Ο επόμενος γύρος των γεωτρήσεων, αρχής γενομένης με την επιβεβαιωτική γεώτρηση της ExxonMobil και Qatar Petroleum στο τεμάχιο 10, καθώς και οι ποσότητες φυσικού αερίου θα προσδιορίσουν σε μεγάλο βαθμό την ταχύτητα και τον τρόπο αξιοποίησης των υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ, δήλωσε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου, σημειώνοντας ότι ταυτόχρονα η Κύπρος προχωρεί τους σχεδιασμούς της προς την πράσινη μετάβαση.
Μιλώντας στο 9ο Ενεργειακό Συμπόσιο, που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία, η κ. Πηλείδου διατύπωσε επίσης την εκτίμηση πως το φυσικό αέριο δεν μπορεί να αφαιρεθεί ως μεταβατικό καύσιμο, καθώς προχωρεί η πράσινη μετάβαση.
Η κοινοπραξία ExxonMobil Qatar Petroleum αναμένεται εντός Δεκεμβρίου να πραγματοποιήσει επιβεβαιωτική γεώτρηση στον στόχο «Γλαύκος» όπου οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για κοίτασμα μεταξύ 5 και 8 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
«Ο νέος γύρος ερευνητικών γεωτρήσεων ο οποίος αναμένεται να ξεκινήσει τέλος του χρόνου με τη γεώτρηση ExxonMobil και της Qatar Petroleum στο τεμάχιο 10 είναι κάτι το οποίο αναμένουμε με υψηλές προσδοκίες ή με ανυπομονησία διότι σίγουρα η ποσότητα των υδρογονανθράκων στα τεμάχια μας θα προσδιορίσουν σε μεγάλο βαθμό την ταχύτητα και τον τρόπο με τον οποίο θα αξιοποιηθούν οι υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ», είπε η κ. Πηλείδου.
Σημείωσε δεν πως το ότι οι τιμές του φυσικού αερίου ειδικά στην ΕΕ έχουν εκτοξευτεί και αναμένεται να συνεχίσουν την ανιούσα «σημαίνει ότι το Φυσικό Αέριο δεν μπορεί να διαγραφεί (από το ενεργειακό μείγμα), όπως υποστηρίζουν κάποιες χώρες της ΕΕ, και η πράσινη μετάβαση πρέπει να περάσει από κάποια στάδια και επομένως υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για την Κύπρο».
Πάντως, η κ. Πηλείδου αναγνώρισε πως «σίγουρα το τοπίο πλέον έχει αλλάξει», σημειώνοντας πως η πράσινη συμφωνία μας βάζει ιδιαίτερη πίεση για να γίνουν οι στόχοι μας πιο φιλόδοξοι και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το λάβουμε υπόψη στον σχεδιασμό μας με τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από το 40% στο 55%.
«Αναμένουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή περισσότερη πληροφόρηση και γίνεται μελέτη μαζί με το Imperial College και τον διεθνή οργανισμό για τις ΑΠΕ (Irena), ώστε να καθοριστούν οι στόχοι βάσει των σεναρίων, όπως το αν θα υπάρξει ηλεκτρική διασύνδεση, τη δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας, την υιοθέτηση πράσινων πρακτικών», πρόσθεσε.
Πάντως, η κ. Πηλείδου αναφέρθηκε σε μια ολιστική προσέγγιση ως προς την πράσινη μετάβαση υπογραμμίζοντας τη σημασία των κονδυλίων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
ΠτΒ: Απαιτούνται εντονότερα βήματα για αναχαίτιση των τουρκικών προκλήσεων στην ΑΟΖ
Στον χαιρετισμό της, η Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου είπε πως η Κύπρος αποτελεί κομβικό σημείο στον ενεργειακό χάρτη και δεδομένης της γεωγραφικά στρατηγικής της θέσης καλείται να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στα ενεργειακά δρώμενα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και καθίσταται ενεργειακός πυλώνας στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. Υπογράμμισε επίσης τη σημασία ανάληψης πρωτοβουλιών συνεργασίας και της υλοποίησης των ιδιαίτερα σημαντικών συμφωνιών που έχουν συναφθεί με Ελλάδα, Ισραήλ και Λίβανο.
