Το Συμβούλιο της ΕΕ σε σύνθεση ΣΕΥ (Υπουργοί Εξωτερικών) ενέκρινε κατά τη σημερινή του συνεδρίαση συμπεράσματα που καταδικάζουν το στρατιωτικό πραξικόπημα που πραγματοποιήθηκε στη Μιανμάρ την 1η Φεβρουαρίου 2021 με τον ισχυρότερο τρόπο, και τόνισε ότι η ΕΕ στέκεται δίπλα στο λαό της Βιρμανίας.
Με τα συμπεράσματα, οι Υπουργοί ζήτησαν την αποκλιμάκωση της τρέχουσας κρίσης μέσω του άμεσου τερματισμού της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, την αποκατάσταση της νόμιμης πολιτικής κυβέρνησης και το άνοιγμα του νεοεκλεγέντος κοινοβουλίου. Κάλεσαν ξανά τις στρατιωτικές αρχές να απελευθερώσουν αμέσως και άνευ όρων τον Πρόεδρο U Win Myint, την Πρωθυπουργό Daw Aung San Suu Kyi και όλους εκείνους που έχουν συλληφθεί μετά το πραξικόπημα.
Οι 27 καλούν τις αρχές σε αυτοσυγκράτηση και όλες τις πλευρές να απέχουν από τη βία.
Σημειώνουν δε ότι ενώ η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τον διάλογο με όλα τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη για την επίλυση της κρίσης, η ΕΕ είναι ταυτόχρονα έτοιμη να εγκρίνει περιοριστικά μέτρα που στοχεύουν εκείνους που ευθύνονται άμεσα για το στρατιωτικό πραξικόπημα και τα οικονομικά τους συμφέροντα. Ταυτόχρονα, η ΕΕ θα συνεχίσει να επανεξετάζει όλα τα εργαλεία πολιτικής της καθώς εξελίσσεται η κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής της για την αναπτυξιακή συνεργασία και τις εμπορικές της προτιμήσεις.
Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια και θα επιδιώξει να αποφύγει μέτρα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τον λαό της Μιανμάρ, ιδίως εκείνων που βρίσκονται στις πιο ευάλωτες συνθήκες.
Νωρίτερα, προσερχόμενος στη συνεδρίαση των 27 Υπουργών της οποίας προεδρεύει, ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ, δήλωσε ότι «σήμερα έχουμε μπροστά μας ένα πολύ σημαντικό και με μακρά ατζέντα Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Υπάρχουν τόσα πολλά στοιχεία, επιτρέψτε μου να δώσω την ατζέντα: πρώτα η σχέση μας με τη Ρωσία, η πυρηνική συμφωνία του Ιράν, η Μιανμάρ, το Χονγκ Κονγκ, η Λευκορωσία, η Στρατηγική Πυξίδα, το Κέρας της Αφρικής, το Σαχέλ, η νότια γειτονιά».
«Και ένα πολύ σημαντικό ζήτημα είναι ότι θα έχουμε μια συνάντηση με τον συνάδελφό μας, τον νέο Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Άντονι Μπλίνκεν», είπε, προσθέτοντας ότι «αυτή θα είναι μια ευκαιρία για την ενίσχυση της σημασίας των ανανεωμένων διατλαντικών μας σχέσεων».
Όσον αφορά τη Ρωσία, πρόσθεσε ο κ. Μπορέλ, «είναι σαφές ότι η Ρωσία βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Σύμφωνα με τον ίδιο «στην περίπτωση του Αλεξέι Ναβάλνι υπάρχει μια άρνηση της Ρωσίας να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της συμπεριλαμβανομένης της άρνησης να ληφθούν υπόψη οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
«Θα υπάρξει μια σημαντική συζήτηση μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών για το πώς να αντιδράσουν σε αυτό και ελπίζω να το κάνουμε με ενιαίο και αποφασιστικό τρόπο. Ας δούμε τα αποτελέσματα των συζητήσεων σήμερα», σημείωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος.
Όσον αφορά την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν (το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης), ανέφερε, «πραγματοποιούνται σημαντικές διπλωματικές επαφές με όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν είναι δυνατόν οι Ηνωμένες Πολιτείες να επιστρέψουν στην πυρηνική συμφωνία με το Ιράν που εγκαταλείφθηκε από την κυβέρνηση Τραμπ». «Πιστεύω ότι είναι ένας τρόπος για το Ιράν να επιστρέψει στην εκπλήρωση των πυρηνικών του υποχρεώσεων», εκτίμησε.
