Ξεχωριστή συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ μετά το γεύμα με τους 27, καθώς και τριμερή συνάντηση με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με αντικείμενο το ενδεχόμενο προσθήκης παραγράφου για τις ευρωτουρκικές σχέσεις στα συμπεράσματα της συνόδου, ανακοίνωσε κατά την άφιξή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Στη σημερινή σύνοδο κορυφής των 27 κυριαρχούν η προσπάθεια να υπάρξει κοινή προσέγγιση και συμπεράσματα για τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, καθώς και η συζήτηση για την ενίσχυση της ασφάλειας και της άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω μεταξύ άλλων της χρηματοδοτικής στήριξης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Οι ηγέτες επρόκειτο επίσης να έχουν ανταλλαγή απόψεων με τον ΓΓ του ΟΗΕ, κυρίως για την κατάσταση στη Γάζα και στην Ουκρανία.
Μιλώντας για τη συνάντηση που είχε προγραμματίσει με τον ΓΓ του ΟΗΕ μετά την κοινή συνάντηση με τους 27, ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε πως «θα συζητήσουμε φυσικά την πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας» την οποία τα Ηνωμένα Έθνη στήριξαν από την αρχή, με την εκπρόσωπο των ΗΕ για το θέμα να βρίσκεται στην Κύπρο από χθες για την επιχειρησιακή συνάντηση.
«Θα συζητήσουμε φυσικά και το Κυπριακό» πρόσθεσε, σημειώνοντας πως θα μιλήσουν για «τις μέχρι στιγμής εξελίξεις, τα αποτελέσματα των επαφών της κυρίας Ολγκίν και τα επόμενα βήματα». Ο ΠτΔ ανέφερε ακόμα πως βάσει της ενημέρωσης που είχε από τον κ. Μισέλ το βράδυ της Τετάρτης, το Κυπριακό ήταν μεταξύ των θεμάτων συζήτησης στη συνάντηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τον ΓΓ του ΟΗΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε και πως «σε πολύ λίγο θα έχουμε μια κοινή συνάντηση με τον Kαγκελάριο της Γερμανίας και τον Πρόεδρο του Συμβουλίου για να συζητήσουμε το ενδεχόμενο υιοθέτησης και κάποιων συμπερασμάτων που αφορούν τις ευρωτουρκικές σχέσεις».
«Όπως γνωρίζετε, μέχρι στιγμής, στα σχέδια των συμπερασμάτων δεν υπάρχει σχετική αναφορά για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Είναι κάτι που θα συζητήσουμε αυτή τη στιγμή στο επίπεδο των τριών μας και αναλόγως των αποτελεσμάτων θα δούμε και αν θα γίνει συζήτηση και αν θα υπάρξουν συμπεράσματα» εξήγησε ο ΠτΔ.
«Η θέση μας είναι πολύ καλά γνωστή, εμείς περισσότερο από οποιοδήποτε κράτος μέλος επιθυμούμε να υπάρξουν εξελίξεις στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Οι εξελίξεις όμως περνούν και μέσα από συγκεκριμένη πρόοδο στο Κυπριακό» τόνισε.
«Δυστυχώς οι τελευταίες δηλώσεις που γίνονται δεν βοηθούν σε καμία απολύτως περίπτωση, αλλά είμαι εδώ να συζητήσω, συγκεκριμένα επαναλαμβάνω, πως μπορεί από τη μία να υπάρξει πρόοδος στο Κυπριακό, και όταν λέμε πρόοδος δεν μπορούμε να συζητήσουμε οτιδήποτε άλλο πέραν από την επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, και κατ’ επέκταση να υπάρξει και πρόοδος σε κάποια των θεμάτων των ευρωτουρκικών» όπως είπε.
«Αναλόγως των αποτελεσμάτων θα υπάρξει συζήτηση και στο επίπεδο των 27» διευκρίνισε.
Ερωτηθείς τι ζητά η κυπριακή πλευρά ώστε να υπάρξει παράγραφος για τα ευρωτουρκικά, κάτι το οποίο έχει ζητήσει η Γερμανία, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε πως η επιθυμία της Κύπρου είναι οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού να επαναρχίσουν στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά.
«Για να επαναρχίσει αυτός ο διάλογος, το είπα πολλές φορές, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο» σημείωσε, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το ότι όπως ενημερώθηκε το Κυπριακό ήταν ένα θέμα που συζητήθηκε στο δείπνο εργασίας του κ. Μισελ με τον κ. Γκουτέρες.
«Ήταν στις συζητήσεις (Μισέλ – Γκουτέρες) ουσιαστική αναφορά στο πώς μπορεί να επαναρχίσει ο διάλογος, πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, βάσει και των σχετικών συμπερασμάτων, αλλά και τις θέσεις μας, να διαδραματίσει έναν πιο ενεργό ρόλο» είπε ο ΠτΔ, επαναλαμβάνοντας πως «έχει τα εργαλεία η Ευρωπαϊκή Ένωση, έτσι ώστε να βοηθήσει σε επανέναρξη των συνομιλιών».
Κληθείς να σχολιάσει πού εντάσσεται σε αυτή η συζήτηση η κυπριακή πρόταση για διορισμό απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό, ο κ. Χριστοδουλίδης επανέλαβε πως θέση της Κύπρου είναι ότι «ο διορισμός μιας πολιτικής προσωπικότητας από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης θα βοηθήσει την όλη διαδικασία», γιατί τα ευρωτουρκικά επηρεάζονται άμεσα από τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
«Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμμετέχουμε στις αποφάσεις, θέλουμε να δούμε πρόοδο, έχουμε μια πολύ θετική προσέγγιση. Δεν έρχομαι στις Βρυξέλλες με καμία αρνητική προδιάθεση. Αντιθέτως, την ίδια στιγμή επιθυμώ να δω και συγκεκριμένα βήματα στο Κυπριακό» υπογράμμισε.
