- Βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα δύσκολο παζλ με άγνωστη κατάληξη
Ο Τζο Μπάιντεν έκοψε τελικά πρώτος το νήμα στις εκλογές στις ΗΠΑ και είναι ο νέος πλανητάρχης. Το σίριαλ της εκλογής του και οι απειλές του Τραμπ για προσφυγή στη δικαιοσύνη θα μείνουν στην ιστορία των αμερικανικών εκλογών, ως σημεία που αμαυρώνουν τη δημοκρατική διαδικασία της εκλογής Προέδρου.
Το μεγάλο ενδιαφέρον όλων για το ποιος θα ήταν ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκοι, έχει να κάνει με το πολυεπίπεδο ρόλο που διαδραματίζει η Αμερική στον πλανήτη. Όλες σχεδόν οι χώρες και όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις θέλουν να έχουν καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, γιατί με τις πολιτικές και αποφάσεις τους επηρεάζουν όλη την υδρόγειο.
Στη δική μας περίπτωση, της Κύπρου και της Ελλάδας, υπάρχουν ιδιαίτερα αυξημένοι λόγοι που θέλουμε και επιδιώκουμε καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Τα πολλά προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία, μας αναγκάζουν να τα έχουμε καλά με την Αμερική, διότι εκτός του ότι ελέγχει το γεωστρατηγικό παιχνίδι της γειτονιάς μας, είναι ίσως και η μόνη χώρα που μπορεί να συγκρατήσει τον Ερντογάν στα επεκτατικά σχέδια του σε Κύπρο και Αιγαίο.
Με αυτά υπόψη, είναι λογικό να θέλουμε μια φιλική Αμερική προς τον Ελληνισμό. Όμως, αυτό δεν εξαρτάται μόνο από το ποιος είναι ο πλανητάρχης, αλλά με το ποια είναι τα συμφέροντα (γεωπολιτικά, οικονομικά, κ.ά.) των ΗΠΑ στην περιοχή μας.
Σήμερα, όπως είναι διαμορφωμένο το τοπίο, οι ΗΠΑ επιδιώκουν ηρεμία στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας και μια ειρηνική λύση στο κυπριακό μεταξύ ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Οι ΗΠΑ για πολλούς λόγους και κυρίως για τη συνοχή του ΝΑΤΟ, δεν επιθυμούν εντάσεις και συγκρουσιακό κλίμα στο Αιγαίο και στην Κύπρο.
Όμως, αυτή η ιδανική εικόνα δεν υπάρχει, διότι ο Ερντογάν έχει άλλα σχέδια. Κάτω από την ομπρέλα της λεγόμενης “Γαλάζιας Πατρίδας” θέλει τον εσαεί έλεγχο της Κύπρου, επιδιώκει να βάλει χέρι στο Αιγαίο και επιζητά μερίδιο από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην περιοχή μας. Αυτές οι επεκτατικές και εξωπραγματικές απαιτήσεις του Ερντογάν δεν μπορούν να γίνουν ούτε δεκτές, ούτε ανεκτές από τη Λευκωσία και Αθήνα.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι πως θα διαχειριστεί ο νέος Πλανητάρχης αυτό το παζλ. Προφανώς ούτε ο ίδιος, ούτε η πολιτική διπλωματία των ΗΠΑ θα θέλουν να χάσουν από σύμμαχο της χώρας τους την Τουρκία και αυτό το γνωρίζει ο Ερντογάν και το εκμεταλλεύεται στο έπακρον.
Μάλιστα, θέλοντας να δείξει ότι έχει και άλλες επιλογές, εκτός από του να είναι αγκυροβολημένος μόνο στις ΗΠΑ και τη Δύση, αγόρασε τους ρωσικούς πυραύλους S-400 και άνοιξε νέους διαύλους οικονομικής και στρατιωτικής συνεργασίας με τη Μόσχα. Αυτή η συμπεριφορά του Ερντογάν προκαλεί αντιδράσεις στις ΗΠΑ και ευρύτερα στη Δύση, αλλά μέχρι στιγμής δεν τον τιμώρησαν παραδειγματικά για την αντι – συμμαχική στροφή του. Φυσικά, το θέμα της “ανυπακοής” Ερντογάν είναι ανοικτό και τώρα με τον Μπάιντεν στο τιμόνι των ΗΠΑ, δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί.
Την ίδια ώρα, η Ευρώπη που αποτελεί το στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ, δυσφορεί με τις συνεχείς προκλήσεις του Ερντογάν κατά κρατών – μελών της, όπως είναι η Κύπρος και η Ελλάδα και συζητά την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.
Η κατάσταση δεν είναι εύκολη και ο νέος Πλανητάρχης μάλλον θα αναγκαστεί να πάρει πιο ξεκάθαρη θέση.
Είτε θα πετύχει να φέρει την Τουρκία στα νερά του υποχρεώνοντας την να εγκαταλείψει τα ανοίγματα της προς τη Μόσχα, είτε θα έρθει πιο κοντά στην Κύπρο και στην Ελλάδα, κάτι που ξεκίνησε ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ κ. Μ. Πομπέο. Φυσικά, ο πανούργος Ερντογάν για να επιστρέψει στη στάνη των ΗΠΑ και της Δύσης, σίγουρα θα ζητήσει ισχυρά ανταλλάγματα, που αυτά μπορεί να είναι στη Συρία, στη Λιβύη, στην Κύπρο ή στο Αιγαίο.
Όπως φαίνεται το παιχνίδι που θα παιχθεί είναι πολύ χοντρό, έχει γεωστρατηγικές προεκτάσεις και ίσως κρίνει την επόμενη μέρα του κυπριακού και του Αιγαίου.
Όπως και να δει κάποιος τα δεδομένα, είμαστε σ’ ένα κομβικό σημείο, όπου ο ρόλος του νέου Πλανητάρχη ίσως αποδειχθεί καταλυτικός για τις επόμενες εξελίξεις σε Κύπρο και Ελλάδα.
Γι’ αυτό, η πλευρά μας θα πρέπει να κινηθεί έξυπνα, διπλωματικά και δραστήρια για να βγούμε κερδισμένοι από αυτό το πολυσύνθετο σκηνικό.
Ι. Ιωσήφ
