Η πανδημία έχει πλήξει το επενδυτικό κλίμα στην Κύπρο, γεγονός που αποθαρρύνει τις επιχειρήσεις για νέες επενδύσεις.
Αυτό είναι ένα από τα κύρια συμπεράσματα του σημαντικού διαδικτυακού Συνεδρίου που οργάνωσε σήμερα το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λευκωσίας (ΕΒΕΛ), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), με θέμα την ετήσια έρευνα «Investment and Investment Finance in Cyprus».
Καλωσορίζοντας τους ομιλητές ο Πρόεδρος του ΕΒΕΛ κ. Μιχάλης Μουσιούττας τόνισε ότι καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς επενδύσεις, είτε από το εσωτερικό είτε από το εξωτερικό. Η Κύπρος, πρόσθεσε, βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο που πρέπει να επανακαθορίσει τις προτεραιότητες της, το οικονομικό μοντέλο της και να εκσυγχρονίσει το επενδυτικό πλαίσιο της, καθιστώντας το πιο ελκυστικό τόσο για επενδύσεις από το εξωτερικό, όσο και από το εσωτερικό.
Τα πορίσματα της έρευνας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, σημείωσε ο κ. Μουσιούττας αποτελούν σημαντικό βοήθημα για το πως πρέπει η Κύπρος να κινηθεί στο μέλλον και ειδικά μετά την πανδημία, ώστε να ανασυντάξει την οικονομία της.
Χαιρετισμό στο Συνέδριο απηύθυνε και η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κα Lilyana Pavlova. Στη συνέχεια ακολούθησε ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Κωνσταντίνου Πετρίδη.
Σε χαιρετισμό του, ο Κωνσταντίνος Πετρίδης τόνισε πως «είναι η πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία που διαχείριση και εξέλιξη της οικονομίας εξαρτάται τόσο πολύ από την επιτυχία του προγράμματος εμβολιασμών. Οι εμβολιασμοί έχουν μετατραπεί στο κύριο οικονομικό εργαλείο για τη διαχείριση της κρίσης και των προοπτικών ανάκαμψης».
Πάντως, ο κ. Πετρίδης παρουσιάστηκε αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας, λέγοντας πως «το 2021 αναμένουμε ισχυρή ανάκαμψη μεταξύ 3,5% και 4,5% του ΑΕΠ, αναλόγως της εξέλιξης της πανδημίας και της μεγάλης αβεβαιότητας που επικρατεί ακόμα».
Αναγνώρισε μεν ότι η πανδημία οδήγησε πολλές εταιρείες να καθυστερήσουν τις επενδύσεις τους αλλά όχι να τις τερματίσουν εξ ολοκλήρου, τονίζοντας δε πως υπάρχουν μεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως το Καζίνο Θέρετρο, οι Μαρίνες της Αγίας Νάπας και της Λάρνακας και άλλα έργα στις ορεινές περιοχές που θα διαφοροποιήσουν και θα εμπλουτίσουν το κυπριακό τουριστικό προϊόν.
«Ίσως να υπήρξαν κάποιες καθυστερήσεις λόγω της πανδημίας, αλλά είμαι αισιόδοξος ότι η υλοποίηση όλων αυτών των έργων θα δώσουν επιπλέον ώθηση στην οικονομία και μάλιστα (τα έργα αυτά) δεν έχουν περιληφθεί στις τρέχουσες προβλέψεις μας», είπε.
Εξάλλου, ο κ. Πετρίδης είπε πως οι επιδοτήσεις της Διευκόλυνσης για την Ανάκαμψη και την Ανθεκτικότητα της ΕΕ, που ανέρχονται περίπου στο €1 δισεκατομμύριο για την Κύπρο, θα αποτελέσουν το «σχέδιο για τα επόμενα χρόνια», καθώς και το κλειδί για να καταστεί η κυπριακή οικονομία πιο ανθεκτική.
Η πλειοψηφία αυτών των κονδυλίων έχουν κάνουν με την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, κατέληξε.
Με βάση στοιχεία που ανέφερε στη δική του παρέμβαση ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κ. Κωνσταντίνος Ηροδότου, οι επενδύσεις στην Κύπρο μειώθηκαν κατά 9.4% τους πρώτους 9 μήνες του 2020. Ακόμα ανέφερε ότι τα νέα δάνεια από το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου ανήλθαν σε 2.8 δις ευρώ το 2020 και είναι μειωμένα κατά 8.8% σε σχέση με το 2019, που ανήλθαν σε 3.5 δις ευρώ.
Ο κ. Ηροδότου ανέδειξε τον ρόλο της ΕΙΒ στην Κύπρο, λέγοντας ότι τα τελευταία 10 χρόνια ενίσχυσε με 1.2 δις ευρώ έργα στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Ακόμα, είπε, διοχέτευσε με 1 δις ευρώ τις κυπριακές τράπεζες για χρηματοδότηση ΜμΕ στη βιομηχανία, στις υπηρεσίες, στον τουρισμό και στις υποδομές.
