Η Μόσχα ετοιμάζεται σήμερα για μια συνάντηση που μπορεί να καθορίσει την επόμενη ημέρα του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχεται τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ.
Η Ουάσινγκτον εμφανίζεται «πολύ αισιόδοξη» για συμφωνία, όμως οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι το αμερικανικό σχέδιο θα ανοίξει ρήγμα στο ΝΑΤΟ.
Η συνάντηση στη Μόσχα ακολουθεί διήμερες συνομιλίες στη Φλόριντα ανάμεσα σε αμερικανική και ουκρανική αντιπροσωπεία, στις οποίες συμμετείχε και ο Τζάρεντ Κούσνερ.
Αν και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τις χαρακτήρισε «εποικοδομητικές», παραδέχθηκε ότι παραμένουν «ιδιαίτερα δύσκολα ζητήματα», με πρώτο και κυριότερο το εδαφικό.
Στο επίκεντρο το εδαφικό – «Κόκκινη γραμμή» για το Κίεβο
Ο Ουκρανός πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι το Κίεβο δεν θα αποδεχθεί ποτέ παραχώρηση εδαφών που εξακολουθεί να ελέγχει, την ώρα που η Μόσχα πιέζει για ακριβώς το αντίθετο.
Η «εδαφική διάσταση» αποτελεί το σκληρότερο σημείο των διαπραγματεύσεων, καθώς η Ρωσία θέλει να ενσωματώσει εδάφη όλο το Ντονμπάς.
Ο Ζελένσκι υπογράμμισε επίσης ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας – μέχρι και πλήρη ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία αντιτίθεται σθεναρά· ο πρόεδρος Τραμπ έχει επίσης αποκλείσει δημόσια το ενδεχόμενο ουκρανικής ένταξης στη Συμμαχία.
Το αμερικανο-ρωσικό κείμενο του Νοεμβρίου προκάλεσε σοκ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες:
- επέβαλλε στην Ουκρανία να παραχωρήσει στρατηγικά εδάφη
- μείωνε την αμυντική της ικανότητα
- δεν προέβλεπε ισχυρές εγγυήσεις προστασίας από μελλοντική ρωσική επίθεση
- παρουσίαζε τις ΗΠΑ ως «μεσολαβητή» μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως η λογική αυτή κινδυνεύει να δημιουργήσει ρήγμα εντός του ΝΑΤΟ, την ώρα που η Ρωσία αναζητά ακριβώς μια τέτοια ευκαιρία για να υπονομεύσει τη συνοχή της Συμμαχίας.
Αναλυτές μιλούν για ένα σχέδιο που θυμίζει «Συνθήκη των Βερσαλλιών, αλλά με τα στρατόπεδα αντεστραμμένα.
Ρωσικοί ισχυρισμοί για κατάληψη της Ποκρόβσκ
Λίγες ώρες πριν την άφιξη Γουίτκοφ στη Μόσχα, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι κατέλαβε το Ποκρόβσκ (ρωσ. Κρασνοαρμέισκ) – έναν στρατηγικό συγκοινωνιακό κόμβο στην περιφέρεια Ντονέτσκ.
Το Κίεβο δεν επιβεβαιώνει την πτώση της πόλης. Η ουκρανική διοίκηση τονίζει ότι οι μάχες συνεχίζονται και ότι «η κατάσταση παραμένει δύσκολη αλλά ελεγχόμενη».
Ο επικεφαλής του ουκρανικού Κέντρου Αντιμετώπισης Παραπληροφόρησης, Αντρίι Κοβαλένκο, εκτιμά ότι η Μόσχα εντείνει τις ανακοινώσεις περί νικών «για να αυξήσει τη διαπραγματευτική πίεση και να επηρεάσει τη Δύση».
Η Ρωσία επιχειρεί εδώ και ενάμιση χρόνο να καταλάβει την Ποκραβσκ. Ο Πούτιν, ο οποίος εμφανίστηκε σε προωθημένη βάση το Σαββατοκύριακο, μίλησε για «πρόοδο σε εξαιρετικά σημαντικό σημείο».
Η απουσία Ρούμπιο και ο φόβος ρήξης
Την ίδια ώρα, η Ευρώπη αντιμετωπίζει με ανησυχία και την απουσία του Μάρκο Ρούμπιο από τη σύνοδο ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, όπου θα εκπροσωπήσει τις ΗΠΑ αναπληρωτής.
Είναι η πρώτη φορά από το 1999 που ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δεν παρίσταται – σύμπτωση που ενισχύει τις εντυπώσεις περί μετατόπισης των προτεραιοτήτων της Ουάσινγκτον.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες προειδοποιούν ότι:
- η Ουάσινγκτον φαίνεται να επιδιώκει γρήγορη συμφωνία «τύπου ψυχρής ειρήνης»,
- η Ευρώπη φοβάται ανασύνταξη της Ρωσίας και πιθανή επόμενη σύγκρουση,
- οι διαφορετικές αυτές προσεγγίσεις ίσως οδηγήσουν σε αποδυνάμωση της Συμμαχίας.
Δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η Μόσχα επιδιώκει στρατηγική διάσπαση του ΝΑΤΟ: όχι μέσω στρατιωτικής ισχύος, αλλά μέσω πολιτικής διάβρωσης και «κόπωσης» στη Δύση.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται αποφασισμένη να φέρει μια συμφωνία στο τραπέζι. Οι Ευρωπαίοι όμως θεωρούν ότι οι ίδιοι – όχι οι ΗΠΑ – θα σηκώσει το βάρος των συνεπειών μιας «κακής ειρήνης».
Μια συνάντηση που μπορεί να αλλάξει τα πάντα
Ο Στιβ Γουίτκοφ θα παρουσιάσει σήμερα στον Πούτιν τις τροποποιήσεις που προώθησαν η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι στις αρχικές αμερικανικές προτάσεις.
Αν υπάρξει πρόοδος, θα ανοίξει ο δρόμος για τις πιο καθοριστικές συνομιλίες από την έναρξη της πλήρους εισβολής το 2022.
Το αν η συμφωνία θα σημάνει σταθερή ειρήνη, ψυχρή ανακωχή ή παγίωση των ρωσικών κερδών είναι το μεγάλο ερώτημα που πλανάται πάνω από τις πρωτεύουσες της Δύσης.
Με πληροφορίες από BBC, CNN, WSJ
