Υψηλό 15ετίας σημείωσε ο αριθμός των πωλητηρίων εγγράφων που καταχωρήθηκαν στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας το δεύτερο τρίμηνο 2023, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου την Πέμπτη. Παράλληλα, οι τιμές κατοικιών, ιδιαίτερα των διαμερισμάτων, συνέχισαν την ανοδική τους πορεία σε τριμηνιαία και ετήσια βάση, κυρίως λόγω αυξημένης ζήτησης.
Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023 ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ) της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) κατέγραψε αύξηση 1,5% σε σχέση με αύξηση 2,1% το προηγούμενο τρίμηνο. Σύμφωνα με την ΚΤΚ, η άνοδος προέρχεται από αύξηση κατά 0,7% στις τιμές των οικιών και κατά 3,1% στις τιμές διαμερισμάτων.
Σε ετήσια βάση, παρουσιάζεται αύξηση στις τιμές κατοικιών κατά 7,4% το δεύτερο τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με 7,7% το πρώτο τρίμηνο του 2023, με τις τιμές των διαμερισμάτων να καταγράφουν αύξηση 10,1% και των οικιών 5,6%.
Οι εγχώριοι αγοραστές αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των συναλλαγών, ενώ η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση πωλητηρίων εγγράφων προήλθε από ξένους αγοραστές.
Η αυξημένη ζήτηση, σε συνάρτηση με την περιορισμένη προσφορά νέων κατοικιών, φαίνεται να αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα που συμβάλλει στην αύξηση του ΔΤΚ κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023, αναφέρει η ΚΤΚ.
Η αυξημένη ζήτηση από ξένους οφείλεται κυρίως στο “headquartering policy”, καθώς και στον αυξημένο αριθμό φοιτητών και άλλων επενδυτών στην αγορά ακινήτων, ενώ η αυξημένη εγχώρια ζήτηση φαίνεται να οφείλεται κυρίως σε επενδύσεις με σκοπό την ενοικίαση (buy-to-let).
Επιπλέον, η ΚΤΚ αναφέρει ότι μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2023, η αύξηση των βασικών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και η συνεπακόλουθη μείωση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων δεν φαίνεται να έχουν επηρεάσει την εγχώρια ζήτηση ακινήτων σε ουσιαστικό βαθμό, η οποία συνεχίζει να παραμένει σε ανοδική τροχιά
Επομένως, και με το κατασκευαστικό κόστος να βρίσκεται σε τροχιά σταθεροποίησης κατά το 2023, οι αυξήσεις στις τιμές κατοικιών απορρέουν κυρίως από την αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με τη συγκρατημένη προσφορά, σημειώνει η ΚΤΚ.
Μεταβολές τιμών ανά επαρχία
Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023 οι τιμές κατοικιών σε τριμηνιαία βάση σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία καταγράφηκε αύξηση 1,5%, στη Λεμεσό 1,4%, στη Λάρνακα 2,7%, στην Πάφο 2,7% και στην Αμμόχωστο 2%.
Όσον αφορά τις ετήσιες μεταβολές στους ΔΤΚ ανά επαρχία, καταγράφηκε αύξηση σε όλες τις επαρχίες για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 4,4%, στη Λεμεσό κατά 10,1%, στη Λάρνακα κατά 8,7%, στην Πάφο κατά 7,9% και στην Αμμόχωστο κατά 5,9%.
Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές των οικιών κατέγραψαν αυξήσεις σε όλες τις επαρχίες εκτός της Λεμεσού, όπου καταγράφηκε οριακή μείωση. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές οικιών αυξήθηκαν κατά 1,8%, στη Λάρνακα κατά 1,7%, στην Πάφο κατά 0,9% και στην Αμμόχωστο κατά 1,9%, ενώ στη Λεμεσό κατέγραψαν μείωση 0,4%.
Σε ετήσια βάση, οι τιμές οικιών κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, οι τιμές οικιών στη Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και Αμμόχωστο αυξήθηκαν κατά 4,8%, 6,5%, 6,3%, 4,7% και 7,4%, αντίστοιχα.
Οι τιμές των διαμερισμάτων σε τριμηνιαία βάση κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία αυξήθηκαν κατά 1,4%, στη Λεμεσό 4%, στη Λάρνακα 4,1%, στην Πάφο 6,5% και στην Αμμόχωστο 2,5%.
Σε ετήσια βάση, οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες για όγδοο συνεχόμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, το δεύτερο τρίμηνο του 2023, στη Λευκωσία οι τιμές διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 4,2%, στη Λεμεσό κατά 13,9%, στη Λάρνακα κατά 13,1%, στην Πάφο κατά 16,3% και στην Αμμόχωστο κατά 2,5%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022.
Αύξηση πωλητηρίων εγγράφων
Η ΚΤΚ αναφέρει επίσης ότι ο ρυθμός αύξησης των πωλητήριων εγγράφων κατέγραψε επιτάχυνση το δεύτερο τρίμηνο του 2023, καταγράφοντας άνοδο 26,5% σε ετήσια βάση, με 4.115 πωλητήρια έγγραφα σε σύγκριση με 3.254 το δεύτερο τρίμηνο του 2022, σημειώνοντας υψηλό δεκαπενταετίας.
Συγκεκριμένα, σημειώθηκε αύξηση 38,5% σε ετήσια βάση στον αριθμό ακινήτων που πωλήθηκαν σε ξένους αγοραστές (1.871 σε σύγκριση με 1.351 το δεύτερο τρίμηνο του 2022), ενώ ο αριθμός ακινήτων που πωλήθηκαν σε εγχώριους αγοραστές αυξήθηκε κατά 17,9% σε ετήσια βάση (2.244 σε σύγκριση με 1.903 το δεύτερο τρίμηνο του 2022).
Μείωση στεγαστικών δανείων
Μετά την αύξηση των δανειστικών επιτοκίων από την ΕΚΤ, σύμφωνα με την ΚΤΚ, τα νέα δάνεια για αγορά κατοικίας το δεύτερο τρίμηνο του 2023 μειώθηκαν κατά 2,9% σε ετήσια βάση (€248,7 εκ. το δεύτερο τρίμηνο του 2023 σε σχέση με €256,1 εκ. το δεύτερο τρίμηνο του 2022). Επίσης, το επιτόκιο οικιστικών δανείων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023 συνέχισε να καταγράφει αυξήσεις, αφού κυμάνθηκε κατά μέσο όρο στο 4,28%, σε σχέση με 3,74% το πρώτο τρίμηνο του 2023 και 2,27% το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Επίσης, η ΚΤΚ αναφέρει ότι τα κριτήρια χρηματοδότησης έγιναν πιο αυστηρά σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.
«Εντούτοις, οι προαναφερόμενες εξελίξεις δεν φαίνεται να έχουν επιφέρει ουσιαστικές επιπτώσεις στη συνολική ζήτηση ακινήτων μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2023», αναφέρει η ΚΤΚ.
Μείωση στις άδειες οικοδομής
Ωστόσο, η ΚΤΚ επισημαίνει ότι σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, ο αριθμός των οικιστικών κτιρίων για τις οποίες εγκρίθηκαν άδειες οικοδομής, που αποτελεί πρόδρομη ένδειξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας, κατέγραψε μείωση 13%, από 906 το δίμηνο Απριλίου-Μαΐου του 2022 σε 788 το αντίστοιχο δίμηνο του 2023.
