Στο επίκεντρο των διεργασιών για εμπλοκή της Ανατολικής Μεσογείου στις προσπάθειες απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο θα βρεθεί η Κύπρος, η οποία θα φιλοξενήσει το συνέδριο του διακυβερνητικού οργανισμού Φόρουμ Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (Eastern Mediterranean Gas Forum, EMGF) που θα πραγματοποιηθεί στις 14 Οκτωβρίου.
Στο συνέδριο, το οποίο διεξάγεται στην κρίσιμη συγκυρία του πολέμου της Ουκρανίας και των συνεπαγόμενων προβλημάτων ενεργειακής τροφοδοσίας της ΕΕ, θα συμμετέχει η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον, οι Υπουργοί Ενέργειας της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Ελλάδας και ο Γενικός Γραμματέας του φόρουμ, Οσάμα Μομπάρεζ, ενώ τα υπόλοιπα μέλη και παρατηρητές του φόρουμ θα εκπροσωπηθούν σε κατώτερο επίπεδο. Στο EMGF συμμετέχουν ως μέλη η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιορδανία και η Παλαιστίνη, ενώ καθεστώς Παρατηρητών έχουν η ΕΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα και οι ΗΠΑ.
Την έναρξη του συνεδρίου, στο οποίο θα συμμετέχουν πέραν των 100 συνέδρων, θα κηρύξει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης ενώ πέραν των ομιλιών από την κ. Πηλείδου ως προεδρεύουσας του φόρουμ θα υπάρξουν και ομιλίες από την Κάντρι Σίμσον και τον ΓΓ του EMGF. Της έναρξης του συνεδρίου θα ακολουθήσει Υπουργική Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης.
«Μαζί με την Επίτροπο Σίμσον και τους ομολόγους μου της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Ιορδανίας, καθώς και τον ΓΓ του EMGF θα εξετάσουμε το ρόλο των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και της ΕΕ στην προώθηση και ενίσχυση της συνεργασίας που απαιτείται για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της πράσινης συμφωνίας, αλλά και για την ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο», ανέφερε η κ. Πηλείδου σε συνέντευξη Τύπου για τη εξαγγελία του συνεδρίου.
Σύμφωνα με την κ. Πηλείδου, το απογευματινό, πιο τεχνοκρατικό μέρος του Συνεδρίου θα είναι κλειστό στα ΜΜΕ και αφορά σε μια ευρύτερη ανασκόπηση των δραστηριοτήτων του EMGF.
Ειδικότερα, θα εξεταστεί η πρόοδος των εργασιών που έθεσε ως προτεραιότητες η Κυπριακή Προεδρία, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας για την Απανθρακοποίηση του Φυσικού Αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο (East Mediterranean Natural Gas Decarbonisation Initiative), καθώς και της εξειδικευμένης μελέτης για τον ρόλο που η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να διαδραματίσει στην Ενεργειακή Ασφάλεια της ΕΕ, συμβάλλοντας με τα αποθέματα φυσικού αερίου της περιοχής, αλλά και τη μεταφορά ηλεκτρισμού από ΑΠΕ μέσω των μελλοντικών διασυνδέσεων, στη διαφοροποίηση των πηγών και διαδρομών ενέργειας.
Από την πλευρά του, ο εκτελών χρέη Γενικού Διευθυντή της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) Δημήτρης Φεσσάς είπε πως κατά το πρώτο μέρος της κλειστής Συνόδου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας και του σχεδίου δράσης για «Απανθρακοποίηση του Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου», μέσω μείωσης των εκπομπών σε όλη την αλυσίδα της βιομηχανίας φυσικού αερίου των χωρών μελών του EMGF, προκειμένου να υποστηριχθεί η μετάβαση σε πόρους φυσικού αερίου χαμηλής έντασης άνθρακα.
