Ανέβηκαν οι τόνοι στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του Υπουργείου Ενέργειας για το 2026, με φόντο την υπόθεση της EuroAsia Interconnector και τη σκιά γύρω από τους μετόχους της.
Η ένταση πυροδοτήθηκε όταν ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης επέμεινε να αποκαλύψει ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου ποιοι είναι οι μέτοχοι ή οι πραγματικοί δικαιούχοι της εταιρείας.
Ο υπουργός απάντησε πως η υπόθεση διερευνάται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μετά από καταγγελία που υποβλήθηκε τον Οκτώβριο του 2024 και αφορά τον προηγούμενο φορέα και όχι τον σημερινό (ΑΔΜΗΕ). Ξεκαθάρισε δε ότι δεν γνωρίζει τους πραγματικούς μετόχους, καθώς η EuroAsia λειτουργούσε «από την εποχή της προηγούμενης κυβέρνησης».
Η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε όταν ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης υπενθύμισε ότι πρόεδρος του στρατηγικού συμβουλίου της EuroAsia υπήρξε ο Ιωάννης Κασουλίδης, καλώντας τον υπουργό να τοποθετηθεί επί του θέματος.
Εκεί, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας αντέδρασε έντονα, κατηγορώντας την πρόεδρο της Επιτροπής Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ότι επέτρεψε την αναφορά ονομάτων.
Η φράση-σπίθα ήρθε λίγο αργότερα, όταν η Ερωτοκρίτου ζήτησε «να τηρηθεί η διαδικασία» και δήλωσε σε αυστηρό τόνο πως «η Επιτροπή δεν είναι καφενείο», με τον Σύκα να απαντά: «Το κάνετε καφενείο» — φράση που λίγο αργότερα αναγκάστηκε να αποσύρει.
Ο Γιώργος Παπαναστασίου έκλεισε τη συνεδρίαση επιχειρώντας να ρίξει τους τόνους, υπογραμμίζοντας πως η σημερινή κυβέρνηση δεν φέρει καμία ευθύνη για όσα έγιναν πριν την ανάληψη του έργου από τον ΑΔΜΗΕ.
Οι 8 άξονες του προϋπολογισμού €119 εκατ. του υπουργείου
Με συνολικό προϋπολογισμό που φτάνει τα €119 εκατομμύρια για το 2026, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας επικεντρώνεται στην προώθηση θεσμικών μεταρρυθμίσεων, σχεδίων και πολιτικών στήριξης καθώς και την δημιουργία υποδομών για την μετεξέλιξη της κυπριακής οικονομίας σε πράσινη, βιώσιμη, ευημερούσα και ανταγωνιστική, ανέφερε εξάλλου ο αρμόδιος υπουργός, Γιώργος Παπαναστασίου, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού.
Ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι εστιάζουν σε οκτώ στρατηγικούς άξονες, οι οποίοι αποτελούν το Σχέδιο Δράσης για το επόμενο έτος.
Ανέφερε ότι αυτοί αφορούν την βέλτιστη και βιώσιμη αξιοποίηση υδρογονανθράκων, την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, την ενίσχυση επιχειρηματικότητας και ανταγωνιστικότητας, την προώθηση της εξωστρέφειας των κυπριακών επιχειρήσεων, την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών, την αποτελεσματική λειτουργία του Τμήματος Αφερεγγυότητας και την αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμός του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας.
«Σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από πολυεπίπεδες προκλήσεις τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο- ενεργειακές, οικονομικές και γεωπολιτικές- το υπουργείο παραμένει σταθερά προσηλωμένο στον στρατηγικό του ρόλο», δήλωσε ο υπουργός, σημειώνοντας πως ο ρόλος αυτός είναι καθοριστικός και πολυδιάστατος.
Για τον τομέα της ενέργειας, είπε ότι εργάζονται με στόχο την βέλτιστη αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων και την διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, την ενεργειακή επάρκεια και την προώθηση της εγκατάστασης κεντρικών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και την διασφάλιση προσιτών τιμών ηλεκτρισμού σε όλους τους πολίτες και επιχειρήσεις.
Όσο αφορά τον πρώτο άξονα την βέλτιστη και βιώσιμη αξιοποίηση των υδρογονανθράκων είπε ότι στοχεύουν στην αξιοποίηση του ενεργειακού μας πλούτου προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, με σεβασμό στο περιβάλλον.
«Συνεχίζουμε την αξιολόγηση, έγκριση και παρακολούθηση των Σχεδίων Ανάπτυξης και Παραγωγής ανακαλύψεων, καθώς και το ερευνητικό και επιβεβαιωτικό πρόγραμμα γεωτρήσεων των αδειούχων εντός της ΑΟΖ της Δημοκρατίας» δήλωσε.
Γεωτρήσεις, ΑΠΕ και ενεργειακά
Πρόσθεσε ότι ταυτόχρονα, επικεντρώνονται στη συνέχιση της υλοποίησης των διμερών, τριμερών και πολυμερών συμφωνιών, καθώς και στην προώθηση συνεργιών για βιώσιμη ανάπτυξη των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο κ. Παπαναστασίου στην αρχική ομιλία τους ενώπιον της επιτροπής Οικονομικών δεν έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα δύο μεγάλα ενεργειακά έργα τα οποία παρουσιάζουν σοβαρή καθυστέρηση και προβλήματα, το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδα -Κύπρου.
