Τα τρία σημεία της συμφωνίας Κύπρου-Ελλάδας για την ηλεκτρική διασύνδεση αναφέρει σήμερα δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Ελλάδας energypress.gr στο οποίο αποκαλύπτεται επίσης ότι η Ελληνική κυβέρνηση θα στείλει στη Βουλή για έγκριση την πρόνοια της συμφωνίας για ανάληψη 50-50% του κόστους σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο το έργο διακοπεί (γεωπολιτικό ρίσκο).
Αναλυτικότερα το δημοσίευμα έχει ως εξής:
Σήματα ότι η τελική συμφωνία για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου έχει στην ουσία κλείσει και εφόσον δεν συμβεί κάτι απρόοπτο, σήμερα θα πέσουν οι τελικές υπογραφές, εκπέμπουν κυβερνητικές πηγές, μετά τη χθεσινή συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη.
Κρατώντας τις απαραίτητες επιφυλάξεις, καθώς πάμπολλες φορές μέχρι τώρα οι αρχικές προσδοκίες έχουν διαψευστεί, τα σινιάλα δείχνουν ότι μια σειρά από παράγοντες, από το πολιτικό – οικονομικό κόστος που θα συνεπάγονταν για τη Λευκωσία ένα ναυάγιο, μέχρι τη διαπραγμάτευση σε υπουργικό επίπεδο μακριά από τη δημοσιότητα και τα μηνύματα ότι η Αθήνα εξάντλησε τα περιθώρια παραχωρήσεων, κράτησαν τελικά ζωντανό το έργο.
Η μεγάλη φυσικά εκκρεμότητα αφορά το επίμαχο θέμα της μετοχικής εισόδου της Κύπρου στον Great Sea Interconnector. Η αναφορά στην ανακοίνωση της κυπριακής πλευράς ότι ο Ν. Χριστοδουλίδης «επιβεβαίωσε την πολιτική δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου το συντομότερο δυνατόν και αφού ολοκληρωθεί η μελέτη της δέουσας επιμέλειας» παραπέμπει στο due diligence, με εκτιμωμενο χρονικό ορίζοντα το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αυτό είναι που εκκρεμεί πλέον για να μπει στο έργο η Κύπρος, όχι η ανάγκη αξιολόγησης από ξένο οίκο της μελέτης κόστους – οφέλους (Cost Benefit Analysis) του έργου, που έχει υποβάλει ο ΑΔΜΗΕ. Το ζήτημα αυτό, στο οποίο τόσο πολύ επέμενε το τελευταίο καιρό η κυπριακή πλευρά, λέγεται ότι έχει φύγει από το τραπέζι, κάτι φυσικά που μένει να φανεί και στη πράξη.
Επίσης εκτός τραπεζιού λέγεται ότι είναι και η πρόσφατη αξίωση, που ούτως ή άλλως δεν έστεκε νομικά, ότι στο (υπαρκτό) σενάριο που το κόστος του έργου ξεπεράσει τον προϋπολογισμό των 1,94 δισ ευρώ, η διαφορά θα επιμερίζεται 50%-50% στους καταναλωτές των δύο χωρών. «Η πτυχή αυτή ούτε καν τέθηκε προς συζήτηση στη συνάντηση των δύο ηγετών», όπως λένε άνθρωποι με γνώση των όσων διαμείφθηκαν.
Τα τρία μέτρα και η συνεδρίαση της ΡΑΕΚ
Τώρα τα μάτια είναι στραμμένα στη σημερινή συνεδρίαση της ΡΑΕΚ που πρόκειται να τροποποιήσει το ρυθμιστικό πλαίσιο με βάση τα συμφωνηθέντα, ενώ σήμερα εκπνέει και η νέα προθεσμία από τη γαλλική κατασκευάστρια του καλωδίου Nexans. Η ελληνική πλευρά θέλει αυτή τη φορά να προλάβει τους χρόνους.
Τουλάχιστον αυτός είναι ο προγραμματισμός, με τη παραδοχή ότι οι ρυθμιστικές αποφάσεις θα κινούνται στη βάση όσων συμφωνήθηκαν χθες, και ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις ή θέματα της τελευταίας στιγμής, όπως τόσες φορές έχει συμβεί μέχρι τώρα.