O κ. Φεσσάς είπε ότι στην απογευματινή σύνοδο θα γίνει η παρουσίαση ενός οδικού χάρτη που ετοιμάστηκε κατά την Προεδρία της Κύπρου στο EMGF λόγω της ενεργειακής κρίσης, μέσω του οποίου η Ανατολική Μεσόγειος θα μπορέσει να βοηθήσει στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. «Ο εν λόγω οδικός χάρτης βασίζεται σε μια προηγούμενη, συντονισμένη προσπάθεια που έγινε στο EMGF για ανάλυση της ζήτησης και παραγωγής του φυσικού αερίου των χωρών μελών του Φόρουμ και πεποίθησή μας είναι ότι μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στις προσπάθειες της ΕΕ για διαφοροποίηση των πηγών και διαδρομών ενέργειας», πρόσθεσε.
Στο επίκεντρο τα κυπριακά κοιτάσματα, διμερής συνάντηση με Επίτροπο Σίμσον
Σε ερώτηση για το ρόλο που διαδρατίζουν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο στην τρέχουσα συγκυρία, η κ. Πηλείδου ανέφερε πως σίγουρα οι χώρες της περιοχής μπορούν να βοηθήσουν και βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, υπενθυμίζοντας πως σε βραχυπρόθεσμο στάδιο ήδη προγραμματίζονται ενέργειες μέσα από το μνημόνιο που έχει υπογραφεί μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου και του Ισραήλ σε σχέση με την τροφοδοσία ΦΑ από δύο χώρες στην ΕΕ.
Σημείωσε ωστόσο ότι επειδή πολλές από τις διαθέσιμες ποσότητες σε Αίγυπτο και Ισραήλ είναι δεσμευμένες είτε για την εγχώρια αγορά της κάθε χώρας είτε για εξαγωγή με ήδη συμφωνημένα συμβόλαια είναι περιορισμένη η βραχυπρόθεσμη δυνατότητα στήριξης της προσπάθειας σε σχέση με τις ποσότητες που μπορούν να εξασφαλιστούν για το μεσοπρόθεσμο μέλλον.
«Επομένως, η προσπάθεια είναι σίγουρα τόσο η ανάπτυξη επιπρόσθετων πηγών ενέργειας στην Αίγυπτο και το Ισραήλ, όπου θα προχωρήσει η γεωτρητική δραστηριότητα, όπως επίσης βέβαια και τα αποθέματα της Κύπρου, όπου υπάρχουν σημαντικές ποσότητες οι οποίες θα μπορούσαν να διοχετευθούν προς την ΕΕ», είπε.
Για τον σκοπό αυτό, πρόσθεσε η Υπουργός Ενέργειας, θα έχουμε και διμερή συνάντηση με την Κάντρι Σίμσον την ερχόμενη Πέμπτη, όπως επίσης θα ακολουθήσει και συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να συζητηθεί αυτό το θέμα μεταξύ άλλων θεμάτων, ενώ θα γίνουν σίγουρα και επαφές στο πλαίσιο του συνεδρίου στο οποίο θα είναι βέβαια παρούσα η κ. Σίμσον.
Οι επόμενες κινήσεις στα κυπριακά τεμάχια, πιο μακροπρόθεσμο έργο ο East Med
Απαντώντας σε ερώτηση για τις επόμενες κινήσεις στα αδειοδοτημένα τεμάχια στην κυπριακή ΑΟΖ, η κ. Πηλείδου είπε πως η Chevron βρίσκεται σε συνεχή επαφή μαζί με το Υπουργείο και γίνονται συνεχώς συναντήσεις μεταξύ των τεχνοκρατικών ομάδων του Υπουργείου, της ΕΥΚ και της κοινοπραξίας για την ανάπτυξη του «Αφροδίτη», ενώ έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την πτυχή προώθησης (marketing) η οποία, όπως είπε, είναι αρκετά σημαντική για το πλάνο όπως επίσης και για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στην Αίγυπτο.
