Στόχος είναι η Κύπρος να καταστεί σημείο εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο θα προέρχεται από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, τόνισε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι πρωταρχικός στόχος της Κυβέρνησης είναι η μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, το οποίο «ουσιαστικά επιβαρύνει σοβαρά την οικονομία του τόπου και το νοικοκυριό».
Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι στα μέσα Ιανουαρίου του 2025 θα κατατεθούν οι πρώτες αιτήσεις από εμπορικούς παραγωγούς και από ιδιώτες για αποθήκευση ενέργειας με στόχο να μπει σε αποθήκευση ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ ύψους 150 Μεγαβάτ, ενώ ανακοίνωσε ότι τον Ιούλιο του 2025 θα ανοίξει η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού.
Σε χαιρετισμό του στο 12ο ενεργειακό συμπόσιο που έγινε στη Λευκωσία, με τίτλο «Οι μεγάλες αποφάσεις για την ενέργεια», ο κ. Παπαναστασίου παρουσίασε μέσω διαφανειών την ενεργειακή στρατηγική της Κύπρου και αναφέρθηκε στον στόχο για μετατροπή του φυσικού αερίου σε ηλεκτρική ενέργεια «ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα ευρήματα στην ΑΟΖ» των χωρών της περιοχής και όχι μόνο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η γεωλογία δεν διαχωρίζει κοιτάσματα, ευρήματα, πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε επίσης στην διοχέτευση φυσικού αερίου από δύο κατευθύνσεις, με την πρώτη να είναι η εισαγωγή και προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω του «Προμηθέα».
Ανέφερε ότι η αποϋγροποίηση, αεροποίηση θα περνά μέσα από τη ΔΕΦΑ, που είναι ο κεντρικός φορέας αγοράς φυσικού αερίου και ο κεντρικός φορέας πώλησης φυσικού αερίου, σε μία αναδυόμενη αγορά φυσικού αερίου, ενώ η παραγωγή από φυσικό αέριο στις ΑΟΖ θα πηγαίνει προς την κατεύθυνση της ΔΕΦΑ.
Στόχος η Κύπρος να καταστεί σημείο εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο θα προέρχεται από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, ανέφερε και πρόσθεσε πως αυτό μπορεί να γίνει μέσα από πλωτή μονάδα, το FLNG ή μπορεί να γίνει με ένα τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου στην ξηρά.
Ανέφερε επίσης ότι η ΕΤΥΦΑ έχει καταλήξει σε μια συμφωνία για το πλοίο «Προμηθέας» με τον εργολάβο και το πλοίο «θα έχει κάποιο προορισμό σύντομα εντός Δεκεμβρίου, ώστε να πιστοποιηθεί σαν πλωτή μονάδα και πιθανόν να μπει σε χρήση».
Αναφορικά με το πρώτο σχέδιο για αποθήκευση ενέργειας, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι οι πρώτες αιτήσεις θα είναι μέσα Ιανουαρίου 2025 και θα αφορά εμπορικούς παραγωγούς όπως και ιδιώτες.
Ανέφερε ότι η συνολική επιχορήγηση αναμένεται ότι θα είναι γύρω στα 35-40 εκατομμύρια ευρώ και πρόσθεσε πως στόχευση της Κυβέρνησης αυτή τη στιγμή είναι να μπουν σε αποθήκευση 150 Μεγαβάτ.
Αναφορικά με την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι σήμερα η εγκατεστημένη ισχύ σε συμβατική παραγωγή είναι περίπου 1.400 Μεγαβάτ, ενώ αιολική και ηλιακή ενέργεια είναι περίπου στα 900-950 Μεγαβάτ.
«Υπάρχει σοβαρή αύξηση της παραγωγής από αιολική και ηλιακή ενέργεια η οποία δεν χρησιμοποιείται περισσότερο από 19%» και «άρα υπάρχει σοβαρή απόρριψη ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από ΑΠΕ», σημείωσε.