«Η περιφερειακή συνεργασία σε θέματα ενέργειας στη βάση του δικαίου της θαλάσσης και των αρχών καλής γειτονίας συνιστά ένα πολύ σημαντικό παράγοντα στην αντιμετώπιση της αστάθειας, των αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων που ταλανίζουν διαχρονικά την περιοχή μας και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια», πρόσθεσε.
Σε αυτό το σημείο η κ. Δημητρίου τόνισε ότι «κάθε επιδίωξη της Τουρκίας να πλήξει τις στρατηγικές συνεργασίες της Κύπρου για θέματα ενέργειας αμφισβητώντας την κυριαρχία της Δημοκρατίας εντός της κυπριακής ΑΟΖ απαιτεί εντονότερα διαβήματα προς τη διεθνή κοινότητα ώστε να αντιδράσει δυναμικά προς αναχαίτιση των απειλών και των έκνομων ενεργειών στα χωρικά ύδατα, στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Παράλληλα, καθώς η πράσινη μετάβαση επηρεάζει ολοένα και περισσότερο την ενέργεια, ο Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) Ανδρέας Πουλλικκάς είπε πως η Αρχή έχει συμπεριλάβει στους στρατηγικούς της στόχους ενέργειας που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση, όπως την εποπτεία και συνεχή ρύθμισης της ανταγωνιστικής αγοράς, της αναδυόμενης αγοράς φυσικού αερίου, την υλοποίηση ρυθμιστικού πλαισίου για την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ και τον προσαρμογή στον στόχο του 55% της ΕΕ, το γνωστό νομοθετικό πακέτο Fit for 55.
Εξάλλου, ο Δημήτρης Φεσσάς, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) είπε πως μέσα από το στρατηγικό πλαίσιο για τους υδρογονάνθρακες η Κύπρος κατάφερε να προσελκύσει τις πιο μεγάλες εταιρείες «γεγονός που παρέχει πρόσθετη ψήφο στις δυνατότητες μας να γίνουμε παραγωγός υδρογονανθράκων», προσθέτοντας πως από τον πρώτο γύρο γεωτρήσεων μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί πέραν των 1,5 δις δολαρίων από τους αδειούχους για την πρόοδο των δραστηριοτήτων τους. Όπως είπε οι μέχρι στιγμής γεωτρήσεις οδήγησαν σε τρεις σημαντικές ανακαλύψεις, στην Αφροδίτη, στη Καλυψώ και τον Γλαύκο.
Ο κ. Φεσσάς τόνισε πως το φυσικό αέριο θα διαδραματίσει σημαντικό στην ενεργειακή μετάβαση, αντικαθιστώντας τον άνθρακα και το πετρέλαιο και μειώνοντας σημαντικά τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα και θα βοηθήσει στην διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειες.
Είπε ακόμη πως το ίδιο το φυσικό αέριο μπορεί να καταστεί ουδέτερο ως προς τις εκπομπές ρύπων αν η παραγωγή και η χρήση του συνδυάζεται με δέσμευση, χρήση και αποθήκευση του άνθρακα (carbon capture, utilisation and storage).
Εξάλλου είπε πως η Κύπρος που έχει μια ΑΟΖ που είναι δεκαπλάσια από την χερσαία έκτασή της έχει πολλές δυνατότητες σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των υπεράκτιων ΑΠΕ, την οποία προωθεί η ΕΕ στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης.
Στο πλαίσιο του συμποσίου, ο Συμεών Κασσιανίδης, Πρόεδρος της Δημόσιας Εταιρείας Φυσικού Αερίου ενημέρωσε για την πορεία του έργου για την έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, μέσω του πλωτού τερματικού αποθήκευσης και επανυγροποίησης αερίου (FSRU), τονίζοντας πως οι μέχρι στιγμής πηγές χρηματοδότησης υπερβαίνουν τις κεφαλαιακές επενδύσεις που χρειάζονται για το έργο. Είπε ακόμη ότι έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την μετατροπή του πλωτού τερματικού το οποίο έχει μετονομαστεί σε ΕΤΥΦΑ/Προμηθέας.
