Της Νικόλ Λειβαδάρη
Με κατεπείγον σχέδιο παρέμβασης στην αγορά ενέργειας από την Κομισιόν και με την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. η Ευρώπη επιχειρεί να απαντήσει -έστω και όψιμα- στον εφιαλτικό καλπασμό των τιμών του ρεύματος
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου υποχώρησαν ελαφρώς χθες, οι τιμές χονδρικής του ρεύματος όμως εκτινάχθηκαν πάνω από το ιλιγγιώδες επίπεδο των 1.000 ευρώ ανά MWh και στη Γερμανία μετά τη Γαλλία, αναγκάζοντας την πρόεδρο της Κομισιόν να σπεύσει να προαναγγείλει παρέμβαση με δομικές αλλαγές στην αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.
«Η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει καθαρά τα όρια της υφιστάμενης λειτουργίας της αγοράς», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, λίγη ώρα αφότου η τσεχική προεδρία της Ε.Ε. είχε ανακοινώσει τη σύγκληση έκτακτης συνόδου των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου.
«Εργαζόμαστε τώρα για επείγουσα παρέμβαση και διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας», διαμήνυσε η Φον ντερ Λάιεν, την ώρα που οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες θέλουν όλο και περισσότερες χώρες να πιέζουν για επιβολή πλαφόν στο κόστος χονδρικής της ενέργειας και για αποσύνδεση των τιμών ρεύματος και φυσικού αερίου. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι βασικοί άξονες του σχεδίου της Κομισιόν μπορεί να ανακοινωθούν ακόμη και εντός της εβδομάδας, ενώ η Τσεχία, η οποία έχει και την προεδρία της Ε.Ε., ασκεί πιέσεις για πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου.
Ο πρωθυπουργός της χώρας, Πιετρ Φιόλα, αναμένεται να θέσει το θέμα και στον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, στην ίδια κατεύθυνση πιέζει και το Βέλγιο, ενώ στο τραπέζι βρίσκονται και άλλες εισηγήσεις – ανάμεσά τους και η παρέμβαση στο χρηματιστήριο ρύπων, καθώς και η πρόταση της Αυστρίας για αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου από εκείνες του ρεύματος. «Το θέμα θα είναι στην ημερήσια διάταξη. Να σταματήσουμε αυτή την τρέλα στις αγορές ενέργειας», δήλωσε ο Αυστριακός καγκελάριος, Καρλ Νεχάμερ, προσθέτοντας ότι έχει ήδη θέσει το ζήτημα του πλαφόν στον Όλαφ Σολτς.
Η πανευρωπαϊκή κινητοποίηση ήρθε στη σκιά ενός ακόμη δραματικού μηνύματος από τον Γερμανό υπουργό Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος δεσμεύτηκε ότι η κυβέρνηση του Βερολίνου δεν θα επιτρέψει «κατάρρευση τύπου Lehman Brothers στην αγορά του φυσικού αερίου».
Αποθήκευση αερίου
Ο Χάμπεκ τόνισε ότι η Γερμανία αυξάνει τα επίπεδα αποθήκευσης αερίου εν όψει του χειμώνα και εκτίμησε ότι θα υπάρξει σύντομα αποκλιμάκωση των τιμών. «Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Γερμανίας βρίσκονται σχεδόν στο 83% και θα φτάσουν το 85% στις αρχές Σεπτεμβρίου», δήλωσε ο Χάμπεκ σε ενεργειακό φόρουμ στο Αμβούργο – γεγονός που είχε ως συνέπεια την υποχώρηση των ευρωπαϊκών τιμών του φυσικού αερίου κατά 18%, στα 275 ευρώ η μεγαβατώρα.
