Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο καλωσορίζει την προκαταρτική συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Ρύπων για τη Ναυτιλία η οποία επιτεύχθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022 μεταξύ των Ευρωπαϊκών θεσμών, δηλαδή της Επιτροπής, του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Μας ικανοποιεί πλήρως το γεγονός ότι οι τρεις θεσμοί υιοθέτησαν αριθμό θέσεων τις οποίες προώθησε η Ναυτιλιακή Βιομηχανία και οι οποίες θα βοηθήσουν στην απανθρακοποίηση της Ναυτιλίας μέσω μιας πραγματιστικής και ρεαλιστικής εφαρμογής του Συστήματος για τη Ναυτιλία.
Το Επιμελητήριο καλωσορίζει ιδιαίτερα τη συμφωνία για τη δημιουργία ταμείου αποκλειστικά για τη Ναυτιλία, κάτω από το Ταμείο Καινοτομίας και τη διάθεση τουλάχιστον 20 εκατομμυρίων δικαιωμάτων για τη Ναυτιλία κάτω από το Ταμείο μέχρι το 2030. Τα 20 εκατομμύρια δικαιώματα, με τις σημερινές τιμές αντιστοιχούν σε 1.5 δισεκατομμύριο ευρώ. Η αποκλειστική στήριξη στη Ναυτιλία μέσα από το Ταμείο Καινοτομίας είναι καθοριστική για την γεφύρωση του κόστους με τα καθαρά καύσιμα, τη βελτίωση της αποδοτικότητας των πλοίων, την προώθηση της καινοτομίας και την κατασκευή υποδομών στα λιμάνια.
Η Ναυτιλιακή Βιομηχανία δεν θα μπορέσει από μόνη της να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα της απανθρακοποίησης. Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να συνδράμουν. Ως εκ τούτου το Επιμελητήριο καλωσορίζει επίσης την αναγνώριση της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» με την υποχρεωτική απαίτηση της μεταφοράς του κόστους της εμπορίας ρύπων στον εμπορικό διαχειριστή του πλοίου.
Η σταδιακή ενσωμάτωση των εκπομπών ρύπων από τα πλοία σε μια περίοδο από το 2024-2026 είναι επίσης πολύ σημαντική για να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση της Ναυτιλίας στο Σύστημα.
Όσον αφορά στα ποια πλοία θα εφαρμόζεται το Σύστημα, το Επιμελητήριο πάντοτε υποστήριζε ότι όλα τα πλοία άνω των 400 κόρων χωρητικότητας πρέπει να συνεισφέρουν στην απανθρακοποίηση της Ναυτιλίας και όχι μόνο αυτά που είναι πάνω από 5000 κόρους χωρητικότητας. Γι’ αυτό το λόγο, καλωσορίζει το γεγονός ότι από το 2025 πλοία γενικού φορτίου και πλοία που εξυπηρετούν υπεράκτια έργα και πλατφόρμες θα συμπεριληφθούν στο Ευρωπαϊκό σύστημα μέτρησης εκπομπών ρύπων (MRV) από τα πλοία και από το τέλος του 2026 η Επιτροπή θα πρέπει να παρουσιάσει μελέτη για την πιθανότητα συμπερίληψης και αυτών των πλοίων στο Σύστημα Εμπορίας Ρύπων.
Το Επιμελητήριο θεωρεί ότι η εξαίρεση των πλοίων που εκτελούν διεθνείς πλόες, στη βάση συμβάσεων υποχρεωτικής δημόσιας υπηρεσίας, είναι θετική εξέλιξη για την Κύπρο η οποία δεν έχει δια ξηράς συνδεσιμότητα με την ηπειρωτική Ευρώπη.
Το Επιμελητήριο υποστηρίζει έντονα ότι ένας παγκόσμιος μηχανισμός αγοράς για την μείωση των εκπομπών ρύπων από τη Ναυτιλία, θα είναι πολύ πιο αποτελεσματικός όταν προέλθει από το Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΔΝΟ). Γι’ αυτό θεωρεί ότι η συμπερίληψη ρήτρας στο Σύστημα η οποία καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσα σε 18 μήνες από την υιοθέτηση τέτοιου μηχανισμού από τον ΔΝΟ και πριν από την εφαρμογή του, να παρουσιάσει μελέτη που να εξετάζει τον μηχανισμό αυτό και την συμβατότητα του με το Σύστημα, ως κρίσιμης σημασίας.
Η συμφωνία ανάμεσα στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη Ναυτιλία θα μπει σε εφαρμογή μόνο όταν οι θεσμοί καταλήξουν σε συνολική συμφωνία για όλους τους εμπορικούς και βιομηχανικούς τομείς που συμπεριλαμβάνονται στο Σύστημα, κάτι που αναμένεται να επιτευχθεί στη συνάντηση των θεσμών στις 15-16 Δεκεμβρίου 2022.
