστήματα. «Για μας είναι ξεκάθαρο ότι η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης ήρθε για να μείνει» είπε και αναφερόμενος στους ΕΟΑ ανέφερε ότι οι Πρόεδροι των οργανισμών «προέρχονται από τη βούληση του ίδιου του κυπριακού λαού, ως εκ τούτου έτσι πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε, για να έχουν και οι ίδιοι την ευθύνη έναντί σε αυτούς που τους ψήφισαν».
Αναφορικά με το διάταγμα για τις πολεοδομικές εξουσίες, ο κ. Σύκας είπε ότι η θέση του ΔΗΣΥ είναι πως «η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των ΕΟΑ είναι η προμετωπίδα και η κορωνίδα για να λειτουργήσει η μεταρρύθμιση». Πρόσθεσε ότι «θα πρέπει να δοθούν τα εχέγγυα και οι εξουσίες πάντοτε στα πλαίσια αυτού που ονομάζουμε checks and balances και να είναι ξεκάθαρες η αρμοδιότητες αδειοδότησης και ορίων αδειοδότησης ε όλους τους τομείς και οι βαθμίδες της διοικητικής δομής».
«Διαφάνηκε σήμερα ότι ουσιαστικά οι Πρόεδροι των ΕΟΑ, πλην μεμονωμένων περιπτώσεων, δεν μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά διενεργώντας έλεγχο διοικητικό έλεγχο» και πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση έφερε ένα διάταγμα το οποίο ουσιαστικά μειώνει το βαθμό ευθύνης που εμείς θέλουμε στα πλαίσια της δημοκρατίας, εφόσον έχουν εκλεγεί από τον πολίτη».
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου, σημείωσε στις δηλώσεις του ότι στόχος της μεταρρύθμισης ήταν και είναι η δυνατότητα στην τοπική αυτοδιοίκηση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας». Στο πλαίσιο αυτό, εξήγησε, ψηφίστηκε η μεταβίβαση της αρμοδιότητας του πολεοδομικού ελέγχου από τις υφιστάμενες αρχές πολεοδομία και τους δήμους στους ΕΟΑ. Πρόσθεσε, όμως, ότι ο Υπουργός προχώρησε στην εκχώρηση άσκησης πολεοδομικού ελέγχου σε υπαλλήλους, αντί στους ΕΟΑ, με στόχο «να υπάρξει άμεση και γρήγορη εξυπηρέτηση των πολιτών», όπως είπε.
«Πιστεύω ότι ο Υπουργός σωστά ενήργησε σε αυτή τη χρονική στιγμή, ένεκα της μεγάλης καθυστέρησης που προηγήθηκε λόγω της μεταβατικότητας στην έκδοση αδειών», δήλωσε ο κ. Λεωνίδου. Εξέφρασε βεβαιότητα, επίσης, ότι μέσα από ένα διάλογο, για τον οποίο θα πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία ο Υπουργός, «θα βρεθεί χρυσή τομή ούτως ώστε να εφαρμοστεί η νέα νομοθεσία της μεταρρύθμισης η οποία ουσιαστικά εκχωρεί την εξουσία αυτή στους Οργανισμούς».
«Είναι δικαιολογημένο στη φάση αυτή το αίτημα των Προέδρων, όμως και ο Υπουργός πολύ σωστά ενήργησε, στο παρόν και στο άμεσο μέλλον να υπάρξει ακριβώς αυτή η δυνατότητα γρήγορης αντιμετώπισης των προβλημάτων», κατέληξε ο κ. Λεωνίδου.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, επεσήμανε στις δηλώσεις του ότι υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση των θεμάτων που αφορούν στην τοπική αυτοδιοίκηση από πλευράς Υπουργείου και Προέδρων ΕΟΑ. Σημείωσε ότι είναι «σεβαστές και καλοδεχούμενες οι διαφορές», πρόσθεσε, όμως, ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι οφείλουν να διαφυλάξουν τη μεταρρύθμιση και να τη βελτιώσουν. «Έκκληση όλων των μελών της Επιτροπής ήταν να καθήσουν στο τραπέζι των συζητήσεων, να βρεθεί ποια είναι η διαφορά και να βρουν τη λύση».
Ως ιδανικότερη ο κ. Μουσιούττας ανέδειξε τη «μέση λύση», δηλαδή κάποιοι έλεγχοι να γίνονται από τεχνοκράτες και κάποιοι από το Συμβούλιο ΕΟΑ. «Θα πρέπει άμεσα το Υπουργείο και οι ΕΟΑ να συζητήσουν σε πνεύμα συναντίληψης», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι έχουν πει και οι δύο πλευρές ότι υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ τους. «Τέτοια θέματα θα βρούμε πολλά», κατέληξε, σημειώνοντας ότι πρέπει να υπάρχει καλή θέληση.
Μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, είπε ότι «είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει το συντομότερο δυνατό μια εποικοδομητική λύση ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη, το Υπουργείο Εσωτερικών, τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης και τους Δήμους, καθώς επίσης και τη Νομική Υπηρεσία, για να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση στο συντομότερο δυνατό χρόνο προς όφελος των πολιτών και κυρίως προς την κατάργηση της γραφειοκρατίας, η οποία υπήρχε μέχρι σήμερα».
Πρόσθεσε ότι η ΕΔΕΚ έθεσε στη συνεδρίαση και ζητήματα που αφορούν την ενιαία τιμολόγηση της ύδρευσης, την ενιαία τιμολόγηση του αποχετευτικού συστήματος και κυρίως να εξαιρεθεί από την τιμολόγηση το κόστος της κατοικίας, καθώς και το θέμα της πολεοδομικής αμνηστίας, ώστε τα έσοδα τα οποία θα προκύψουν να δοθούν για να προχωρήσουν στεγαστικά προγράμματα προς όφελος των νεαρών ζευγαριών και των ευάλωτων οικογενειών.