«Τα οφέλη από το τερματικό και την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι πολλαπλά και είναι ένα έργο το οποίο θα μεταβάλει και θα οδηγήσει στον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, θα εμπλουτίσει τις πηγές ενέργειας, θα αυξήσει την διείσδυση των ΑΠΕ στον ενεργειακό μείγμα, διασφαλίζει την ασφάλεια της προμήθειας και θα οδηγήσει στη μείωση του κόστους και θα υπάρχουν περιβαλλοντικά και τεχνολογικά οφέλη», είπε.
Ο Γιώργος Παπαναστασίου, Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής της VTT Vasiliko, του τερματικού καυσίμων στο Βασιλικό, είπε πως στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, ο όμιλος VTTI θα μεταβεί σε πιο καθαρές λύσεις και ήδη ουσιαστικά εργάζεται σε προϊόντα με πιο καθαρές καύσεις, όπως το φυσικό αέριο και το υδρογόνο, ακόμη και στη αποθήκευση ηλεκτρισμού από παραγωγή πράσινης ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, είπε πως η φάση δύο του τερματικού στο Βασιλικό, που αρχικά αφορούσε την αποθήκευση μαζούτ, θα γίνει για σκοπούς αποθήκευση πράσινης ενέργειας, ίσως βιοκαύσιμα, ή φυσικό αέριο ίσως και υδρογόνο, αφού ο όμιλος έχει εγκαταλείψει οριστικά το μαζούτ.
Παράλληλα, ο Κωστής Σταμπολής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιανατολικής Ευρώπης ανέφερε πως καθώς οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου αναμένεται να παραμείνουν για αρκετό καιρό ακόμη, αν η Κύπρος, η Ελλάδα, η Αίγυπτος και το Ισραήλ ενώσουν δυνάμεις μπορεί να αποτελέσουν τον δεύτερον πόλο προμήθειας της ΕΕ. Η περιοχή αυτή είπε μπορεί να έχει ένα δυνητικό δυναμικό που μπορεί να φτάσει τα 200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (δκμ), ενώ η Ευρώπη καταναλώνει 440 δκμ, είπε.
Εξάλλου πυρά κατά των αποφάσεων της ΕΕ σε σχέση με την πράσινη μετάβαση, εξαπέλυσε ο Κωνσταντίνος Νικολάου, Αντιπρόεδρος της ελληνικής Εnergean. «Υπάρχει μια τάση να φύγουμε κατευθείαν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ μπαίνει ειδικός φόρος κατά των εκπομπών», είπε, προσθέτοντας πως οι κινήσεις αυτές «μας οδήγησαν στην ενεργειακή κρίση με τις πολύ ψηλές τιμές ηλεκτρισμού σε όλη την περιοχή μας».
«Στην Αίγυπτο και το Ισραήλ συνεχίζουν τις έρευνες υδρογονανθράκων που εξασφαλίζει την ασφάλεια εφοδιασμού, οδηγεί στην περισσότερη ενεργειακή ανεξαρτησία, σε αντίθεση με την Ευρώπη. Με αποτέλεσμα τα συμβόλαια ενέργειας στην ΕΕ να αυξάνονται δραματικά σε αντίθεση με το Ισραήλ που παραμένουν σταθερά σε χαμηλά επίπεδα», είπε.
Ο Φοίβος Στασόπουλος, Ανώτερος Διευθυντής Τραπεζικής της Ελληνικής Τράπεζας είπε πως βασικός πυλώνας της στρατηγικής της Ελληνικής Τράπεζας είναι να ηγηθεί της μετάβασης στην πράσινη οικονομία. Είπε ενδεικτικά πως το 2020 η τράπεζα στήριξε έργα παραγωγής Ανανεώσιμης Ενέργειας μέσω δανειοδοτήσεων συνολικού ύψους €101 εκατ., χρηματοδοτώντας ένα από τα σημαντικότερα αιολικά πάρκα στην Κύπρο και πολλά άλλα παρόμοια έργα πράσινης ενέργειας.