Δήλωσε όμως στο πλαίσιο της παρουσίασης του δεύτερου άξονα της βιώσιμης και ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας, ότι η προτεραιότητά είναι η διασφάλιση προσιτών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Πρόσθεσε ότι αυτό θα επιτευχθεί μέσα από την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, την ολοκλήρωση των απαραίτητων ενεργειακών υποδομών για έλευση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, καθώς και την προώθηση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων της Κύπρου με γειτονικές χώρες, συνεισφέροντας στη διασυνοριακή μεταφορά ηλεκτρισμού μέσω Κύπρου και στη μείωση της εξάρτησής μας από γεωπολιτικούς κραδασμούς που επηρεάζουν τις τιμές ενέργειας.
Επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης
Σε σχέση με την πράσινη μετάβαση είπε ότι παραμένουν προσηλωμένοι στην επίτευξη των στόχων που περιλαμβάνονται στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για το 2030, ενώ παράλληλα προωθούν σειρά μέτρων για τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων, την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτρισμού με κοστοστρέφεια, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
Περίπου €200 εκατ. για σχέδια χορηγιών σε επιχειρήσεις
Αναφορικά με την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και ανταγωνιστικοτητας είπε ότι στηρίζουν έμπρακτά τις επιχειρήσεις μέσω Σχεδίων Χορηγιών, στοχεύοντας στη δημιουργία ενός σύγχρονου, ανταγωνιστικού, ευέλικτου και ανθεκτικού βιομηχανικού τομέα, με διεθνή προσανατολισμό.
Πρόσθεσε ότι συνολικά για την περίοδο 2021-2028 θα διατεθούν από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους €194.4 εκατομμύρια για την υλοποίηση οκτώ Σχεδίων Στήριξης.
Πρόσθεσε ότι παράλληλα, στη βάση του Σχεδίου Δράσης για την Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής Βιομηχανίας προχωρούν στην υλοποίηση σειράς μέτρων για την ενίσχυση της δυναμικής ανάπτυξης των επιχειρήσεων, την ενδυνάμωση επιχειρηματικών διασυνδέσεων και συνεργειών, τη χαρτογράφηση της κυπριακής βιομηχανίας, καθώς και τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό.
Προώθηση της εξωστρέφειας των κυπριακών επιχειρήσεων
Ο κ. Παπαναστασίου δήλωσε επίσης ότι με στοχευμένες δράσεις και σχέδια στήριξης συμβάλλουν στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων, στη διείσδυσή τους σε ξένες αγορές και, γενικότερα, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους.
Παράλληλα, ότι συνεχίζουν την προώθηση των εμπορικών συμφερόντων της Κύπρου στο πλαίσιο της Κοινής Εμπορικής Πολιτικής, με τρόπο ώστε να δημιουργούνται ευκαιρίες αύξησης των εξαγωγών σε τρίτες χώρες και να προστατεύονται οι κυπριακές επιχειρήσεις από αθέμιτο ανταγωνισμό, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και τις ευκαιρίες διεθνοποίησης των κυπριακών επιχειρήσεων.
Ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών
Για την προστασία των καταναλωτών είπε ότι διαμορφώνουν ένα πλαίσιο υγειούς ανταγωνισμού, κάνοντας μεταξύ άλλων ιδιαίτερη αναφορά στην ψηφιακή πλατφόρμα “e-kalathi”, αναφέροντας πως εργάζονται για τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό των εργαλείων παρακολούθησης της αγοράς, π.χ. για πετρελαιοειδή.
Παράλληλα, ότι εντατικοποιούν την προσπάθεια για εκπαίδευση, ενημέρωση και στενή συνεργασία με τις επιχειρήσεις, ούτως ώστε να επιτευχθεί η πλήρης συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας και, κατ’ επέκταση, ο μέγιστος βαθμός προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών, καθώς και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.
Στόχος η μείωση μη εξυπηρετούμενων
Για την αποτελεσματική λειτουργία του Τμήματος Αφερεγγυότητας είπε ότι εστιάζουν στη διασφάλιση της αποδοτικής εφαρμογής των διαδικασιών αφερεγγυότητας, συμβάλλοντας στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, στην ενθάρρυνση της απασχόλησης, στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και στην προαγωγή της δεύτερης ευκαιρίας για βιώσιμες επιχειρήσεις.
Πρόσθεσε ότι προς τον σκοπό αυτό δίνουν ώθηση στην αυτοματοποίηση διαδικασιών του Τμήματος για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων,
Επίσης στην διασφάλιση με αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο, του Πλαισίου Αφερεγγυότητας και τη δημιουργία και εφαρμογή μηχανισμών για το πλαίσιο προληπτικής αναδιάρθρωσης και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας για τις επιχειρήσεις.
Όσον αφορά την αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμός του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας είπε ότι προχωρούν στην ολοκλήρωση του σχετικού έργου, στοχεύοντας στη δημιουργία μιας Υπηρεσίας σύγχρονης, αποτελεσματικής και φιλικής προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις, η οποία ενισχύει τη θέση της Κύπρου ως κέντρου υπηρεσιών υψηλής ποιότητας.