Όσον αφορά την Exxon Mobil και Qatar Energy, η κ. Πηλείδου είπε ότι έχουν ολοκληρωθεί οι σεισμικές έρευνες που αφορούν τη συλλογή στοιχείων (τεμάχια 10 και 5), προσθέτοντας ότι τώρα χρειάζεται να γίνει επεξεργασία των δεδομένων. «Και αναμένουμε ποια θα είναι τα επόμενα βήματα σε σχέση με το τεμάχιο 10 βάσει των ευρημάτων, όπως επίσης και ποιο θα είναι το πλάνο για το τεμάχιο 5 που πρόσφατα αδειοδοτήθηκε στην κοινοπραξία», είπε.
Σε σχέση με την κοινοπραξία ΕΝΙ/TOΤAL, η κ. Πηλείδου ανέφερε ότι προχωρά η γεώτρηση στο τεμάχιο 6 (Στόχος Ζευς 1). «Ακόμη δεν έχουμε ενδείξεις για τα πιθανά αποτελέσματα, όμως σίγουρα είναι πολύ σημαντικό η γεώτρηση αυτή για την εξέλιξη του ενεργειακού ας προγράμματος γιατί οι οποιεσδήποτε επιπρόσθετες ποσότητες θα βοηθήσουν πολύ στο ενδεχόμενο μια ταχείας ανάπτυξης του τεμαχίου 6», τόνισε.
Αναφορικά με τις προοπτικές υλοποίησης του αγωγού East Med, η Υπουργός Ενέργειας είπε πως σίγουρα θα μπορούσαν να υπάρχουν προοπτικές και πρόσθεσε ότι αναμένονται οι μελέτες οι οποίες θα υποβληθούν από τον φορέα υλοποίησης, είτε τέλος του χρόνου είτε αρχές του επόμενου έτους, για να προσθέσει πως «το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του East Med είναι ένα πιο μακροπρόθεσμο».
Η κ. Πηλείδου επανέλαβε πως η Chevron εξετάζει το σενάριο μεταφοράς φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» στην Αίγυπτο, που θεωρείται ως το επικρατέστερο, ενώ και για το τεμάχιο 6 το σενάριο της Αιγύπτου είναι ένα πιθανό σενάριο όπως επίσης και μία πλωτή μονάδα υγροποίησης στο κοίτασμα το ίδιο.
«Αυτές οι επιλογές σίγουρα μπορεί να υλοποιηθούν ταχύτερα απ’ ότι ο αγωγός East Med», εξήγησε, προσθέτοντας ωστόσο ότι κάποια συνέργεια θα μπορούσε να υπάρξει σε σχέση με τον αγωγό East Med και τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Κύπρο, σενάριο για το οποίο η Κύπρος παραμένει ανοικτή, όπως είπε, υπενθυμίζοντας την σχετική πρόταση της Energean.
«Παραμένουμε ανοικτοί στην πρόταση που αναμένεται να υποβληθεί αφότου η εταιρεία εξασφαλίσει τις άδειες εξαγωγής φυσικού αερίου που χρειάζεται από το Ισραήλ για να μπορέσει να διεκπεραιώσει ένα τέτοιο θέμα», είπε.
Εξάλλου, ερωτηθείσα για τις διαβουλεύσεις για συνομολόγηση συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου, η κ. Πηλείδου είπε πως η υπογραφή αυτής της συμφωνίας θα ήταν μια θετική εξέλιξη γιατί πλέον θα ξεκλειδώσει ακόμη περισσότερη δυναμική στην Ανατολική Μεσόγειο για συμβολή στην απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά και στην πιο ταχεία ανάπτυξη των φυσικών πόρων εντός της Ανατολικής Μεσογείου.
«Βέβαια αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα και διατηρούμε την ελπίδα ότι θα γίνουν θετικές ανακοινώσεις σύντομα», σημείωσε.
