Με στόχο τη μεγαλύτερη διείσδυση έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα της Κύπρου, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) υιοθέτησε χθες Τρίτη το προσχέδιο απόφασής της για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ από την ΑΗΚ.
Συγκεκριμένα η ΡΑΕΚ υιοθέτησε το προσχέδιο Ρυθμιστικής Απόφασης με θέμα «Ρύθμιση Ανάπτυξης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για ηλεκτροπαραγωγή από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου». Το προσχέδιο αυτό είχε δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 14 Ιουλίου 2023.
Μετά τη δημοσίευση του προσχεδίου, η ΑΗΚ υπέβαλε στη ΡΑΕΚ πλάνο της για εγκατάστασης συστημάτων παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ και τη διαδικασία ανάπτυξης, αδειοδότησης και υλοποίησης συστημάτων παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ.
Η ΡΑΕΚ έκρινε ότι η εγκατάσταση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ από την ΑΗΚ συνάδει τόσο με το πλάνο εγκατάστασης όσο και με τη διαδικασία ανάπτυξης, αδειοδότησης και υλοποίησης συστημάτων παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ από την ΑΗΚ, όπως αυτά έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕΚ. Έκρινε επίσης ότι θα συντείνει στη επίτευξη των Ενεργειακών και Κλιματικών στόχων της Κύπρου μέχρι το 2030, χωρίς να αποτελεί εμπόδιο στη δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού.
Για την περίοδο 2005 μέχρι 2017, χορηγήθηκαν από τη ΡΑΕΚ στην ΑΗΚ άδειες κατασκευής συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 205 MW οι οποίες στη συνέχεια ανακλήθηκαν / απορρίφθηκαν.
Παράλληλα υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από ιδιωτικές πρωτοβουλίες για κατασκευή και λειτουργία σταθμών παραγωγής ηλεκτρισμού για συμμετοχή τους στις διατάξεις της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού.
Με βάση τα σημερινά πραγματικά στοιχεία της ΡΑΕΚ, βρίσκονται σε συνεχή ένταξη στο ηλεκτρικό σύστημα νέα φωτοβολταϊκά συστήματα στη βάση των δύο σχεδίων του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας με τελική κατάληξη την ένταξη των έργων στην Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού με αναμενόμενη τελική ισχύ περίπου 348 MW.
Μέχρι τις 10 Οκτωβρίου 2023, μετά από την υποβολή σχετικών αιτήσεων ενδιαφερομένων προσώπων, η ΡΑΕΚ έχει εκδώσει είκοσι εννιά (29) Άδειες Προμήθειας εκ των οποίων ήδη επτά (7) εξ αυτών, πέραν της ΑΗΚ Προμήθειας, έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού και προμηθεύουν ηλεκτρισμό σε τελικούς πελάτες, κάτι που δεικνύει έντονο ενδιαφέρον από ανεξάρτητους προμηθευτές για δραστηριοποίηση στον τομέα της Προμήθειας ηλεκτρισμού.
Η ΡΑΕΚ έλαβε επίσης υπόψη το γεγονός ότι το Ηλεκτρικό Σύστημα της Κύπρου είναι μικρό και απομονωμένο.
Με βάση τα στοιχεία της ΡΑΕΚ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, υπάρχει σημαντική συγκέντρωση της αγοράς. Ο δείκτης HHI χονδρικής αγοράς ηλεκτρισμού παραμένει υψηλός, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο των 2500, υποδηλώνοντας περιορισμένο ανταγωνισμό.
Αναφέρεται ωστόσο ότι οι προσπάθειες για προώθηση των ΑΠΕ έχουν συμβάλει στη μείωση του δείκτη HHI, με έργα που ενσωματώθηκαν στην αγορά.
Η ΑΗΚ διατηρεί σημαντική θέση στην αγορά, καθιστώντας την τη μεγαλύτερη και τη μοναδική κάθετα ολοκληρωμένη εταιρία ηλεκτρισμού. Ωστόσο, με τη συνεχή συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών στην αγορά, ο δείκτης HHI αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται.
Η ΡΑΕΚ επιδιώκει τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου και τη δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού. Υπάρχουν προγράμματα ανάπτυξης ΑΠΕ και ρυθμίσεις για τη διασφάλιση της ισορροπίας.
Οι προσπάθειες αυτές στοχεύουν στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της Κύπρου μέχρι το 2030, προάγοντας ταυτόχρονα τον ανταγωνισμό στην αγορά ηλεκτρισμού.
Η ΡΑΕΚ θα κοινοποιήσει το μέτρο που επιβάλλεται με το εν λόγω Προσχέδιο Ρυθμιστικής Απόφασης για την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση.
Τα έργα ΑΠΕ από την ΑΗΚ
Όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ η Εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ Χριστίνα Παπαδοπούλου πέραν από το φωτοβολταϊκό πάρκο που λειτουργεί στο Τσέρι, η ΑΗΚ έθεσε σε δοκιμαστική λειτουργία το φωτοβολταϊκό πάρκο στο Ακρωτήρι Λεμεσού, συνολικής ισχύος 12 MW. Ολοκλήρωσε επίσης το έργο εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε 400 σχολεία παγκυπρίως συνολικής ισχύος 4,2 MW. Προχωρεί επίσης η συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα στρατόπεδα και η συνεργασία με τον ΟΚΥΠΥ για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στεγάστρων στον χώρο στάθμευσης του Γενικού Νοσοκομείο Λευκωσίας.
Υπό αδειοδότηση, βρίσκονται επίσης άλλα έργα από την ΑΗΚ, όπως το έργο σε συνεργασία με την Αρχιεπισκοπή στην περιοχή Αχερά. Σε πρώτη φάση θα αδειοδοτηθούν 16 MW, ενώ στη δεύτερη βάση θα εξασφαλιστούν άδειες για 68 MW. Προχωρεί επίσης η αδειδότηση για 5 MW στο Άγιο Ιωάννη της Μαλούντας.
Παράλληλα η ΑΗΚ έχει ανοικτό διαγωνισμό για ακόμη ένα χρόνο, με τον οποίο ζητά εκδήλωση ενδιαφέροντος από άτομα που έχουν γη για μακροχρόνια ενοικίασή της για φωτοβολταϊκά.
