Από σήμερα Τρίτη, ευρωπαϊκές εταιρίες μπορούν να συμμετάσχουν για πρώτη φορά σε από κοινού αγορές φυσικού αερίου μέσω της Ενεργειακής Πλατφόρμας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του μηχανισμού AggregateEU, όπως έχει ονομαστεί, σύμφωνα με την Κομισιόν, η οποία ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας του μηχανισμού.
Ο μηχανισμός αποτελεί μέρος των προσπαθειών που έχουν δρομολογηθεί για προετοιμασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον επόμενο χειμώνα και αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου, στο πλαίσιο της απεξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Η λογική της προσέγγισης αυτής έγκειται στην αξιοποίηση της συλλογικής δύναμης της αγοράς της ΕΕ για διαπραγμάτευση καλύτερων τιμών φυσικού αερίου με διεθνείς προμηθευτές.
Ερωτηθείσα σχετικά, κοινοτική πηγή ανέφερε πως η Κομισιόν δεν πρόκειται να ανακοινώσει ποιες εταιρίες συμμετέχουν καθώς αυτό είναι κάτι που αφορά τις ίδιες τις εταιρίες.
Όπως εξήγησε κοινοτική αξιωματούχος, η Κύπρος είναι μια από τις χώρες που δεν υποχρεούται να συμμετάσχει στη διαδικασία κοινής προμήθειας καθώς είναι νησί και έχει εξασφαλίσει σχετική εξαίρεση.
Ειδικότερα, η διαδικτυακή πλατφόρμα την οποία εγκαινιάζει η Κομισιόν, δίνει τη δυνατότητα στις εταιρίες που έχουν εγγραφεί στο σύστημα να δηλώνουν τις ανάγκες τους σε φυσικό αέριο, με το σύστημα να συγκεντρώνει στη συνέχεια τις ανάγκες και να εντοπίζει αντίστοιχες προσφορές από διεθνείς προμηθευτές.
Όπως ωστόσο σημειώνεται, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εταιριών και των προμηθευτών θα γίνεται εκτός του συστήματος, χωρίς τη συμμετοχή της Κομισιόν.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, οι εταιρίες που έχουν εγγραφεί έχουν διορία μέχρι τις 2 Μαΐου να συμμετάσχουν στην πρώτη πρόσκληση ενδιαφέροντος. Στη συνέχεια, τα αιτήματα για ποσότητες προμήθειας θα συγκεντρωθούν και θα μπουν στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου. Μετά τις 17 Μαΐου αναμένεται σύμφωνα με πληροφορίες να αρχίσουν οι πρώτες διαπραγματεύσεις για σύναψη συμβολαίων, ώστε να υπάρξει κατάληξη στις πρώτες συμφωνίες πριν το καλοκαίρι.
Η Κομισιόν έχει προτείνει δύο διαφορετικά μοντέλα συνεργασίας σε επίπεδο εταιριών, μέσω κεντρικού αγοραστή ή μέσω αντιπροσώπου.
Το μοντέλο του κεντρικού αγοραστή προβλέπει πως μια εταιρία, ενδεχομένως μια μεγάλη εταιρία φυσικού αερίου, θα έχει συμφωνήσει να αγοράσει φυσικό αέριο για λογαριασμό άλλων εταιριών βάσει διμερούς συμβολαίου, μοντέλο το οποίο μπορεί να αξιοποιήσουν εταιρίες των οποίων οι ανάγκες δεν φτάνουν στα μεγέθη που χρειάζεται για να συμμετάσχουν στο σύστημα ή δεν έχουν την απαραίτητη πιστοληπτική ικανότητα ή εμπειρία στη διαπραγμάτευση.
Το μοντέλο του αντιπροσώπου αφορά την παροχή συμπληρωματικών υπηρεσιών σε εταιρίες που έχουν ήδη διαπραγματευθεί απευθείας με προμηθευτή για αγορά συγκεκριμένης ποσότητας φυσικού αερίου. Οι υπηρεσίες αυτές μπορούν για παράδειγμα να είναι η κράτηση θέσης παράδοσης σε τερματικό σταθμό LNG, ή η μεταφορά αερίου από πλοίο στο σημείο κατανάλωσης.
Οι διαγωνισμοί θα προκηρύσσονται κάθε δύο μήνες τους επόμενους 12 μήνες, ενώ το σύστημα παραμένει ανοιχτό για όποια εταιρία επιθυμεί να εγγραφεί σε αυτό. Μέχρι στιγμής έχουν εγγραφεί 67 εταιρίες από όλη την ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Κοινότητα (που περιλαμβάνει επίσης την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τη Γεωργία και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων), ενώ ακόμα 11 εταιρίες έχουν δηλώσει ετοιμότητα να συμμετάσχουν παρέχοντας υπηρεσίες ως κεντρικοί αγοραστές ή ως αντιπρόσωποι. Όσον αφορά το ενδιαφέρον από χώρες εκτός της ΕΕ, μέχρι στιγμής έχουν εκφράσει ενδιαφέρον η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Σερβία.
Υπενθυμίζεται πως τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί, στο πλαίσιο της απεξάρτησης από τα Ρωσικά ορυκτά καύσιμα, να συμμετάσχουν στον μηχανισμό για τουλάχιστον 15% των εθνικών στόχων αποθήκευσης φυσικού αερίου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 13,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (bcm) ετησίως.
Στην πλατφόρμα δεν μπορούν να συμμετάσχουν εταιρίες από τη Ρωσία ή εταιρίες Ρωσικής ιδιοκτησίας ή συμφερόντων.
Την διαδικτυακή ηλεκτρονική πλατφόρμα του μηχανισμού AggregateEU, μέσω της οποίας θα γίνεται η συγκέντρωση της ζήτησης προς την κατεύθυνση των κοινών αγορών, διαχειρίζεται η ιδιωτική εταιρία Prisma.