Ο κορμός της συμφωνίας αποτελείται από τρία σημεία :
- Την ανάκτηση 125 εκατ ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ κατά τη φάση της κατασκευής
- Την παράταση της εγγυημένης απόδοσης του έργου, 8,3% (Premium WACC) από τα 12 στα 17 χρόνια
- Και τον επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου, ισόποσα, 50%-50%, μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, έναντι της αρχικής αναλογίας 63%-37%. Αφορά την ανάκτηση από τον φορέα υλοποίησης των δαπανών, στο σενάριο που το έργο μπλοκάρει για λόγους ανωτέρας βίας, εξωτερικού κινδύνου και χωρίς δική του υπαιτιότητα.
Στα δύο πρώτα, το ρυθμιστικό πλαίσιο αναμένεται να τροποποιηθεί σήμερα μετά και από τις αλλαγές που δέχτηκε να κάνει η κυπριακή ηγεσία. Η λέξη «μέχρι» τα 125 εκατ. ευρώ (25 εκατ. το χρόνο), που υπήρχε στο κείμενο εκεί όπου περιγράφονται τα ποσά, τα οποία θα μπορεί να ανακτήσει ο ΑΔΜΗΕ, μέσω των λογαριασμών ρεύματος στη Κύπρο κατά την φάση της κατασκευής, έχει φύγει. Το τελικό κείμενο λέγεται ότι εμπεριέχει τη σαφή δέσμευση για ανάκτηση 125 εκατομμυρίων, χωρίς υποσημειώσεις.
Στη Βουλή το 50%-50%
Η είδηση αφορά το τρίτο σημείο, το γεωπολιτικό. Ανεξαρτήτως του τι θα κάνει η ΡΑΕΚ, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να το φέρει προς ψήφιση στη Βουλή. Κρίνει ότι είναι τέτοια η γεωπολιτική του διάσταση, ώστε απαιτείται θεσμοθέτηση από το Κοινοβούλιο.
Στο ερώτημα, τι υπαγόρευσε αυτή την επιλογή, κυβερνητικές πηγές εξηγούν ότι για να μπορέσει η ΡΑΑΕΥ, στο κακό πάντα σενάριο, να αποφασίσει μια επιπλέον επιβάρυνση για τον έλληνα καταναλωτή, πέραν αυτής που προβλέπει η διασυνοριακή κατανομή του κόστους Cross Border Cost Allocation), γνωστή ως CBCA, θα πρέπει να τον επιδοτεί το κράτος. Είναι μια προληπτική διάταξη, στη περίπτωση που τα πράγματα προσλάβουν αρνητική τροπή. Στον ελληνικό προυπολογισμό, μπορεί να χωρέσει αυτός ο επιμερισμός του 50%-50%, όπως λένε οι συνομιλητές μας, στον κυπριακό όχι.
Στην πραγματικότητα, με την επιλογή να ψηφιστεί το 50%-50% από τη Βουλή, με τους όποιους συμβολισμούς έχει αυτό, η ελληνική πλευρά θέλει να στείλει μια απάντηση σε όσους υποστήριζαν ότι η Ελλάδα φοβάται τον γεωπολιτικό κίνδυνο., καθώς η χώρα πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, αναλαμβάνοντας ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι του ρίσκου.
Αποσκοπεί επίσης στο να σταλεί ένα μήνυμα, ενόψει κσι των νεων ερευνών βυθου για ποντιση καλωδίου, ότι η Ελλάδα διαθέτει πολύ ισχυρή θέση σε θέματα Διεθνούς Δικαίου.
Γνώστες της Σύμβασης Δίκαιου της Θάλασσας (1982), εξηγούν ότι η πόντιση καλωδίου, άπτεται των δικαιωμάτων ελευθερίας της θάλασσας, και δεν εντάσσεται στις εκτός των χωρικών υδάτων διεκδικήσεις (υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ).
Σύμφωνα με το άρθρο 79 της σύμβασης, στην υφαλοκρηπίδα όπου το παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα έρευνας επί του βυθού και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων δεν μπορεί να παρεμποδίζεται η τοποθέτηση καλωδίων και σωληναγωγών. Η τοποθέτηση διασφαλίζεται ως ελεύθερη χρήση υπό τους όρους της σύμβασης. Τα παραπάνω έχουν τη δική τους αξία, καθώς εφόσον όλα πάνε καλά και κλείσει η συμφωνία με τη Λευκωσία, το επόμενο διάστημα θα ακολουθήσουν νέες έρευνες βυθού για τη πόντιση του καλωδίου.
