Το ένα «καμπανάκι» μετά το άλλο χτυπάει στη διεθνή αγορά του real estate. Ο κλάδος που φαίνεται να αντιμετωπίζει τις ισχυρότερες πιέσεις είναι αυτός του commercial real estate, δηλαδή των χώρων γραφείου και άλλων ακινήτων επαγγελματικής χρήσης (καταστήματα κτλ).
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal, που επικαλείται στοιχεία της εταιρείας δεδομένων Trepp, μέσα στην επόμενη τριετία λήγουν ενυπόθηκα δάνεια εμπορικού real estate ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων. Οι ειδικοί προειδοποιούν πως «πολλοί από τους ιδιοκτήτες ακινήτων είναι ευάλωτοι σε χρεοκοπία, εν μέρει εξαιτίας του τρόπου διάρθρωσης των δανείων τους».
Σε αντίθεση με τα στεγαστικά δάνεια, στα οποία οι δανειολήπτες πληρώνουν κάθε μήνα μία δόση, στις χορηγήσει για τα ακίνητα επαγγελματικής χρήσης, συνήθως οι οφειλέτες πληρώνουν σε όλη τη διάρκεια ζωής του δανείου μόνο τους τόκους και στο τέλος εξοφλούν το αρχικό ποσό. Τα λεγόμενα interest – only (μόνο τόκοι) δάνεια ως ποσοστό του συνόλου των ενυπόθηκων δανείων για ακίνητα επαγγελματικής χρήσης αυθήθηκαν στο 88% το 2021 από μόλις 51% το 2013, σύμφωνα με την Trepp.
Συνήθως οι ιδιοκτήτες των ακινήτων αποπληρώνουν το χρέος αυτό είτε με νέο δάνειο είτε πουλώντας το κτίριο. Τα πράγματα όμως έχουν τώρα δυσκολέψει, αφού η ραγδαία αύξηση του κόστους δανεισμού, καθιστά τους πάντες επιφυλακτικούς στην αναχρηματοδότηση των δανείων, αλλά και δύσκολη την πώληση ακινήτων.
Αρκετές τράπεζες, φοβούμενες ζημιές, βρίσκονται υπό πίεση από ρυθμιστικές αρχές και μετόχους να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους. Έτσι έχουν εν πολλοίς σταματήσει να εκδίδουν νέα δάνεια για commercial real estate.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings πρόσφατα υπολόγισε ότι το 35% των τιτλοποιημένων ενυπόθηκων δανείων για ακίνητα επαγγελματικής χρήσης, που λήγουν από τον Απρίλιο έως τον Δεκέμβριο του 2023, δεν μπορούν να αναχρηματοδοτηθούν με βάση τα σημερινά επιτόκια και την αξία των ακινήτων ή το εισόδημα από αυτά. Αρκετά εμπορικά κέντρα και ξενοδοχεία αντιμετωπίζουν κίνδυνο για στάση πληρωμών, αλλά η κατάσταση είναι ιδιαίτερως ζοφερή για τους ιδιοκτήτες χώρων γραφείου.
