Νέα σύγκρουση Λονδίνου-Βρυξελλών για το Πρωτόκολλο Βόρειας Ιρλανδίας που περιλαμβάνεται στη συμφωνία του Brexit προεξοφλούν αναλυτές στη Βρετανία λόγω διαφωνιών για το ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην εποπτεία εφαρμογής του πρωτοκόλλου.
Σε ομιλία του την Τρίτη ο λόρδος Φροστ, νυν Υφυπουργός Brexit και πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της συμφωνίας από τη βρετανική πλευρά, αναμένεται να πει ότι η Βρετανία θεωρεί απαραίτητη την αλλαγή των όρων διακυβέρνησης του πρωτοκόλλου, δηλαδή την αφαίρεση του ρόλου της εποπτείας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
«Κανένας δεν θα πρέπει να έχει αμφιβολία για τη σοβαρότητα της κατάστασης. Η (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή έσπευσε βεβιασμένα να απορρίψει τη διακυβέρνηση ως παράπλευρο ζήτημα. Στην πραγματικότητα είναι το αντίθετο», θα πει ο λόρδος Φροστ.
Αναμένεται δε να παρουσιάσει ένα «νέο νομικό κείμενο» με τις βρετανικές θέσεις, το οποίο θα εμφανίζει στην ουσία ένα διαφορετικό πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία από αυτό στο οποίο οι δύο πλευρές συμφώνησαν κατά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit.
Η βρετανική πρόταση πιστεύεται ότι θα υποστηρίζει πως το νέο πρωτόκολλο θα πρέπει να ελέγχεται ως προς την εφαρμογή του με τον τρόπο που ελέγχεται η πρόσφατη εμπορική συμφωνία Ην. Βασιλείου-ΕΕ. Αυτό σημαίνει ακύρωση της δικαιοδοσίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και πρόνοια για επίλυση των διαφορών από ανεξάρτητη διεθνή διαιτησία.
Την Τετάρτη ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μάρος Σέφτσοβιτς θα παρουσιάσει την ευρωπαϊκή απάντηση σε άλλα βρετανικά αιτήματα, με σημαντικές παραχωρήσεις από την πλευρά των Βρυξελλών.
Οι παραχωρήσεις αυτές θα περιλαμβάνουν άρση της απαγόρευσης εισαγωγής στη Βόρεια Ιρλανδία από τη Μεγάλη Βρετανία κρεάτων που συντηρούνται σε απλή θερμοκρασία ψυγείου, μια απαγόρευση που προκάλεσε τη συζήτηση περί «πολέμου των λουκάνικων».
Παρόλα αυτά, βρετανικές κυβερνητικές πηγές απορρίπτουν αυτές τις παραχωρήσεις ως ανεπαρκείς και προειδοποιούν ότι αν οι Βρυξέλλες δεν αποδεχθούν την αξίωση για αλλαγή των όρων διακυβέρνησης, τότε το Λονδίνο θα ενεργοποιήσει το Άρθρο 16 που ορίζει μονομερή αναστολή ισχύος του πρωτοκόλλου.
Βρετανικά δημοσιεύματα, πάντως, εκτιμούν ότι μια τέτοια κίνηση από τη βρετανική κυβέρνηση θα έβρισκε αντίθετη τη Βουλή των Λόρδων και εν τέλει το Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου.
Το Πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία αποτέλεσε έναν από τους μεγαλύτερους γρίφους της συμφωνίας του Brexit. Εν τέλει οι δύο πλευρές βρήκαν κοινό έδαφος και το πρωτόκολλο συμπλήρωσε τη συμφωνία αποχώρησης του Ην. Βασιλείου με σκοπό να αποφευχθεί η επιστροφή «σκληρών» συνόρων μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Δημοκρατίας της Ιρλανδίας.
Η βρετανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η «αυστηρή» ερμηνεία των όρων του πρωτοκόλλου από την ΕΕ εγείρει εμπόδια στο εμπόριο μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας, απειλώντας την ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σύμφωνα πάντως με τους Financial Times, αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ξεκαθάρισε ότι για την ΕΕ ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου συνιστά «κόκκινη γραμμή». Η εφημερίδα σχολιάζει ως εκ τούτου ότι οι δύο πλευρές «πλησιάζουν πιο κοντά σε έναν εμπορικό πόλεμο».
