Αρκετά πιεστική είναι η εικόνα για τους δανειολήπτες στην Κύπρο, καθώς νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις νιώθουν την πίεση των δόσεων των δανείων τους, που έχουν διαχρονικά αυξηθεί, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Δανειοληπτών Τραπεζών (ΣΥΠΡΟΔΑΤ) Κώστας Μελάς, επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη ύπαρξης στοχευμένων προγραμμάτων που να λαμβάνουν υπόψη τα χαμηλά εισοδήματα των νέων, ώστε να βοηθηθούν οι νέοι να αποκτήσουν δικό τους σπίτι.
Ταυτόχρονα, σε σχέση με τις προοπτικές, αναφέρει ότι αυτές θα εξαρτηθούν από την πορεία των επιτοκίων και τις αποφάσεις τραπεζών, επενδυτικών ταμείων και Κυβέρνησης.
Συγκεκριμένα, σε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, ο κ. Μελάς είπε ότι από την αρχή του 2025 μέχρι και σήμερα, οι δανειολήπτες στην Κύπρο βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σειρά από προκλήσεις.
«Τα επιτόκια παραμένουν σε επίπεδα που δυσκολεύουν τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις, ενώ οι καθυστερήσεις στην αποπληρωμή δανείων συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για το τραπεζικό σύστημα», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι ενώ η Κυβέρνηση έχει ανακοινώσει μέτρα ανακούφισης, «οι πολίτες εξακολουθούν να αισθάνονται ότι είναι ανεπαρκή και χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη».
Κληθείς να αναφέρει τη γενική εικόνα για τους δανειολήπτες στην Κύπρο από τις αρχές του έτους, ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ είπε ότι «η εικόνα είναι αρκετά πιεστική».
«Παρόλες τις μειώσεις επιτοκίου που έχει εξαγγείλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα επιτόκια είναι ψηλά και κατ’ επέκταση ψηλές και οι μηνιαίες δόσεις», ενώ «το υψηλό κόστος ζωής απορροφά μεγάλο μέρος του εισοδήματος», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι «αρκετοί πολίτες αδυνατούν να πληρώσουν εγκαίρως τις δόσεις των δανείων τους, ενώ άλλοι προσπαθούν με συνεχείς θυσίες και στερήσεις να παραμείνουν συνεπείς».
Ερωτηθείς τι επιβαρύνει την όλη κατάσταση των δανειοληπτών, ο κ. Μελάς είπε ότι τα επιτόκια είναι ένας βασικός παράγοντας που μαζί με τη χαμηλή μισθοδοσία, χαμηλές συντάξεις, τα αυξημένα ενοίκια, τις αυξημένες τιμές ακινήτων, καθιστούν την ζωή του κάθε νοικοκυριού, είτε είναι ηλικιωμένοι είτε νεαροί, πολύ δύσκολη.
«Οι οικογένειες θυσιάζουν πολλές ανάγκες τους, μόνο και μόνο για να είναι συνεπείς με τις δόσεις των δανείων τους και τα απαραίτητα για τα προς το ζην», ανέφερε και πρόσθεσε πως η κατάσταση αυτή προκαλεί «συνεχή απογοήτευση και ανασφάλεια».
Ερωτηθείς πώς επηρεάζονται οι νέοι δανειολήπτες που θέλουν σήμερα να λάβουν στεγαστικό ή επιχειρηματικό δάνειο, ο κ. Μελάς είπε ότι οι νέοι δανειολήπτες βρίσκονται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.
«Από τη μια υπάρχει ενδιαφέρον για στεγαστικά δάνεια, ειδικά από νέους που θέλουν να αποκτήσουν το πρώτο τους σπίτι, αλλά τα υψηλά επιτόκια κάνουν την αποπληρωμή δύσκολη», πρόσθεσε.
Για να πάρει σήμερα κάποιος έγκριση, όπως είπε, «χρειάζεται να αποδείξει ισχυρή οικονομική δυνατότητα και αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά για αρκετούς».
Ανέφερε ότι το ίδιο ισχύει και για τις μικρές επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν και πρόσθεσε πως «οι όροι είναι αυστηροί και συχνά το κόστος δανεισμού καθιστά το επιχειρηματικό ρίσκο μεγαλύτερο».
Ερωτηθείς πώς διαχειρίζονται οι Τράπεζες και οι Εταιρείες Διαχείρισης τα ΜΕΔ, ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ είπε ότι τα αδειούχα Πιστωτικά Ιδρύματα «προσπαθούν να κρατήσουν μια ισορροπία».
«Από τη μια πλευρά επιδιώκουν να μειώσουν τα προβληματικά δάνεια και από την άλλη γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να πιέσουν υπερβολικά τους πολίτες, που βρίσκονται κάτω από τον συνεχή κίνδυνο της εκποίησης/πλειστηριασμού», πρόσθεσε.
Ανέφερε επίσης ότι προσφέρουν ρυθμίσεις και νέες συμφωνίες, με μικρότερες δόσεις ή μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής.
«Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί δανειολήπτες είτε βρίσκουν τις διαδικασίες περίπλοκες είτε αδυνατούν οικονομικά να ανταπεξέλθουν στις προτεινόμενες λύσεις και βρίσκονται προ αδιεξόδου», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς ποιες λύσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους νέους να αποκτήσουν δικό τους σπίτι, ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ είπε ότι «χρειάζονται και πάλι σωστά στοχευμένα προγράμματα που να λαμβάνουν υπόψη τα χαμηλά εισοδήματα των νέων».
