Σε επικαιροποίηση του σχεδίου ανάπτυξης και παράγωγης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» θα προχωρήσει μέχρι 31 Μαρτίου η κοινοπραξία που διαχειρίζεται το κοίτασμα με το θέμα της πλωτής μονάδας να τίθεται ως αναγκαίο, όπως δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου.
Σε ενημέρωσή του στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι τις προηγούμενες μέρες υπήρξε μια διευθέτηση και όχι συμφωνία με την κοινοπραξία, στην οποία οι εταιρείες αποδέχονται ότι απορρίφθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία το αναθεωρημένο σχέδιο που παρουσίασε.
«Αυτή τη στιγμή το τι υπάρχει σε συζήτηση είναι η πλωτή μονάδα FPU να είναι αναγκαία και επίσης επειδή από το 2019 μέχρι σήμερα τα ενεργειακά στην Α. Μεσόγειο έχουν αλλάξει κατά πολύ -και τα γεωπολιτικά αλλά και τα ίδια τα ενεργειακά-, θεωρήσαμε σωστό ότι ίσως πρέπει να αποδεχτούμε και μια επικαιροποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου, που ήταν ο κατάλληλος χρόνος», ανέφερε.
Διευκρίνισε ότι επικαιροποίηση σημαίνει το Σχέδιο εκείνο να είναι πιο λειτουργικό μέσα στο σημερινό ενεργειακό περιβάλλον της Ανατολική Μεσογείου αλλά και στο περιβάλλον της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Η κοινοπραξία του Αφροδίτη αποτελείται από τις εταιρείες Chevron Corp με 35% (διαχειριστής) την BG Cyprus (Shell) και την Newmed με 30%.
Ο κ. Παπαναστασίου εξέφρασε την εκτίμηση ότι η 31η Μαρτίου είναι χρόνος κατά τον οποίο η κοινοπραξία μπορεί να φέρει επικαιροποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου η οποία θα περιέχει, με βάση το σχέδιο ανάπτυξης του 2019 την πλωτή μονάδα παραγωγής. Όπως είπε αναμένουν τώρα την ανταπόκριση της εταιρείας.
Ο Υπουργός υπενθύμισε ότι γύρω από το κοίτασμα «Αφροδίτη», υπήρχε το 2019 η συμφωνία ανάπτυξης και παραγωγής, η οποία τροποποιήθηκε από την κοινοπραξία στις 31 Μαΐου του 2023, ώστε να μην περιλαμβάνεται η πλωτή μονάδα πάνω από το κοίτασμα, αλλά αγωγός, 406 χιλιομέτρων που θα μετέφερε το κοίτασμα σε υποδομή της Shell στην Αίγυπτο.
Ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι ύστερα από επεξεργασία αυτής της πρότασης από τους συμβούλους της Κυβέρνησης και την Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ), θεωρήθηκε ότι υπάρχει ένα μεγάλο ρίσκο και άφηνε αβεβαιότητες στην Κυπριακή Δημοκρατία τόσο οικονομικές, όσο και από πλευράς ανάκτησης ποσοτήτων του φυσικού αερίου. Πρόσθεσε ότι υπήρχε σοβαρή πιθανότητα να ήταν μειωμένη η ροή του φυσικού αερίου την χρονική στιγμή που θα είχε έσοδα η Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ υπήρχε και η πιθανότητα να μπαίνει νερό στον αγωγό. Για το λόγο αυτό όπως είπε η τροποποίηση στο σχέδιο ανάπτυξης απορρίφθηκε.
Εξάλλου μιλώντας στους δημοσιογράφους ο Υπουργός ανέφερε ότι η κοινοπραξία με διαχειρίστρια την Chevron ζήτησε την ημερομηνία 31 Μαρτίου ώστε να επιστρέψει με κάποια βελτίωση για την ανάπτυξη «Αφροδίτη» μέσα από το Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής του 2019, το οποίο υποδεικνύει και πλωτή μονάδα παραγωγής. Επανέλαβε ότι για την ΚΔ είναι πολύ σημαντικές οι υποδομές στην ΑΟΖ της Κύπρου ώστε να βγει το φυσικό αέριο στην επιφάνεια και να πάει στις αγορές. Πρόσθεσε ότι οι υποδομές δίνουν ευελιξία στο θέμα της αξιοποίησης του φυσικού αερίου που υπάρχει στα κοιτάσματα της Κύπρου.
«Η κοινοπραξία, η διαχειρίστρια εταιρεία αντιλαμβάνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία επιμένει στην πλωτή μονάδα παραγωγής και πιστεύω ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες, η κοινοπραξία θα δώσει μια βελτιστοποίηση του υφιστάμενου σχεδίου του 2019, το οποίο περιλαμβάνει την πλωτή μονάδα παραγωγής», ανέφερε.