Ανέφερε επίσης ότι υπάρχει ανάγκη μείωση της απόρριψης αιολικής και ηλιακής ενέργειας η οποία «να μπαίνει σε μπαταρίες» και να μειώνεται η παραγωγή ηλεκτρισμού από συμβατικές μονάδες, η οποία είναι ακριβή και ρυπογόνα.
Επιπλέον, ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις είναι μέρος της όλης στρατηγικής της Κυβέρνησης και πρόσθεσε πως η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρος – Κρήτη ουσιαστικά είναι η διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρος – Ευρώπη μέσω Κρήτης.
«Το έργο αυτό αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2029 και η λογική του είναι ότι θα βοηθήσει τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου», σημείωσε.
Ανέφερε επίσης ότι θα βοηθήσει στην διείσδυση περισσοτέρων ΑΠΕ και λόγω ότι η αγορά της Κύπρου είναι πολύ μικρή «μπορεί να υπάρχουν κάποιοι άλλοι πιο βόρεια που να ενδιαφέρονται» για ενέργεια και πρόσθεσε πως σε αυτό βοηθάει το ότι η ΕΕ αποφάσισε να έχει μια ενιαία αγορά ενέργειας.
«Συνήθως οι ροές είναι από τις φθηνές παραγωγές προς τις ακριβές καταναλώσεις», πρόσθεσε.
«Στόχος μας ως Κυβέρνηση είναι η μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, το οποίο ουσιαστικά επιβαρύνει σοβαρά την οικονομία του τόπου και το νοικοκυριό», υπογράμμισε.
Αναφέροντας ότι στην Κύπρο η τιμή του ηλεκτρισμού είναι στα 33 σεντ την Κιλοβατώρα, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι η μέση τιμή στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ είναι 20 σεντ την Κιλοβατώρα.
Αναφορικά με το παραδοσιακό δίκτυο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που υπάρχει στην Κύπρο, ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι «αποφασίσαμε μέσα από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ηλιακής και αιολικής, να χρησιμοποιήσουμε αυτό το δίκτυο για να ρίξουμε μέσα ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
«Καταργούμε όσο μπορούμε τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή, αυξάνουμε τις χρήσεις ΑΠΕ», πρόσθεσε.
Ανέφερε, ωστόσο, ότι αυτό το δίκτυο δεν είναι αρκετά έξυπνο για να διαχειριστεί αυτές τις παραγωγές, οι οποίες έρχονται από διαφορετικές πηγές και πρόσθεσε ότι μέσα από την ανάπτυξη αυτού του δικτύου, είτε σε καλωδιώσεις είτε σε εγκαταστάσεις μηχανημάτων με την χρήση της τεχνολογίας, αυτό το δίκτυο θα γίνει έξυπνο.
Σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι αναμένεται η κατάληξη της διερεύνησης που γίνεται από συγκεκριμένο οίκο και «οι τοποθετήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων» σε σχέση με την χρηματοδότηση του έργου και πρόσθεσε ότι «υπάρχουν πολύ ενδιαφερόμενοι επενδυτές» για το έργο.
Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας
Εξάλλου, σε μαγνητοσκοπημένο χαιρετισμό του ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Θόδωρος Σκυλακάκης είπε ότι οι σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου θα γίνουν ακόμη στενότερες «καθώς θα προχωράει η κατασκευή του καλωδίου που θα συνδέσει τα δύο ηλεκτρικά μας συστήματα».
Η περίοδος αυτή της ενεργειακής μετάβασης με πολύ μεγάλες αναταραχές που έρχονται ταυτόχρονα με μία κλιματική κρίση, είναι γεμάτη προκλήσεις», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «είμαστε αναγκασμένοι να προχωρούμε στην ταχύτατη είσοδο των ΑΠΕ που είναι και ο μόνος τρόπος για να προσφέρουμε χαμηλές τιμές και ενεργειακή ασφάλεια στους πολίτες μας».
