Οι τράπεζες πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δήλωσε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Κωνσταντίνος Ηροδότου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στη Λευκωσία, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, τις αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο και τις εποπτικές δράσεις που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας, στην ομιλία του, ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι ο κλιματικός κίνδυνος αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον τραπεζικό τομέα, τόσο λόγω των φυσικών κινδύνων όσο και των κινδύνων μετάβασης, και σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου στις πρακτικές και τις πολιτικές διαχείρισης κινδύνων, να αναλύσουν και να τμηματοποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, να κατανοήσουν τις στρατηγικές μετάβασης των πελατών τους και να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με το κλίμα για τις εξασφαλίσεις.
Πρόσθεσε ότι η διαχείριση του κλιματικού κινδύνου από τις τράπεζες βρίσκεται επίσης στην κορυφή της εποπτικής ατζέντας, καθώς αποτελεί μία από τις τρεις εποπτικές προτεραιότητες του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού SSM για τα έτη 2023 έως 2025, ενώ παράλληλα, οι οδικοί χάρτες των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών ενσωματώνουν οριζόντια τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους σε όλα τα τραπεζικά και επενδυτικά προϊόντα και δραστηριότητες ως μέρος του προγράμματος εργασίας τους για το 2023, με την επικαιροποίηση και ενίσχυση όλων των σχετικών τμημάτων του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου.
Αναφερόμενος στο ρυθμιστικό πλαίσιο, ο κ. Ηροδότου είπε ότι βασική κατεύθυνση της ΕΕ αποτελεί η ρύθμιση της πράσινης μετάβασης των τραπεζών και η ενίσχυση της διαφάνειας μέσω ενιαίων απαιτήσεων δημοσιοποίησης, με στόχο να λειτουργήσει ως εποικοδομητικός πυλώνας προς την επίτευξη των ευρωπαϊκών πράσινων πολιτικών, οι οποίες στοχεύουν στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Οι πράσινες χρηματοπιστωτικές αγορές αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς λόγω του αυξημένου όγκου των αμοιβαίων κεφαλαίων και των πράσινων ομολόγων της ζώνης του ευρώ, συνέχισε, με τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία στους τομείς τους Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Διακυβέρνηση (ESG) να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από περίπου 0,8 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2019 σε 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2021, και σημείωσε ότι, δεδομένων των κινδύνων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, είναι σημαντικό να προωθηθούν προϊόντα που συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας πιο πράσινης οικονομίας.
Ο Διοικητής της ΚΤΚ πρόσθεσε ότι ακόμη ένα σημαντικό ορόσημο είναι η αναθεώρηση της Οδηγίας Ενυπόθηκου Δανεισμού, σύμφωνα με την οποία, η Επιτροπή διερευνά τρόπους στήριξης της υιοθέτησης ενεργειακά αποδοτικών ενυπόθηκων δανείων, των λεγόμενων «πράσινων ενυπόθηκων δανείων», τα οποία αποτελούν σημαντική εξέλιξη για ένα χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμο χρηματοδοτικό πλαίσιο, σημειώνοντας ότι η ΕΚΤ έχει θέσει προθεσμίες για τις τράπεζες να εκπληρώσουν σταδιακά όλες τις εποπτικές προσδοκίες έως το τέλος του 2024.
Σε ό,τι αφορά τις δράσεις που ανέλαβε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στον τομέα αυτό, η κ. Ηροδότου ανέφερε ότι το 2021 διενεργήθηκε οριζόντια επισκόπηση όπου ζητήθηκε από τα ιδρύματα να προβούν σε αυτοαξιολόγηση των πρακτικών τους σχετικά με τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους σε σχέση με τις προσδοκίες που καθορίζονται στον Οδηγό που εξέδωσε η ΕΚΤ.
Πρόσθεσε ότι η άσκηση αποκάλυψε ότι απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες, καθώς μέχρι τότε είχαν ληφθεί ελάχιστες μόνο δράσεις, και ότι η ΚΤΚ ζήτησε στη συνέχεια από τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα να αναπτύξουν σχέδια υλοποίησης προκειμένου να προωθήσουν τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον.
