Πτήσεις με ένα πιλότο στο πιλοτήριο των επιβατικών αεροσκαφών, αντί για δύο, ζητούν αεροπορικές εταιρείες και οι ρυθμιστικές αρχές, που βλέπουν αυτή την πρόταση ως μία λύση τύπου «με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια»:
- Από τη μία μειώνεται το κόστος σε μια περίοδο υψηλής ακρίβειας
- Από την άλλη θα αποσυμπιέσει την κατάσταση με τις ελλείψεις εργαζομένων που αντιμετωπίζει ο κλάδος, φρακάροντας φέτος το καλοκαίρι αεροδρόμια και καταλήγοντας σε ταλαιπωρία, καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων
Πάνω από 40 χώρες έχουν στραφεί στον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας- ICAO (τον οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών που ορίζει τα αεροπορικά πρότυπα) για το θέμα, ζητώντας την υποστήριξή του να επιτραπούν οι πτήσεις με ένα χειριστή και αυτό να γίνει με ασφαλή τρόπο, δεδομένου ότι η πρόταση έχει δημιουργήσει ανησυχίες. Ανάμεσα στις χώρες που στηρίζουν την πρόταση είναι η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νέα Ζηλανδία.
Ο Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EASA) συνεργάζεται επίσης με κατασκευαστές αεροπλάνων για να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα εκτελούνται οι πτήσεις με ένα πιλότο και προετοιμάζει κανόνες για την επίβλεψή τους. Σύμφωνα με τον EASA, αυτές οι υπηρεσίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν το 2027.
Το σχέδιο έχει καλλιεργήσει ανησυχίες τόσο στους πιλότους, όσο και στους επιβάτες.
Οι προκλήσεις
Μιλώντας στο Bloomberg ο Τόνι Λούκας, πιλότος της Qantas Airways και πρόεδρος της Αυστραλιανής και Διεθνούς Ένωσης Πιλότων, εξέφρασε την ανησυχία του εξηγώντας ότι ένας μόνο πιλότος μπορεί να πελαγώσει σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης προτού κάποιος άλλος προλάβει να φτάσει στο πιλοτήριο για να βοηθήσει.
Στο δημοσίευμά του το αμερικανικό πρακτορείο αναφέρεται στην πτήση της Air France 447 και τον ανθρώπινο παράγοντα στην πτώση της, καθώς οι συγκυβερνήτες δεν είχαν την κατάλληλη εκπαίδευση και έκαναν λανθασμένους χειρισμούς.
«Οι αλλαγές που σχεδιάζονται συνοδεύονται από πολλές προκλήσεις. Δεν είναι ακόμη σαφές τι θα συνέβαινε εάν ένας πιλότος που εργάζεται μόνο κατέρρεε ή άρχιζε να πετάει ακανόνιστα. Ο αυτοματισμός, η τεχνολογία και η βοήθεια εξ’ αποστάσεως, από το έδαφος, θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να αντικαταστήσουν την τεχνογνωσία, την ασφάλεια και την αμεσότητα ενός δεύτερου πιλότου», σχολιάζει το Bloomberg προσθέτοντας πως ο κλάδος κινείται προς αυτή την εξέλιξη εδώ και δεκαετίες.
Κινούμαστε ήδη προς τα εκεί;
Στη δεκαετία του 1950, τα πιλοτήρια των εμπορικών αεροσκαφών ήταν πιο γεμάτα, συνήθως με πιλότο, πρώτο αξιωματικό ή συγκυβερνήτη, μηχανικό πτήσης, πλοηγό και χειριστή ασυρμάτου. Η πρόοδος της τεχνολογίας κατέστησε σταδιακά περιττές τις τρεις τελευταίες θέσεις.
«Ενδεχομένως αφαιρούμε το τελευταίο κομμάτι του ανθρώπινου πλεονάζοντος από το θάλαμο πτήσης», σχολίασε η Janet Northcote, επικεφαλής επικοινωνίας του EASA. Πάντως ο EASA δηλώνει ότι γνωρίζει τις ανησυχίες σχετικά με τις πτήσεις με ένα πιλότο, υπογραμμίζοντας ότι η αντιμετώπισή τους αποτελεί μέρος της διαδικασίας. «Αυτές οι ιδέες δεν θα εφαρμοστούν έως ότου η αεροπορική κοινότητα αισθάνεται άνετα ότι οι πτήσεις θα είναι τουλάχιστον τόσο ασφαλείς όσο είναι σήμερα», διαβεβαίωσε η Northcote.
Μία προϋπόθεση για τις πτήσεις με ένα πιλότο είναι να είναι τουλάχιστον εξίσου ασφαλές με δύο άτομα στα χειριστήρια, όπως ζήτησε η ΕΕ από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας.
