Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank έσκασε την περασμένη Παρασκευή σαν κεραυνός εν αιθρία στις αγορές, αν και κάποιοι εκ των υστέρων έσπευσαν να επισημάνουν ότι τα σύννεφα είχαν αρχίσει να διαφαίνονται νωρίτερα. Και παρά το γεγονός ότι οι αμερικανικές αρχές κινήθηκαν πολύ γρήγορα μέσα στο Σαββατοκύριακο και ανακοίνωσαν μια σειρά έκτακτων μέτρων για να αποφύγουν τα χειρότερα, η υπόθεση όπως εξελίσσεται αναδεικνύει την Αχίλλειο Πτέρνα ενός συστήματος «toο big to fail» (πολύ μεγάλο για να χρεοκοπήσει).
Δεν έχει περάσει πολύ καιρός από τότε που η Fed διαβεβαίωνε το Κογκρέσο ότι οι τράπεζες της χώρας «είναι ισχυρές και το συνολικό χρηματοπιστωτικό σύστημα σε σταθερή κατάσταση».
Αυτή η διαβεβαίωση δοκιμάζεται τώρα, καθώς η Fed και άλλες ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν την αποτυχία μίας μικρής αμερικανικής τράπεζας, να μεταμορφώνεται ταχύτατα μπροστά στα μάτια τους σε ένα πιθανό συστημικό σοκ, απειλώντας να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στις τραπεζικές καταθέσεις και να οδηγήσει σε ατραπούς αποσταθεροποίησης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι παράλληλα με την κατάθεση στο Κογκρέσο, η Fed κυκλοφόρησε ένα βιβλίο κρίσης, που γράφτηκε κατά τη διάρκεια της φούσκας των ακινήτων το 2008 και συμπληρώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, ανακοινώνοντας την τελευταία της μεγάλη και γρήγορη προσπάθεια να διατηρήσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα σταθερό.
Η μαύρη τρύπα του συστήματος
Μάλιστα, αναλυτές επισημαίνουν στους Financial Times ότι είναι πολύ νωρίς για να αντιληφθούμε το μέγεθος της γκάφας που έκαναν οι αρχές: «Αυτή είναι μια μαύρη τρύπα για τις ρυθμιστικές αρχές. Συνέβη κάτι που δεν έπρεπε να συμβεί», δήλωσε ο Ian Katz, αναλυτής οικονομικής πολιτικής στην Capital Alpha Partners.
Η Fed ήταν ο κύριος επόπτης της SVB, ενώ η κρατική ρυθμιστική αρχή της Καλιφόρνια ήταν επίσης βασικός επόπτης δεδομένου του καθεστώτος της SVB.
Η κατάρρευση της τράπεζας έχει αναδείξει το «αιώνιο πρόβλημα» με το «διπλό τραπεζικό σύστημα» των ΗΠΑ, στο οποίο οι κρατικές τράπεζες υπόκεινται σε ομοσπονδιακή και κρατική εποπτεία, δήλωσε ο Saule Omarova, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Cornell. «Μερικά πράγματα μπορεί να έχουν χαθεί» σε αυτόν τον συντονισμό.
Η επιθετική αύξηση των επιτοκίων
Η κατάρρευση της SVB και της ακόμα μικρότερης Signature Bank θεωρείται ως συνέπεια της επιθετικής αύξησης των επιτοκίων από την Federal Reserve, προκειμένου να πατάξει τον ιστορικά υψηλό πληθωρισμό, ακόμα και αν αυτό θα ήταν σε βάρος της αναπτυξιακής τροχιάς. Και μάλιστα, πολλοί αξιωματούχοι της Fed εξέφραζαν την έκπληξή τους για το πόσο μικρή αναταραχή είχε προκαλέσει μέχρι τώρα η αύξηση των επιτοκίων τους. Τα γεράκια μάλιστα, έχοντας αυτό ως σημαία, και προκρίνοντας την ισχυρή αγορά εργασίας, τους ενθάρρυνε να ζητούν ακόμα μ[ιο επιθετικές αυξήσεις.
