Μπορεί οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή να μην προκαλούν ακόμη τριγμούς στην επενδυτική εμπιστοσύνη παγκοσμίως, όμως οι πιθανότητες πλέον οι κεντρικές τράπεζες να περιμένουν λίγο ακόμη πριν προχωρήσουν σε μειώσεις επιτοκίων αυξάνονται.
Αυτό αναφέρει ο Neil Shearing, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics σε έκτακτο note μετά τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη του Ιράν στο Ισραήλ, σηματοδοτώντας μια νέα και δυνητικά πιο επικίνδυνη φάση στα προβλήματα στην περιοχή.
Όπως εξηγεί ο Shearing οι βασικοί κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία είναι εάν οι εντάσεις κλιμακωθούν σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση και ποια είναι η απάντηση στις αγορές ενέργειας. Μια άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα περιέπλεκε τις προσπάθειες επαναφοράς του πληθωρισμού στον στόχο στις προηγμένες οικονομίες, αλλά θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στις αποφάσεις της κεντρικής τράπεζας μόνο εάν οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας εισχωρήσουν στον πυρήνα του πληθωρισμού, εκτιμά.
Αναμονή των εξελίξεων
Σύμφωνα με τον Shearing, το κρίσιμο ερώτημα τώρα είναι πώς θα απαντήσει το Ισραήλ. Οι ΗΠΑ – οι οποίες έχουν αναλάβει έναν πιο διεκδικητικό ρόλο στην προσπάθεια να κατευνάσουν τις εντάσεις τις τελευταίες εβδομάδες – θα διαδραματίσουν βασικό ρόλο. Ομοίως, η Κίνα θα ασκήσει την επιρροή της στο Ιράν. Η εικόνα ακόμη δεν είναι ξεκάθαρη στο μέτωπο αυτό, αλλά τις επόμενες ημέρες θα υπάρξουν πιο σαφείς ενδείξεις.
Οι αγορές ενέργειας παραμένουν ο βασικός μηχανισμός μετάδοσης από την περιφερειακή ένταση/σύγκρουση στην υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία. Οι τιμές του αργού Brent έχουν ήδη αυξηθεί από 83 δολάρια πριν από έναν μήνα σε πάνω από 90 δολάρια την περασμένη εβδομάδα, εν μέρει λόγω των ανησυχιών για τις προμήθειες και τους γεωπολιτικούς κινδύνους από τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία. (Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν επίσης κατά περίπου 10% την περασμένη εβδομάδα μετά τις επιθέσεις ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην Ουκρανία.)
Ως γενικός κανόνας, μια αύξηση 10% στις τιμές του πετρελαίου προσθέτει 0,1-0,2% στον συνολικό πληθωρισμό στις προηγμένες οικονομίες. Αντίστοιχα, η άνοδος του πετρελαίου τον περασμένο μήνα θα προσθέσει περίπου 0,1% στον συνολικό πληθωρισμό σε αυτές τις οικονομίες. Αυτό είναι απίθανο να έχει σημαντική επίπτωση στις αποφάσεις πολιτικής της κεντρικής τράπεζας, σύμφωνα με την Capital Economics.
Πως θα επηρεαστεί η νομισματική πολιτική
Θα απαιτούσε επομένως μεγαλύτερη και πιο διαρκή αύξηση των τιμών του πετρελαίου για να έχει σημαντική επιρροή στη νομισματική πολιτική, εκτιμά η Capital Economics. Συγκεκριμένα, θα απαιτούσε πιθανώς υψηλότερες τιμές ενέργειας για να ανατροφοδοτήσει τον πυρήνα του πληθωρισμού – για παράδειγμα επειδή οι παραγωγοί μετακυλύουν το υψηλότερο κόστος ενέργειας στους καταναλωτές.
Αυτός είναι ίσως μεγαλύτερος κίνδυνος στις ΗΠΑ από ό,τι στην Ευρώπη, δεδομένης της σχετικής ισχύος της καταναλωτικής ζήτησης. Ωστόσο, σε αντίθεση με αυτό, οι αντιπληθωριστικές πιέσεις από άλλες πηγές αρχίζουν να αυξάνονται στις αγορές αγαθών, ιδίως στην Κίνα, όπου μια μεγάλη επέκταση της παραγωγικής ικανότητας τα τελευταία τρία χρόνια αρχίζει τώρα να επιβαρύνει τις τιμές εξαγωγών.
Ένα τελευταίο σημείο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται ρωγμές στον όμιλο του ΟΠΕΚ+, με πολλά έθνη – ιδίως τα ΗΑΕ – να πιέζουν να αυξήσουν τις ποσοστώσεις παραγωγής. Η πίεση για να γίνει αυτό, μεταξύ άλλων από την Ουάσιγκτον, θα ενταθεί εάν οι εντάσεις στην περιοχή συνεχίσουν να αυξάνουν τις τιμές του πετρελαίου. Η αύξηση της προσφοράς πετρελαίου προφανώς θα συμβάλει στον περιορισμό κάθε αύξησης της τιμής του.
Όπως έχουν τα πράγματα, η εκτίμηση του Shearing είναι ότι τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή θα προσθέσουν στους λόγους για τους οποίους η Fed θα υιοθετήσει μια πιο προσεκτική προσέγγιση για τις μειώσεις των επιτοκίων, αλλά δεν θα την εμποδίσουν να προχωρήσει σε μειώσεις. Αναμένει την πρώτη κίνηση τον Σεπτέμβριο. Και, αν υποθέσουμε ότι οι τιμές της ενέργειας δεν θα αυξηθούν κατά τον επόμενο μήνα περίπου, πιστεύει ότι τόσο η ΕΚΤ όσο και η BoE θα μειώσουν τον Ιούνιο τα επιτόκια.
