Η ελληνική οικονομία διατηρεί τη δυναμική της σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας, σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2025 της Τράπεζας της Ελλάδος.
Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ρυθμούς ανάπτυξης που παραμένουν υψηλότεροι από τον μέσο όρο της ευρωζώνης τα επόμενα χρόνια, με βασικούς μοχλούς την κατανάλωση, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές υπηρεσιών, την ώρα που το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αποκλιμακώνεται με ταχύ ρυθμό.
Ρυθμοί ανάπτυξης πάνω από την ευρωζώνη
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,1% το 2025, να διαμορφωθεί στο 2,0% το 2026 και το 2027 και να κινηθεί οριακά χαμηλότερα, στο 2,0%, το 2028.
Οι επιδόσεις αυτές υπερβαίνουν τις αντίστοιχες της ευρωζώνης, επιβεβαιώνοντας τη συνέχιση της πορείας πραγματικής σύγκλισης των εισοδημάτων.
Κυριότερη συνιστώσα της μεγέθυνσης παραμένει η ιδιωτική κατανάλωση, ενισχυμένη από την αύξηση της απασχόλησης και των πραγματικών εισοδημάτων.
Σημαντική είναι και η συμβολή των επενδύσεων, οι οποίες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν με υψηλούς ρυθμούς, ιδίως την περίοδο 2025-2026, καθώς συνεχίζεται η διοχέτευση πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) στην πραγματική οικονομία. Αντίθετα, η καθαρή συμβολή του εξωτερικού τομέα προβλέπεται ελαφρώς αρνητική, λόγω της έντονης επενδυτικής δραστηριότητας που αυξάνει τις εισαγωγές.
Πληθωρισμός: αποκλιμάκωση με επιμονή στις υπηρεσίες
Ο πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να παραμείνει σχετικά υψηλός το 2025, στο 2,8%, αντανακλώντας κυρίως τον επίμονο πληθωρισμό των υπηρεσιών, τις μισθολογικές πιέσεις και τις αυξήσεις στα ενοίκια.
Το 2026 προβλέπεται αισθητή αποκλιμάκωση στο 2,1%, με σταθεροποίηση κοντά στο 2% τα επόμενα χρόνια, αν και το 2028 αναμένεται μια προσωρινή επιτάχυνση λόγω της ενσωμάτωσης του διευρυμένου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων στις τιμές ενέργειας.
Δημόσιο χρέος: ταχεία αποκλιμάκωση και ενίσχυση αξιοπιστίας
Ιδιαίτερα θετική είναι η εικόνα στο δημοσιονομικό πεδίο. Μετά το ιστορικά υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα του 2024, οι πολύ καλές επιδόσεις συνεχίστηκαν και το 2025, οδηγώντας σε περαιτέρω αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η πορεία αυτή ενισχύει τη βιωσιμότητα του χρέους και τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας, δημιουργώντας περιθώρια για στοχευμένες μόνιμες παρεμβάσεις από το 2026.
Καθοριστικό ρόλο παίζουν τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, που ανέρχονται περίπου στο 18% του ΑΕΠ, καθώς και οι συνεχιζόμενες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης, οι οποίες έχουν ενισχύσει τη ζήτηση για ελληνικά κρατικά ομόλογα και έχουν συγκρατήσει τις αποδόσεις τους σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένης μεταβλητότητας.
Κίνδυνοι και αβεβαιότητες
Παρά τη θετική εικόνα, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας παραμένουν κυρίως καθοδικοί. Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει την αβεβαιότητα που απορρέει από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις εύθραυστες διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον επίμονο πληθωρισμό, τις ενδεχόμενες ισχυρότερες μισθολογικές πιέσεις λόγω στενότητας στην αγορά εργασίας, καθώς και τους κινδύνους από φυσικές καταστροφές που συνδέονται με την κλιματική κρίση.
Παράλληλα, κρίσιμη πρόκληση αποτελεί η πλήρης και έγκαιρη απορρόφηση των υπολειπόμενων πόρων του RRF και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, ώστε να αποφευχθεί επιβράδυνση της ανάπτυξης μετά το πέρας του ευρωπαϊκού προγράμματος.
Η ελληνική οικονομία, παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων ετών, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά διαρθρωτικών προκλήσεων που θα καθορίσουν τη μελλοντική της πορεία.
Συνολικά, ο κίνδυνος επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης μετά τη λήξη του RRF, η χαμηλή παραγωγικότητα, το υφιστάμενο επενδυτικό κενό, τυχόν καθυστερήσεις στην απορρόφηση των υπολειπόμενων κοινοτικών πόρων, η βραδεία αλλαγή του παραγωγικού προτύπου, οι πιέσεις στην αγορά εργασίας και στα πραγματικά εισοδήματα, η δυσκολία εύρεσης προσιτής κατοικίας, η δημογραφική κρίση, η στάσιμη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα και το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος συγκροτούν ένα σύνθετο πλέγμα προκλήσεων.
Τραπεζικό σύστημα: Ισχυρά θεμέλια και αυξημένη χρηματοδότηση
Η ΤτΕ καταγράφει ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Οι τράπεζες εμφανίζουν βελτιωμένη κερδοφορία, υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητα, ενώ ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει υποχωρήσει περαιτέρω, πλησιάζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα stress tests του 2025 επιβεβαιώνουν την ανθεκτικότητά τους ακόμη και σε δυσμενή σενάρια.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις και η επιστροφή της στεγαστικής πίστης σε θετικούς ρυθμούς για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από μία δεκαετία, με τη συμβολή των χαμηλότοκων δανείων του RRF να παραμένει καθοριστική.
Η ελληνική οικονομία εισέρχεται στο 2026 με ισχυρές βάσεις και αυξημένη αξιοπιστία, αλλά το στοίχημα της επόμενης περιόδου είναι η μετατροπή της μακροοικονομικής σταθερότητας σε διατηρήσιμη ανάπτυξη, λιγότερο εξαρτημένη από έκτακτους ευρωπαϊκούς πόρους και πιο θεμελιωμένη στην παραγωγικότητα και τις επενδύσεις.
Πηγή: Ναυτεμπορική, Νατάσα Στασινού • [email protected]
