Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης τα τελευταία χρόνια είναι πιο γρήγορη απ’ ό,τι οι ειδικοί έχουν προβλέψει, ανέφερε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Διευθυντής του Κέντρου Αριστείας του Πανεπιστημίου Κύπρου ΚΟΙΟΣ καθηγητής Μάριος Πολυκάρπου.
Έφερε ως παράδειγμα το σύστημα ChatGPT, μια πολύ σημαντική, όπως είπε, εξέλιξη και σημείωσε ότι ακόμα και αυτοί που το δημιούργησαν δεν έχουν καταλάβει γιατί δουλεύει τόσο καλά.
Το ChatGPT, πρόσθεσε, μπορεί σε να κάνει κάποια πράγματα που ακόμα δεν γνωρίζουν πώς δουλεύουν, απλώς με το να εισάγεις τη μια λέξη μετά την άλλη ή την μια εικόνα μετά την άλλη. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι είναι κάτι που ίσως αλλάξει τη ζωή μας.
«Είναι σημαντικό νομίζω να καταλάβουμε πώς δουλεύει γιατί θα το χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο, αλλά μου θυμίζει λίγο την εποχή του ίντερνετ πριν 30 χρόνια όταν ήταν κάτι καινούριο, ξέραμε όλοι ότι ήταν κάτι σημαντικό αλλά δεν ξέραμε πώς θα αξιοποιηθεί. Κι αυτό είναι κάτι αντίστοιχο», ανέφερε.
Ο κ. Πολυκάρπου τιμήθηκε πρόσφατα με το IEEE Frank Rosenblatt Technical Field Award για το 2023, για τη συμβολή του στο τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Είναι ο πρώτος Κύπριος που λαμβάνει αυτό το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό βραβείο που δίνεται τα τελευταία 20 χρόνια, με τους περισσότερους από τους διακριθέντες να προέρχονται από πανεπιστήμια της Αμερικής, έναν από την Ιαπωνία και δύο ακόμα από την Ευρώπη.
Όπως είπε, οι νέες αυτές εξελίξεις ονομάζονται η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.
«Στη βιομηχανική επανάσταση βλέπαμε να αντικαθίστανται άνθρωποι με μηχανές, τώρα βλέπουμε να αντικαθίσταται το ανθρώπινο μυαλό με υπολογιστές. Σίγουρα ο κόσμος φοβάται για το τι γίνεται. Ωστόσο, δεν μπορείς να σταματήσεις την τεχνολογία. Αυτό που μπορείς να κάνεις, είναι να προσπαθήσεις να αξιοποιηθεί έτσι ώστε να είναι όσο περισσότερο δυνατό πιο ηθικά σωστή και να μην μείνουν κάποια άτομα πίσω. Να μην δημιουργήσει μεγαλύτερες ανισότητες στους ανθρώπους», ανέφερε.
Εξέφρασε την άποψη ότι θα γίνουν αλλαγές και είναι σημαντικό τα νέα παιδιά να είναι έτοιμα να μαθαίνουν νέες τεχνολογίες. Πρόσθεσε ότι πλέον δεν πηγαίνεις πανεπιστήμιο για να μάθεις κάτι και να το χρησιμοποιείς για τα επόμενα 30 χρόνια.
«Δεν μπορεί κάποιος να σου μάθει τώρα τί θα χρησιμοποιείς σε 5-10 χρόνια. Σου μαθαίνει κάποια βασικά και μετά πρέπει να μπορείς να μάθεις το επόμενο στάδιο», ανέφερε.
Όσον αφορά τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, σημείωσε ότι κάποιες χώρες όπως η Ιταλία έχουν απαγορεύσει την εφαρμογή ChatGPT-4 μέχρι να καταλάβουν τι γίνεται, ενώ η ΕΕ προχωρεί με σχετική οδηγία για ρύθμισης της τεχνητής νοημοσύνης, που ακόμα όμως δεν έχει εφαρμοστεί. Εξέφρασε την άποψη ότι κάτι τέτοιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ώστε να μην μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να χρησιμοποιηθεί από κάποιους προς μια λανθασμένη κατεύθυνση.