«Στη Μιανμάρ, βλέπουμε το αυξανόμενο βίαιο επακόλουθο του στρατιωτικού πραξικοπήματος και εκεί, επίσης, πρέπει να αντιδράσουμε γρήγορα στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην επίθεση εναντίον των διαδηλωτών με – λυπάμαι που το λέω – πολλά θύματα, άνθρωποι σκοτώνονται κατά τη διάρκεια αυτών των διαδηλώσεων», ανέφερε.
«Στη Λευκορωσία, η καταστολή αυξάνεται. Υπάρχει εκφοβισμός του πληθυσμού και της κοινωνίας των πολιτών. Εκεί πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τι συζητούν οι Υπουργοί Εξωτερικών προκειμένου να δώσουν μια γρήγορη απάντηση», κατέγραψε ο Μπορέλ.
Σε ό,τι αφορά την “Στρατηγική Πυξίδα της ΕΕ”, δήλωσε ότι «είναι ένας τρόπος να ληφθούν υπόψη το σύνολο των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι ένας τρόπος για τους Υπουργούς Άμυνας να κάνουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση με αυτό το σύνολο προκλήσεων».
«Όπως είπα, έχουμε πολλά σημεία σχετικά με το Κέρας της Αφρικής, το Σαχέλ, μετά την πρόσφατη διάσκεψη με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν που πραγματοποιήθηκε στο Τσαντ», πρόσθεσε.
Τέλος αναφέρθηκε στη νότια γειτονιά ενόψει της πλήρους συζήτηση για το επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, «όπου θα μιλήσουμε επίσης για την κατάσταση των μεταναστών και την μεταναστευτική πολιτική».
«Όπως βλέπετε, υπάρχουν πολλά σημαντικά ζητήματα, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων θα διαρκέσει έως τις 18:00 (19:00 ώρα Κύπρου), είναι μια ολοήμερη συνεδρίαση και ελπίζω ότι θα μπορέσω να σας μεταφέρω σημαντικά και θετικά νέα», κατέληξε ο Ύπατος Εκπρόσωπος.
Προηγούμενη ενημέρωση
Συνεδριάζει το ΣΕΥ για Μιανμάρ, Ρωσία και Χονγκ Κονγκ… Παρουσία Χριστοδουλίδη η συνεδρία
Με αντικείμενο τις τελευταίες διεθνείς εξελίξεις, την Μιανμάρ, τη σύνοδο κορυφής του G5 Sahel, την Αιθιοπία, τη Λευκορωσία, τη Ρωσία, τη Στρατηγική Πυξίδα και το Χονγκ Κονγκ, συνέρχεται υπό την Προεδρία Ζοζέπ Μπορέλ, στις 09:15 τοπική ώρα Βρυξέλλών, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ. Το απόγευμα αναμένεται να συμμετάσχει στο ΣΕΥ με τηλεδιάσκεψη και ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Antony Blinken για ανταλλαγή απόψεων στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ.
Αναλυτικά, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων θα ξεκινήσει με μια συζήτηση για τις τρέχουσες υποθέσεις, κατά την οποία οι Υπουργοί θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα αναφερθεί πρώτα στην κατάσταση στη Μιανμάρ μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα, με έμφαση στην αντίδραση της ΕΕ στις ενέργειες του στρατού, καθώς και στην προσέγγιση της ΕΕ με τους περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους. Οι Υπουργοί θα συζητήσουν την εμπλοκή της ΕΕ με τη χώρα με σκοπό τον καθορισμό μιας πιθανής δέσμης δράσεων, με στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς των βασικών παραγόντων, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον αρνητικό αντίκτυπο στον γενικό πληθυσμό και στους πιο ευάλωτους. Το Συμβούλιο αναμένεται να εγκρίνει συμπεράσματα σχετικά με αυτό το θέμα.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας θα ενημερώσει στη συνέχεια το Συμβούλιο για την επίσκεψή του στο Σουδάν και την Αιθιοπία εξ ονόματος του Ύπατου Εκπροσώπου στις 7-10 Φεβρουαρίου. Στόχος της επίσκεψης ήταν να συνεργαστεί με τις αιθιοπικές αρχές σχετικά με την κρίση στο Τιγκράι και να αντιμετωπίσει περιφερειακά ζητήματα για την αποφυγή περαιτέρω αποσταθεροποίησης σε μια ήδη εύθραυστη περιοχή. Με βάση τις παρατηρήσεις και τις συστάσεις του, οι 27 θα μελετήσουν ποια μέτρα μπορεί να λάβει η ΕΕ με άλλους διεθνείς και περιφερειακούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Αφρικανικής Ένωσης, για να αντιμετωπίσει την ανησυχητική ανθρωπιστική κατάσταση και να υποστηρίξει την αποκλιμάκωση των συγκρούσεων και τις ειρηνευτικές προσπάθειες.