«Τα ψυχολογικά εμπόδια είναι πιθανώς δυσκολότερα από τα τεχνολογικά εμπόδια», σχολίασε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Boeing Νοτιοανατολικής Ασίας, Alexander Feldman. «Η τεχνολογία υπάρχει για μεμονωμένους πιλότους, έχει να κάνει πραγματικά με το πού νιώθουν άνετα οι ρυθμιστικές αρχές και το ευρύ κοινό».
Ένα πρώτο βήμα, εξήγησε, θα ήταν να επιτραπεί η λειτουργία με ένα πιλότο σε μια χαλαρή φάση της πτήσης, όχι δηλαδή κατά την απογείωση ή την προσγείωση. Αυτό θα επέτρεπε στον άλλο πιλότο να ξεκουραστεί στην καμπίνα, αντί να παραμείνει στο πιλοτήριο για να βοηθήσει στο πιλοτάρισμα του αεροπλάνου.
Εναλλάσσοντας διαλείμματα με αυτόν τον τρόπο, ένα πλήρωμα δύο ατόμων θα μπορούσε να πετάξει μεγαλύτερες διαδρομές χωρίς τη βοήθεια, και τα έξοδα, ενός επιπλέον πιλότου. Έτσι, στο τέλος, η πτήση θα μπορούσε να είναι πλήρως αυτοματοποιημένη με ελάχιστη επίβλεψη από έναν πιλότο στο πιλοτήριο.
Το σύστημα θα μπορούσε να ανιχνεύσει εάν ο πιλότος για οποιονδήποτε λόγο κατέστη ανίκανος να εκτελέσει τα καθήκοντά του και στη συνέχεια να προσγειώσει το αεροπλάνο μόνος του σε ένα προεπιλεγμένο αεροδρόμιο, σύμφωνα με την EASA. Τέτοιες πτήσεις δεν είναι πιθανές παρά πολύ μετά το 2030, είπε.
Υπάρχει όντως ανάγκη;
Τίποτα μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί πιο ασφαλές από «έναν δεύτερο ξεκούραστο, καταρτισμένο, καλά εκπαιδευμένο πιλότο που βρίσκεται με φυσική παρουσία στο θάλαμο πτήσης», δήλωσε η Διεθνής Ομοσπονδία Ενώσεων Πιλότων Αεροπορικών Γραμμών στον ICAO σε έγγραφό της τον περασμένο μήνα.
Η αξία του να υπάρχουν δύο πιλότοι μπροστά επιβεβαιώθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2009, όταν ένα αεροπλάνο της US Airways χτύπησε ένα κοπάδι χήνες λίγο μετά την απογείωση και έχασε την ισχύ και στους δύο κινητήρες. Ο πιλότος και ο πρώτος αξιωματικός κατάφεραν μαζί να προσγειώσουν το Airbus A320 στον ποταμό Χάντσον. Δεν υπήρξαν θύματα και το περιστατικό έγινε γνωστό ως «Το θαύμα του ποταμού Χάντσον».
«Οι επιβάτες εμπορικών αεροπορικών εταιρειών αναμένουν και αξίζουν τους δύο πιλότους στο πιλοτήριο», δήλωσε ο Joe Leader, διευθύνων σύμβουλος της Apex, μιας αεροπορικής ένωσης με έδρα τη Νέα Υόρκη που εστιάζει στις εμπειρίες των επιβατών.
Η μετάβαση σε επιχειρήσεις με έναν χειριστή θα μπορούσε να επηρεάσει τομείς όπως η εκπαίδευση του πληρώματος και οι ιατρικές απαιτήσεις, καθώς και η ψυχική υγεία και η ικανοποίηση από την εργασία, ανέφερε σε email η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο αντίκτυπος του να πετάς μόνος, έστω και για λίγο, απαιτεί «λεπτομερή αξιολόγηση», δήλωσε η αρχή, δεδομένου ότι υπάρχουν περιστατικά με αυτοκτονίες από πιλότους.
Το Διεθνές Συντονιστικό Συμβούλιο Ενώσεων Αεροδιαστημικών Βιομηχανιών, το οποίο εκπροσωπεί τους κατασκευαστές αεροπλάνων σε όλο τον κόσμο, προτρέπει τον ICAO να σχεδιάσει έναν οδικό χάρτη για πτήσεις με έναν πιλότο στα χειριστήρια σε μη κρίσιμες περιόδους.
Η Airbus ανέφερε σε ένα email ότι αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο τα αεροπλάνα της ενδέχεται να πετούν από μικρότερα σε αριθμό πληρώματα. Προς το παρόν, συνεργάζεται με αεροπορικές εταιρείες και ρυθμιστικές αρχές για να εξετάσει εάν δύο πιλότοι θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν με ασφάλεια τα τριμελή πληρώματα σε πτήσεις μεγάλων αποστάσεων.