Κατάργηση πολλών θέσεων εργασίας και αντικατάστασή τους με επαγγέλματα υψηλής τεχνολογίας
Παρότι, όπως είπε ο κ. Πολυκάρπου, τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι νέοι στρέφονται προς επαγγέλματα έρευνας και τεχνολογίας, χρειάζεται ακόμα ένα επιπλέον σπρώξιμο προς αυτή την κατεύθυνση.
Επικαλέστηκε προβλέψεις του World Economic Forum, σύμφωνα με τις οποίες αρκετές θέσεις εργασία τα επόμενα 5-10 χρόνια, δεν θα χρειάζονται πλέον λόγω αυτοματοποίησης, λόγω υπολογιστών και θα αντικατασταθούν με άλλες θέσεις εργασίας στους τομείς του προγραμματισμού υπολογιστών, ή βελτίωσης του υλικού που παράχθηκε αυτοματοποιημένα.
«Αυτά ήδη συμβαίνουν και θα συμβούν ακόμα περισσότερο στο μέλλον», είπε.
Σημείωσε ότι οι τομείς που αφορούν θέματα ηλεκτρονικής τεχνολογίας έχουν πάρα πολλή ζήτηση, αφού όσοι νέοι ή νέες ξέρουν να προγραμματίσουν υπολογιστές, είναι περιζήτητοι και πολλοί ερευνητές του ΚΟΙΟΣ φεύγουν με προσφορές από διάφορες εταιρείες.
«Είναι ένας τομέας που συνέχεια θα αναπτύσσεται. Αυτό έχει συμβεί ως επί το πλείστον τα τελευταία δέκα χρόνια. Στο ΚΟΙΟΣ και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, δίνουμε ευκαιρίες σε αρκετούς νεαρούς και νεαρές οι οποίοι στο παρελθόν όταν ήθελαν να κάνουν έρευνα το έκαναν στο εξωτερικό και τώρα έχουν την ευκαιρία να έρθουν στην Κύπρο να το κάνουν. Αυτό για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι από τα 190 άτομα που εργοδοτούνται στο ΚΟΙΟΣ αρκετοί έκαναν σπουδές ή δούλευαν στο εξωτερικό και αποφάσισαν να έρθουν πίσω στην Κύπρο για να κάνουν αυτό που θέλουν.
Σημείωσε επίσης ότι είναι πολύ σημαντικό και για προσέλκυση ξένων επενδύσεων να υπάρχει στην Κύπρο το προσωπικό που να μπορεί να κάνει αυτού του είδους εργασίες σε θέματα υψηλής τεχνολογίας. Παράλληλα σημείωσε ότι χρειάζεται ακόμα περισσότερο «σπρώξιμο» προς αυτή την κατεύθυνση.
Μεγάλη επίδραση του ΚΟΙΟΣ σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας
Το Κέντρο Αριστείας ΚΟΙΟΣ συμπληρώνει φέτος 15 χρόνια από την ίδρυσή του και όπως ανέφερε ο κ. Πολυκάρπου, είχε τα τελευταία 15 χρόνια μεγάλη επίδραση σε θέματα έρευνας και καινοτομίας.
Το ΚΟΙΟΣ εξήγησε, ξεκίνησε το 2008, από μια ομάδα συνεργατών, συναδέλφων στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου που ήθελαν να έχουν μια ερευνητική μονάδα, ώστε να δουλεύουν μαζί.
Αυτή η μονάδα, πρόσθεσε, εξελίχθηκε, μεγάλωσε και μετά από 15 χρόνια στο Ερευνητικό Κέντρο Εργοδοτούνται πάνω από 190 ερευνητές, ενώ πολλοί άλλοι πέρασαν από το ΚΟΙΟΣ και εργοδοτήθηκαν στη συνέχεια αλλού.