Αυτό μπορεί να αλλάξει τώρα, με ορισμένους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ θα πρέπει να προσανατολίζεται πλέον προς ένα χαμηλότερο τελικό σημείο στον κύκλο αύξησης των επιτοκίων.
Φρένο στις αυξήσεις
Η Goldman Sachs προχωρά ένα βήμα πιο πέρα, και εκτιμά ότι η Federal Reserve κατά τη συνεδρίασή της την επόμενη εβδομάδα, δεν θα πρέπει να προχωρήσει σε μία ακόμα αύξηση των επιτοκίων της. «Υπό το φως της πίεσης στο τραπεζικό σύστημα, δεν αναμένουμε πλέον από την FOMC να ανακοινώσει αύξηση επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίασή της στις 22 Μαρτίου», δήλωσε ο οικονομολόγος της Goldman, Γιαν Χάτζιους σε σημείωμα της Κυριακής.
H προηγούμενη εκτίμηση της Goldman έκανε λόγο για αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης. Τον περασμένο μήνα, η Ομοσπονδιακή Ειτροπή Ανοικτής Αγοράς για τον καθορισμό των επιτοκίων αύξησε το επιτόκιο ομοσπονδιακών κεφαλαίων κατά ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας σε ένα εύρος στόχου από 4,5% έως 4,75%, το υψηλότερο από τον Οκτώβριο του 200
«Ιδιοσυγκρασιακά προβλήματα»
Η αρχική αίσθηση ήταν ότι τα προβλήματα της SVB ήταν «ιδιοσυγκρασιακά», όπως το έθεσαν οι αναλυτές της Bank of America, με άλλους να σημειώνουν ότι οι αγορές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ως απρόσβλητα από τις επιπτώσεις.
Η εικόνα στην Ευρώπη
Στην Ευρώπη, με εξαίρεση ίσως τη Βρετανία, η εικόνα μοιάζει επί του παρόντος λίγο καλύτερη, αν και οι τραπεζικές μετοχές εξακολουθούν να δέχονται σφυροκόπημα.
Αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, από το στρατόπεδο των «περιστεριών», μιλώντας στον OT υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ παρακολουθεί το θέμα στενά. Τονίζει ωστόσο,ότι παρά το το γεγονός ότι η αμερικάνικη τράπεζα κλυδωνίζει τις διεθνείς αγορές δεν παύει να αποτελεί «ειδική περίπτωση».
Εκτιμά μάλιστα πως η συγκεκριμένη χρεοκοπία είναι διαχειρίσιμη και σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτήν της Lehman Brothers του 2008 (με τις γνωστές συνέπειες…).
Το θέμα της Silicon Valley Bank πάντως δεν αποκλείεται να βρεθεί επί τάπητος στο προσεχές διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη την προσεχή Πέμπτη.
Αν και εν πολλοίς θεωρείται δεδομένο (και ήδη προεξοφλημένο από τις αγορές) πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 50 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της ερχόμενης Πέμπτης, οι επενδυτές δίνουν πολύ μεγάλη προσοχή στη ρητορική που θα κυριαρχήσει στην ανακοίνωση, αλλά και στη συνέντευξη της επικεφαλής της, Κριστίν Λαγκάρντ.
Αλλαγή στο κλίμα
Αυτή τη φορά όμως η κατάσταση είναι διαφορετική: με πολλούς τραπεζίτες να να διαφωνούν σχετικά με το πόση καθοδήγηση είναι κατάλληλη και σε ποιο μέτρο πληθωρισμού θα πρέπει να επικεντρωθούν, η παροχή ενός σαφούς μηνύματος θα αποδειχθεί πιο δύσκολη από οποιαδήποτε άλλη στιγμή. Και η κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας SVB περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα καθώς προσθέτει άλλο ένα στοιχείο αβεβαιότητας.
