Εντός του επόμενου διαστήματος θα υπάρξει πρόστιμο για το διαβατήριο του Τζο Λόου όπως αποκάλυψε ενώπιον της Ερευνητικής για τις πολιτογραφήσεις, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου.
Την ίδια ώρα, ο κ. Ηροδότου αναφέρθηκε στις εξετάσεις επί των πολιτογραφήσεων που διαθέτουν αρνητικές πληροφορίες, ενώ έδωσε απαντήσεις σχετικά με την μεθοδολογία ελέγχου που ασκεί η Κεντρική Τράπεζα.
Στην αρχική τοποθέτησή του ο Κωνσταντίνος Ηροδότου, ξεκαθάρισε πως το ΚΕΠ δεν βρισκόταν στις οποιεδήποτε αρμοδιότητες της Κεντρικής Τράπεζας ούτε ζητήθηκαν ποτέ απόψεις και δεν έιχε καμία συμμετοχή στον σχεδιασμό του προγράμματος.
«Τα πιστωτικά ιδρύματα και λοιπές υπόχρεες οντότητες οφείλουν να συμμορφώνονται στις απαιτήσεις για την παρέμβαση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος» τόνισε μεταξύ άλλων στην κατάθεση του.
Κληθείς να σχολιάσει το ενδεχόμενο ευθυνών σε πιστωτικά ιδρύματα αλλά και για την εποπτεία, ο κ. Ηροδότου κατέθεσε ενώπιον της επιτροπής τη μεθοδολογία της εποπτείας. Όπως είπε ότι η εποπτεία εφαρμόζεται ανάλογα τον βαθμό του κινδύνου και τα χαρακτηριστικά της οντότητας. Το εύρος της εποπτείας γίνεται σε βάση μοντέλου της ΚΤΚ που ανέπτυξε σε συνεργασία του IMF.
Ο κ. Ηροδότου υπέδειξε ακόμη πως υπάρχουν τρεις πυλώνες ελέγχου, πρώτον ο προσδιορισμός της ταυτότητας του πελάτη, δεύτερος ο έλεγχος των συναλλαγών και τρίτος η επικαιριοποίηση των στοιχείων.
Οι έλεγχοι γίνονται δειγματοληπτικά είπε ο κ. Ηροδότου και μετά η διαδικασία εξελίσσεται ανάλογα τα ευρήματα, δίνοντας μία ευκαιρία στο πιστωτικό ίδρυμα να απαντήσει και μετά αποστέλλεται η απόφαση της ΚΤΚ. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να βγει ανακοίνωση από την Κεντρική Τράπεζα. «Η κάθε τράπεζα πρέπει να κάνει και ανάλογη αξιολόγηση του κινδύνου» κατέληξε ο κ. Ηροδότου
Σε ερώτηση για τη δειγματοληψία ο κ. Ηροδότου είπε πως «δεν υπάρχει κάτι που να δείχνει στις τράπεζες ότι το έμβασμα ήρθε από πολιτογράφηση και επίσης δεν ερχόταν όλο το ποσό. Σε κάποιες περιπτώσεις έρχονταν σε κομμάτια, και ακόμα δεν ήταν σε μία τράπεζα». Αναφέρθηκε επίσης σε συγκεκριμένη περίπτωση πελάτη που χρησιμοποίησε πάνω από ένα πιστωτικό ίδρυμα. «Δεν υπήρχε κάποιο σύστημα που να ειδοποιεί την τράπεζα ή το κράτος ότι τα εμβάσματα ήταν για αυτό το σκοπό».
Ο κ. Νικολάτος είπε πως άρα η ΚΤΚ δεν είχε λίστα με τις πολιτογραφήσεις και μήπως θα έπρεπε να έχει τον έλεγχο η ΚΤΚ. Ο κ. Ηροδότου απάντησε πως ούτε στη διαδικασία, ούτε στο σχεδιασμό του σχεδίου πολιτογραφήσεων και η υποχρέωση της ΚΤΚ ήταν για AML και όχι για τα διαβατήρια.
Σε σχέση με την ποσότητα των εμβασμάτων από το ΚΕΠ στο σύνολο εμβασμάτων που ήρθαν από το εξωτερικό ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι:
Το 2018 ήταν στο 1,64% από το σύνολο 56 δις ευρώ που ήρθαν από το εξωτερικό, 2019 1,55% από σύνολο 74 δις ευρώ 2020 0,88% από σύνολο 47 δις ευρώ.