Αναφορικά με τις προσπάθειες της Ελλάδας προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Σκυλακάκης είπε ότι αυτές έχουν δύο θεμελιώδεις πυλώνες, προσθέτοντας ότι «ο ένας είναι να πετυχαίνουμε ένα σωστό ενεργειακό μίγμα», δηλαδή να έχουμε ταυτόχρονα, όπως εξήγησε, και φωτοβολταϊκά και υδροηλεκτρικά και κυρίως αιολικά, «αλλά και σημαντικές επενδύσεις, στην αποθήκευση ενέργειας.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη να κρατήσουμε τις διασυνδέσεις προς κάθε κατεύθυνση έτσι ώστε αυτό το μίγμα να συμπληρώνεται από τις προσπάθειες που κάνουν οι γειτονικές χώρες.
«Όλος αυτός ο συνδυασμός πιστεύουμε ότι θα οδηγήσει στα επόμενα χρόνια σε πολύ χαμηλότερες τιμές και αυτό θα ευνοήσει και την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο, καθώς θα προχωρήσει η διασύνδεση», κατέληξε.
Πρόεδρος ΚΕΒΕ
Σε χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Σταύρος Σταύρου «τόσο για το φυσικό αέριο όσο και για τον ηλεκτρισμό και τις ΑΠΕ έφτασε η ώρα που πρέπει να ληφθούν οριστικές και ξεκάθαρες αποφάσεις».
«Και αυτό γιατί οι ενεργειακοί σχεδιασμοί έχουν καθυστερήσει αρκετά, η Κύπρος έχει άμεση ανάγκη από αξιοποίηση των ενεργειακών της πόρων και δυνατοτήτων και το ενεργειακό κόστος επιβάλλεται άμεσα να μειωθεί και στην Κύπρο», πρόσθεσε.
Ο κ. Σταύρου είπε ότι για αυτούς τους τρεις λόγους επιβάλλεται να πάρουμε τώρα αποφάσεις για την ενέργεια.
«Γνωρίζουμε όλοι τι έγινε με τον τερματικό στο Βασιλικό, βιώνουμε όλοι τις καθυστερήσεις με την αξιοποίηση του φυσικού αερίου και ξέρουμε όλοι τι συμβαίνει με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού από τις ΑΠΕ», πρόσθεσε.
Επίσης, ο κ. Σταύρου είπε ότι «δεν υπάρχουν άλλες δικαιολογίες για νέες καθυστερήσεις στον τομέα της ενέργειας» και πρόσθεσε πως «όλοι οι σχεδιασμοί πρέπει να προχωρήσουν και γρήγορα και σωστά».
Είπε ακόμη ότι από τις καθυστερήσεις η οικονομία καταβάλλει τεράστιο κόστος με τεράστια πρόστιμα για ρύπους με εξωφρενικά ψηλές τιμές ηλεκτρισμού, με μείωση της ανταγωνιστικότητας και άλλα πολλά αρνητικά».
Ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ χαιρέτισε τις ενέργειες της Κυβέρνησης «και προσωπικά του ιδίου του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, που μαζί με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, κατέληξαν σε συμφωνία για να προχωρήσει το σημαντικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας».
Ανέφερε ότι το έργο αυτό όταν ολοκληρωθεί, θα ενώσει ενεργειακά την Κύπρο με το δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και «το κυριότερο είναι ότι αναμένεται να μειώσει το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 30%».
Ο κ. Σταύρου είπε ότι «αναμένουμε και την αξιοποίηση των φυσικού αερίου από την ΑΟΖ μας, καθώς και την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας».
«Η Κύπρος, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει στην ενέργεια δεν μπορεί να αυτοακυρώνεται με καθυστερήσεις που τις στοιχίζουν», κατέληξε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΔΜΗΕ
Στον δικό του μαγνητοσκοπημένο χαιρετισμό, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης είπε ότι το έργο του Great Sea Interconnector «προχωρά, οι υποθαλάσσιες έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε εξελίξεις και σε εθελοντικό επίπεδο» και πρόσθεσε ότι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 θα είναι έτοιμη και η μελέτη κόστους οφέλους για τη διασύνδεση μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ.