Για παράδειγμα, ανέφερε τις κρατικές επιδοτήσεις στο επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου, πιο ευέλικτους όρους αποπληρωμής ή ακόμη και ειδικά στεγαστικά σχέδια για πρώτη κατοικία, θα έδιναν ουσιαστική ανάσα.
Παράλληλα, ανέφερε ότι «θα πρέπει να υπάρξουν και μέτρα συγκράτησης του κόστους στέγασης, όπως στήριξη σε νεαρά ζευγάρια με επιδότηση ενοικίου μέχρι να μπορέσουν να αποκτήσουν σπίτι».
«Αν δεν ληφθούν τέτοιες πρωτοβουλίες, το όνειρο του δικού τους σπιτιού θα παραμένει απραγματοποίητο για μια ολόκληρη γενιά», πρόσθεσε.
Σε ερώτηση ποια είναι τα μέχρι σήμερα μέτρα που έχει πάρει η Κυβέρνηση για να στηρίξει τους πολίτες, ο κ. Μελάς είπε ότι η Κυβέρνηση έχει εξαγγείλει μέτρα που στοχεύουν στην ανακούφιση των πιο ευάλωτων δανειοληπτών.
Πρόκειται για προγράμματα ρύθμισης, επιδοτήσεις δόσεων για ορισμένες κατηγορίες και προσπάθειες να βελτιωθεί το πλαίσιο προστασίας των νοικοκυριών.
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι αρκετοί πολίτες εκφράζουν την άποψη ότι «τα μέτρα αυτά δεν αφορούν όλους και πως η στήριξη είναι περιορισμένη», ενώ «η Κυβέρνηση απαντά ότι χρειάζεται να διασφαλιστεί και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, ώστε να αποφευχθούν νέοι κίνδυνοι», όπως είπε.
Κληθείς να αναφέρει τις προοπτικές για το επόμενο διάστημα, ο κ. Μελάς είπε στο ΚΥΠΕ ότι οι προοπτικές θα εξαρτηθούν από δύο κυρίως παράγοντες που είναι η πορεία των επιτοκίων και οι αποφάσεις που θα λάβουν τράπεζες και τα επενδυτικά ταμεία, καθώς και η Κυβέρνηση.
«Αν οι όροι δανεισμού γίνουν πιο προσιτοί και τα μέτρα στήριξης πιο στοχευμένα, τότε οι πολίτες θα μπορέσουν να πάρουν μια ανάσα», πρόσθεσε.
Αν όχι, συνέχισε, «τότε η πίεση θα συνεχιστεί και ο κίνδυνος νέων καθυστερήσεων θα παραμείνει».
Ανέφερε ότι το ζητούμενο είναι να υπάρξει συνεργασία και συντονισμός, ώστε να διασφαλιστεί σταθερότητα αλλά και πραγματική βοήθεια στους δανειολήπτες.
Ερωτηθείς αν υπάρχει κίνδυνος να δούμε αύξηση στους πλειστηριασμούς κατοικιών, ο κ. Μελάς είπε ότι ο κίνδυνος αυτός «υπάρχει και παραμονεύει» και πρόσθεσε πως οι τράπεζες και οι Εταιρείες Διαχείρισης, προχωρούν σε εκποιήσεις παρόλο ότι δημιουργούν κοινωνική αναστάτωση και αντιδράσεις.
«Ωστόσο, εάν η οικονομική πίεση συνεχιστεί και δεν βρεθούν βιώσιμες λύσεις, τότε θα δούμε αναπόφευκτα περισσότερους πλειστηριασμούς», ανέφερε, προσθέτοντας ότι το ζήτημα αυτό το «παρακολουθεί στενά και η Κυβέρνηση, ώστε να αποφευχθούν ακραίες καταστάσεις».
Σε ερώτηση αν υπάρχουν κοινωνικές επιπτώσεις από τη δυσκολία αποπληρωμής των δανείων, ο κ. Μελάς είπε ότι «σαφώς και υπάρχουν» και πρόσθεσε ότι «όταν μια οικογένεια αδυνατεί να πληρώσει τη δόση της, επηρεάζεται η ψυχολογία της, η ποιότητα ζωής της και η κοινωνική της σταθερότητα».
«Βλέπουμε ανθρώπους να περιορίζουν βασικές ανάγκες, να ζουν με συνεχή άγχος και να χάνουν την εμπιστοσύνη τους προς το τραπεζικό σύστημα», ανέφερε και πρόσθεσε πως «αυτό μπορεί να έχει και μακροχρόνιες επιπτώσεις, αφού δημιουργεί μια γενεά πολιτών που αντιμετωπίζει τον δανεισμό με φόβο και καχυποψία».
Τέλος, ερωτηθείς τι σημαίνει το πιο πάνω για τη δημιουργία νέων οικογενειών στην Κύπρο, ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ είπε ότι η αδυναμία απόκτησης κατοικίας έχει άμεσο αντίκτυπο και στην απόφαση των νέων να προχωρήσουν σε γάμο ή να αποκτήσουν παιδιά.
Ανέφερε ότι πολλοί αισθάνονται ότι δεν έχουν την απαραίτητη οικονομική σταθερότητα για να κάνουν το επόμενο βήμα και «αυτό δημιουργεί κοινωνικές συνέπειες, καθώς καθυστερεί η δημιουργία νέων οικογενειών και επηρεάζεται αρνητικά η δημογραφική εικόνα της χώρας».
«Γι’ αυτό και είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξουν πιο στοχευμένα μέτρα στήριξης για νέους δανειολήπτες, ώστε να μπορέσουν να στεριώσουν και να χτίσουν το δικό τους μέλλον», κατέληξε.