Σε ερώτηση αν αποτάθηκε η ΚΤΚ στα Υπουργεία είπε πως «Κάναμε προσπάθειες ως ΚΤΚ για να πάρουμε στοιχεία ή να ενημερώσουμε για κάποιες ανησυχίες μας. Θέλαμε στοιχεία για να κάνουμε τις αναλύσεις μας ως προς την χρηματοοικονομική σταθερότητα. Ήταν περισσότερο για να διευκολυνθούν οι τράπεζες για τον εντοπισμό»
Ο κ. Ηροδότου στις απαντήσεις του ανέφερε μερικά στατιστικά στοιχεία που προήλθαν από τις τράπεζες και όχι από έλεγχο της ΚΤΚ. Όπως οι τράπεζες απερρίψαν 130 σχέσεις με πελάτες 2013-2019 και έγιναν 77 αναφορές στη ΜΟΚΑΣ σε σχέση με το ΚΕΠ. Για το 2020 απέρριψαν 9, τερμάτισαν 3 και παρέπεμψαν 33 στη ΜΟΚΑΣ «Όπως βλέπετε υπήρχε ρίσκο και κάτι έπιαναν δειγματοληπτικά οι τράπεζες».
Από το 2014 -2020 Έγιναν 68 επιτόπιοι έλεγχοι, οι 52 είχαν συγκεκριμένους στόχους για έρευνα πελατών υψηλών κινδύνων. Στη βάση των ελέγχων περισσότεροι από 3.000 πελατών πέρασαν από τον έλεγχο δειγματοληπτικά.
Σε ερώτηση αν οι λογαριασμοί των developer, λογιστών και δικηγόρων θεωρούνται υψηλού κινδύνου απάντησε καταφατικά.
Αναφορικά με την περίπτωση του Τζο Λόου, ανέφερε πως υπήρχε καθυστέρηση λόγω του lockdown και πως τις επόμενες ημέρες θα υπάρχει τελική απόφαση που είναι το πρόστιμο. Όπως είπε έγινε ειδικός επιτόπιος έλεγχος στο συγκεκριμένο πιστωτικό ίδρυμα από τον Νοέμβριο του 2019.
“Το σύνολο των περιπτώσεων που έβγαιναν από το Al Jazeera ήταν 57 και 29 από αυτούς είχαν αρνητικές πληροφορίες. Από τους 57, οι 33 από αυτούς ήταν πελάτες κυπριακών τραπεζών και από αυτούς δυνητικά αρνητικές πληροφορίες ήταν 19 Είμαστε στα τελικά στάδια 28 φακέλων” είπε.
«Η ΚΤΚ από το 2014 αύξησε τις υποχρεώσεις σε σχέσει με τους διαμεσολαβητές όπου οι τράπεζες αξιολογούσαν και έπρεπε να ελέγχουν τα τρίτα πρόσωπα των προσώπων. Από το 2016 επανήλθαμε. Τα μέτρα αυτά επέφεραν μείωση των διαμεσολαβητών της τάξεως του 46%. Αρκετές φορές των οδηγιών της ΚΤΚ προηγήθηκαν νόμοι».
Σε ερώτηση για το πόσα άτομα απασχολούνται στην ΚΤΚ για σκοπούς AML ελέγχουν, ο κ. Ηροδότου είπε πως ο αριθμός είναι 9 άτομα και πως αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια.
Ρωτήθηκε επίσης αν γίνεται χρήση εξωτερικών συνεργατών, και είπε πως έγινε μια προσπάθεια στο παρελθόν αλλά έκριναν πως έπρεπε να μείνει εντός της Κεντρικής.
Σε ερώτηση του κ. Νικολάτου, αναφορικά με σχόλιο της MONEYVAL από επιστολή του Φεβρουαρίου 2020, όπου έλεγε για έλεγχο των developers και όχι των πελατών. Η κ. Καλογήρου ανέφερε πως τα χρήματα των επενδυτών καταθέτονταν στους λογαριασμούς των developers και αυτό σχολίαζε η MONEYVAL.
«Ήταν μία από τις δυσκολίες που εντοπίσαμε και εμείς. Εξού και το 2020 ζητήσαμε τα ονόματα για να διευκολυνθούν οι τράπεζες. Κάναμε προσπάθειες και το 2020 για τον έλεγχο των developers το 2020 αλλά δεν υπήρξε follow up από το Υπουργείο. Είναι κατανοητό αυτό που λέει η MONEYVAL και είναι μία από τις δυσκολίες».
Ο κ. Νικολάτος αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις για ύποπτες συναλλαγές όπου οι τράπεζες έκαναν αναφορά στη ΜΟΚΑΣ είτε άμεσα είτε λίγο αργότερα και ρώτησε αν η ΚΤΚ ήταν ενήμερη. «Το πότε ανακάλυψε μέχρι το report μπορεί να υπήρχε κάποια καθυστέρηση. Επίσης, διαδικαστικά, οι τράπεζες δεν ενημερώνουν την ΚΤΚ όταν πάνε στη ΜΟΚΑΣ».
Ο κ. Νικολάτου αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις για ύποπτες συναλλαγές όπου οι τράπεζες έκαναν αναφορά στη ΜΟΚΑΣ είτε άμεσα είτε λίγο αργότερα και ρώτησε αν η ΚΤΚ ήταν ενήμερη. «Το πότε ανακάλυψε μέχρι το report μπορεί να υπήρχε κάποια καθυστέρηση. Επίσης, διαδικαστικά, οι τράπεζες δεν ενημερώνουν την ΚΤΚ όταν πάνε στη ΜΟΚΑΣ».