Στη συνέχεια, ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα ενημερώσει το Συμβούλιο σχετικά με τη Σύνοδο Κορυφής της G5 Sahel που πραγματοποιήθηκε στο Τσαντ στις 16 Φεβρουαρίου, στην οποία συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη μαζί με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα αναφερθεί εν συντομία στην κοινή ανακοίνωση για την «Ανανεωμένη εταιρική σχέση με τη Νότια Γειτονιά», ενόψει της συζήτησης Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Παρασκευή. Επιπλέον, ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα αναφέρει την έγκριση στις 17 Φεβρουαρίου της κοινής ανακοίνωσης με τίτλο “Ενίσχυση της συμβολής της ΕΕ στην πολυμερή προσέγγιση βάσει κανόνων”, η οποία εκθέτει τις προσδοκίες και τις φιλοδοξίες της ΕΕ για το πολυμερές σύστημα. Τέλος, ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα θέσει το ζήτημα της περαιτέρω επιδείνωσης της κατάστασης στη Λευκορωσία και της συνεχιζόμενης καταστολής κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της κοινωνίας των πολιτών και των δημοσιογράφων.
Ακολούθως, μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Ύπατου Εκπροσώπου στη Μόσχα στις 4-6 Φεβρουαρίου 2021, το Συμβούλιο θα πραγματοποιήσει μια ολοκληρωμένη και στρατηγική συζήτηση για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας.
Η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στην απάντηση της ΕΕ στην καταδίκη του Alexei Navalny και στην καταστολή χιλιάδων ειρηνικών διαδηλωτών σε ολόκληρη τη Ρωσία, καθώς και στον τρόπο παροχής περαιτέρω υποστήριξης στην ανεξάρτητη ρωσική κοινωνία των πολιτών και στην ενίσχυση των επαφών μεταξύ των ανθρώπων. Οι Υπουργοί θα κληθούν ιδίως να επεξεργαστούν πώς η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει καλύτερα το πολιτικό της κεφάλαιο – συμπεριλαμβανομένων και των εταίρων της – για να υπερασπιστεί και να επιδιώξει σταθερά τις αξίες, τα συμφέροντα και τους στόχους της σε όλο το φάσμα των σχέσεών της με τη Ρωσία, σύμφωνα με τις πέντε κατευθυντήριες γραμμές αρχές.
Οι 27 θα επικεντρωθούν επίσης στα συγκεκριμένα βήματα (κυρώσεις κατά προσώπων) που θα μπορούσαν να προβλεφθούν ως απάντηση στο συνεχιζόμενο μοτίβο των αρνητικών ρωσικών ενεργειών και της εσωτερικής καταστολής από τη ρωσική κυβέρνηση, και πώς η ΕΕ μπορεί να ενισχύσει την υποστήριξή της στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη ρωσική κοινωνία των πολιτών και τους πιο ευάλωτους ομάδες.
Τέλος, οι Υπουργοί θα μελετήσουν πώς να διατηρήσουν χώρο για συνεργασία, όπου αυτό είναι προς το συμφέρον της ΕΕ. Η υπουργική συζήτηση για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας στοχεύει στην ενημέρωση της στρατηγικής συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου.