Ανέφερε ότι «στη σημερινή συγκυρία της μαζικής στροφής προς τις ΑΠΕ, η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να εκμεταλλευθούν το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό που διαθέτουν και να εξελιχθούν σε έναν ισχυρό περιφερειακό κόμβο, πράσινης ενέργειας». Απαραίτητη προϋπόθεση για να το πετύχουμε αυτό, σύμφωνα με τον κ. Μανουσάκη, είναι οι ενεργειακές υποδομές, που θα ξεκλειδώσουν την διείσδυση μεγάλων ποσοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μας μείγμα και θα επιτρέψουν τη μεταφορά πράσινου ρεύματος, το οποίο, αντί να περικόπτεται, θα αξιοποιείται σε περιοχές που σήμερα βασίζονται σε ακριβά και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα για την ηλεκτροδότηση τους».
Ανέφερε ότι στον ΑΔΜΗΕ «νιώθουμε μεγάλη ευθύνη που υλοποιούμε την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ και πρόσθεσε πως είναι ένα έργο κρίσιμο για την ενεργειακή σταθερότητα της ανατολικής Μεσογείου.
Πρόσθεσε ότι το έργο αυτό στηρίζουν πέρα από την Κύπρο και την Ελλάδα, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που το χρηματοδοτεί με 658 εκατομμύρια ευρώ.
Ο κ. Μανουσάκης είπε ακόμη ότι ο Great Sea Interconnector, είναι μία από τις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες υποθαλάσσιες συνδέσεις παγκοσμίως.
«Όλες οι αποφάσεις που προηγήθηκαν σε επίπεδο Κυβερνήσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης για να φτάσουμε στο σημείο που είμαστε σήμερα, αλλά και αυτές που θα ακολουθήσουν μέχρι την ολοκλήρωση του έργου είναι καθοριστικές αποφάσεις για το μέλλον όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της ευρύτερης περιοχής», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι ο Great Sea Interconnector θα τερματίσει την εθνική απομόνωση του νησιού και θα καταστήσει την Κύπρο μέρος της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και πρόσθεσε ότι είναι ένα έργο που «θα αναβαθμίσει τη θέση των χωρών μας στο γεωπολιτικό χάρτη και θα προσφέρει σημαντικά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη».
«Με την λειτουργία της διασύνδεσης οι Κύπριοι καταναλωτές που σήμερα είναι αντιμέτωποι με τα υψηλότερα ενεργειακά κόστη πανευρωπαϊκά θα δουν άμεση μείωση του λογαριασμό τους κατά ένα σημαντικό ποσοστό. Αυτό θα έχει επίσης θετικό αντίκτυπο στη βιομηχανία και στον τουρισμό», κατέληξε.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Σε χαιρετισμό του ο Ανώτερος Διευθυντής Τραπεζικής της Ελληνικής Τράπεζας Φοίβος Στασόπουλος, τον οποίο ανέγνωσε ο επικεφαλής της Μονάδας Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων της Ελληνικής Τράπεζας Ανδρέας Παπαδόπουλος, είπε ότι η Ελληνική Τράπεζα με πλήρη επίγνωση της ανάγκης για μετάβαση σε εναλλακτικές, πιο βιώσιμες πηγές ενέργειας, έχει δεσμευτεί σε ενεργειακές επενδύσεις και ιδιαίτερα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Πρόσθεσε ότι η Τράπεζα επενδύει στη βιώσιμη ανάπτυξη και ηγείται της μετάβασης στην πράσινη οικονομία μέσα από την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών λειτουργίας, τη χρηματοδότηση «πράσινων» επιχειρήσεων, αλλά και τη συμμετοχή της σε πράσινες πρωτοβουλίες.
