Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι κατέληξε σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027, στο πλαίσιο της προσπάθειας τερματισμού της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια.
«Αυτό που συνέβη σήμερα είναι ένα ιστορικό επίτευγμα, καθώς η Ευρώπη δείχνει ότι δεν θα εξαρτηθούμε ποτέ ξανά από το ρωσικό φυσικό αέριο και ότι θα υπάρξει μόνιμη έξοδος από αυτό», δήλωσε ο Ville Niinistö, ο Φινλανδός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, ο οποίος συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις.
Η συμφωνία περιλαμβάνει μια δεσμευτική, σταδιακή απαγόρευση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία. Βάσει του σχεδίου, για βραχυπρόθεσμες συμβάσεις που υπογράφτηκαν πριν από τη 17η Ιουνίου 2025, η απαγόρευση θα ισχύσει από την 25η Απριλίου 2026 για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) και από την 17η Ιουνίου 2026 για το αέριο που μεταφέρεται μέσω αγωγών.
Για μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας ΥΦΑ, η απαγόρευση θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2027, όπως προβλέπει η 19η δέσμη ευρωπαϊκών κυρώσεων στη Ρωσία. Για τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις εισαγωγής αερίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών, οι εισαγωγές θα απαγορευθούν από την 30ή Σεπτεμβρίου 2027, με προϋπόθεση την εκπλήρωση των στόχων για τα αποθέματα αερίου, και το αργότερο ως την 1η Νοεμβρίου 2027.
Ως τον Οκτώβριο, η Ρωσία ήταν η προέλευση περίπου του 12% των εισαγωγών αερίου στην ΕΕ. Συγκριτικά, τα κράτη μέλη εισήγαγαν περί το 45% του αερίου που κατανάλωναν πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η Ουγγαρία, η Γαλλία και το Βέλγιο συγκαταλέγονται στα κράτη μέλη που εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο.
Οι Βρυξέλλες θα καταθέσουν στις αρχές του 2026 πρόταση για ευρεία απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών, αργού και διυλισμένου, η οποία πρόκειται να τεθεί σε ισχύ «το αργότερο μέχρι τα τέλη του 2027».
Τα ρωσικά assets
Στο μεταξύ, τέσσερις πηγές του πρακτορείου ειδήσεων Reuters ανέφεραν χθες πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εννοεί να υποβάλει επίσημη πρόταση εντός της εβδομάδας για τη χρήση ρωσικών δεσμευμένων πόρων ώστε να χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία, που αφήνει επίσης ανοικτά τα ενδεχόμενα κοινού δανεισμού της ΕΕ από τις διεθνείς χρηματαγορές, ή συνδυασμού των δυο επιλογών.
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν τον Οκτώβριο να καλύψουν τις «πιεστικές οικονομικές ανάγκες» της Ουκρανίας την προσεχή διετία, αλλά χωρίς να εγκρίνουν σχέδιο για τη χρήση 140 δισεκ. ευρώ ρωσικών δεσμευμένων πόρων στην Ευρώπη ώστε να χορηγηθεί δάνειο στο Κίεβο, ιδίως λόγω ανησυχιών για τους νομικούς κινδύνους που ήγειρε το Βέλγιο.
Το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών πόρων που έχουν παγώσει στην Ευρώπη βρίσκεται στο βελγικό αποθετήριο αξιογράφων Euroclear.
Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο αν η Ρωσία της προσφέρει επανορθώσεις για τις ζημιές εξαιτίας του πολέμου. Το κείμενο αναμένεται να εγκριθεί σήμερα, κατά τις πηγές του Ρόιτερς.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν σχολίασε την ουσία του κειμένου ερωτηθείς σχετικά από το πρακτορείο, περιοριζόμενος να αναφέρει ότι οι επίτροποι «θα εξετάσουν επιλογές» για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας και αναμένεται «να εγκρίνουν» την πρόταση για αυτό.
«Όχι» της ΕΚΤ στην Κομισιόν
Σύμφωνα πάντως με δημοσίευμα των Financial Times, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αρνείται να εγγυηθεί δάνειο ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, ποσό που θα μπορούσε να είχε χρηματοδοτηθεί από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, εν μέσω σθεναρής βελγικής αντίστασης.
Κατά το δημοσίευμα, η ΕΚΤ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «παραβίασε την εντολή της» και έτσι βάζει στοπ τις προσπάθειες των Βρυξελλών.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-dpa-Reuters
