Συναγερμό για την αγορά ακινήτων στην Ευρώπη έχει σημάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κάνοντας λόγο για «αυξανόμενα σημάδια υπερτίμησης της ευρωπαϊκής αγοράς».
Μετά από περιόδους σχετικής σταθερότητας και επτά ετών αδιάκοπης ανάπτυξης σε μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αναμένεται πτώση στην αγορά ακινήτων, που χαρακτηρίζεται από σημαντική πτώση των πωλήσεων και των αποτιμήσεων, προειδοποιεί η ΕΚΤ. Στο τελευταίο δελτίο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναφέρεται ότι μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου 2022, οι συναλλαγές στα ακίνητα μειώθηκαν κατά 44% σε ετήσια βάση, ενώ τα δύο προηγούμενα τρίμηνα οι τιμές είχαν ήδη μειωθεί κατά 14%. Οι τομείς που φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο είναι αυτοί των εμπορικών ακινήτων, των γραφείων και των εμπορικών κέντρων.
Το φαινόμενο έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα σε αρκετές χώρες, ειδικά στη Σουηδία, όπου οι τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο έχουν ήδη μειωθεί κατά 15%. Αρκετοί αναλυτές εκφράζουν φόβους για μια νέα κρίση όπως αυτή του 2008, που μπορεί να φτάσει και το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ. Δεν λείπουν βέβαια και εκείνοι που κάνουν λόγο για μια φυσιολογική ύφεση στην αγορά ακινήτων, χωρίς σοβαρές συνέπειες.
Ο κίνδυνος της «φούσκας» δεν μπορεί να αποκλειστεί και αυτό που είναι πάνω απ’ όλα ανησυχητικό είναι ότι χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία επηρεάζονται επίσης από αβεβαιότητες και ευθραυστότητα στα δημόσια οικονομικά. Επιπλέον, ο εμπορικός τομέας κυριαρχείται από επενδυτικά κεφάλαια που εκτίθενται σε ξαφνικές αλλαγές.
Οι στρατηγικές της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ συνιστά την υιοθέτηση στρατηγικών στον τομέα των ακινήτων, που μειώνουν «τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Τα μέτρα αυτά στοχεύουν στην ενίσχυση των εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας, με όρια στην ανάληψη κεφαλαίων και την προσέλκυση κεφαλαίων κλειστού τύπου, των οποίων οι επενδυτές δεν μπορούν να αποσυρθούν πρόωρα.
Το πρόβλημα είναι ότι η Φρανκφούρτη γνωρίζει καλά πώς αυτές οι συστάσεις έχουν ήδη γίνει στο παρελθόν χωρίς να υπάρξει συνέχεια.
Υπάρχουν μάλιστα κάποιες ανησυχητικές ενδείξεις και σε σχέση με την αξία των κατοικιών, όπως φάνηκε και σε πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που κάνει λόγο για μη σταθμισμένες αυξήσεις: «Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις υπερτίμησης στην ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων, μεταξύ 15 και 20%, στις περισσότερες χώρες».