Ανέφερε ότι η Τράπεζα έχει καθορίσει συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης κοινωνικών και περιβαλλοντικών κινδύνων στη διαδικασία έγκρισης καινούργιων χρηματοδοτήσεων, ενώ διαθέτει εξειδικευμένη ομάδα για θέματα βιωσιμότητας και ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση).
«Η αποστολή μας ευθυγραμμίζεται με τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπου η στροφή προς μια Πράσινη Οικονομία αποτελεί έναν από τους πέντε βασικούς πυλώνες. Αυτή η μετάβαση δεν είναι απλώς μια στρατηγική επιλογή, αλλά μονόδρομος για ένα βιώσιμο μέλλον», πρόσθεσε.
Ο κ. Στασόπουλος είπε ακόμη ότι η εξειδικευμένη ομάδα της Ελληνικής Τράπεζας «είναι αφοσιωμένη στην αντιμετώπιση θεμάτων βιωσιμότητας και ESG, διασφαλίζοντας ότι οι πελάτες μας έχουν στη διάθεσή τους καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που ενισχύουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις».
ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Ο Δήμαρχος Λευκωσίας Χαράλαμπος Προύντζος είπε ότι δεν υπάρχει έννοια της πράσινης μετάβασης χωρίς τη συμμετοχή των πόλεων σε αυτή τη διαδικασία και πρόσθεσε ότι το κόστος ρεύματος που καταβάλει η Λευκωσία είναι συνολικά 2,7 εκατομμύρια ευρώ.
«Αυτό καταλαμβάνει ένα πολύ σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «καταναλώνουμε 10 εκατομμύρια κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος με πάνω από χίλιους μετρητές».
Ο κ. Προύντζος είπε ότι η Κύπρος διανύει μια φάση σημαντικής αύξησης του πληθυσμού της μέσω της εισροής μεταναστευτικών ροών και οικονομικών μεταναστών υψηλής στάθμης αλλά και μεταναστευτικών ροών που αυξάνουν τον ενεργό πληθυσμό της χώρας.
«Εκτιμούμε ότι τα επόμενα χρόνια ενδεχομένως να υπάρξει αύξηση του πληθυσμού της Κύπρου ίσως και κατά 25% μέχρι το 2030, μέσω αυτών των μεταναστευτικών ροών», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι όλες οι έρευνες δείχνουν ότι «το υδρογόνο ενδεχομένως να είναι πιο κατάλληλο καύσιμο από την ηλεκτροκίνηση και πρέπει ως πόλη να λάβουμε υπόψη μας αυτή την πραγματικότητα».
Ο Δήμαρχος Λευκωσίας είπε μεταξύ άλλων ότι δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για τραμ «για ένα αποτελεσματικό κόστος για τον καταναλωτή, αν δεν προλάβουμε να υιοθετήσουμε τέτοια πράσινη ενέργεια στο ενεργειακό ισοζύγιο της πόλης που θα δώσει στον οποιοδήποτε επενδυτή τη δυνατότητα να λειτουργήσει ένα πράσινο τραμ» και πρόσθεσε ότι τα ίδια ισχύουν και για τη διεύρυνση του οδικού φωτισμού.
Ο κ. Προύντζος εισηγήθηκε την ανάγκη να υπάρξει ένα ειδικό σχέδιο για την αυτοπαραγωγή των πόλεων, ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη λειτουργείας ενεργειακών κοινοτήτων στην Κύπρο.
Λύσεις όπως ο έξυπνος οδικός φωτισμός ή τα έξυπνα φώτα τροχαίας πρέπει να γίνουν σε συνάρτηση με τους ενεργειακούς προγραμματισμένους της χώρας προκειμένου να χτίσουμε σε υφιστάμενες έξυπνες υποδομές και όχι να λειτουργήσουμε με την παραδοσιακή μας πολιτική, κατέληξε.
