Ο θερμότερος Ιούλιος της ιστορίας αποτελεί παρελθόν, όχι όμως και οι υψηλές θερμοκρασίες. Ήδη μετεωρολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg μας προετοιμάζουν για άλλο ένα κύμα υψηλών θερμοκρασιών που θα πλήξει στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου κυρίως την Ισπανία, τη νότια Ιταλία και την χώρα μας.
Όσο όμως η κλιματική αλλαγή μας μαθαίνει να συνηθίζουμε στις ακραίες θερμοκρασίες, αυξάνεται ο κίνδυνος των πυρκαγιών και η διαχείρισή τους. Το ζήσαμε τον Ιούλιο από πρώτο από χέρι.
Παράλληλα, δεδομένου ότι είμαστε μια χώρα που εξαρτάται σημαντικά από τον τουρισμό, δημιουργούνται μια σειρά ερωτημάτων για τον τρόπο που η νέα πραγματικότητα, όπως την ορίζουν οι καιρικές συνθήκες, θα επηρεάσει τις τουριστικές ροές. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλες τις χώρες που κάθε χρόνο υποδέχονται εκατομμύρια τουρίστες που αναζητούν ανάπαυλα στις παραλίες.
Κοιτώντας τη Ρόδο, που δοκιμάστηκε από τις πυρκαγιές, ο αντίκτυπος των πύρινων μετώπων θεωρείται ότι επηρεάζει το νησί αλλά όχι συνολικά τον τουρισμό της χώρας.
«Ο χρόνος θα βοηθήσει να ξεπεραστούν πολλά θέματα που ενέσκηψαν, όπως και στις προηγούμενες κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει ο ελληνικός τουρισμός», όπως το έθεσε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ταξιδιωτικών Γραφείων Λύσανδρος Τσιλίδης μιλώντας στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεδομένης της κορύφωσης της τουριστικής σαιζόν σε όλους τους ανταγωνιστικούς προορισμούς της Ελλάδας τον Αύγουστο, πολύ δύσκολα θα μπορούν όσοι έχουν προγραμματίσει διακοπές στην Ελλάδα να αλλάξουν το ταξίδι τους για κάπου αλλού.
Άμεση επίδραση δεν διακρίνεται να έχει ο τουριστικός κλάδος ούτε όσον αφορά τις υψηλές θερμοκρασίες, αν και είναι ένας παράγοντας που σαφώς έχει αρχίζει να επηρεάζει.
Τι θα γίνει όμως σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα; Μπορούν οι ακραίες θερμοκρασίες να επηρεάσουν τον τουρισμό;
Όχι μόνο μπορούν, αλλά θα τον «σκοτώσουν», απαντάει ο Niall Ferguson του Bloomberg Opinion. Τι εννοεί; Ότι ο καιρός θα καταστήσει μη βιώσιμη την εκδοχή των καλοκαιρινών διακοπών που ξέραμε μέχρι τώρα: παραλία, ηλιοθεραπεία, χαλαρές στιγμές στον ήλιο. Αυτή η εκδοχή του καλοκαιριού έχει δομήσει ένα ολόκληρο οικονομικό σύστημα που περιλαμβάνει αεροπορικές εταιρείες, ξενοδοχεία, εστιατόρια, εξοχικά, σκάφη αναψυχής και πόσα άλλα. Όπως εξηγεί ο Ferguson, αυτή η εκδοχή των καλοκαιρινών διακοπών όχι μόνο δεν έχει νόημα σε ένα περιβάλλον υψηλών θερμοκρασιών, αλλά γίνεται και επικίνδυνο.
«Ακόμη και όσοι που προτιμούν να μην σκέφτονται πολύ σοβαρά την κλιματική αλλαγή, παρατηρούν πώς οι καλοκαιρινές τους διακοπές μεταμορφώνονται σε μια δοκιμασία παρόμοια με το αργό ψήσιμο. Όσοι κατέχουν το απόθεμα κεφαλαίου – τα ξενοδοχεία, τα σπίτια, τα σκάφη – φυσικά προσκολλώνται στην ελπίδα ότι αυτό το καλοκαίρι είναι μια παρέκκλιση και το επόμενο έτος θα επιστρέψει στην κανονικότητα. Αλλά είναι προσκολλημένοι σε αυτή την ελπίδα εδώ και αρκετά χρόνια», λέει χαρακτηριστικά για να θέσει το «φρικτό» ερώτημα: Κι αν αυτή είναι η νέα κανονικότητα; Η κλιματική κρίση άλλωστε είναι. «Πρέπει να επανεφεύρουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο», σημειώνει.
Σε αυτή την περίπτωση, είναι πιθανό να δούμε σταδιακά μια γεωγραφική αλλαγή στους προορισμούς διακοπών, όπως έχει υποστηρίξει ο Βρετανός δημοσιογράφος Simon Kuper. Θα μπορούσαν για παράδειγμα αρχικά να γνωρίσουν μεγάλη άνθηση οι ορεινοί προορισμοί και οι βόρειες χώρες.
Αυτό έχει ήδη επισημάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τουρισμού (European Travel Commission-ETC), παρατηρώντας πως «προορισμοί όπως η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Ιρλανδία και η Δανία απολαμβάνουν αυξανόμενης δημοτικότητας».
Στο αντίποδα πάντως, όπως σημειώνει ο Ferguson, υπάρχουν τρία γεγονότα που δεν επιβεβαιώνουν τέτοιες άμεσες αλλαγές:
- Δεν είναι ξεκάθαρο ότι αυτό το καλοκαίρι είναι απόλυτα καταστροφικό για τα παράκτια θέρετρα της Μεσογείου και του Αιγαίου. Στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, ο αριθμός των στρεμμάτων που κάηκαν φέτος από δασικές πυρκαγιές είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο της περιόδου 2006-2022.
- Η κλιματική αλλαγή δεν συνεπάγεται αυτόματα καλά νέα για τα ορεινά θέρετρα. Άλλωστε, τα περισσότερα από αυτά προσελκύουν πολύ περισσότερους επισκέπτες ως χιονοδρομικά κέντρα τον χειμώνα. Βέβαια, στα βουνά οι θερμοκρασίες αυξάνονται περίπου όσο και στις παραλίες.
- Τα στοιχεία διαμονών δεν υποδεικνύουν ότι οι ταξιδιώτες φεύγουν όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν τακτικά σε μη απολαυστικά επίπεδα. «Ίσως είναι πιο ακριβές να πούμε ότι φεύγουν όταν δεν υπάρχει κλιματισμός», λέει χαρακτηριστικά.