Ωστόσο, νωρίτερα η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία είχε κάνει άλμα 6,6% σπάζοντας για πρώτη φορά το φράγμα των 1.000 ευρώ και φθάνοντας στα 1.050 ευρώ ανά MWh. Αυτή η ιλιγγιώδης πορεία των τιμών -από την περασμένη εβδομάδα, εν όψει και της νέας διακοπής λειτουργίας του αγωγού Nord Stream- τροφοδοτεί σταθερά τις προβλέψεις για πολύ σκληρούς χειμώνες στην Ευρώπη. Χθες, ήταν η σειρά του διευθύνοντος συμβούλου της Shell να προειδοποιήσει ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει «αρκετούς δύσκολους χειμώνες» με μακρά έλλειψη φυσικού αερίου λόγω των μειωμένων προμηθειών από τη Ρωσία.
Πλάνα έκτακτης ανάγκης από Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπαίνουν η μία μετά την άλλη οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, υπό το βάρος του εκτροχιασμού των ενεργειακών τιμών και της απειλής για μεγάλες ελλείψεις φυσικού αερίου τον χειμώνα.
Στο Παρίσι, η πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ελιζαμπέτ Μπορν, ανακοίνωσε χθες ότι όλες οι επιχειρήσεις της χώρας θα πρέπει να εκπονήσουν μέσα στον Σεπτέμβριο σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας κατά 10%.
«Το κράτος πρέπει να δώσει το παράδειγμα. Κάθε υπουργείο θα οριστικοποιήσει το σχέδιό του μέσα στον Σεπτέμβριο, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η ενεργειακή κατανάλωση κατά τουλάχιστον 10%», δήλωσε η Μπορν. Στο Βερολίνο, ο ενεργειακός κολοσσός της Uniper ζητά επέκταση της κρατικής πιστωτικής γραμμής στα 13 δισ. ευρώ, προκειμένου να επιβιώσει από την ενεργειακή κρίση.
Η εταιρεία κοινής ωφελείας ζήτησε επιπλέον 4 δισ. ευρώ από την κρατική τράπεζα της Γερμανίας KfW μετά την πλήρη χρήση της υπάρχουσας πιστωτικής γραμμής των 9 δισ. ευρώ, όπως ανακοίνωσε η διοίκηση της Uniper. Η ζημιά της Uniper υπολογίζεται άνω των 12 δισ. ευρώ για το πρώτο εξάμηνο και είναι μία από τις μεγαλύτερες στη γερμανική εταιρική ιστορία.
Στη Βρετανία, η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας θα αναγκάσει το 25% των Βρετανών να κλείσει τη θέρμανση φέτος τον χειμώνα, σύμφωνα με δημοσκόπηση του «Guardian». Η έρευνα έγινε σε περισσότερους από 2.000 ενήλικες στο Ηνωμένο Βασίλειο και έδειξε ότι το 23% δεν θα έχει την οικονομική δυνατότητα για θέρμανση τους χειμερινούς μήνες. Το ποσοστό αυτό ήταν ακόμη υψηλότερο για τους γονείς με παιδιά κάτω των 18 ετών, με το 27% να λέει ότι θα αναγκαστεί να αφήσει τα καλοριφέρ κρύα… Περίπου το 70% δήλωσε ότι θα ανάβει λιγότερο τη θέρμανση, ενώ το 11% δήλωσε ότι σκέφτεται να πάρει δάνειο για να καλύψει το επιπλέον κόστος. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 17% για τις οικογένειες με παιδιά.
Στην Ιταλία, η απερχόμενη κυβέρνηση Ντράγκι ετοιμάζει και νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης. Σύμφωνα με τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, μέσα στην εβδομάδα η κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι πρόκειται να λάβει νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των πιο ευάλωτων, οικονομικά, νοικοκυριών, που όμως δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα δέκα δισ. ευρώ. Από την αρχή του χρόνου, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης η ιταλική κυβέρνηση έχει εγκρίνει, συνολικά, μέτρα υπέρ των επιχειρήσεων και των πολιτών ύψους 52 δισ. ευρώ.