Δεν ανησυχεί η Ευρώπη
Ωστόσο, οι χρηματαγορές προεξοφλούν χαμηλότερη κορυφή στο επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ κάτω από το 3,75% για πρώτη φορά σε σχεδόν ένα μήνα. Είναι επίσης λίγο λιγότερο σίγουροι για την προγραμματισμένη αύξηση κατά μισή μονάδα αυτής της εβδομάδας, αν και αυτή η κίνηση εξακολουθεί να αναμένεται ευρέως, μετά τα χειρότερα από τα προβλεπόμενα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Φεβρουαρίου.
Επί του παρόντος δεν έχει επίσης αποφασιστεί κάποια έκτακτη συνάντηση από το Ενιαίο Εποπτικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με την επόμενη προγραμματισμένη συνάντηση να αναμένεται στις 23-24 Μαρτίου.
Πηγή του εποπτικού συμβουλίου μιλώντας στο Reuters εκτίμησε ότι δεν διαβλέπει κάποια άμεση επίπτωση της κατάρρευσης της SVB στις τράπεζες της ευρωζώνης, αλλά προειδοποίησε ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει εάν οι επιπτώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες επεκταθούν σε μεγαλύτερες τράπεζες, αυξάνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης.
Μέχρι στιγμής, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν βλέπουν κινδύνους μετάδοσης. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ χαρακτήρισε τη Δευτέρα την κατάσταση στις ΗΠΑ ως «μοναδική», υπογραμμίζοντας τους δεσμούς του δανειστή με τον τεχνολογικό τομέα, ο οποίος είναι πολύ μικρότερος στην Ευρώπη.
Αλλά και ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Ιταλίας Τζιανκάρλο Τζορτζέτι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην αγορά μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB), ανέφερε το υπουργείο τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να δράσει γρήγορα για να στηρίξει τις τράπεζες εάν χρειαστεί.
«Εκτιμούμε την αμεσότητα με την οποία παρενέβησαν οι αρχές των ΗΠΑ και πιστεύουμε ότι, εάν χρειαστεί, οι ευρωπαϊκές αρχές θα επέμβουν με την ίδια αμεσότητα, αξιολογώντας τις επιπτώσεις στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών της Ιταλίας, σύμφωνα με το Reuters.
Η γερμανική χρηματοπιστωτική ρυθμιστική αρχή BaFin, η οποία εποπτεύει τις γερμανικές τράπεζες σε συνεργασία με την Bundesbank, δήλωσε ότι επέβαλε μορατόριουμ στο γερμανικό υποκατάστημα της SVB μετά την κατάρρευσή του.
«Παρακολουθούμε στένα»
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την πλευρά του τόνισε ότι η Κομισιόν παρακολουθεί στενά την κατάσταση η οποία έχει προκύψει μετά την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας Silicon Valley Bank: «Σημειώνουμε την ταχεία και αποφασιστική δράση από πλευράς των αρχών των ΗΠΑ. Σε επίπεδο ΕΕ, υπάρχει εξαιρετικά περιορισμένα παρουσία της Silicon Valley Bank και βρισκόμαστε σε επαφή με τις αρμόδιες εμπλεκόμενες αρχές», τόνισε.
Προβληματισμός στη Γερμανία
Η Bundebank πάντως, αποφάσισε να ακολουθήσει διαφορετική γραμμή και συγκάλεσε την ομάδα διαχείρισης κρίσεων, προκειμένου να αξιολογήσει τις πιθανές επιπτώσεις από την κατάρρευση της αμερικανικής Silicon Valley Bank στην τοπική αγορά.
Με τις τραπεζικές μετοχές της ευρωζώνης να καταγράφουν σημαντικές απώλειες από νωρίς τη Δευτέρα — η Commerzbank υποχώρησε έως και 11% ενώ η Deutsche Bank σημείωσε πτώση 6,5% — η γερμανική κεντρική τράπεζα συγκάλεσε την Ομάδα Χρηματοοικονομικής Κρίσης, η οποία δημιουργήθηκε την εποχή της τελευταίας οικονομικής κρίσης το 2008. Η ομάδα έχει την αποστολή να ενημερώνει το διοικητικό συμβούλιο της Bundesbank και να κάνει συστάσεις, αλλά δεν έχει τη δύναμη να λαμβάνει αποφάσεις.
Πηγή: ΟΤ