Παράλληλα, είπε, το ΚΟΙΟΣ είμαι πλέον αναγνωρίσιμο, τόσο στην Κύπρο, όσο και κυρίως στο εξωτερικό, ιδιαίτερα για θέματα αυτοματοποίηση και τεχνητής νοημοσύνης και εφαρμογές σε συστήματα μεγάλης κλίμακας, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ασία και την Αμερική.
Ταυτόχρονα, έχει αναπτύξει πάρα πολλές συνεργασίες κυρίως με άλλα πανεπιστήμια στην Ευρώπη και μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού, μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων κατά κύριο λόγο.
Η έρευνα του ΚΟΙΟΣ έχει εφαρμογές σε συστήματα που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή.
Ο κ. Πολυκάρπου εξήγησε ότι το ΚΟΙΟΣ έχει δημιουργήσει μια πλατφόρμα για το Συμβούλιο Υδατομπρομήθειας Λεμεσού, η οποία μέσα από δεδομένα αυτοματοποιεί την ανίχνευση διαρροών στο σύστημα.
«Η έρευνά μας χρησιμοποιεί νέα τεχνολογία, ώστε οι διάφορες κρίσιμες υποδομές, όπως συστήματα ενέργειας, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συστήματα παροχής νερού, τηλεπικοινωνίες, να γίνουν πιο αποδοτικά, πιο έξυπνα, πιο πράσινα και πιο ασφαλή», ανέφερε.
Κατά την διάρκεια της πανδημίας, είπε, το ΚΟΙΟΣ προσέφερε τις υπηρεσίες του, παρόλο που δεν είχε εμπειρία σε θέματα πανδημίας, αφού είδε ότι δεν υπήρχε υποδομή για να χειριστεί την κατάσταση και δημιούργησε ένα σύστημα ώστε να μπορέσει να βοηθήσει το Υπουργείο Υγείας. Αυτό το σύστημα αναπτυσσόταν σε πραγματικό χρόνο καθώς προχωρούσε η πανδημία και είναι το σύστημα που χρησιμοποίησε και ακόμα χρησιμοποιεί το Υπουργείο Υγείας, για συλλογή στοιχείων, στατιστικών, αποστολή sms σε άτομα που είναι σε καραντίνα ενώ, παράλληλα βοηθά το Υπουργείο στη λήψη αυτόματων αποφάσεων.
Παράλληλα, ανέφερε ότι έχουν δουλέψει με το Υπουργείο Υγείας, με τις υδατοπρομήθειες Λεμεσού και Λάρνακας και με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, ώστε να μπουν οι σχετικές προτάσεις στο Σχέδιο Ανθεκτικότητα και Ανάπτυξη για αξιοποίηση κονδυλίων της ΕΕ.
Προσέλκυση κονδυλίων ύψους €60 εκατ. τα τελευταία 15 χρόνια
Ο Διευθυντής του ΚΟΙΟΣ ανέφερε ότι από το 2008 το κέντρο έχει προσελκύσει 125 ερευνητικά προγράμματα, ενώ αυτή τη στιγμή υπάρχουν 35 ερευνητικά προγράμματα σε εξέλιξη. Συνολικά, πρόσθεσε, το κέντρο έχει προσελκύσει κονδύλια ύψους περίπου €60 εκατ. τα τελευταία 15 χρόνια.
Από αυτά τα χρήματα, εξήγησε, εργοδοτούνται κυρίως νέοι ερευνητές για να φέρουν εις πέρας αυτά τα προγράμματα. Πρόσθεσε ότι κάθε πρόγραμμα διαρκεί από 2 μέχρι 4 χρόνια. Περίπου το 25% των κονδυλίων για κάθε πρόγραμμα πηγαίνει στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ως υπερκεφαλικά έξοδα. Τα υπόλοιπα χρησιμοποιούνται για μισθούς ερευνητών, επισκέψεις, συναντήσεις των διαφόρων φορέων σε συνέδρια ώστε να παρουσιαστεί η δουλειά και ολόκληρο το κονδύλι πρέπει να χρησιμοποιηθεί μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος.