Σε συνέχεια της τηλεδιάσκεψης των Υπουργών Άμυνας της 20ής Νοεμβρίου 2020, και πριν από τη συζήτηση των ηγετών για την ασφάλεια και την άμυνα κατά την άτυπη τηλεδιάσκεψη των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 26 Φεβρουαρίου, το Συμβούλιο θα ανταλλάξει απόψεις σχετικά με τη στρατηγική πυξίδα της ΕΕ. Η στρατηγική πυξίδα στοχεύει να δώσει στην ΕΕ μια κοινή στρατηγική κατεύθυνση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας και θα πρέπει να ενισχύσει την εφαρμογή του επιπέδου φιλοδοξίας της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα.
Στις αρχές Νοεμβρίου 2020, η ΕΕ ολοκλήρωσε την πρώτη της ανάλυση απειλών. Η άσκηση βασίστηκε σε στοιχεία που παρείχαν πολιτικές και στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών των κρατών μελών της ΕΕ και διεξήχθη από το EU INTCEN και τη Διεύθυνση Πληροφοριών του Στρατιωτικού Επιτελείου της ΕΕ. Ακολουθώντας τα αποτελέσματα της ανάλυσης απειλών, οι 27 θα κληθούν να προβληματιστούν σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ ως απάντηση στην μεταβαλλόμενη κατάσταση ασφάλειας και στο στρατηγικό πλαίσιο. Θα επικεντρωθούν ιδίως στο πώς η ΕΕ μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά της να ενεργεί αυτόνομα όταν χρειάζεται, να προστατεύεται καλύτερα από απειλές, να αυξάνει την ανθεκτικότητά της, σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ και στην ενισχυμένη συνεργασία με τον ΟΗΕ και τους βασικούς περιφερειακούς εταίρους.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα ενημερώσει τους Υπουργούς για τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο θα ανταλλάξει απόψεις για άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της επιδεινούμενης κατάστασης, καθώς και για πιθανές πρόσθετες μεσοπρόθεσμες δράσεις, εάν οι αρχές του Πεκίνου λάβουν περαιτέρω μέτρα για τον περιορισμό του δημοκρατικού χώρου ή τον περιορισμό της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας. Θα εξεταστεί επίσης ο συντονισμός με χώρες που έχουν παρόμοια στάση.
Στις 30 Ιουνίου 2020 η Κίνα επέβαλε το Νόμο περί Εθνικής Ασφάλειας (NSL) στο Χονγκ Κονγκ, που δεν είναι σύμφωνος με τις διεθνείς δεσμεύσεις της Κίνας βάσει της Σινο-Βρετανικής Κοινής Διακήρυξης του 1984 ή με τον Βασικό Νόμο του Χονγκ Κονγκ. Το Συμβούλιο απάντησε με συμπεράσματα που καθορίζουν μια δέσμη μέτρων που πρέπει να ληφθούν τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 7ης Δεκεμβρίου 2020, οι Υπουργοί εξέτασαν τη δυνατότητα να επιταχύνουν την εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και να λάβουν πρόσθετα μέτρα σε περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 25ης Ιανουαρίου 2021 επιβεβαίωσε αυτήν την προσέγγιση. Η ΕΕ αντέδρασε δημοσίως στην επιδεινούμενη πολιτική κατάσταση και εξέφρασε τις ανησυχίες της απευθείας με την κινεζική ηγεσία στη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούνιο του 2020 και τις συναντήσεις των ηγετών που πραγματοποιήθηκαν τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2020.
Επιπλέον οι Υπουργοί θα έχουν την πρώτη ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις με τον νέο υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ για την ουσιαστική ατζέντα συνεργασίας ΕΕ-ΗΠΑ σε βασικά παγκόσμια, εξωτερικά και θέματα ασφάλειας θέματα. Η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της πολυμερούς προσέγγισης για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, της αντιμετώπισης και της ανάκαμψης της COVID-19, της κλιματικής αλλαγής και της ενίσχυσης της δημοκρατίας στον κόσμο. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί επίσης στο πώς η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να συνεργαστούν καλύτερα σε ορισμένες βασικές προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας.
Το Συμβούλιο αναμένεται να εγκρίνει συμπεράσματα σχετικά με τη Μιανμάρ, την ανάκαμψη με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα μετά την COVID-19 και τις προτεραιότητες της ΕΕ στα fora του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 2021.
