Οι ευπάθειες της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας παραμένουν υψηλές, δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με τις γεωοικονομικές τάσεις και τον αντίκτυπο των δασμών, επισημαίνει η Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του Νοεμβρίου 2025 που δημοσιεύθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
«Οι δείκτες αβεβαιότητας της εμπορικής πολιτικής έχουν μειωθεί σημαντικά από τα υψηλά επίπεδα του Απριλίου, αλλά η αβεβαιότητα συνεχίζει να υφίσταται, με πιθανότητα νέων αυξήσεων», δήλωσε σχετικά ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guindos.
Από τον Απρίλιο, μάλιστα, οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές έχουν φτάσει σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα και τα πιστωτικά περιθώρια είναι στενά σε σχέση με τα ιστορικά πρότυπα λόγω των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ ενώ, επισημαίνεται παράλληλα, ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα στις ΗΠΑ, ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρωζώνη.
Ευάλωτες οι αγορές
Ωστόσο, οι χρηματοπιστωτικές αγορές – και ιδίως οι αγορές μετοχικού κεφαλαίου – παραμένουν ευάλωτες σε απότομες προσαρμογές λόγω των επίμονα υψηλών αποτιμήσεων και της αυξανόμενης συγκέντρωσης των αγορών μετοχικού κεφαλαίου, τονίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Στους παράγοντες που ενισχύσουν τις πιέσεις στις αγορές, η ΕΚΤ επισημαίνει τις ανισορροπίες ρευστότητας στα αμοιβαία κεφάλαια ανοικτού τύπου, οι περιπτώσεις υψηλής μόχλευσης μεταξύ των hedge funds και η αδιαφάνεια στις ιδιωτικές αγορές.
Κίνδυνος τα δημοσιονομικά ελλείμματα στις ΗΠΑ
Σημαντικούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρωζώνη, μπορούν να προκαλέσουν τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο κίνδυνος απότομης διόρθωσης στις αποτιμήσεις των εταιρειών τεχνολογίας, προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν επίμονα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα που πρέπει να χρηματοδοτηθούν, τροφοδοτώντας ανησυχίες για την ικανότητα της αμερικανικής κυβέρνησης να αποπληρώσει το μακροπρόθεσμο χρέος, ενώ τα επιτόκια δανεισμού είναι υψηλά», αναφέρει η ΕΚΤ στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
«Σε συνδυασμό με τις ανησυχίες της αγοράς σχετικά με την ανεξαρτησία της Fed, αυτές οι εξελίξεις έχουν αποδυναμώσει τον ρόλο του ασφαλούς καταφυγίου των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου και του δολαρίου», σημειώνει η ΕΚΤ. Προειδοποιεί μάλιστα ότι «ένα ασθενέστερο δολάριο μπορεί, με τη σειρά του, να ενισχύσει τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών στις εξαγωγές της ευρωζώνης» , καθώς οι ευρωπαϊκές εταιρείες που πωλούν στις Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν την ανταγωνιστικότητά τους να επηρεάζεται.
Οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, επηρεασμένες σε μεγάλο βαθμό από τα τεκταινόμενα στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούσαν επίσης να διαταραχθούν και αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ευρώπη, προσθέτει η ΕΚΤ.
Αυτές οι εντάσεις θα εκδηλωθούν ιδίως μέσω «ακανόνιστων διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών, αρνητικών επιπτώσεων στην ανταγωνιστικότητα του εμπορίου και στο κόστος χρηματοδότησης για κράτη, επιχειρήσεις και τράπεζες» στην Γηραιά ήπειρο, επισημαίνει η έκθεση
Οι αγορές είχαν κλονιστεί τον περασμένο Απρίλιο, όταν ο Πρόεδρος Τραμπ ξεκίνησε τον εμπορικό του πόλεμο. «Αυτές οι εντάσεις αποτελούν, ωστόσο, μέρος του παγκόσμιου τοπίου, που χαρακτηρίζεται από ανακοινώσεις δασμών, παύσεις και ανατροπές», σημειώνει η έκθεση της ΕΚΤ. Εκτοτε, βέβαια, «ο κίνδυνος ενός εμπορικού πολέμου έχει αποτραπεί», όπως τόνισε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης για την παρουσίαση της έκθεσης.
Οι κίνδυνοι από την τεχνητή νοημοσύνη
Η ΕΚΤ προειδοποιεί επίσης για τους κινδύνους που σχετίζονται με τον ενθουσιασμό γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη, ο οποίος οδηγεί σε υπερβολικές αποτιμήσεις της αγοράς τεχνολογίας των ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απότομες διορθώσεις στην χρηματιστηριακή αγορά.