Απαντώντας σε ερώτηση για την επιθυμία του κ. Σολτς να υπάρξει θετικό μήνυμα προς την Τουρκία, ο κ. Χριστοδουλίδης απάντησε πως «εγώ θέλω περισσότερο από τον Kαγκελάριο της Γερμανίας να στείλω ένα θετικό μήνυμα στη Τουρκία».
«Η Τουρκία είναι ένα γειτονικό κράτος στην Κυπριακή Δημοκρατία, στην Κύπρο και επιθυμώ να έχω ένα γείτονα που είναι πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση που σέβεται τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» τόνισε.
«Την ίδια στιγμή, αυτό το θετικό μήνυμα προϋποθέτει κάποια συγκεκριμένα βήματα και ελπίζω αυτά τα βήματα να τα δω να καταγραφούν» συνέχισε, σημειώνοντας πως βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία μετά τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ μετά την «αναγνώριση της θέλησής μας, της πολιτικής μας βούλησης». Η απεσταλμένη, συνέχισε, «ξεκίνησε τη δουλειά, κάνει μια πολύ καλή δουλειά και αυτή την προσπάθεια θέλουμε να την ενισχύσουμε».
Ερωτηθείς αν η Κύπρος θα αποδεχθεί παράγραφο για τα ευρωτουρκικά χωρίς αναφορά σε ειδικό απεσταλμένο για το Κυπριακό, ο ΠτΔ απάντησε πως προτιμά να στέλνει θετικά μηνύματα.
«Να μιλήσουμε θετικά – εμείς θέλουμε να υπάρξουν θετικά συμπεράσματα, θετικές αναφορές για τα ευρωτουρκικά, θετικές αναφορές που περνούν μέσα από θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό» όπως είπε.
Στα σκαριά ταμείο χρηματοδότησης για θαλάσσιο διάδρομο
Ο ΠτΔ ανέφερε μεταξύ άλλων πως το Μεσανατολικό είναι το θέμα που αναμένεται να κυριαρχήσει, με αφορμή και την παρουσία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στις Βρυξέλλες.
«Ελπίζω σήμερα να καταστεί δυνατό επιτέλους να υπάρξουν συμπεράσματα», τα οποία «θα καταγράφουν την κοινή θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη μία για την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός, αλλά και ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας».
Ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στην έναρξη της λειτουργίας της πρωτοβουλίας της Κύπρου για τον θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο. «Σήμερα πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο μία πολύ σημαντική σύνοδος με τη συμμετοχή 36 κρατών» σημείωσε, προσθέτοντας πως παρόντες ήταν και 23 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και όλες οι χώρες της G7 και τα Ηνωμένα Έθνη.
Αντικείμενο της συνάντησης αυτής, συνέχισε, ήταν να εξεταστούν τεχνικές λεπτομέρειες «ώστε να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματική πρωτοβουλία της χώρας μας», ενώ το δεύτερο θέμα ήταν «η δημιουργία ενός ταμείου που θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο τις ποσότητες ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα». Πρόσθεσε πως ο Πρωθυπουργός των Κάτω Χωρών τον ενημέρωσε πως η χώρα θα συνεισφέρει με 10 εκατομμύρια ευρώ, ενώ σε επίπεδο ΕΕ έχουν ξεκινήσει διεργασίες με στόχο η ΕΕ να συνεισφέρει περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ στο ταμείο.
«Υπάρχει ενδιαφέρον από πολλές χώρες ακριβώς για τη σύσταση και τη λειτουργία αυτού του ταμείου και είναι κάτι το οποίο επαναλαμβάνω θα συζητήσουμε εδώ στην παρουσία του Γενικού Γραμματέα, αλλά και αργότερα σε επίπεδο των 27» πρόσθεσε.
Απαντώντας σε ερώτηση για το πότε πρέπει να αναμένεται να αποπλεύσει περισσότερη βοήθεια για τη Γάζα, ο ΠτΔ ανέφερε πως «ετοιμαζόμαστε να στείλουμε το δεύτερο πλοίο, πιθανώς εντός αυτής της εβδομάδας».
«Δεν έχω ημερομηνία να σας δώσω σήμερα γιατί χρειαζόμαστε επίσης να δούμε τις καιρικές συνθήκες» εξήγησε, σημειώνοντας πως «είμαστε έτοιμοι στην Κύπρο» και πως το πλοίο θα αναχωρήσει μόλις το επιτρέψει ο καιρός.
Κληθείς να σχολιάσει επικρίσεις που θέλουν τον θαλάσσιο διάδρομο να αποτελεί αντιπερισπασμό για τη μη αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω χερσαίων περασμάτων, ο ΠτΔ επανέλαβε ότι «η πρότασή μας είναι συμπληρωματική προς τους άλλους ανθρωπιστικούς διαδρόμους» και πως «φυσικά, όλες οι πιθανές επιλογές πρέπει να είναι ανοιχτές».
«Είμαστε εδώ για να στηρίξουμε αυτή την ανάγκη» τόνισε, υπενθυμίζοντας πως η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα είναι εξαιρετικά σοβαρή.
Πρόσθεσε τέλος πως η πρωτοβουλία έχει τη στήριξη της Προέδρου της Κομισιόν με την οποία εγκαινίασαν την έναρξη της επιχείρησης, αλλά και από τους ηγέτες του ΕΛΚ, καθώς και από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία εξέφρασε την ικανοποίησή της για το ρόλο και την ηγεσία της Κύπρου.
