Έτσι, οι προκλητικές δηλώσεις της γείτονος μαρτυρούν με τον πλέον βέβαιο τρόπο τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται με τις εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά της και σε μία περίοδο που τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου «μετρούν» τις δυνάμεις τους.
Την Τετάρτη (26/11) Κύπρος και Λίβανος προχώρησαν σε συμφωνία για την οριοθέτηση ΑΟΖ στη βάση της Μέσης Γραμμής -η οποία αποτελεί διαχρονική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας- μετά από 20 χρόνια, ενώ συμφώνησαν και στην προώθηση της διερεύνησης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Λιβάνου με τη δημιουργία τεχνικών ομάδων και διενέργεια μελέτης βιωσιμότητας.
«Στέλνουμε ένα ισχυρό, πολιτικό μήνυμα: πως Κύπρος και Λίβανος, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και φυσικά των σχέσεων καλής γειτονίας, συνεχίζουν να επενδύουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και του αμοιβαίου σεβασμού. Συνεχίζουν να επενδύουν στην προώθηση της διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας και σταθερότητας, προς όφελος των πολιτών μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης.
Τα λόγια του Νίκου Χριστοδουλίδη πως πρόκειται για μία «ιστορική συμφωνία» και μία «συμφωνία ορόσημο» αλλά και ο χρόνος που υπεγράφη «τάραξαν» την Άγκυρα.
«Μεγάλη νίκη για τον ελληνισμό της Κύπρου»
Ειδικοί εξηγούν στη «Ν» πως η υπογραφή για ΑΟΖ Κύπρου – Λιβάνου είναι μία νίκη για τον ελληνισμό της Κύπρου ενώ θεωρείται ήττα για την Άγκυρα. Τούτο διότι αναγνωρίζεται περεταίρω το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει σε οριοθέτηση ΑΟΖ αλλά ενισχύεται και η θέση της.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν πως το σημαντικό είναι ότι ενισχύεται η Μέση Γραμμή, κάτι το οποίο ζορίζει ιδιαίτερα την Άγκυρα, το γεγονός δηλαδή ότι υπάρχουν τέτοιες συμφωνίες στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας και έτσι ενισχύεται με αυτή την αφορμή και ο ελληνισμός.
Σε ό,τι αφορά το κατά πόσο θα έχει κάποιο όφελος και η Ελλάδα, σημειώνουν πως η συμφωνία για ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Λιβάνου ενδεχομένως να πιέσει το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ να προχωρήσει πιο γρήγορα. Να λειτουργήσει δηλαδή ως «μοχλός» πίεσης στην ελληνική κυβέρνηση για την υλοποίηση του έργου.
Η συμφωνία Κύπρου – Λιβάνου είχε καθυστερήσει πολλά χρόνια, γιατί θεωρούνταν πολύ μεγάλο πρόβλημα η Χεζμπολά αλλά και η φιλοτουρκική πολιτική της, μάλιστα υπήρχαν και πρόσφατα δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η Χεζμπολά θεωρούσε λάθος το να προχωρήσει η συμφωνία Κύπρου – Λιβάνου και πως ενδέχεται να μην είναι νόμιμη γιατί η κυβέρνηση της Λευκωσίας δεν αντιπροσωπεύει ολόκληρη την Κύπρο. Μετά από αυτή τη συμφωνία πάντως είναι πολύ δύσκολο να προχωρήσει η ΑΟΖ Κύπρου Συρίας καθώς δεν πρόκειται ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας Τζολάνι να πάει κόντρα στην Άγκυρα.
Η οργή της Άγκυρας
«Δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα έργο στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο που να αγνοεί την Τουρκία ή να επιχειρεί να «σφετεριστεί» τα δικαιώματά της και εκείνα των Τουρκοκυπρίων» ήταν η προειδοποίηση που απηύθυνε καιο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ.
Σύμφωνα με τουρκικά μέσα, ο Τούρκος ΥΠΑΜ δήλωσε πως «καταβάλλονται όλες οι προσπάθειες για την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων μας στη γαλάζια και ουράνια πατρίδα και ότι εκτελούνται αποτελεσματικά οι δραστηριότητές μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με τα εθνικά μας συμφέροντα».
Λίγο αργότερα και το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση η οποία κάνει λόγο για «μονομερή βήματα» και απόπειρες σφετερισμού των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων, ενώ μάλιστα καλείται η διεθνής κοινότητα να μην στηρίξει τη συμφωνία.
Ολόκληρη η ανακοίνωση:
Ταράζει τα «ήρεμα νερά» η Άγκυρα
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας αναφέρθηκε και στα ελληνοτουρκικά, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία επιθυμεί τη λύση των προβλημάτων που υπάρχουν με τη γείτονα Ελλάδα και την «ανάπτυξη του υφιστάμενου θετικού περιβάλλοντος διαλόγου, ώστε και η θάλασσα του Αιγαίου να γίνει περιοχή ειρήνης και σταθερότητας».
Ωστόσο κατηγόρησε την Ελλάδα λέγοντας πως «η Τουρκία προβαίνει σε όλες τις διπλωματικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και εφαρμόζει με αποφασιστικότητα κάθε αναγκαίο μέτρο στο πλαίσιο της αμοιβαιότητας έναντι κάθε είδους έργου και πρωτοβουλίας που επιχειρεί να υλοποιήσει μονομερώς η Ελλάδα στην περιοχή».
Όπως είχε γράψει η «Ν», οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο αποδεικνύουν ότι η συνεργασία και η προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας (από κάποια μέρη) αποτελούν τις μόνες σταθερές βάσεις για ειρήνη, πρόοδο και περιφερειακή σταθερότητα παρότι ακολουθούνται από την προκλητική ρητορική της Άγκυρας με πρακτικές αμφισβήτησης, υπενθυμίζοντας ότι οι διμερείς διαφορές παραμένουν κρίσιμο εμπόδιο για κάθε πολυμερή προσέγγιση, όπως το πολυμερές σχήμα 5×5 με πρωτοβουλία της Ελλάδας.
Συμπερασματικά, το μέλλον της περιοχής θα κριθεί από το κατά πόσο ο διάλογος θα μείνει διακήρυξη ή αν θα αποκτήσει θεσμικό βάθος και πραγματικό αντίκρισμα και εάν τα κράτη έχουν ως πυξίδα την υπεράσπιση των εθνικών δικαιωμάτων μέσα από τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, ως κοινό κεκτημένο που μπορεί να εξασφαλίσει όχι μόνο γεωπολιτικές ισορροπίες, αλλά και ένα ασφαλέστερο και δικαιότερο μέλλον για τους λαούς της Μεσογείου.
Πηγή: Ναυτεμπορική, Νικολέτα Πετανίδου • [email protected]