«Οι αγορές αναμένουν ένα πολύ ευνοϊκό σενάριο, στο οποίο η Τεχνητή Νοημοσύνη θα εφαρμοστεί και θα υιοθετηθεί πλήρως», επεσήμανε ο ντε Γκίντος.
Το μήνυμά του αντιπροέδρου της ΕΚΤ πάντως είναι καθησυχαστικό, καθώς η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι συγκρίσιμη «με εκείνη των εταιρειών κατά τη διάρκεια της φούσκας του Διαδικτύου» στις αρχές της χιλιετίας.
Εκείνη την εποχή, πολλές νεοσύστατες τεχνολογικές επιχειρήσεις είχαν φτάσει σε αστρονομικές κεφαλαιοποιήσεις , συχνά χωρίς πραγματικά κέρδη ή ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο, πριν καταρρεύσουν.
Οι παράγοντες επιβάρυνσης των ισολογισμών κρατών- επιχειρήσεων νοικοκυριών
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ επωφελούνται από τους χαμηλότερους κινδύνους για την οικονομική ανάπτυξη και τη δυναμική της στρέψης προς ασφαλέστερες επενδύσεις μετά την αναταραχή που προκάλεσαν οι δασμοί τον Απρίλιο. Ωστόσο, δύο παράγοντες τονίζεται ότι ενδέχεται να επιβαρύνουν τους ισολογισμούς των κρατών μελών μεσοπρόθεσμα και να δημιουργήσουν κινδύνους από τις αυξημένες ανάγκες έκδοσης και το κόστος χρηματοδότησης. Αυτοί είναι πρώτον, η δημοσιονομική επέκταση που συνδέεται εν μέρει με τις απαραίτητες αμυντικές δαπάνες και, δεύτερον, οι επίμονες διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως η ψηφιοποίηση, η χαμηλή παραγωγικότητα, η γήρανση του πληθυσμού και η κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα, οι αδύναμες δημοσιονομικές βάσεις σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης και οι εξωτερικές διαρροές δημοσιονομικού κινδύνου ενδέχεται να «τεστάρουν» ιδιαίτερα την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Όσον αφορά τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών της Ευρωζώνης, αυτοί έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, οι επιπτώσεις των δασμών γίνονται αισθητές και από τον κλάδο των επιχειρήσεων ο οποίος παραμένει ευάλωτος. Σημειώνεται από την ΕΚΤ, ότι εάν πραγματοποιηθούν απολύσεις, η ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους των νοικοκυριών θα επηρεαστεί αρνητικά.
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας
Η ΕΚΤ, ταυτόχρονα, αξιολογεί στην έκθεσή της και τον χρηματοπιστωτικό τομέα της ευρωζώνης, επισημαίνοντας την ανθεκτικότητά του στις πρόσφατες διαταραχές. Αυτό οφείλεται, όπως παρατηρεί, στην ισχυρή κερδοφορία και τα επαρκή αποθέματα κεφαλαίου και ρευστότητας.
Ωστόσο, η έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο από επιχειρήσεις των οποίων οι δραστηριότητες είναι πιο ευαίσθητες στους δασμούς είναι πιθανό να υπονομεύσει την απόδοση των τραπεζικών δανείων, ενώ οι αυξανόμενες διασυνδέσεις με μη τραπεζικά ιδρύματα θα μπορούσαν εξίσου να εκθέσουν τις τράπεζες σε ευπάθειες χρηματοδότησης σε συνθήκες πίεσης στις αγορές.
Τι πρέπει να γίνει
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, στο τρέχον περιβάλλον μεγάλης μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής αβεβαιότητας, η διατήρηση και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι καθοριστικής σημασίας. Συνεπώς, στο πλαίσιο αυτό, οι μακροπροληπτικές αρχές θα πρέπει να διατηρήσουν τις υφιστάμενες κεφαλαιακές απαιτήσεις και τα μέτρα που βασίζονται στους δανειολήπτες, προκειμένου να διαφυλάξουν υγιή πρότυπα δανειοδότησης.
Επίσης, η αυξανόμενη παρουσία και διασύνδεση των μη τραπεζικών ιδρυμάτων στην αγορά απαιτεί ένα ολοκληρωμένο σύνολο μέτρων πολιτικής που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα του τομέα της μη τραπεζικής χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης, τονίζει η ΕΚΤ. Έτσι, η ανθεκτικότητα αυτή πρόκειται να συμβάλει επίσης στην προώθηση της ολοκλήρωσης των κεφαλαιαγορών της ζώνης του ευρώ.
Πηγή: naftemporiki.gr