Σημείωσε ότι και τα δύο μέρη έχουν συμφωνήσει και καταλήξει ότι η τροποποίηση που είχε υποδείξει η κοινοπραξία στις 31 Μαΐου του 2023 και απορρίφθηκε από την ΚΔ στις 28 Αυγούστου δεν υφίσταται πλέον. Συμπλήρωσε ότι η επικαιροποίηση ενός σχεδίου δεν σημαίνει ότι αφαιρείς σημαντικά μέρη του σχεδίου, αλλά ότι παίρνεις τα σημαντικά μέρη του σχεδίου -όπως είναι η πλωτή μονάδα για την ΚΔ- και το επικαιροποιείς με βάση τα ενεργειακά δεδομένα.
Λαμβάνονται υπόψη οι ευαισθησίες της κοιπραξίας
Ερωτηθείς για το τι αποφέρει η συμφωνία στην Κυπριακή Δημοκρατία, ο Υπουργός σημείωσε ότι «πρέπει να είμαστε ρεαλιστές», επισημαίνοντας ότι το κοίτασμα «Αφροδίτη» θεωρείται ένα από τα μικρά κοιτάσματα της περιοχής. Σημείωσε ότι η αξιοποίηση του κοιτάσματος «Αφροδίτη» είναι πάρα πολύ σημαντική για την Κυπριακή Δημοκρατία γιατί είναι το πιο ώριμο της κοίτασμα. Από την άλλη, πρόσθεσε, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ευαισθησίες και τα οικονομικά που ενδιαφέρουν την κοινοπραξία και τις εταιρείες και είναι εκεί που υπάρχει συζήτηση για να υπάρξει κοινής αποδοχής κατάληξη μέσα από την επικαιροποίηση του Σχεδίου Ανάπτυξης και Παραγωγής.
Εξήγησε περαιτέρω ότι το Σχέδιο του 2019 περιλαμβάνει δύο σημαντικά σημεία, την πλωτή μονάδα παραγωγής και τον αγωγό προς την Αίγυπτο. Πρόσθεσε ότι και τα δύο αυτά σημεία πρέπει να τιμηθούν από τα εμπλεκόμενα μέρη τόσο η πλωτή μονάδα όσο και ο αγωγός προς την Αίγυπτο. Με αυτή τη λογική ανέφερε, η οποιαδήποτε αλλαγή θα πρέπει να εξηγηθεί και με οικονομικούς αλλά και με γεωπολιτικούς τρόπους.
Αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα της πλωτής μονάδας πάνω από το κοίτασμα «Αφροδίτη», ο Υπουργός είπε ότι δίνει τη δυνατότητα να σταλεί ξηρό φυσικό αέριο για οποιαδήποτε χρήση σε οποιαδήποτε κατεύθυνση. Η υποδομή, συμπλήρωσε, θα είναι στον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και θα μπορεί να αποφασίζει για το πως χρησιμοποιεί το φυσικό της αέριο.
Ερωτηθείς κατά πόσο η 31η Μαρτίου θα είναι καταληκτική ημερομηνία για τη συνεννόηση με την κοινοπραξία ή αν θα υπάρξει νέα ανανέωση στο χρονοδιάγραμμα, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι η καθυστέρηση στην ανάπτυξη του κοιτάσματος που έχει ανακαλυφθεί από το 2011 είναι δεδομένη.
«Οποιαδήποτε παράταση για σκοπούς βελτιστοποίησης και εξυπηρέτησης των καλώς νοούμενων συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ασήμαντη υπό τις συνθήκες που είμαστε», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι δεν θα πρέπει να θεωρείται μια παράταση λίγων ημερών ή μηνών ως σοβαρή καθυστέρηση, διότι όπως είπε «η καθυστέρηση η σοβαρή είχε γίνει στο παρελθόν». Ανέφερε ότι δεν μπορεί να κάνει οτιδήποτε για το παρελθόν αλλά μπορεί να κάνει για το μέλλον και μέσα από αυτή τη συνδιαλλαγή και διαβούλευση επιδιώκεται η κατάληξη σε κάτι που να είναι κοινά αποδεκτό.
Ερωτηθείς για τον αγωγό προς την Τουρκία, ανέφερε ότι γενικά οτιδήποτε έχει σχέση με κατεύθυνση προς Τουρκία δεν πρέπει να συζητείται υπό τις συνθήκες που είμαστε, αφού όπως ανέφερε «η κατοχή δίνει την απάντηση».
Ενδεχομένως σύντομα η ανάπτυξη για το «Κρόνος 2»
Αναφορικά με τα υπόλοιπα κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ, ο Υπουργός ανέφερε ότι υπάρχουν καλές εξελίξεις στο νοτιοδυτικό σύμπλεγμα κοιτασμάτων που είναι ο «Γλαύκος», ο «Ζευς», ο «Κρόνος».
