Διαπιστευμένη μέθοδο ταυτοποίησης κυπριακού γάλακτος στην παραγωγή χαλλουμιού ανέπτυξε ο Παγκύπριος Οργανισμός Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ) Δημόσια Λτδ, σε συνεργασία με ιδιωτικό εργαστήριο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σκοπός της μεθόδου είναι η ανίχνευση χρήσης τυχόν σκόνης γάλακτος ή γάλακτος με προέλευση εκτός Κύπρου στα χαλλούμια που κυκλοφορούν στην αγορά. Η μέθοδος παρουσιάστηκε σε δημοσιογραφική διάσκεψη το πρωί της Πέμπτης, στη Δημοσιογραφική Εστία, στη Λευκωσία.
Η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, που παρακολούθησε την παρουσίαση, είπε ότι για το Υπουργείο ο ΠΟΑ και όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παραγωγή χαλλουμιού είναι σημαντικοί εταίροι. Σημείωσε ότι βασικός στόχος του Υπουργείου είναι η διατήρηση του χαλλουμιού ως κύριου εξαγωγικού προϊόντος και η διατήρηση της πιστοποίησης ΠΟΠ που δίνει δυναμική στις εξαγωγές. Όπως είπε, οποιαδήποτε μέθοδος προς την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι καλοδεχούμενη, δεδομένου ότι θα αξιολογηθεί και από τις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου.
Ο Πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Κυριάκος Χατζηγιάννης, είπε ότι για την Κύπρο το γάλα είναι ο «άσπρος χρυσός» και κάθε βήμα που γίνεται με σκοπό να ταυτοποιηθεί η προέλευση είτε του χαλλουμιού είτε του γάλακτος που χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή του είναι σημαντική και απαραίτητη. Σημείωσε ότι η μέθοδος που ανέπτυξε ο ΠΟΑ δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί, καθώς αποτελεί εμπορική πράξη, αλλά εξέφρασε τη βούληση για ενίσχυση της νομοθεσίας ώστε να υπάρξει απαίτηση για τεκμηρίωση της ταυτοποίησης προέλευσης και είπε ότι θα εξετάσει το ζήτημα.
Ο Πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ είπε ότι η εκτελεστική εξουσία έπρεπε να πράξει αυτό που έκανε ο ΠΟΑ. Κάλεσε τους αγελαδοτρόφους και τους αιγοπροβατοτρόφους να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, δίνοντας τα στοιχεία τους, για να ενδυναμωθεί η τράπεζα δεδομένων, ώστε να μπορέσει να αξιολογηθεί η μεθοδολογία. Σημείωσε τη σημασία του να γίνονται έλεγχοι, ώστε η χρήση γαλακτόσκονης στην παραγωγή χαλλουμιού να σταματήσει.
Η διευθύντρια ποιότητας του ΠΟΑ, Νάσια Αλεξάνδρου, είπε ότι η χρήση σκόνης γάλακτος στην παραγωγή χαλλουμιού, αλλά και η παραγωγή χαλλουμιού με γάλα μη κυπριακής προέλευσης, ταλανίζει εδώ και χρόνια τον κλάδο. «Για τους γαλακτοπαραγωγούς, η δυνατότητα να ταυτοποιείται η προέλευση του γάλακτος στην παραγωγή χαλλουμιού και να προστατεύεται έτσι το κυπριακό γάλα είναι θέμα επιβίωσης», είπε.
Γι’ αυτό, είπε, ο ΠΟΑ συνργάστηκε με τη Nordex Food Group (Futura) και το Food Forensics για να αναπτύξει τη συγκεκριμένη μέθοδο, με σκοπό την αναγνώριση του προφίλ του κυπριακού γάλακτος και την επιβεβαίωση της προέλευσης του, για την προστασία των Κύπριων παραγωγών μέσω του καθορισμού του προφίλ γάλακτος που προέχεται από τις κυπριακές φάρμες.