Επιπλέον, τα βασικά ευρήματα της αξιολόγησης κοινοποιήθηκαν στις τράπεζες με την παράκληση να αντιμετωπίσουν τις βασικές ελλείψεις και είτε να υποβάλουν εκ νέου τα σχέδια υλοποίησής τους, είτε να υποβάλουν έκθεση προόδου με λεπτομερέστερο χρονοδιάγραμμα, προκειμένου να αξιολογηθεί πρωτίστως η λειτουργικότητά τους, καθώς και η ικανότητά τους να εναρμονιστούν με τις προθεσμίες της ΕΚΤ για το θέμα.
«Η ΚΤΚ, σύμφωνα με τις εποπτικές προτεραιότητες του SSM και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, δεσμεύεται να αναλάβει περαιτέρω δράσεις προκειμένου να διασφαλίσει ότι το κυπριακό τραπεζικό σύστημα συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις προθεσμίες της ΕΚΤ σε σχέση με τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα», τόνισε ο κ. Ηροδότου, προσθέτοντας ότι για τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, στόχος είναι οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές και προθεσμίες να εφαρμόζονται με τρόπο που να είναι ανάλογος με τη φύση, την κλίμακα και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων τους.
Είπε επίσης ότι το γεγονός ότι ορισμένες κυπριακές τράπεζες έχουν αρχίσει να κάνουν απτά βήματα προς την κατεύθυνση της μετάβασής τους στην κλιματική αλλαγή είναι μια θετική εξέλιξη, ωστόσο, καθώς οι κυπριακές τράπεζες βρίσκονται ακόμη στην αρχή της καμπύλης μάθησης και πίσω από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, τις προέτρεψε να ενεργήσουν ταχύτερα και πιο αποφασιστικά για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των εποπτικών αρχών για την ενσωμάτωση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα στο συνολικό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων.
Σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, η ΚΤΚ ηγείται της προσπάθειας για χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό στη χώρα, προσθέτοντας ότι η ικανότητα των ατόμων να κατανοούν και να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους με σύνεση και αποτελεσματικότητα, επεκτείνεται και σε θέματα βιωσιμότητας. «Με τις τάσεις της αγοράς να εστιάζουν στα πράσινα ομόλογα και τα πράσινα δάνεια, καθώς και τον κίνδυνο του “greenwashing”, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τα άτομα να αναπτύξουν δεξιότητες και να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τους κανονισμούς, τους κανόνες και τα πρότυπα για προϊόντα και υπηρεσίες με βιώσιμα χαρακτηριστικά, ώστε να λαμβάνουν συνετές και τεκμηριωμένες αποφάσεις για οικονομικά θέματα», πρόσθεσε.
Είπε επίσης ότι η ΚΤΚ ηγείται και συντονίζει το έργο της ad-hoc Επιτροπής που διαμόρφωσε μία Εθνική Στρατηγική για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στην Κύπρο και τώρα προτίθεται να αξιοποιήσει τον ηγετικό της ρόλο στην ad-hoc Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι τα άτομα κατανοούν τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τη χρήση τους για την προώθηση των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης.
Επιπλέον, ανέφερε ότι η ΚΤΚ είναι μεγάλος υποστηρικτής στην Κύπρο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης Global Money Week, η οποία συντονίζεται ετησίως από τον ΟΟΣΑ και στοχεύει στην προώθηση εκστρατειών ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των βιώσιμων χρηματοοικονομικών προϊόντων, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ενσωμάτωση των παραγόντων ESG στις χρηματοοικονομικές αποφάσεις των ατόμων.
«Οι προκλήσεις στις οποίες αναφέρθηκα, απαιτούν άμεση δράση και σημαντικές προκαταρκτικές επενδύσεις πριν από την αξιοποίηση των οφελών. Ο εφησυχασμός δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή. Είμαστε βέβαιοι ότι ο κυπριακός τραπεζικός τομέας θα ανταποκριθεί σε όλες τις σχετικές ρυθμιστικές και εποπτικές προσδοκίες και θα παραμείνει ανθεκτικός απέναντι στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους», κατέληξε ο Διοικητής της ΚΤΚ.