Σημείωσε ότι τώρα εξελίσσεται ο «Κρόνος 2» για τον οποίο θα υπάρχουν αποτελέσματα ως το τέλος Ιανουαρίου και είπε ότι πιθανώς να εξελιχθεί και σε αναπτυξιακό κοίτασμα αντί να είναι μόνο επιβεβαιωτικό.
«Οπότε πιθανόν να έχουμε και μια ωριμότητα στο νοτιοδυτικό κομμάτι της ΑΟΖ. Σε τέτοια περίπτωση πιθανόν να δούμε φυσικό αέριο να βγαίνει από αυτά τα κοιτάσματα αντί από το πιο ώριμό μας που είναι η ‘Αφροδίτη’», ανέφερε.
Τέλος του 2024 με αρχές του 2024 η έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο
Όσον αφορά τις εξελίξεις που αφορούν την έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο, ο Υπουργός είπε ότι το τερματικό το οποίο κατασκευάζεται στο Βασιλικό αναμένεται να ολοκληρωθεί με βάση το χρονοδιάγραμμα από την κινέζικη κοινοπραξία στο τέλος Ιουλίου του 2024.
Πρόσθεσε ότι η πλωτή μονάδα έχει ολοκληρωθεί, πέρασε από ελέγχους θαλάσσης, ελέγχους φυσικού αερίου και διορθώθηκαν τα πλείστα προβλήματα που είχαν εντοπιστεί. Αναμένεται πλέον η πιστοποίηση από ανεξάρτητο πιστοποιών οργανισμό ώστε να παραλειφθεί η πλωτή μονάδα και να έρθει στην Κύπρο.
Ο κ. Παπαναστασίου συμπλήρωσε ότι το τερματικό και η πλωτή μονάδα αναμένεται να είναι σε λειτουργία μέσα στο καλοκαίρι του 2024, ενώ η ΔΕΦΑ βρίσκεται σε διαδικασία εξεύρεσης προμηθευτών για υγροποιημένο φυσικό αέριο.
«Θα πρέπει να αναμένουμε καύση φυσικού αεριού στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό του Βασιλικού της ΑΗΚ, τέλος του 2024, αρχές του 2025», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης, σε δηλώσεις του μετά την συνεδρία έκανε λόγο για ένα πεδίο σύγχυσης γύρω από το θέμα, με άλλα να λέει το Προεδρικό και άλλα το Υπουργείο. Παράλληλα ανέφερε ότι από την ενημέρωση που τους έγινε, δεν έχουν πεισθεί ότι η επικαιροποίηση του Σχεδίου Ανάπτυξης θα γίνει λαμβάνοντας υπόψη τη θέση της κυπριακής πλευράς για πλωτή μονάδα πάνω από το κοίτασμα.
Σημείωσε ότι αυτή η επένδυση αφορά 1 δισ. ευρώ και η διαφορά μπορεί να σημαίνει ότι ο ένας θα το μετακυλήσει στους ώμους των άλλων. Παράλληλα επέκρινε το γεγονός ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και είπε ότι οι πιέσεις στην πλευρά μας είναι πολύ μεγάλες, κάτι που σημαίνει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως η αδύναμη πλευρά μπορεί να βρεθεί κάτω από πίεση και να αναβάλει την αξιοποίηση του «Αφροδίτη» σε χρόνο που να μην είναι προβλέψιμος. Είπε επίσης ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση το συντομότερο δυνατό.
Πρόσθεσε ότι από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί και η μελέτη για το νέο σχέδιο ως το τέλος του 2025, θα χρειαστούν άλλα τέσσερα χρόνια για υλοποίηση των αποφάσεων και ανέφερε «φυσικό αέριο γιοκ πριν από το 2029»
Σε δηλώσεις του ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα σημείωσε την καθυστέρηση που υπάρχει ήδη στην ανάπτυξη του «Αφροδίτη» από το 2010, αναφέροντας ότι παρά τις υποσχέσεις δεν υπήρξε ακόμα φυσικό αέριο. Χαρακτήρισε ως θετική εξέλιξη τη διευθέτηση που υπήρξε μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και κοινοπραξίας για να παρουσιάσει επικαιροποιημένο σχέδιο ανάπτυξης του κοιτάσματος.
Πρόσθεσε ότι είναι θετικό ότι φαίνεται να υπάρχει συμφωνία αναφορικά με τη δημιουργία της πλωτής μονάδας που είναι αναγκαία για την ΑΟΖ της Κύπρου. Σημείωσε ότι όπως ενημερώθηκαν θα πρέπει μέχρι τον Νοέμβριο του 2025 να γίνουν όλες οι τεχνοοικονομικές μελέτες που απαιτούνται από την εταιρεία ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή των έργων. Πρόσθεσε ότι είναι πολύ σημαντικό να προχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατίας από τα λόγια τα μεγάλα στις πράξεις για το φυσικό αέριο, αλλά και να φτάσει στην Κύπρο ποσοστό από το κοίτασμα και να δημιουργηθεί τερματικό υγροποίησης.