Κατά τη διάσκεψη, ο Mark Hughes, διευθυντής τεχνικών υπηρεσιών του εργαστηρίου Food Forensics παρουσίασε τη μέθοδο. Σημείωσε ότι η μέθοδος βασίζεται στην ανάλυση σχέσης σταθερών ισοτόπων, τα οποία υποδεικνύουν την προέλευση και τον τρόπο παραγωγής, αφού αφήνουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Συγκεκριμένα, είπε ότι χρησιμοποιούν πέντε ισότοπα: οξυγόνου και υδρογόνου, τα οποία συνδέονται με την προέλευση, το κλίμα, το υψόμετρο του προϊόντος, ισότοπο άνθρακα, που δίνει πληροφορίες για τη διατροφή του ζώου και ισότοπα αζώτου και θείου, που δίνουν πληροφορίες για το πόσο μακριά είναι από την ακτογραμμή και αν χρησιμοποιούνται λιπάσματα, καθώς και πληροφορίες για το έδαφος. Όπως είπε, η χρήση πέντε ισοτόπων αντί ενός, καθιστά τη μέθοδο πιο αξιόπιστη, γιατί είναι δυσκολότερο να «ξεγελαστούν» τα αποτελέσματα και εντοπίζονται ευκολότερα τα νοθευμένα προϊόντα.
Αναφερόμενος στη διαδικασία που ακολουθήθηκε, είπε ότι ταξίδεψαν οι ίδιοι στην Κύπρο και συνέλεξαν δείγματα γάλακτος από φάρμες με αγελάδες, φάρμες με πρόβατα και κατσίκες από διάφορες περιοχές της Κύπρου, καθώς και δείγματα από χαλλούμια της αγοράς αλλά και από «τυριά σχάρας» που δεν έχουν την πιστοποίηση ΠΟΠ. Ακόμα, συνέλεξαν δείγματα γάλακτος από διάφορες περιοχές της Ευρώπης και του κόσμου, που μπορεί να εντοπιστούν νοθευμένα χαλλούμια, αλλά και δείγμα γαλακτόσκονης που χρησιμοποιείται στην παραγωγή νοθευμένου χαλλουμιού, προκειμένου να εντοπιστούν οι διαφορές και να εξεταστεί αν μπορεί να αναδειχθεί το μοναδικό κυπριακό προφίλ για το κυπριακό γάλα.
Με την παραπάνω δειγματοληψία δημιουργήθηκε μία τράπεζα δεδομένων, και, αφού αναλύθηκαν τα δείγματα, διαπιστώθηκε επιτυχώς ότι υπάρχει διακριτό προφίλ για το γάλα Κύπρου, με διακριτές διαφορές, ειδικά στα ισότοπα θείου και αζώτου, που επιτρέπει ακρίβεια στην ανίχνευση.
Σημείωσε τη σημασία του να συνεχίσει να μεγαλώνει η βάση δεδομένων και να αναβαθμίζεται συνεχώς, προκειμένου να μπορεί να αντανακλά εποχικές αλλαγές, αλλαγές στον τρόπο παραγωγής ή στο κλίμα. Σημείωσε ότι κάθε φορά που προστίθενται νέα δείγματα, η μέθοδος επαναξιολογείται.
Η επιτυχής εφαρμογή της επιστημονικής δοκιμής για επιβεβαίωση της προέλευσης του κυπριακού γάλακτος οδήγησε στη διαπίστευση της μεθόδου με ISO17025, είπε. «Μπορούμε να αναγνωρίσουμε γάλα και χαλλούμι με κυπριακή προέλευση. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε γάλα που δεν προέρχεται από την Κύπρο, μπορούμε να αναγνωρίσουμε γάλα από σκόνη γάλακτος», σημείωσε.
Η κ. Αλεξάνδρου, εκ μέρους του ΠΟΑ, είπε ότι ο στόχος είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της βάσης δεδομένων, η συλλογή πληροφοριών σε βάθος χρόνου, ώστε κάθε κυπριακή φάρμα να συμμετέχει στο πρόγραμμα. «Προτρέπουμε όλες οι φάρμες που δεν έχουν συμμετάσχει μέχρι τώρα να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για μελλοντική δειγματοληψία και να γίνουν μέρος της βάσης δεομένων που έχει αναπτυχθεί», είπε, ζητώντας, ταυτόχρονα, από τις κρατικές υπηρεσίες να αξιολογήσουν πώς μπορεί να αξιοποιηθεί αυτό το εργαλείο.
Απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου του Συνδέσμου Τυροκόμων, Μάριου Κωνσταντίνου για το τι γίνεται με τα τυροκομεία στα κατεχόμενα και κατά πόσο εντοπίζεται η διαφορετικότητα, η κ. Αλεξάνδρου απάντησε ότι προς το παρόν η βάση δεδομένων δεν περιλαμβάνει δείγματα από τα κατεχόμενα. «Είμαστε διατεθειμένοι, αν υπάρχει εντολή, να έχουμε δείγματα και από αυτές τις περιοχές» κατέληξε.