Παρουσιάζοντας την έρευνα ο Επικεφαλής του Τμήματος Οικονομικών Μελετών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Pedro de Lima είπε τα εξής:
- Το ενδιαφέρον στην Κύπρο για επενδύσεις μέσα στο 2020 μειώθηκε κατά 35,3%, στην ΕΕ κατά 28,2% και στις ΗΠΑ κατά 37,1%.
- Περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις (51%) οι οποίες είχαν επενδυτικά σχέδια για το τρέχον οικονομικό έτος κάνουν λιγότερες επενδύσεις από ό,τι είχαν προγραμματίσει, ποσοστό ελαφρώς πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (45%).
- Η πιο συχνή επίπτωση του COVID-19 αναμένεται να είναι η αυξημένη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών (55%), ιδίως μεταξύ των επιχειρήσεων στον κλάδο των υπηρεσιών (63%).
- Οι εταιρείες μεταποίησης έχουν λιγότερη μακροπρόθεσμη επίπτωση (29%). Μία στις πέντε επιχειρήσεις (21%) αναμένει μόνιμη μείωση του προσωπικού της. Αυτό αυξάνεται σχεδόν σε μία στις τρεις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών (35%).
- Περίπου το 1/3 όλων των επιχειρήσεων (33%) υποστηρίζουν ότι ανέπτυξαν ή εισήγαγαν νέα προϊόντα, διαδικασίες ή υπηρεσίες ως μέρος των επενδυτικών τους δραστηριοτήτων. Αυτό περιλαμβάνει ένα 15% των εταιρειών οι οποίες εισήγαγαν καινοτομίες στη χώρα ή στην παγκόσμια αγορά. Αυτό το ποσοστό είναι αντίστοιχο με εκείνο που καταγράφηκε στην έκθεση EIBIS 2019 (39%), αλλά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (42%).
- Πάνω από τις μισές εταιρείες στην Κύπρο (54%) έχουν αναπτύξει, πλήρως ή μερικώς, τουλάχιστον μία ψηφιακή τεχνολογία, ποσοστό που βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (63%).
- Σχεδόν το 1/4 των επιχειρήσεων (24%) πιστεύουν ότι η επιχειρηματική τους δραστηριότητα έχει επηρεαστεί σημαντικά από την κλιματική αλλαγή και από τις αλλαγές στις καιρικές συνθήκες που σχετίζονται με αυτή, ενώ δύο στις πέντε (41%) αναφέρουν μικρό αντίκτυπο. Αυτά τα επίπεδα είναι σε αντιστοιχία με τον μέσο όρο της ΕΕ (23% και 35%, αντίστοιχα).
- Πάνω από τις μισές εταιρείες στην Κύπρο (53%) έχουν ήδη επενδύσει ή σχεδιάζουν να επενδύσουν τα επόμενα τρία χρόνια σε μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών και μείωσης των εκπομπών άνθρακα. Αυτό το ποσοστό είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (67%). Η αβεβαιότητα σχετικά με το ρυθμιστικό περιβάλλον και τη φορολογία είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στις επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα (77%), ακολουθούμενες από το κόστος αυτών των δραστηριοτήτων (74%).
Στη δική του παρέμβαση ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ κ. Χριστόδουλος Ε. Αγκαστινιώτης ανάφερε μεταξύ άλλων ότι πριν την πανδημία το 44% των κυπριακών επιχειρήσεων ήταν διατεθειμένες να αυξήσουν τις επενδύσεις του το 2020, όμως μετά άλλαξαν τους σχεδιασμούς τους με αποτέλεσμα μόλις το 18% να συνεχίσουν να επιδιώκουν αύξηση των επενδύσεων τους και το 37% να αποφάσισαν τη μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας τους.
Όπως γίνεται αντιληπτό, τόνισε ο κ. Αγκαστινιώτης, οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει και το κύριο θέμα που απασχολεί σήμερα τις επιχειρήσεις είναι η ρευστότητα χρήματος, η ασφάλεια και η επιβίωση. Και είναι γι’ αυτό, πρόσθεσε που το ΚΕΒΕ πιέζει για την εγγύηση των δανείων από την κυβέρνηση. Ο κ. Αγκαστινιώτης επισήμανε στη συνέχεια ότι χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν για να επανέλθει το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για επενδύσεις.
Στο συνέδριο μίλησαν ακόμη η Διευθύντρια Επιχειρήσεων Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Anita Fürstenberg-Lucius, o Οικονομικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών κ. Κυριάκος Κακουρής και ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου κ. Χάρης Πουαγκαρέ. Την συζήτηση διηύθυνε η Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, κ. Χαριτίνη Τσαγκάρη.
